• کشته و مجروح شدن شهروندان کرد (کولبران) همچنان ادامه دارد، نیروهای نظامی و انتظامی مرزی بدون آموزش و آشنایی با وظایف و حدود اختیاراتشان در مرزهای غربی کشور، کولبران را هدف گلوله قرار می دهند و مین های خنثی نشده دوران جنگ همچنان موجب کشته و مجروح شدن مرزنشینان می شود و این داستان ادامه دارد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۱٣ اسفند ۱٣۹۱ -  ٣ مارس ۲۰۱٣

احمد شهید گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران در دومین گزارش خود اعلام می دارد:" بند۶۴- گزارشگرویژه همچنین از کشتار سیستماتیک کولبران و کاسبکاران که (شهروندان) کردی هستند که در مناطق مرزی زندگی می کنند مطلع شده است. کولبران که محموله هایی از اجناسی همچون چای، تنباکو و سوخت را برای معاش زندگی را در حدود مرزی بر پشت خود حمل یا قاچاق می کنند، از این رفتار متاثر هستند. قانون ایران فعالیتهای قاچاق کولبران را به عنوان جرمی که قابل مجازات با چند ماه زندان یا جریمه ای معادل کالاهایی ضبط شده است می داند. اما گزارشگر ویژه گزارش هایی دریافت کرده است که نگاهبانان مرزی به این افراد شلیک می کنند، و به این وسیله دهها کولبر و همچنین اسب های آنان را سالانه زخمی ویا به قتل می رسانند." همچنین در اردیبهشت ماه سال جاری کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران در گزارشی به کشته شدن ۷۴ کولبرو کاسبکار کرد و مجروح شدن ۷۶ نفر از ایشان طی سال ۱٣۹۰ اشاره می کند در این گزارش ضمن اعلام اسامی کشته شدگان بیان می شود که از ۷۴ کولبر کشته شده ۷۰ نفر با شلیک مستقیم ماموران نیروی انتظامی کشته شده و ۴ نفر بر اثر انفجار مین ، سقوط بهمن و سرما جان خود را از دست داده اند و از ۷۶ شهروند مجروح شده ٨ نفر از ایشان بر اثرانفجار مین و بقیه توسط گلوله ماموران نیروی انتظامی مضروب شده اند.
طی ده ماه گذشته اخبار مختلفی از کشته و مجروح شدن بیش از ۵۰ نفر از کولبران و کاسبکاران کرد منتشر شده که از آخرین موارد آن می توان به کشته شدن یک کاسبکارکرد درمحور پل دختر-اندیمشک در تاریخ ۲۰ بهمن ماه در مقابل چشم همسر و فرزندانش، پیدا شدن جسد سه کولبر در مرز شهاب الدین در شهرستان بانه در ۲۱ بهمن ماه که توسط ماموران مرزبانی کشته شده بودند، کشته شدن یک کاسبکارکرد و مجروح شدن یک کاسبکار دیگر در نواحی اطراف سردشت با گلوله ماموران انتظامی در بهمن ماه اشاره کرد همچنین خبرگزاری کردی فرات firatnews با اعلام اسامی از کشته و مجروح شدن ۲۴ کولبر در سه ماهه پایانی سال ۲۰۱۲ اطلاع می دهد البته باید توجه داشت که گزارشات مذکور فقط شامل مواردی می شوند که به طریقی خبرشان به رسانه ها منتقل شده است و مطمئنا تعداد بیشتری از شهروندان کرد تحت عنوان کولبر و کاسبکار کشته یا مجروح شده اند.

کولبر و کاسبکار مرزی چه کسانی هستند

کولبربه شهروندان کرد گفته می شود که به دلیل فقر و ضعف اقتصادی اجناسی را برپشت خود حمل و از ایران به عراق و بالعکس از عراق به ایران وارد می کند. و کاسبکار مرزی به شهروندان کردی گفته می شود که اجناسی را که غیرقانونی وارد ایران شده مانند وسایل برقی و لاستیک را به شهرهای بزرگتر حمل می کنند.
کولبران معمولا در مرزهای کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی رفت و آمد دارند و شامل افرادی غیرمسلح با میانگین سنی ۱۲ تا ۶۰ سال می باشند هر چند اکثریت کولبران با مردان می باشد ولی در بسیاری از روستاهای مرزی زنان کرد هم برای کمک به امرار معاش خانواده به کولبری مشغول هستند. اجناسی که کولبران برپشت خود حمل و منتقل می کنند برحسب موقعیت زمانی و مکانی تفاوت دارد ولی معمولا شامل سیگار، لاستیک، لوازم برقی، لوازم صوتی، چای، کبریت و سوخت می باشند.
کولبران معمولا برای آنکه به دام نیروهای مرزی ایران نیفتند شبها حرکت می کنند که این با خطرهای بسیاری همراه است سرمای شدید و برف سنگین آن مناطق نه تنها از حرکت عادی کولبران جلوگیری می کند بلکه در مواردی موجب تلف شدن حیوانات بارکش حتی خود کولبر هم می شود. از طرفی حرکت کولبران در مناطق پاکسازی نشده مرزی از مین های باقیمانده از جنگ ایران و عراق در بسیاری موارد موجب کشته و مجروح شدن کولبران می گردد.
البته نباید این نکته را در رابطه با کولبران و کاسبکاران مرزی فراموش کرد و آن اینستکه به دلیل بیکاری وفقر شدید مالی اکثر ساکنان روستاهای کردنشین مرزی به کولبری مشغولند و این کسب برایشان کاملا کاری عادی محسوب می شود و به آن به عنوان کسب غیرقانونی نگاه نمی کنند.


