• علوی ها که سال های طولانی حاکمیت را در دست داشته اند، کرد ها که سال های طولانی از حق شهروندی محروم بوده اند، ترکمن ها و دروزی ها که همواره در وحشت و خفقان ریسته اند از حاکمیت سنی ها در آینده سوریه ترس و وحشت دارند، از آن رو دیگر در صفوف مخالفان بویژه همسو و همرزم با سنی های افراطی قرار نمی گیرند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۲۶ ارديبهشت ۱٣۹۲ -  ۱۶ می ۲۰۱٣

در ساعات صبحگاهی روز شنبه ( ۲۱ اردیبهشت ) دو بمب بسیار قوی که در دو خودرو جاسازی شده بود در شهر کوچک ریحانلی که ۲۰ کیلومتر از مرز سوریه فاصله دارد منفجر شد و آرامش مردم این شهر، کسبه و مهاجرین سوریه را که تعدادشان از ۲۵ هزار نفر می گذرد و در شرایط بسیار بد وو ناگواری زندگی می کنند بر هم زد. در پی آن مراکز درمانی، امنیتی و نظامی ترکیه به حال آماده باش درآمده، در راستای وظایف خود وارد عمل شدند. گزینش دو مرکز شهرداری و ساختمان پست و تلگراف و تلفن برای انفجار و انجام آن به فاصله یک ساعت از هم، نشانگر سازماندهی و برنامه ریزی شده تروریست ها و حامیان آنان است که آموزش های لازم و ضروری را در این گونه جنایت ها دیده و مردم بیگناه را برای رسیدن به امیال جنایتکارانه خود قربانی می کنند. در این دو انفجار دلخراش و مخرب تاکنون ۵۱ تن کشته و بیش از ۵۵ نفر زخمی شدند که حال ۲۴ تن از آنان وخیم گزارش شده است.
به مدت کوتاهی بعد از این حادثه دلخراش و پخش تصاویری از آن، مقامات ترکیه انگشت اتهام را به سوی سوریه و رژیم بشار اسد نشانه گرفتند، آنان تروریست های رژیم اسد را متهم به دست داشتن در این جنایت کردند. اردوغان نخست وزیر ترکیه در اولین واکنش به این حادثه گفت : ما اسناد و مدارکی در دست داریم که نشان می دهد، رژیم اسد پشت این جنایت قرار دارد و آنان دست پرورده هایی هم در داخل ترکیه هم دارند. در پی این گفتار، فرستادن هر گونه تصویر و خبر مستقیم از منطقه تا اطلاع ثانوی از سوی مقامات قضایی( دادستان ریحانلی) و مقامات امنیتی در ترکیه ممنوع اعلان شد. معمر گولر وزیر کشور هم در این راستا گفت : من به صراحت می گویم که این انفجار ها کار سازمان های نزدیک به سوریه و گروه های حامی رژیم سوریه است. این گفتار با واکنش شدید عمران الذوبی وزیر اطلاع رسانی سوریه روبرو شد و گفت : این کشور به دلیل پایبندی به اصول و ارزش ها دست به اینگونه کار ها نمی زند. احمد داوداوغلی وزیر امور خارجه ترکیه هم از دستگیری ۹ نفر خبر داد که گویا در گذشته گرایش های چپ داشته اند. تحلیلگران، دانشگاهیان و روزنامه نگاران مستقل ترک با اشاره به ابعاد وسیع و گسترده حادثه و موقعیت سوریه در شرایط کنونی، با شک و تردید به دست داشتن رژیم سوریه در این حادثه به آن نگاه کرده، عوامل دیگری را برای مداخله نظامی در سوریه از سوی ناتو مطرح کردند. برخی از نهاد های مدنی، نمایندگان مجلس و کمال قیلیچداراوغلی رهبر حزب جمهوری خواه خلق، اردوغان را مقصر می دانند که تروریست ها را مسلح کرده و به سوریه می فرستد و با ممنوعیت خبری مانع از آن می شود که واقعیت حادثه و نیروها و عوامل پشتیبان آن مورد بررسی قرار گیرند و برملا شوند.
