• شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی، روز سه شنبه رسما اعلام کرد که به نفع پسرش شیخ تمیم بن حمد، از مقامش استعفا داده و قدرت را به او واگذار کرده است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۴ تير ۱٣۹۲ -  ۲۵ ژوئن ۲۰۱٣

بی بی سی: شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی، امیر قطر، روز سه شنبه ۴ تیر (٢۵ ژوئن)، در یک سخنرانی که از تلویزیون دولتی این کشور پخش شد، رسما اعلام کرد که به نفع پسرش شیخ تمیم بن حمد، از مقامش استعفا داده و قدرت را به او واگذار کرده است.
امیر قطر مشخص نکرد که دوره زمامداری امیر جدید از چه زمانی آغاز می‌شود، اما به نقل از منابع نزدیک به دولت این کشور گزارش شده است که با اعلام رسمی کناره‌گیری، امیر جدید کار خود را آغاز می‌کند.
شیخ حمد، که شصت و یک سال سن دارد، در این سخنرانی خطاب به مردم قطر گفت که "قدرت را به شیخ تمیم بن حمد آل ثانی می سپارم زیرا به توانایی او اطمینان کامل دارم."
وی در توجیه تصمیم خود گفت "زمان آن فرا رسیده است تا برگ جدیدی در سیر حرکت ملت ما ورق بخورد و نسل جدیدی با دیدگاه‌های مبتکرانه خود، عهده‌دار مسئولیت شود."
برخی از ناظران گفته اند که شیخ حمد از وضع جسمی مساعدی برخوردار نیست اما احتمال نداده‌اند که بیماری دلیل کناره گیری او باشد.
در پایان پیام هفت دقیقه‌ای شیخ حمد، تلویزیون دولتی قطر تصاویری را از کاخ امیری و ملاقات گروهی از شهروندان با امیران قدیم و جدید این کشور پخش کرد.
پیشتر، گفته شده بود که همزمان با اعلام کناره‌گیری شیخ حمد بن خلیفه از مقام امیری، شیخ حمد بن جاسم آل خلیفه، نخست وزیر و وزیر امور خارجه این کشور نیز از مقام خود استعفا خواهد داد.
با اینهمه، امیر قطر در پیام تلویزیونی خود به چنین تغییر و تحولی اشاره نکرد و از نخست وزیر نیز هنوز در این مورد اظهار نظری پخش نشده است.
شیخ حمد بن جاسم، نخست وزیر پنجاه و چهار ساله قطر، به خصوص از زمان آغاز حرکت اعتراضی موسوم به "بهار عربی" و حمایت قطر از اکثر این اعتراض ها، به چهره‌ای شناخته شده در مجامع بین‌المللی تبدیل شده است.
او از سال ١٩٩٢ سمت وزارت خارجه را در دست گرفت، در سال ٢٠٠٣ عهده دار معاونت نخست وزیر شد و از سال ٢٠٠٧ تا کنون، سمت‌های نخست وزیری و وزارت امور خارجه را برعهده داشته است.
شیخ تمیم بن حمد، امیر جدید قطر، سی و سه سال دارد و دومین پسر از دومین همسر شیخ حمد است. شیخ حمد سه همسر و در مجموع، یازده پسر و سیزده دختر دارد.

کشور کوچک اما تاثیرگذار
شیخ نشین قطر زمانی تحت حاکمیت خاندان آل خلیفه، خاندان حکومتی بحرین بود و پس از آن از جمله اراضی متعلق به امپراتوری عثمانی بود، اما بعدا تحت قیمومیت بریتانیا در آمد و در سال ١٩٧١، همزمان با خروج بریتانیا از خلیج فارس، استقلال خود را به دست آورد.
کوتاه مدتی پس از کسب استقلال، رقابت در درون خانواده شیخ برای کسب حکومت بالا گرفت و سرانجام شیخ خلیفه بن حمد با اقدامی که از آن با عنوان کودتای درون خانوادگی نام برده شده است، قدرت کسب کرد.
شیخ خلیفه در سال ١٩٩٥ توسط ولیعهد، شیخ حمد، از قدرت برکنار شد. ظاهرا وی با خواست ولیعهد برای توسعه منابع گاز این کشور جهت کسب درآمد بیشتر مخالفت می‌ورزید زیرا نگران آن بود که سرازیر شدن عواید سرشار به این امیر نشین، بافت جامعه را تغییر دهد.
در طول هجده سال زمامداری شیخ حمد، قطر علاوه بر صدور نفت خام، به بزرگترین صادر‌کننده گاز مایع در جهان تبدیل شده و دارای سرمایه گذاری‌های کلان در سراسر جهان است.
مرکز شبکه تلویزیون ماهواره ای الجزیره نیز در قطر واقع شده و یکی از خویشاوندان امیر و از وزیران سابق این کشور، مدیریت آن را در دست دارد.
علاوه بر این، شیخ حمد با اجرای یک سیاست خارجی فعال که محور اصلی آن، همسویی با کشورهای غربی جهت حفظ امنیت خلیج فارس بوده است، این امیرنشین کوچک را به یکی از "بازیگران" عمده صحنه سیاست منطقه تبدیل کرده است.
از زمان آغاز حرکت اعتراضی موسوم به بهار عربی، قطر فعالانه از این حرکت حمایت کرده و در عملیات نظامی ائتلاف بین المللی برای حمایت از معترضان لیبی، شرکت مستقیم داشت.
از قطر به عنوان یکی از حامیان مالی عمده مخالفان حکومت بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، نام برده می شود.
به گفته ناظران، انتظار نمی‌رود تغییر و تحول اخیر در قطر تاثیر چندانی بر رویکرد سیاست خارجی و داخلی این کشور داشته باشد.
جمعیت قطر در مجموع کمتر از دو میلیون نفر است که تنها حدود دویست و پنجاه هزار نفر از آنان شهروندان قطری هستند و بقیه، از سایر کشورها برای کار به این امیرنشین آمده اند.
در آمد سرانه قطر به بیش از ٨٦ هزار دلار می‌رسد که شهروندان این کشور را در میان ثروتمندترین مردم جهان قرار می دهد.
نظام حکومتی این کشور سلطنت مطلقه است و تشکیلات حکومتی از امیر، هیات دولت انتصابی و یک مجلس مشورتی غیر انتخابی تشکیل یافته است.


