اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۴ مهر ۱٣۹۲ -  ۲۶ سپتامبر ۲۰۱٣

شرق: روز گذشته دلار با ۲۱۵تومان افزایش فقط در یک روز دوباره خبرساز شد و قیمت سکه را هم با وجود افزایش پنج‌دلاری اونس جهانی طلا، ۷۰‌هزارتومان بالا برد و درست روی یک‌میلیون‌تومان ایستاد. سکه‌ آتی هم که همواره متاثر از قیمت سکه نقدی است دیروز با ۵۰هزارتومان افزایش قیمت مواجه شد. با نوسان شدید دلار، بازار ارز و سکه باز هم بی‌قیمت شد. خریدوفروش هم متوقف شد. صرافان و دلالان از ترس افزایش قیمت و زیان از خریدوفروش سکه و دلار بازایستادند مگر در موارد نادر و سودآور.
دیروز دلالان، فعال‌تر از صرافان بودند و همچنان با در دست داشتن ماشین‌حساب و مشتی ریال، با دیدن هر رهگذری زیر لب زمزمه می‌کردند، دلار سه‌هزاروصدتومان.
درواقع این ترفندی بود تا مشتریان به‌اصطلاح پای میز معامله بیایند و وقتی معامله جوش می‌خورد، تازه دلالان می‌گفتند سودی هم باید به ما بدهید. آنگونه که خبرنگار فارس نوشته، زمانی که از مبلغ سود صحبت می‌شد، دلالان سود راضی‌کننده بابت هر دلار را ۵۰تومان عنوان می‌کردند. آتش دلار به یکباره و طی یک روز شعله‌ور شد. آن بخش از دلایل آغاز نوسان در بازار ارز و سکه به سخنان دیروز سیف، رییس‌کل بانک مرکزی بازمی‌گردد که در حاشیه صبحانه‌خوری اتاق بازرگانی ایران دلار دوهزارو۹۵۰تومانی را کف نرخ دانسته بود. پیام این گفته این بود که نرخ دلار نه‌تنها از دوهزارو۹۵۰تومان پایین‌تر نمی‌آید بلکه بالاتر هم می‌رود. بازار ارز و سکه هم این گرا را گرفت و خود را سریعا بالا کشید. نمونه‌هایی از این گرا در دولت‌های محمود احمدی‌نژاد هم به کرات دیده شد و هربار محمود بهمنی، رییس‌کل پیشین بانک مرکزی با کشیدن خط‌ونشان و پیش‌بینی‌های غلط بازار را با شوک‌های شدید قیمتی همراه می‌کرد. ولی‌الله سیف هم دیروز مانند هم‌مسلک خود بهمنی، فقط با یک جمله بازار را به‌هم ریخت و فرصت تاریخی خود برای کاهش تورم را به آسانی آب خوردن از دست داد.
یک روز بعد از سیف، کامیاب، معاون ارزی بانک مرکزی با تکرار مواضع رییس خود، صعود قیمت دلار را سرعت بیشتری بخشید زیرا که طرح دوباره این موضوع آن هم از سوی بانک مرکزی نشان از قطعیت این نظر در بدنه کارشناسی این نهاد دارد. کامیاب به صراحت اعلام کرد، «هم‌اکنون نرخ ارز در بازار آزاد به حدود دوهزارو۹۰۰ الی سه‌‌هزارتومان رسیده که نرخ خوبی است.» آثار این شوک به‌گونه‌ای بود که نوبخت هم نتوانست با استدلال‌هایش آب سردی بر آتش بازار ارز و سکه بریزد. معاون نظارت راهبردی رییس‌جمهور دیروز اعلام کرد، دولت قصد ندارد قیمت دلار را افزایش دهد و به‌شدت درخصوص ثبات نسبی نرخ ارز حساس است اما باز هم بازار به نوسان صعودی خود ادامه داد.
همسو با این اتفاق حسن روحانی، در سازمان‌ملل‌متحد سخنرانی کرد و به باور برخی هرچند توانست در مقایسه با احمدی‌نژاد خوب ظاهر شود. اما برآورده‌نشدن توقعاتی مانند ملاقات او و اوباما و نیز محتوای سخنانش که امید به حل سریع چالش هسته‌ای را تقویت نکرد، در مجموع، باعث شد استقبال بخشی بازار مثبت نباشد که این نکته نیز از دلایل سیر صعودی بهای ارز بود. البته، گروهی دیگر از کارشناسان تاکید دارند رخدادهای نیویورک، تاثیر جدی بر نوسان اخیر بازار نداشته است.

