اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۴ مهر ۱٣۹۲ -  ۲۶ سپتامبر ۲۰۱٣

 «شاه کلید اظهارات دکتر روحانی در سازمان ملل»عنوان سرمقاله روزنامه خراسان به قلم کورش شجاعی است که در آن می خوانید؛اگر ادعا کنیم اکثر قریب به اتفاق اظهارات و مواضع دکتر روحانی به عنوان رئیس جمهور تاکنون از دقت و وجاهت بسیار قابل قبولی برخوردار بوده است به نظر نمی رسد ادعایی به گزاف و حرفی بیراه باشد. دقت و تأمل منصفانه در اظهارات و مواضع رئیس جمهور محترم به نتیجه ای غیر از آن چه ذکر شد نمی انجامد. اظهارات و مواضع دقیق، منطقی، محکم، عزتمندانه و مبتنی بر اصول او در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به عنوان بزرگترین و شاخص ترین تشکل و نهاد بین المللی نیز از جمله مواضع قابل تقدیر وی خصوصاً در تریبون سازمان ملل متحد بود که علاوه بر روسا و وزرای امور خارجه کشورهای جهان مخاطب چند صد میلیونی در سراسر دنیا دارد.
دفاع از حق طبیعی، قانونی و مسلم مردم ایران در برخورداری از فناوری غنی سازی اورانیوم و استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای با درایت و دقت قابل توجهی توسط دکتر روحانی در سازمان ملل مطرح شد. دفاع منطقی از مردم فلسطین و تأکید بر احقاق حق این مردم مظلوم نیز به خوبی توسط رئیس جمهور کشورمان در سازمان ملل مورد توجه قرار گرفت. تأکید هوشیارانه وی بر این که بحران سوریه راه حل نظامی ندارد و انتقاد وی از سرازیر کردن منابع تسلیحاتی و اطلاعاتی و تقویت گروه های افراطی و نظامی کردن بحران سوریه و همچنین محکوم کردن هر گونه استفاده از سلاح شیمیایی و استقبال وی از پذیرش کنوانسیون منع سلاح های شیمیایی توسط دولت سوریه و سرانجام تأکید وی بر حل دیپلماتیک و صلح مبتنی بر دموکراسی و صندوق آرا از نکات دقیق اظهارات آقای دکتر روحانی در سازمان ملل محسوب می شود.
فراز قابل توجه دیگر سخنان رئیس جمهور آن بود که مستدل و مستحکم گفت: «صریحاً و با قاطعیت تمام و با استناد به مدارک و شواهد متقن اعلام می دارم که آن هایی که دم از تهدید ایران می زنند (ایران را تهدید می دانند)، یا خود تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی اند یا به تهدید دامن می زنند» دکتر روحانی در این فراز از سخنان خود بار دیگر با صراحت و البته با قدرت، آبی سرد بر آتش ایران هراسی ریخت و با رد منطقی اسلام هراسی، ایران هراسی و شیعه هراسی که توسط دشمنان دامن زده می شود با صدایی رسا به جامعه جهانی و افکار عمومی اعلام کرد: «ایران نه فقط تهدید نیست بلکه در آرمان و عمل پیوسته منادی صلح عادلانه و امنیت همه جانبه بوده است».
