• رهبران چند کشور غربی با ابراز نگرانی از تحولات مصر خواستار «استقرار سریع دموکراسی» در آن کشور شده اند، چین و روسیه موضع انتظار در پیش گرفته اند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۱٣ تير ۱٣۹۲ -  ۴ ژوئيه ۲۰۱٣

در واکنش به برکناری رئیس جمهوری مصر توسط نظامیان آن کشور، دولت‌های غربی خواستار استقرار سریع دموکراسی در مصر شده‌اند، سوریه این واقعه را نشانه شکست اسلام سیاسی دانسته و یک مقام ایرانی سهل انگاری اخوان المسلمین در پاکسازی تشکیلات حکومتی را عامل این واقعه توصیف کرده است.

به گزارش بی بی سی در پی اقدام ارتش مصر در سرنگونی محمد مرسی، رئیس جمهوری اسلامگرای مصر، مقامات کشورها و سازمان‌های مختلف جهان در قبال این تحول موضعگیری و نسبت به تبعات آن اظهار نظر کرده‌اند.
باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، از "تصمیم نیروهای مسلح در برکناری پرزیدنت مرسی و تعلیق قانون اساسی" ابراز نگرانی عمیق کرده و گفته است: "از نظامیان مصر می‌خواهیم تا هرچه سریع‌تر و به شکلی مسئولانه‌، از طریق فرآیندی فراگیر و شفاف، اختیارات سیاسی را به یک دولت غیرنظامی منتخب مردم واگذار و از هر اقدامی در بازداشت خودسرانه پرزیدنت مرسی و هواداران او جدا خودداری کنند."
آقای اوباما گفته است که "به وزارتخانه‌ها و ادارات مربوطه دولتی دستور داده‌ام تا با توجه به قوانین ایالات متحده، آثار و تبعات این تحولات بر کمک‌های آمریکا به دولت مصر را مورد بازنگری قرار دهند."
رئیس جمهوری آمریکا در عین حال گفته است که "باید صدای همه کسانی که به شکلی مسالمت‌آمیز به اعتراض مبادرت کرده‌اند شنیده شود از جمله کسانی که از تحولات اخیر حمایت کرده و کسانی که حامی پرزیدنت مرسی بوده‌اند."
ایالات متحده از جمله کمک کنندگان مالی اصلی به مصر است در حالیکه معمولا از اعطای کمک به دولت‌هایی که با کودتا به قدرت می‌رسند خودداری می‌کند.
در جریان تحولاتی که با تظاهرات وسیع ضد دولتی در روز یکشنبه در قاهره آغاز شد، گزارش‌هایی از تماس تلفنی باراک اوباما با محمد مرسی و همچنین ژنرال مارتین دمپسی، رئیس ستاد ارتش آمریکا، با ژنرال عبدالفتاح السیسی، فرمانده نیروهای مسلح و وزیر دفاع مصر، انتشار یافت و گفته شد که مقامات آمریکایی توصیه کرده‌اند که رهبران مصر از طریق مصالحه به بحران سیاسی کشورشان پایان دهند.
شامگاه گذشته هم گزارش شد که آقای اوباما در جلسه ویژه شورای امنیت ملی برای بررسی اوضاع مصر شرکت کرده است.

بریتانیا
در بریتانیا، ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه، شرایط کنونی مصر را "خطرناک" توصیف کرد و از همه طرف‌ها خواست تا خویشتنداری نشان دهند و از دست زدن به خشونت خودداری ورزند.
آقای هیگ گفته است که دولت بریتانیا "از دخالت نظامی به عنوان روشی برای حل اختلاف در یک نظام دموکراتیک حمایت نمی‌کند" و با اشاره به سقوط حکومت حسنی مبارک در فوریه سال ٢٠١١، افزوده است که مردم مصر با تحمل دشواری‌های فراوان، توانستند امکان حرکت به سوی آینده‌ای دموکراتیک را کسب کنند.
ویلیام هیگ گفته است که دولت بریتانیا به انتقال دموکراتیک قدرت در مصر چشم دوخته و از همه طرف های درگیر انتظار دارد از خود درایت و دوراندیشی لازم را برای استقرار مجدد دموکراسی نشان دهند.
وزیر خارجه بریتانیا گفته است که لازم است تمامی جریان های سیاسی مصر به "خواست مبرم مردم مصر برای پیشرفت سریعتر اقتصادی و سیاسی کشورشان واکنش مناسب نشان دهند."
وی افزوده است که "از نظر ما، چنین اقدامی مستلزم وجود یک فرآیند سیاسی فراگیر با مشارکت تمامی گروه‌ها بر مبنایی مساوی و با هدف برگزاری انتخابات منصفانه با مشارکت همه احزاب و تشکل‌ها و استقرار دولتی غیرنظامی است."

