• هم اکنون حمله نظامی به سوریه بیشتر یک اقدام حیثیتی و اعتباری برای واشینگتن تلقی می شود و این می تواند معادلات سیاسی – نظامی در جنگ داخلی سوریه را دستخوش تغییراتی نماید که در آینده کنترل بحران از دست تمامی بازیگران بین المللی خارج شده و برنده نهایی آن اسلامگرایان تندرویی باشند که وضعیت مطلوب را در آنارشی در نظام بین المللی می خواهند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۲۰ شهريور ۱٣۹۲ -  ۱۱ سپتامبر ۲۰۱٣

بحث حمله به سوریه این روزها و در آستانه تصمیم کنگره آمریکا در این خصوص جدی تر از همیشه دنبال می شود. فراتر از ماهیت غیردمکراتیک رژیم دمشق، مخالفت "بان کی مون" و پاپ "فرانسیس" رهبران سازمان ملل و مسیحیان جهان، اثبات کاربرد تسلیحات شیمیایی توسط ارتش "بشار اسد" و مشروعیت اقدام به جنگ خارج ار قطعنامه شورای امنیت یا مشروعیت دفاع در صورت حمله یک کشور متخاصم، هم اکنون موضوع ائتلاف بین المللی برای حمله، عدم تمایل افکارعمومی برای مشارکت در یک جنگ منطقه یی و تبعات بعدی این اقدام، اولویت اول در شروع به یک اقدام نظامی مطرح می باشد. اگر فرض (اثبات نشده) را بر صحت ادعاهای منابع اطلاعاتی آمریکا، فرانسه، بریتانیا و دیگر متحدین واشینگتن قرار داد تازه باید محاسبه هزینه یک جنگ در شرایطی که محیط بحران منتج از جنگ داخلی و منازعات فرقه گرایانه می باشد را لحاظ کرد. از طرف دیگر با توجه به شکننده بودن اوضاع خاورمیانه و تاثیر گسترش بحران سوریه در صورت حمله نظامی خارجی به محیط پیرامونی چون لبنان، عراق، ترکیه، اردن و به طورکلی نظام بین المللی، می بایست تبعات داخلی و خارجی این جنگ را نیز به حساب آورد. هم چنین با توجه به ادعای واشینگتن و متحدین آن مبنی بر محدود بودن حمله و تنها یک اقدام تنبیهی، آنگاه باید به تاثیر بر هم خوردن توازن قدرت در حوزه میدانی و عرصه منطقه یی بحران که مشتق از عدم انسجام بین نیروهای اپوزیسیون سوری و دست بالای گروه های تندرو مذهبی و مرتبط با القاعده در این صفوف خاکستری است، این نکته را لحاظ کرد که در آینده چنین دخالتی به نفع کدام نیروهای حاضر در عرصه بحران تمام می شود. در چنین شرایطی که جهادگران سلفی و گروه های مرتبط با القاعده در حوزه میدانی جنگ نقش هژمونیک خود را اعمال می کنند، بدون شک در صورت یک حمله محدود و بر هم خوردن توازن در شرایطی که واشینگتن ادعا می کند قصد دخالت در جنگ داخلی سوریه را نداشته و هرگز اقدام به پیاده سازی نیروی پیاده نظام نخواهد کرد، راه برای تسلط بیشتر تندروها در جنگ داخلی سوریه بازتر خواهد شد. موضوع مهم و بسیار حائز اهمیتی که تاکنون به آن کمتر پرداخته شده است دقیقا همان موضوع انبارهای سلاح شیمیایی سوریه می باشد که یا در طی یک حمله نظامی باید نابود شود یا اینکه ریسک دستیابی آن توسط گروه های هژمون در صف مخالفان که بنا بر اسناد معتبر گروه های مرتبط با القاعده هستند را باید پذیرفت. تاکنون به صورت علمی و تکنیک های نظامی هیچ گزینه بی خطر یا حتی کم خطری در مورد امحای تسلیحات شیمیایی در طی حملات هوایی وجود نداشته و حمله به این تاسیسات و انبارها به خصوص با توجه به اطلاعات خود منابع غربی مبنی بر حجم وسیع آن ها، خطر بزرگ آلودگی جغرافیای سرزمینی و جمعیتی سوریه را به همراه خواهد داشت. چنانچه حمله نظامی مدنظر واشینگتن و متحدین آن، کنترل کیفی و کمی ارتش سوریه بر تاسیسیات و انبار تسلحیات شیمیایی را در نبود نیروهای آموزش دیده واکنش سریع مهاجمان برای به دست گرفتن کنترل بدیل به دنبال داشته باشد، حداقل بخش وسیعی از این منابع خطرناک به دست جهادگرانی خواهد افتاد که به تجربه نشان داده اند برای اهداف هیستریک خود در هر کجا برای استفاده از آن تردید نخواهند کرد.