سوال رئیس جمهور از شورای امنیت و سازمان ملل
مخاطب قرار دادن سازمان ملل و شورای امنیت با این سوال که «دانشمندان هسته ای ایران به چه جرمی توسط جنایتکاران ترور شده اند؟» و «آیا ترور کنندگان محکوم شدند؟» از دیگر مواضع اصولی و مبنایی دکتر روحانی بود که در قالب سوالی اساسی و منطقی مطرح شد. سوالی که بار دیگر قصور و کوتاهی مدعیان را در محکومیت جنایت و تروریسم به رخ جامعه جهانی کشید. تأکید رئیس جمهور کشورمان بر این که «سلاح هسته ای و کشتار جمعی هیچ جایگاهی در دکترین دفاعی ایران ندارد» و با باورهای بنیادین مذهبی و اخلاقی ما در تعارض است در کنار تأکید وی بر لزوم «به رسمیت شناختن حق طبیعی و قانونی ایران برای غنی سازی اورانیوم در خاک کشور» و برخورداری از سایر حقوق هسته ای بر اساس قوانین و پادمان های بین المللی پذیرفته شده نکته بسیار شفاف و روشن دیگری بود که علاوه بر تأکید بر این که ایران هیچ قصد و حرکتی برای برخورداری و به کارگیری سلاح هسته ای ندارد بار دیگر این استدلال منطقی و حرف اساسی ایران و رهبری عزیز و خردمند آن را در اذهان جهانیان بازآفرینی و یادآوری کرد که ساخت و استفاده از سلاح هسته ای با مبانی دینی و تفکر ما در تضاد است و این نظر و بالاتر از آن حکم و فتوای رهبری دلیل و مدرک کاملاً شفاف و روشنی است بر صداقت ایران و حقانیت هر چه بیشتر در برخورداری از فناوری هسته ای و استفاده صلح آمیز از این فناوری لازم و حیاتی برای تأمین انرژی و استفاده در موارد متعدد پزشکی (هم در تشخیص و هم در درمان بیماری ها)، صنعتی و کشاورزی.
تأکید بر حقوق ملت ایران و تعامل سازنده با دیگر کشورها
دکتر روحانی همچنین با بیان شفاف این نکته که در کنار پافشاری بر اعمال حقوق خود و ضرورت احترام و همکاری بین المللی در اعمال این حقوق، «آماده گفت و گوهای «بدون تأخیر» برای اعتمادسازی متقابل و رفع دوسویه ابهامات از طریق شفافیت کامل هستیم» و بیان این که ایران به دنبال تعامل سازنده بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک با دیگر کشورهاست و در این چارچوب در پی افزایش تنش با آمریکا نیز نیست هوشمندانه هم به طرف مقابل و هم به جامعه جهانی مجدداً این نکته را فهماند که در صورت عزم سیاسی رهبران آمریکا و خودداری آنان از دنبال کردن منافع گروه های فشار جنگ طلب، می توان به چارچوبی برای مدیریت اختلافات رسید و البته تأکید کرد که در «این چارچوب موضع برابر، احترام متقابل و اصول مسلم شناخته شده بین المللی باید مبنا باشد» و در کنار این تأکیدهای به حق، روحانی در سازمان ملل به این نکته نیز اشاره کرد که در این زمینه انتظار ما از واشنگتن شنیدن صدای واحد است و به این ترتیب رئیس جمهور کشورمان، اوباما را در موضعی قرار داد که پس از لحن متفاوت و در مواردی مثبت و اقرار وی به برخی از حقوق ملت ایران برای اثبات خود در نزد افکار عمومی جهان چاره ای جز برداشتن «گام های عملی» نداشته باشد و روشن است که فاصله گیری نسبی اوباما از آن ادبیات متکبرانه و مستکبرانه و مدعی سالاری و آقایی و کدخدایی جهان و بیان زیرکانه و حساب شده برخی نکات با لحن مثبت درباره ایران برای برون رفت از چالش هایی که خودشان برای خود ایجاد کردند نتیجه مقاومت مردم ایران در مقابل فشارهای سخت و مداوم سیاسی و تحریم های ظالمانه و ناجوانمردانه اقتصادی و عزم جزم برای حفظ عزت و استقلال کشورشان و حرکت پرشتاب به سوی پیشرفت در عرصه های گوناگون و البته ژرف اندیشی، دوراندیشی و تن به ظلم ندادن رهبرشان می باشد.