مخالفت با روش و سیاست اردوغان در رابطه با سوریه هر روز ابعاد وسیعتری در داخل ترکیه به خود می گیرد. حمایت نخستین مردم ترکیه از شورشیان سوریه به شدت کاهش پیدا کرده و با دیدن تصاویر وحشتناک از کشتار مردم بیگناه در سوریه و گسترش جنگ فرقه ای در منطقه نگرانی از آینده هم بیشتر می شود. از آن رو در پی انفجار بمب های قوی در ریحانلی و انتشار خبر آن در ترکیه و جهان، تظاهرات وسیع و گسترده ای در مخالفت با سیاست های اردوغان در شهر های بزرگ ترکیه مانند استانبول، آنکارا، ازمیر، بورسا و ... صورت گرفت. در همه این تظاهرات مردم خواهان تغییر در سیاست سوریه شدند. آنان حمایت از مخالفان بویژه ارتش آزادیبخش سوریه را دیگر به نفع خود و صلح منطقه نمی دانند.
ترکیه با سوریه ۹۱۰ کیلومتر مرز مشترک دارد، شهر ریحانلی در منطقه هاتای قرار گرفته که هنوز مورد مناقشه سوریه با ترکیه است. در سال ۱۹٣٨ این منطقه به جمهوری ترکیه واگذار شده، در دو سوی مرز علوی ها زندگی می کنند که هم تبار و نسبت فامیلی زیادی باهم دارند. از آن رو مردم ریحانلی و علوی های ترکیه که پیشتر ها از شورشیان و مخالفین بشار اسد حمایت می کردند با گذشت زمان و مشاهده تصاویر وحشتناک از کشتار مردم و تهدید های مستقیم از سوی سنی های افراطی که هر روز بیشتر مطرح می شوند و گاهی هم تهدید های خود به اجرا در می آورند باعث شده که مردم ترکیه از حمایت آنان( ارتش آزادیبخش ) دست شسته بگونه ای دیگر از دولت بشار اسد حمایت کنند. مردم خشمگین منطقه تبدیل به مخالفان پناهجویان سوری در این منطقه شده اند و گاهی در خلوت به آنان حمله می کنند.
جنبش توده های مردم در منطقه شمال آفریقا و خاورمیانه در راستای آزادی خواهی و دمکراسی که از کشور کوچک تونس آغاز شد و در مدت کوتاهی به سرعت گسترش یافت و نام بهار آزادی بخود گرفت مورد حمایت جهانی بویژه نیرو های مترقی قرار گرفت. رژیم های استبدادی و نظامی یکی بعد از دیگری فرو پاشیدند ولی بهار عربی غنچه و گل به بار نیآورد، در برخی از آن کشور ها که مبارزه پیگیر سنت و مدرنیته ادامه داشت، مذهبی های افراطی با استفاده از فضای دمکراسی و تحریک احساسات دینی و مذهبی مردم حاکمیت را در دست گرفتند. در ماه های نخست با ملایمت و سپس با اعمال خشونت خواسته های خود را بر مردم تحمیل کردند.
خاورمیانه تاریخ دیرینه ای در تمدن بشری، تنش های قومی دارد، ادیان ابراهیمی در این منطقه زاده شدند، عیسی، موسی و محمد خود را در این منطقه مطرح کردند، باز هم در این منطقه امپراتوری های بزرگ شکل گرفته، کشور گشایی کرده و در نهایت نابود شده اند. این منطقه با جنگ های خانمانسوز قومی، فرقه ای ، دینی و مذهبی آشنایی دارد. امپراتوری بیزانس و روم در این سرزمین حاصلخیز و پهناور با پرس ها جنگیده، ترکان با تمدن غربی در این منطقه آشنا شده، مبادلات فرهنگی شرق و غرب در این منطقه صورت گرفته، یهودی ها تجارت و ارامنه هنر صنعتگری خود را در کاربرد طلا و مس در این منطقه رونق داده اند، همه این مجموعه در شکلگیری تمدن در این منطقه سهیم بوده است.