حمله نظامی به سوریه جدا از بعد تبلیغاتی و اعاده حیثیت از اعتبار قدرت یا ادعای رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر عکس العمل در وضعیت عبور از خط قرمزی که از همان ابتدا به تسلحات شیمیایی گره خورده بود، هیچ توجیه استراتژیک، منطق سیاسی، عقلانیت محاسبات نظامی و کمک به روندهای دمکراتیک در منطقه نخواهد داشت. انشقاق و گسست وسیع در بین کشورها و افکارعمومی جهانی برای حمله، مشروعیت نظام بین المللی و دیگر کنوانسیون های حاکم بر منازعات جهانی، منطقه یی و ملی را به شدت مخدوش کرده و در آینده سطح همکاری بین بلوک ها و اعضای جامعه بین المللی را کاهش می دهد. در خاورمیانه به عنوان منطقه یی که هم اینک دستخوش ناآرامی های بعد از "بهار عربی" و هم چنین دوقطبی شیعه – سنی می باشد، یک جنگ خارجی و منطقه یی می تواند پازل های فاجعه فرقه گرایی و افراطی گری مذهبی را شدت بخشیده و از کنترل خارج کند. در درون سوریه به دلیل شدت نبرد و ذات منازعه که هم اکنون اپوزیسیون سنی و جهادی آن به همان نسبت که رژیم اسد را نشانه گرفته است اقلیت مذهبی علوی و مسیحی و اقلیت نژادی کرد را هم تهدید به حذف یا حتی نسل کشی می کند، هر گونه در هم ریختگی بیشتر و عدم کنترل کامل، تمامی بازیگران را وارد چرخه مرگ و زندگی می کند که در آینده رسیدن به یک ثبات حداقلی را هم ناممکن خواهد کرد. روز یکشنبه ٨ سپتامبر درست در آستانه بحث و تصمیم برای حمله نظامی به سوریه نیروهای شورشی مرتبط با القاعده "جبهه النصره" توانستند کنترل شهر مسیحی نشین "معلولا" در ۵۶ کیلومتری دمشق را بعد از نبردهای سنگین با ارتش به دست بگیرند، اگر چند روزی جامعه بین المللی در کنار تمرکز بر حمله شیمیایی بر تسخیر این شهر نیز تمرکز کند، آینده سوریه در صورت فروپاشی قدرت مرکزی بدون رسیدن به یک راه حل سیاسی به خوبی خود را نشان می دهد. سفر "جان کری" وزیر امور خارجه آمریکا به اروپا جهت یافتن متحدین تازه برای همراهی در حمله به سوریه هر چند که اتحادیه اروپایی و اتحادیه عرب به صراحت سوریه را مسئول حمله شیمیایی معرفی می کنند اما تاکنون به گفته مقامات آمریکایی فقط تعداد محدودی برای مشارکت در حمله نظامی اعلان آمادگی کرده و بقیه همکاری خود را در این خصوص منوط به گزارش بازرسان سازمان ملل متحد کرده اند. این در حالی است که جان کری از عزم جامعه جهانی برای اقدام نظامی سخن می گوید و هرگونه اقدامی را فقط در چارچوب تصمیم کنگره آمریکا قابل توجیه دانسته است. دور زدن شورای امنیت برای یک اقدام یکجانبه نه تنها مشروعیت حمله نظامی به سوریه را سلب می کند که بعدا نیز می تواند تلاش های سیاسی برای برگزاری کنفرانس ژنو۲ را به مراتب سخت تر از وضعیت کنونی کند. هم اکنون حمله نظامی به سوریه بیشتر یک اقدام حیثیتی و اعتباری برای واشینگتن تلقی می شود و این می تواند معادلات سیاسی – نظامی در جنگ داخلی سوریه را دستخوش تغییراتی نماید که در آینده کنترل بحران از دست تمامی بازیگران بین المللی خارج شده و برنده نهایی آن اسلامگرایان تندرویی باشند که وضعیت مطلوب را در آنارشی در نظام بین المللی می خواهند.