به چالش کشیدن جنگ افروزان
اما دکتر روحانی در سخنرانی خود در سازمان ملل متحد برگ برنده و سند حقانیت دیگری مبنی بر آزادگی و جوانمردی و صلح طلب بودن ایران در اندیشه و عمل ارائه کرد که نه تنها ایده ای انسانی و از سر حفظ کرامت انسان ها و احترام واقعی به صلح و دوستی است بلکه با پیشنهاد این طرح که «جهان علیه خشونت و افراطی گری» در دستور کار سازمان ملل متحد قرار گیرد و «همه دولت ها و سازمان های بین المللی و نهادهای مدنی تلاش های جدیدی برای سوق دادن جهان به این سو سامان دهند» سخنی و ایده ای به غایت زیبا، پسندیده و مطابق با فطرت انسانی است که رئیس جمهور برای محکوم و منزوی کردن آنانی که همیشه بر طبل جنگ می کوبند و منافع خود را در جنگ و مداخله نظامی و ترویج خشونت و تروریسم دولتی و غیردولتی می بینند از این تریبون بین المللی به نمایندگی از ملت همیشه سرافراز ایران اعلام کرد و آن مفهوم بلیغ و زیبا و نغز و پرمحتوا و به چالش کشاننده تفکر خشونت و جنگ طلبی این بیان خردمندانه بود که بیایید به جای گزینه باطل و ناکارآمد «ائتلاف برای جنگ» در مناطق مختلف جهان به «ائتلاف برای صلح پایدار» بیندیشید که بی گمان این سخن حکیمانه و برخاسته از تدبیر و اعتدال در رأی و اندیشه دکتر روحانی یکی از برجسته ترین فرازهای «بکر» و موثر و یکی از «شاه بیت های» اظهارات و یکی از «شاه کلیدهای» مواضع او است که هوشمندانه در سازمان ملل مطرح شد و این عبارت فخیم و بایسته که برخاسته از یک تفکر سلیم و مبتنی بر ارزش های انسانی اسلامی است ضربه سنگین و برهان قاطعی است برای در هم شکستن تفکراتی که منافع خود را در تجاوز و تعدی و ترویج خشونت و تروریسم و به راه انداختن جنگ جست وجو می کنند و در همان حال می خواهند نیات و عملکرد خود را پشت حرف های زیبا و با پوشش زرورق های رنگی به خورد افکار عمومی بدهند.

کیهان:نگاهی به مواضع اوباما درباره ایران
«نگاهی به مواضع اوباما درباره ایران»عنوان یادداشت روز روزنامه کیهان به قلم سعدالله زارعی است که در آن می خوانید؛باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره موضوعات مرتبط با ایران، نکاتی را مطرح کرد. از آنجا که این نکات در بعضی از محافل سیاسی، «جدید» تلقی شده و در عین حال دربرگیرنده برداشت های ضد و نقیض شده است، به بررسی دقیق و چارچوبی برای آن نیاز است. اما برای ورود به این تحلیل و رسیدن به چارچوب، بهتر است، ابتدا نکات باراک اوباما را مستقیما مرور نمائیم:
- آمریکا و ایران از سال ۱۹۷۹- ۱٣۵۷- تاکنون از یکدیگر جدا شده اند و این سبب بی اعتمادی عمیق و ریشه داری شده است تا جایی که فکر نمی کنم این سرگذشت دشوار یک شبه و در زمانی کوتاه قابل رفع باشد.
-بدگمانی های حاکم بر آمریکا و ایران بسیار عمیق و ریشه داری است اما اگر بتوانیم موضوع هسته ای ایران را رفع کنیم به گام های بزرگتری که براساس احترام دوجانبه است، منتهی می شود.
- من به روحانی، رئیس جمهور ایران نوشتم که ما می خواهیم این مسئله از طریق صلح آمیز رفع شود اما اجازه دستیابی به سلاح های هسته ای را نمی دهیم.
- ما به دنبال تغییر نظام در ایران نیستیم
- رهبر ایران علیه بمب فتوا داده است و روحانی تاکید کرده است که ایران بمب اتم تولید نخواهد کرد. این سخنان باید با اقداماتی که شفاف و قابل تایید باشد، همراه باشند.