سوریه و "شکست اسلام سیاسی"
ملک عبدالله، پادشاه سعودی، با ارسال پیامی برای عدلی محمود منصور، رئیس جمهوری موقت مصر، آغاز ریاست جمهوری اور ا تبریک گفته است.
به گزارش خبرگزاری دولتی سعودی، پادشاه عربستان در پیام خود افزوده است: "ما دست نفرات نیروهای مسلح مصر را که ژنرال عبدالفتاح السیسی نماینده آنان است به گرمی می‌فشاریم زیرا توانستند مصر را در این زمان بحرانی از دالانی تاریک نجات دهند که فقط خداوند از ابعاد و عواقب آن آگاه بود."
ملک عبدالله همچنین از درایت و میانه‌روی کسانی ستایش کرده که به گفته او "از حقوق همه طرف‌های ذینفع در فرآیند سیاسی حراست به عمل آوردند." ظاهرا اشاره پادشاه عربستان به شخصیت‌های دینی و سیاسی است که از اقدام ارتش علیه محمد مرسی حمایت به عمل آوردند.
عبدالله بین زاید آل نهیان، وزیر امور خارجه امارات عربی متحده هم، ابراز اطمینان کرده است که "ملت بزرگ مصر خواهد توانست از این لحظات دشوار به سلامت عبور کند."
وزیر خارجه امارات نقش نظامیان مصری را ستوده و گفته است: "ارتش بزرگ مصر توانست بار دیگر ثابت کند که دژی محکم و محافظی و سپر نیرومند است که تصمین خواهد کرد که دولت مصر همچنان براساس نهادهای قانونی اداره خواهد شد."
در مقابل، بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه که با شورش گسترده مسلحانه در داخل مواجه است، گفته است: "آنچه که در مصر روی می‌دهد، حاکی از شکست اسلام سیاسی در جهان و سرنوشت محتوم تمام کسانی است که از دین برای اهداف سیاسی و جناحی بهره برداری می‌کنند."
جنبش اسلامگرای حماس نیز نسبت به تحولات مصر واکنش نشان داده است. یحیی موسی، نماینده پارلمان فلسطینی و از اعضای حماس، گفته است که این جنبش در امور مصر دخالتی نمی کند و درباره "تصمیم ارتش مصر برای منزوی کردن پرزیدنت مرسی هم اظهار نظر نخواهد کرد."

اتحادیه اروپا، روسیه و چین
کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در اظهار نظر پیرامون تحولات اخیر مصر، خواستار بازگشت هر چه زودتر حکومت دموکراتیک به مصر همراه با "برگزاری انتخابات آزاد و منصفانه ریاست جمهوری و پارلمانی و تصویب قانون اساسی با مشارکت فراگیر" شده است.
خانم اشتون ابراز امیدواری کرده که دولتی که بر سر کار آمده شامل تمامی نیروهای سیاسی مصر باشد و با رعایت حقوق و آزادی‌های اساسی و حکومت قانون تحت یک نظام سیاسی پاسخگو تاکید نهاده است.
این مقام اتحادیه اروپا افزوده است: "من به شدت هر گونه اقدام خشونت آمیز را محکوم کرده و مراتب همدردی خود را به خانواده‌های قربانیان حوادث اخیر مصر ابراز می‌دارم و از نیروهای امنیتی می‌خواهم با تمام قوا از جان و امنیت شهروندان مصر حفاظت به عمل آورند."
هنوز دولت روسیه رسما نسبت به تحولات مصر واکنشی نشان نداده اما یکی از نمایندگان پارلمان آن کشور، این تحولات را نشانه نامناسب بودن دموکراسی برای کشورهای غیرغربی قلمداد کرده است.
به گزارش خبرگزاری اینترفاکس، الکسی پوسکوف، رئیس کمیسیون امور خارجه پارلمان روسیه و از سیاستمداران نزدیک به ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، گفته است که "حوادث مصر نشان می‌دهد که راهی سریع و مسالمت آمیز برای گذار از استبداد به دموکراسی وجود ندارد."
این نماینده پارلمان روسیه افزوده است: "دموکراسی درمان همه دردها نیست به خصوص در کشورهایی که بخشی از جهان غرب نیستند."
در چین، سخنگوی وزارت خارجه از اظهار نظر در مورد حوادث مصر خودداری ورزیده و گفته است که باید خواست مردم مصر محترم شمرده شود. آغاز حرکت اعتراضی موسوم به بهار عربی در دو سال پیش باعث نگرانی حکومت کمونیستی چین شد که با وجود پیشرفت سریع اقتصادی، همچنان دارای یک نظام حکومتی غیر دموکراتیک است.