گزارش آسوشیتدپرس:
تغییر امیر و آینده قطر

ایرنا: خبرگزاری آسوشیتدپرس، در تحلیلی به جایگاه کشور قطر، جزییات تغییر امیر و تاثیر احتمالی این تغییر بر سیاست های دوحه پرداخته است.

** جایگاه قطر
قطر کشوری بسیار کوچک و در حاشیه خلیج فارس است که مساحت آن با یک سوم مساحت بلژیک برابری می کند. اما این سرزمین کوچک، در یک دهه اخیر، بسیار کوشیده است تا جایگاه قابل توجهی در عرصه بین المللی بیابد.
قطر به دلیل داشتن ذخایر گسترده نفت و گاز، مالک یکی از غنی ترین صندوق های دارایی های مالی به ارزش تخمینی بیش از یکصد میلیارد دلار است. فروشگاه زنجیره ای هارودز در لندن، گروه تولیدی لوکس ال وی ام اچ (LVMH) در فرانسه و باشگاه فوتبال پاریس سن ژرمن، از جمله بخش هایی است که این صندوق قطری در آنها سرمایه گذاری کرده است. قطری ها همچنین برای سرمایه گذاری در صنایع بدهکار یونان و ایتالیا، میلیاردها دلار پیشنهاد کرده اند.
از سوی دیگر، آرمان های سیاسی قطر نیز به اندازه آرمان های اقتصادیش، بلندپروازانه است. دوحه در دارفور سودان و نیز در سرزمین های فلسطینی، نقش میانجی را برای طرف های درگیر ایفا کرده است. قطری ها اکنون میزبان فرستادگانی از طالبان هستند و امیدوارند که بتوانند پیش از خروج نیروهای آمریکایی در سال ۲۰۱۴، گفتگوها میان طرف های درگیر در افغانستان را میزبانی کنند. دوحه نقشی بزرگ در کمک رسانی به مخالفان لیبی داشت و اکنون نیز به مخالفان دولت سوریه کمک می کند.
قطر شبکه تلوزیونی الجزیره را در سال ۱۹۹۶ تاسیس کرد. این شبکه، شیوه خبررسانی در جهان عرب را متحول کرد.

** تغییر امیر
کناره گیری مسالمت آمیز درمیان حاکمان عرب، پدیده ای بسیار نادر است. بیشتر حاکمان کشورهای عربی یا تا پایان عمر در قدرت می مانند یا با کودتا ناچار به کناره گیری می شوند. شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی، امیر مستعفی قطر، در سال ۱۹۹۵ علیه پدرش شورید و قدرت را به دست گرفت.
پیشتر، تصور بر این بود که کناره گیری شیخ حمد ۶۱ ساله، به مشکلات سلامتی او مربوط است؛ اما مقام های رسمی قطری تا کنون در این باره اظهار نظر نکرده اند.
کناره گیری امیر قطر، شاید پایه های قدرت را در این کشور تقویت کند. انتقال قدرت به یک جوان ۳۳ ساله، می تواند در راستای درخواست عمومی ملت های عرب برای اصلاحات و میدان دادن به جوانان ارزیابی شود.
این کناره گیری،تغییر سلسله مراتب قدرت در سنت حکومت های عربی حاشیه خلیج فارس را نیز سبب خواهد شد.درحالی که امیر عبدالله ۹۰ ساله در عربستان یا شیخ صباح الاحمد الصباح ۸۴ ساله در کویت، با کسب قدرت، تغییر چندانی در ترکیب کابینه ایجاد نکردند، امیر جوان قطر، تغییرات در کابینه را در راس برنامه هایش قرار داده است.

** تغییر در قطر
انتظار نمی رود در کوتاه مدت،تغییر چشمگیری در سیاست های قطر دیده شود. امیر مستعفی احتمالا در سال های آینده نقش راهنما را در امور مختلف ایفا خواهد کرد. پسر او در سال های اخیر،بعنوان بخشی از دوران گذار، در همه تصمیم گیری ها نقش داشت.
چشمگیرترین دگرگونی،احتمالا درمیان پست های دولتی دیده خواهد شد. انتظار می رود نخست وزیر و وزیران کابینه توسط امیر جدید تغییر کنند و شیخ تمیم، امیر جدید قطر،حلقه نزدیکان خود را شکل دهد.
کنش بیشتر باشبکه های اجتماعی،ازدیگر تغییراتی است که می توان انتظار داشت.َشیخ تمیم که در انگلستان تحصیل کرده، هنوز یک نوجوان بود که شبکه اینترنت در جهان گسترده شد. وی از افراد متاثر از اینترنت به شمار می رود.
شیخ تمیم برای دریافت میزبانی المپیک ۲۰۲۰، کوششی نافرجام داشت و به قدرت رسیدن او،احتمالا به معنای تلاش برای کسب میزبانی در بازی های سال ۲۰۲۴ خواهد بود.