اتفاق غریبی نیفتاده است
سعید لیلاز- کارشناس اقتصادی
نوسان روزهای اخیر در بازار ارز آنقدر شدید نیست که به چشم یک پدیده نگران‌کننده به آن نگریسته شود. نوسان پنج‌درصدی قیمت دلار جزو تاثیرات روانی بازار است و می‌تواند این نوسان تا سطح ۱۰‌درصد یعنی ٣۰۰تومان فعلی وجود داشته باشد. به عبارت دیگر افزایش یا کاهش تا مرز ٣۰۰تومان در نرخ فعلی ارز باعث نگرانی و اثرات منفی در اقتصاد نخواهد شد.
در حال حاضر هم بازار در چارچوب نوسانات مورد انتظار حرکت کرده است. اگرچه ممکن است صحبت‌های رییس‌کل بانک مرکزی در نشست اعضای اتاق بازرگانی یا حتی، اتفاقاتی که در نیویورک افتاده است نیز بر این بازار اثراتی داشته باشد ولی این تاثیرات به هیچ‌وجه قابل ملاحظه نیست. یکی از ماموریت‌های بانک مرکزی تنظیم بازار است. این بانک هم برای رسیدن به این هدف، تثبیت دلار بین قیمت سه تا سه‌هزارو۲۰۰تومان را مبنا قرار داده است. بنابراین با تغییر ۱۵۰تومانی قیمت، اتفاق عجیب و غریبی در بازار نمی‌افتد. صحبت‌های رییس‌کل بانک مرکزی در دو روز گذشته هم ناظر بر این مساله بود که تثبیت قیمت در سطح سه‌هزارتومان ایده‌آل است و نباید افزایش یا کاهش قابل توجهی صورت گیرد.
تثبیت دلار از آن جهت اهمیت دارد که هرگونه تغییر چشمگیر می‌تواند بر اقتصاد اثرات منفی داشته باشد و با توجه به اینکه اولویت ما باید رشد تولید، ایجاد اشتغال، قدرت رقابت تولیدات داخلی با محصولات وارداتی و حفظ معیشت مردم باشد بنابراین تنها با نگه‌داشتن نرخ دلار در سطح فعلی می‌توان به این مهم دست یافت.
در واقع حفظ قدرت معیشت در یک کفه ترازو و رشد تولید در کفه دیگر باید همزمان حفظ شده و با هم برابری کند. نمی‌توان برای بالابردن قدرت خرید مصرف‌کننده با کاهش نرخ ارز، زمام امور را به واردات سپرد و به تولید بی‌توجه بود و از سوی دیگر هم نمی‌شود جلوی ورود کالاها را گرفت و مصرف‌کننده را مجبور به مصرف تولیدات داخل با هر کم و کیفی کرد.
با این توضیحات می‌توان درک کرد واکنشی که رسانه‌ها به صحبت‌های آقای سیف داشته‌اند منفی و غیرمنطقی بوده است. چراکه رییس‌کل بانک مرکزی از سیاست حفظ تولید و اشتغال و ایجاد ثبات در اقتصاد صحبت کرده است.
افزایش پنج‌درصدی قیمت دلار از این جهت طبیعی است که بازار پس از هر کاهش شدیدی یک افزایش مجدد بین پنج تا ۱۰‌درصد خواهد داشت بنابراین با این شرایط می‌توان گفت در حال حاضر در شرایط ثبات نرخ ارز قرار داریم.

پشت‌پا به یک فرصت تاریخی
هادی حق‌شناس- کارشناس اقتصادی
تا پیش از اظهارنظر سیف در مورد نرخ دلار، بازار ارز در مسیر نزولی افتاده بود و این روند تا کاهش بیشتر ادامه داشت. انتظارات کاهش قیمت دلار چنان بازار ارز را دربرگرفته بود که بازاریان و عوام به افت بیشتر دلار و توقف آن در مرز دوهزارو۵۰۰تومان امیدوار بودند. اما رییس‌کل بانک مرکزی زمانی که نرخ جاری بازار را کف قیمت دلار اعلام کرد، حرکت نزولی بازار ارز نه‌تنها متوقف شد بلکه جهشی دیگر بازار ارز را فراگرفت. در صورتی که قیمت دلار از سه‌هزارتومان کمتر نشود، سیف بزرگ‌ترین شانس تاریخی خود را برای کاهش تورم از دست می‌دهد زیرا هرچه قیمت دلار بیشتر کاهش یابد، قیمت کالاها هم بیشتر کاهش می‌یابند. این نکته نه‌تنها درخصوص تورم بلکه درخصوص سایر شاخص‌های کلان اقتصادی هم صادق است. به این معنی که افت دلار و کاهش تورم، شرایط را برای بهبود سایر شاخص‌ها‌ چون رشد اقتصادی، بیکاری و... فراهم می‌کرد.
انتظار این بود که سیف مانند بهمنی، رییس پیشین بانک مرکزی با اظهارنظرش بازار را دچار تنش نکند و بگذارد بازار مسیر خود را بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا ادامه دهد. البته این به‌معنای عدم‌نظارت دولت و رهاسازی بازار ارز و حتی سایر بازارها نیست. انتظار این بود که سیف با اظهارنظر شتابزده مانع تخلیه حباب قیمتی دلار نشود. در صورتی که این روند ادامه پیدا کند و سیف هربار اظهارنظری جدید ارایه دهد، همان اتفاقی خواهد افتاد که در هشت‌سال گذشته رخ داد.
به‌نظر نمی‌رسد که سخنان حسن روحانی چندان در جهش دیروز دلار تاثیر داشته باشد زیرا او در مقایسه با احمدی‌نژاد خوب و سنجیده سخن گفت، هرچند که در مقایسه با محمد خاتمی، رییس‌جمهور اسبق کشورمان خوب ظاهر نشد. با توجه به اینکه تنش سیاسی ایران در جهان از زمان دولت‌های نهم و دهم آغاز شد، سخنان روحانی در سازمان‌ملل توانست از شدت تنش پرونده هسته‌ای ایران بکاهد در حالی که هربار که احمدی‌نژاد در سازمان ملل سخنرانی می‌کرد بر شدت تحریم‌ها و تنش‌های ایران در جهان افزوده می‌شد.