با افزایش تجارت در جهان و مبادلات کالا بین شرق و غرب، بویژه بعد از پیدایش انرژی، این منطقه مورد توجه بیشتر اروپائیان قرار گرفت. با فروپاشی دولت عثمانی برخی از این سرزمین های حاصلخیز با منابع مهم نفتی به شکل مستعمره، نیمه مستعمره و یا تحت قیومیت کشور های اروپایی در آمدند. بنابرین کشور های اروپایی در همه این مدت از تنش های قومی و فرقه ای در این منطقه بهره برداری کرده، آن را برای شعله ور شدن همواره آماده نگهداشتند. یکی از مناطقی که ظرفیت فراوانی برای بروز جنگ های ویرانگر قومی و فرقه ای دارد این منطقه بویژه سوریه و عراق است. بعد از روی کار آمدن دولت شیعه در عراق و حمایت آن از سوی جمهوری اسلامی ایران، دولت های عربی منطقه، بویژه عربستان سعودی و قطر به حمایت مستقیم مالی و نظامی از مخالفان سوریه پرداخته، ارتش آزادی بخش سوریه را با سرکردگی سنی های افراطی سازماندهی کردند. جمهوری ترکیه با ملاحضات اقتصادی و سیاسی و آینده نگری برای پیشبرد اهداف خود از مخالفان دولت بشار اسد حمایت کرد و استانبول به مرکزی برای مبادله افکار، تشکیل دولت آینده سوریه و رایزنی های مهم آنان تبدیل شد. در روز های نخست مجموعه ای از نیرو های دمکرات، ملی و مذهبی با گرایش های مختلف گرد هم آمده با استبداد بشار اسد مبارزه می کردند و مورد حمایت مردم جهان و مردم ترکیه با گرایش های مختلف بودند. گذشت زمان و خشونت اعمال شده از دو سو بویژه سنی های افراطی چهره مبارزه را در درون سوریه تغییر داد. یکه تازی سنی های افراطی گاهی در پیوند با القاعده نیرو های دمکرات را وحشت زده کرد. کاربرد سلاح های شیمیایی و اتهام دو طرف به یکدیگر، پای سازمان ملل و نماینده ویژه را به سوریه باز کرد. خانم کارلا دل پونته بازرس سازمان ملل بعد از بازدید و بررسی های خود از سوریه گفت: هیچگونه آثاری از کاربرد سلاح شیمیایی توسط دولت بشار اسد پیدا نکردیم. هنوز چند روزی از این گزارش نگذشته بود که جهان شاهد وحشتناکترین تصویر از جنگ داخلی سوریه شد. در این تصویر ویدیویی ابوصقر رهبر گروه بریگاد عمر ابوفاروق بعد از کشتن سرباز سوری جگر و قلب او را با کارد درآورده به دندان می کشد و نعره می زند و دستور می دهد که « علوی ها را قصابی کنید و قلبشان را بخورید ». این گروه که خود را ارتش آزادی بخش سوریه می خواند، با این اعمال ننگین و ضد بشری خود، کلمه آزادی را که دستآورد بشر در طول تاریخ است کثیف و بی اعتبار می کند.
اتحاد همه نیرو های آزادی خواه و سکولار زمینه مشترک را برای مبارزه با رژیم بشار اسد در سوریه فراهم می آورد، علوی ها که سال های طولانی حاکمیت را در دست داشته اند، کرد ها که سال های طولانی از حق شهروندی محروم بوده اند، ترکمن ها و دروزی ها که همواره در وحشت و خفقان ریسته اند از حاکمیت سنی ها در آینده سوریه ترس و وحشت دارند، از آن رو دیگر در صفوف مخالفان بویژه همسو و همرزم با سنی های افراطی قرار نمی گیرند. رشد و گسترش جنگ فرقه ای در منطقه مردم را نه تنها در سوریه بلکه در همه کشور های پیرامونی به وحشت انداخته است. نیرو های آزاد اندیش، ترقی خواه و سکولار باید حوادث سوریه، ریحانلی ترکیه و آرایش نیرو های ارتجاعی منطقه را به دقت رصد کنند و مردم را از فاجعه ارتجاع که در کمین نشسته است، آگاه سازند.

محمد حسین یحیایی
mhyahyai@yahoo.se