برخورد نیروهای مرزی با کولبران

کمین گذاشتن پاسداران مرزی و نیروهای انتظامی در مسیر کولبران شرایط بسیارسختی را برای کولبران بوجود آورده چرا که کولبران در ازای مبلغ ناچیزی باری را از ایران به عراق یا از آنجا به ایران حمل می کنند و وقتی با نیروهای انتظامی مرزی مواجه می شوند به هر طریقی رفتار کنند بازهم دچار مشکل خواهند شد. چه که اگر دستگیر شوند جریمه ای که به ایشان تعلق می گیرد بسیار بیش از دستمزدی است که بابت حمل کالا قرار بوده دریافت کنند و معمولا معادل یا دو برابر ارزش کالاییست که حمل می کنند در چنین شرایطی کولبرمذکور به دلیل عدم استطاعت مالی برای پرداختن جریمه مجبور است به ازای آن چندین ماه حبس را متحمل شود که این دوره حبس، خانواده وی را با مشکلات سخت مالی ومعیشتی مواجه می کند.
از سوی دیگر، اگر کولبران هنگام مواجهه با نیروهای مرزی فرار کنند ممکن است با تیراندازی مستقیم ماموران کشته یا مجروح شوند که طبق آمارها بیشتر کشته شدگان از ساکنان نواحی بانه، سردشت، مریوان، پیرانشهر، اشنویه و نوسود(کرمانشاه) می باشند همچنین با توجه به اینکه مناطق مرزی غرب کشور از کوهستانهای صعب العبور و پوشیده از برف تشکیل شده لذا برای دستگیرنشدن و سرعت در فرار، مجبورند حیوانات بارکش خود یا بارشان را رها کرده و از محل بگریزند که دراین شرایط باید هزینه بار را به صاحب بار برگردانند و از طرف دیگر تنها سرمایه زندگیشان یعنی حیوان بارکش ( اسب یا قاطر) را هم از دست داده اند.( در بسیاری از مواقع کولبران، حیوانات را از مهلکه فرار می دهند ولی با تیراندازی ماموران حیوان چهارپا کشته می شود.)
مشکل عمده اینجاست که ماموران بدون توجه به اینکه کولبران و کاسبکاران مرزی غیرمسلح هستند شروع به شلیک مستقیم به ایشان می کنند. به تازگی این مشکل دوچندان شده است چه که ماموران انتظامی با ترفند پوشیدن لباس محلی، کولبران را شناسایی که این منجر به درگیری و فرار کولبران می گردد که در این بین تعدادی از کولبران یا کاسبکاران مرزی کشته یا مجروح می شوند یا بار و حیوان خود را ازدست می دهند.