سازمان ملل
در پی انتشار خبر تحولات به رهبری ارتش مصر در برکناری محمد مرسی، سخنگوی بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل، گفت که وی "درخواست خود برای آرامش، اجتناب از خشونت و خویشتنداری را مورد تاکید مجدد قرار می‌دهد."
آقای بان تاکید ورزیده که "اتخاذ سیاستی فراگیر برای واکنش مناسب به نگرانی همه مردم مصر ضروری است و رعایت حقوق اساسی شهروندان، از جمله آزادی بیان و اجتماع اهمیت حیاتی دارد."
وی گفته است که اگرچه"مردم مصر در جریان اعتراضات خود، سرخوردگی عمیق و نگرانی‌های مشروع خود را به نمایش گذاشتند، اما "دخالت نظامی در امور دولت نیز باعث نگرانی عمیق است."
دبیرکل سازمان ملل تاکید ورزیده که "لازم است که هر چه سریعتر حکومت غیرنظامی و متعهد به اصول دموکراتیک در مصر برقرار شود."

ایران و "عملکرد نادرست اخوانی ها"
در ایران، عباس عراقچی، سخنگوی وزارت خارجه، در مورد تحولات مصر گفته است که "جمهوری اسلامی ایران ضمن اهتمام به تحولات مصر و احترام به خاستگاه سیاسی مردم فهیم، متمدن و تاریخ ساز این کشور، بر ضرورت تحقق مطالبات مشروع آنان تاکید می‌کند و امیدوار است روند آینده تحولات در فضایی که منافع و مصالح مردم مصر را تامین کند ادامه یابد."
آقای عراقچی ابراز امیدواری کرده است که "با پیگیری دقیق روند دموکراتیک و حفظ دستاوردهای انقلاب به خواسته آحاد مردم، احزاب، گروه‌ها و جریانات موثر سیاسی کشور توجه و زمینه مشارکت حداکثری اقشار مختلف مردم و جامعه مدنی مصر فراهم شود."
در زمان ریاست جمهوری محمد مرسی، دولت ایران تمایل خود را به از سرگیری روابط سیاسی با مصر و همکاری نزدیک دو کشور ابراز داشت اما مقامات مصری واکنش مثبتی به این خواست ایران نشان ندادند.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان - ایسنا - علاء الدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تحولات اخیر مصر را "معلول عملکرد نادرست اخوانی‌ها [جنبش اسلامگرای اخوان المسلمین] دانسته است."
آقای بروجردی توضیح داده است اسلامگرایان پس از سرنگونی حسنی مبارک، می‌بایست تمامی نهادهای دولتی را پاکسازی می کردند و افزوده: "اولین اشتباه اخوانی‌ها این بود که فکر کردند با برکناری یک فرد و نگهداشتن همه بدنه امنیتی و اطلاعاتی و نظامی، این کار به سرانجام خواهد رسید اما در واقع، آنها مار در آستین پرورش می دادند."
وی شکست دولت تحت تسلط اسلامگرایان در حل مشکلات مردم و ادامه سیاست خارجی قبلی، از جمله خودداری از برقراری رابطه با ایران را نیز در سقوط محمد مرسی موثر دانسته است.
این نماینده مجلس از تحولات اخیر مصر با عنوان "کودتای نرم" نام برده و گفته است که با وجود اینکه آقای مرسی طرفداران زیادی دارد، اما "طیف عظیمی از جامعه در نقطه مقابل آقای مرسی قرار گرفتند" و در نتیجه، امید نمی رود که "مجددا ورق" به نفع طرفداران او بر گردد.
علاء الدین بروجردی با اشاره به پیام تبریک پادشاه عربستان سعودی به رئیس جمهوری موقت مصر، دولت سعودی را از حامیان تحولات اخیر مصر دانسته و گفته است که "این تحولات به ضرر اسلامگرایان و کسانی تمام شد که تحول را در مصر رقم زده بودند."