• سخت ترین انتقادی که به این اتحادیه جدید و رو به رشد می شود نیز به همین جهت گیری اقتصادی آنست. لورنزو فیورامونتی رئیس مرکز پژوهش های نوآوری در دانشگاه پرتوریا می گوید توجه کشورهای بریکس در درجه اول معطوف به رشد اقتصادی است و توجه چندانی به عوامل اجتماعی و زیست محیطی ندارند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۲۴ فروردين ۱٣۹۲ -  ۱٣ آوريل ۲۰۱٣

در پایان ماه مارس، دیدار سالانه کشورهای با نفوذ «بریکس» یا «کشورهای در آستانه صنعتی شدن»، در شهر بندری دوربان، واقع در افریقای جنوبی برپا شد. این کشورها عبارتند از برزیل، روسیه، هند، چین و افریقای جنوبی. پیام واقعی کنفرانس دو روزه مذکور حکایت از وحدت رشد یابنده آنها دارد.
افریقای جنوبی در سال 2011 به اتحادیه بریک پیوست. موضوع مرکزی در کنفرانس امسال بررسی پیشنهاد ایجاد یک بانک عمرانی توسط این کشورها بود. این هدف بزرگ در این کنفرانس به نتیجه نهائی نرسید. در بیانیه نهائی این اجلاس برای نخستین بار اعلام شد که کشورهای مذکور قصد دارند چنین بانکی را تاسیس کنند. تفسیر رسانه های غربی از این نیت این بود که ایجاد چنین بانکی تهدیدی است برای سازمان هائی چون «برتون – وودز»، بانک جهانی و صندوق بین المللی پول. تحلیلگران کشورهای بریکس از منظری دیگر به این هدف نگریستند و انتقاد کردند که چرا کنفرانس جزئیات این برنامه را مطرح نساخته است. دنیس تیورین رئیس سازمان همکاری های شانگهای در گفتگو با رادیو صدای روسیه به این نکته اشاره کرد که شرکت کنندگان در کنفرانس نتوانسته اند به یک موضع مشترک دست یابند و موفق نشده اند بر سر میزان سرمایه اولیه بانک به توافق برسند.
در مورد محل بانک نیز اتفاق نظر بدست نیامده است. تیورین این عدم موفقیت را به دردهای زایمان تشبیه کرد که اهمیت ثانوی دارند. با این همه و برغم تمام دشواری ها و اختلافات موجود، پیوند کشورهای پنجگانه رو به پیشرفت است».
نشان این پیشرفت موفقیت آمیز انعقاد قراردادهای بیشماری بود که میان کشورهای مذکور بامضاء رسید. آفریقای جنوبی با دو کشور روسیه و چین که دارای قدرت نیرومند مالی هستند قراردادهائی برای همکاری در عرصه گسترش مناسبات اقتصادی، دفاعی، تامین انرژی، استخراج معادن، کشاورزی، مسائل مربوط به محیط زیست و آموزش منعقد ساخت. آفریقای جنوبی دروازه ورود به بازارهای مواد خام این قاره محسوب می گردد. از منظر روسیه «آفریقا قدرت محرکه بعدی برای اقتصاد جهانی خواهد بود. این قاره دارای تمام آن عواملی هست که چند دهه پیش آسیا را به موفقیت رساندند: نیروی ارزان کار، منابع با اهمیت و تعدادکثیری مصرف کننده بالقوه».
آنچه می تواند اهمیت جهانی بیشتری داشته باشد توافق چین و روسیه بر سر این امر است که در آینده بهای نزدیک به نیمی از مبادلات بازرگانی خود با یکدیگر را با پول رایج در کشورهای خود بپردازند – گامی کاملا آشکار در جهت جدا شدن از دلار و نهایتا تضعیف دلار آمریکا. چین هم اکنون این شیوه را با برزیل بکار می برد. طرح ایجاد بنیاد کمک های اضطراری با 100 میلیارد دلار آمریکائی برای محدود کردن وابستگی کشورهای رشد یابنده مقروض به بانک جهانی و صندوق بین المللی پول.
برغم آن که کشورهای بریکس نتوانستند در کنفرانس دوربان کار ایجاد بانک را بسامان نهائی برسانند، اما این نیز آشکار بود که با افزایش قدرت مالی، اعتماد بنفس آنها نیز افزایش یافته است. آنتونیو پاترییوتا وزیر خارجه برزیل گفت کنفرانس سران در دوربان حائز اهمیت تعیین کننده بود، زیرا اینک پروژه های مشخص شکل می گیرند». تفسیر روزنامه انگلیسی گاردین از کنفرانس چنین بود: «جهان از سالهای دهه 70 تاکنون به یاد نداشت که کشورهای رو به رشد استیلای غرب را چنین به چالش بخوانند». » تجارب مشترک آنها و مخالفتشان با مدل اقتصادی نئولیبرالیستی آن ملاطی است که آنها را بهم پیوند می دهد».
سخت ترین انتقادی که به این اتحادیه جدید و رو به رشد می شود نیز به همین جهت گیری اقتصادی آنست. لورنزو فیورامونتی رئیس مرکز پژوهش های نوآوری در دانشگاه پرتوریا می گوید توجه کشورهای بریکس در درجه اول معطوف به رشد اقتصادی است و توجه چندانی به عوامل اجتماعی و زیست محیطی ندارند. «کشورهای بریکس به لفاظی های ضدغربی خود افتخار و بدرستی از اجماع اقتصادی واشنگتن انتقاد می کنند ولی درک نمی کنند مدلی که آنها برای توسعه انتخاب کرده اند مدلی است که قدرت های امپریالیستی بر آنها تحمیل کرده اند، این همان مدلی است که گویا آنها با آن درجنگ هستند». حراج مواد خام بیلان مالی کشورهای رشد یابنده را درخشان نخواهد کرد، واقعیت این است که آنها خود را استثمار می کنند و به فقر می کشانند. تلاش مستمر برای بالا بردن تولید سبب پیدایش «بیعدالتی اجتماعی مستمر، بی ثباتی اقتصادی و ویرانگری فاجعه آمیز محیط زیست می گردد». از این رو اگر هدف کشورهای شرکت کننده در کنفرانس دوربان واقعا آزاد ساختن مردم نیمکره جنوبی باشد این کنفرانس می تواند برای کشورهای سهیم در آن فقط آغازی باشد. هدف باید ایجاد یک نظام اقتصادی نو باشد، نه فقط ایجاد جنبشی در برابر نظام کنونی. یا بقول فیودور لوکیانوف: «اصل آن نیست که باید با غرب مخالفت کرد بلکه باید نشان داد که بدون غرب هم میتوان کار کرد».

www.jungewelt.de