مشکلات قانونی برخورد نیروهای نظامی و انتظامی با کولبران

طبق قانون حمل سلاح، ماموران انتظامی در ۱۰ مورد می توانند از سلاح استفاده کنند (ماده ٣) و این درحالیستکه پیش از آن آموزش لازم را در راستای ماموریت محوله و آشنایی کامل با قوانین بکارگیری اسلحه دیده باشند (ماده ۲). طبق ماده ٣ ماموران فقط در صورتی می توانند از اسلحه استفاده کنند که مورد حمله فردی مسلح قرار گرفته یا بدنبال سارق، یا محکوم فراری یا خرابکاری باشند در بند ۹ ماده ٣ به ماموران مرزی اجازه داده شده در برابر کسانی که قصد ورود یا خروج غیرقانونی از کشور دارند و به اخطار مرزبانی توجه نکرده اند از سلاح استفاده کنند. البته در تبصره ٣ ماده سه تاکید شده در صورتیکه ماموران چاره ای بجز استفاده از سلاح نداشته باشند مراتب تیراندازی باید اینگونه رعایت شود: اول تیراندازی هوایی، دوم تیراندازی کمر به پایین، و در آخرین مرتبه تیراندازی بالای کمر.   
اما آنچه طی سالهای گذشته مشهود است عدم آگاهی و آموزش لازم ماموران نظامی و انتظامی مرزی کشور با حوزه اختیارات و مسئولیتشان می باشد شلیکهای مستقیم ماموران مرزی به کولبران غیر مسلح آشکارا موید عدم آشنایی ماموران مرزی با مفاد قانون استفاده از سلاح می باشد. طبق ماده ۷ قانون حمل سلاح، ماموران موظفند فقط پا را هدف قراردهند و مراقب باشند منجر به فوت فرد نشود و در صورت مجروح شدن مراقبت و مواظبت از فرد مزبور با ماموران انتظامی می باشد و باید دراولین فرصت مجروح را به نزدیکترین درمانگاه برسانند. اما متاسفانه طی سالهای گذشته ماموران انتظامی مرزی بی توجه به مواد قانونی فوق با شلیک مستقیم به کولبران منجربه مرگ و مجروح شدن بسیاری از ایشان شده و دربسیاری موارد هم کولبر مجروح شده به حال خود رها می شود و مامور خاطی از پذیرش عمل خویش سربازمیزند. البته باید توجه داشت که مسبب چنین رفتارهای خشونت آمیزو غیرقانونی فقط ماموران مربوطه نیستند بلکه فرماندهان ایشان هم در این اقدام دخیل هستند چه که طبق ماده ٨ قانون حمل سلاح، روسا و فرماندهان مربوطه مکلفند قبل از اعزام مامورین حدود اختیارات و مسئولیتهای آنان را گوشزد نمایند.
نکته اینجاست که فقط این کولبر یا کاسبکارمرزی است که به دلیل اقدام غیرقانونی مورد محاکمه و پیگرد قانونی قرار می گیرد و با ضاربین(ماموران انتظامی) که موجب کشته یا مجروح شدن ایشان می شوند برخورد قضایی صورت نمی گیرد. هرچند خانواده کولبرانی که بر اثر تیراندازی غیرقانونی ماموران انتظامی کشته یا مجروح شده اند به دلیل آنکه این اقدام مشمول جرایم قتل می شود، می توانند از ضاربین به قوه قضاییه شکایت کنند ولی تاکنون هیچ پرونده ای برای فرد ضارب تشکیل نشده است. البته طی چند ماهه اخیر، مسئولین پذیرفته اند که دیه قتل را به خانواده مقتول بدهند ولی به شرط آنکه بخشی از مبلغ دیه به نیروی انتظامی پرداخت شود. باید توجه داشت این قوانین فقط در مورد خانواده کولبران یا کاسبکاران مرزی صدق می کند که از تمکن مالی برای گرفتن وکیل یا سواد کافی جهت پیگیری قضایی برخوردار باشند که معمولا اکثر این خانواده ها نه پول کافی برای گرفتن وکیل دارند و نه سواد و اطلاعات لازم جهت چگونگی شکایت و پیگیری قضایی آن، و فقط به دفن اموات و سوگواری برایشان بسنده می کنند و از سویی ماموران مرزی هم بی هیچ واهمه ای از مجازات به تیراندازی و کشتار کولبران ادامه می دهند.

موخره: ادامه کشتار کولبران و کاسبکاران مرزی

کولبران و کاسبکاران مرزی را شاید بتوان از آسیب پذیرترین اقشار ایرانی دانست که از هر بعدی به ایشان نگاه شود دگراندیش محسوب می شوند و دگراندیشی از نظر حکومت ایران گناهی نابخشودنی محسوب می شود گناهی که به هیچ طریقی پاک نمی شود مگر به سلک حاکمیت در بیاید. کولبران از طرفی سنی مذهب و از سویی دیگر کرد هستند که این هر دو با مذهب و قومیت حاکمان ایران متفاوت است. حکومت اسلامی ایران طی بیش از سه دهه که از بنیانش می گذرد به هیچ فردی از اقلیت های مذهبی و قومی اجازه رشد و پیشرفت در حوزه حاکمیتش را نداده است که این تبعیض در رابطه با شهروندان کرد، دوچندان شده است.
ممانعت از رشد و پیشرفت مناطق کردنشین طی سه دهه اخیر موجب گسترش بیکاری و فقر شدید در این مناطق شده است. ساکنان این مناطق برای بدست آوردن حداقل رزق یومیه دست به هر کاری می زنند که کولبری و کاسبکاری مرزی از جمله همین مشاغل کاذب است که در این منطقه بوجود آمده است. کردنشینان مناطق مرزی که از حداقل سرمایه و درآمد برخوردار نیستند ومزرعه یا کارخانه تولیدی هم در این مناطق وجود ندارد تا در آن مشغول به کارشوند، مجبورند برای امرار معاش از همان سنین کودکی با حداقل دستمزد با آگاهی از همه موانع و خطرهای راه، کالایی را برپشت گذاشته و به عراق ببرند و از آنجا کالای دیگری را به ایران بیاورند. گاهی در بین ایشان افرادی هم هستند که سرمایه اندکی دارند و با آن اسب یا قاطری میخرند تا بتوانند بار بیشتری حمل کنند که این حیوانات هم از نظر ماموران انتظامی مرزی مانند صاحبانشان، مجرم شناخته می شوند و درتیررس گلوله قرار می گیرند.
کشته و مجروح شدن شهروندان کرد (کولبران) همچنان ادامه دارد، نیروهای نظامی و انتظامی مرزی بدون آموزش و آشنایی با وظایف و حدود اختیاراتشان در مرزهای غربی کشور، کولبران را هدف گلوله قرار می دهند و مین های خنثی نشده دوران جنگ همچنان موجب کشته و مجروح شدن مرزنشینان می شود و این داستان ادامه دارد.