- مایه دلگرمی ماست که رئیس جمهور، روحانی تصمیم گرفته رویکردی میانه اتخاذ کند. من به جان کری وزیر خارجه آمریکا دستور می دهم که با قدرت های اروپایی در جهت یافتن راه حل برای ایران همکاری کند.
در یک جمع بندی از آن بخش از نطق اوباما در مجمع عمومی سازمان ملل که به ایران ارتباط دارد باید گفت که او مشکلات بین دو کشور را «ریشه دار» و «عمیق» ارزیابی کرده و در عین حال بطور ضمنی از ایران خواسته است که اولین گام را با عقب نشینی از مواضع هسته ای خود بردارد تا پس از آن بتوان براساس احترام دو جانبه از مشکلات عمیق و ریشه دار بین دو کشور کاست! رئیس جمهور آمریکا بار دیگر با لحنی که از صراحت کافی برخوردار بود، ایران را کماکان متهم کرد که درصدد دستیابی به بمب اتمی است. او هر چند از فتوای رهبر انقلاب و سخنان رئیس جمهور ایران درباره سلاح اتمی سخن گفت و وانمود کرد که از این مواضع خشنود است اما در همان حال صریحا اعلام کرد که ایران باید این عدم تمایل را با گام هایی شفاف به اثبات برساند.
اوباما می گوید که کشورش بدنبال تغییر نظام در ایران نیست و میانه روی روحانی را می پسندد و به وزیر خارجه اش گفته است که بحث پیرامون بهبود روابط با ایران را با قدرت های اروپایی در میان بگذارد اما در عین حال در مورد اصلی ترین حوزه های منافع ملی ایران از قبیل بحث هسته ای و سوریه به گونه ای آشکار خواستار عقب نشینی ایران از مواضع خود شده است.
اما نکات مهم تحلیلی بیانات اوباما در مجمع عمومی شصت و هشتم درباره ایران به قرار زیر است:
۱- اوباما در حالی از تمایل به حل پرونده هسته ای ایران حرف می زند که از یک سو ایران از نظر توانمندی تولید هسته ای به آنچه که در چرخه صنعت اتمی خود طراحی کرده، رسیده است و به تعبیری مردم ایران کار را تمام کرده اند و از سوی دیگر از سال ۱٣٨۲ تاکنون بدون دلیل موجه از پذیرش گزارش رسمی کارشناسان و بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی طفره رفته و در همان حال ایران را متهم کرده اند که در پی تولید بمب اتمی است با این وصف در جمعبندی این بخش از سخنان باراک اوباما باید گفت که سخنان او کهنه و فاقد جنبه های مثبت می باشد. اگر آمریکایی ها در این جمله خود که مشکلی در پذیرش برنامه صلح آمیز ایران ندارند، صادق هستند باید بلافاصله پرونده ایران را از شورای امنیت سازمان ملل به آژانس بین المللی منتقل کنند که بدون شک آمریکایی ها طی ۴ سال آینده به این موضوع تن نداده و به خیال خود شورای امنیت را به مثابه شمشیر داموکلس بالای سر ایران نگه خواهند داشت.
۲- اوباما از عمیق و ریشه دار بودن اختلافات ایران و آمریکا حرف زده و بطور تلویحی مسئولیت آمریکا در کودتای ۲٨ مرداد و تحمیل دوباره رژیم پهلوی به ایران را پذیرفته است اما در عبارات خود به گونه ای صحبت کرده که گویا در حال بازگویی یک خاطره تاریخی است و حال آنکه آنچه او به آن اشاره می کند یک دوره تاریخی ۲۵ ساله است و در طول آن هزاران انسان شریف به زندان ها افتاده و یا تبعید شده و هزاران نفر دیگر نیز به شهادت رسیده اند. در طول این دوران طولانی، ایران را به یک عقب گرد وحشتناک در حوزه علمی، صنعتی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی کشانده اند و هزینه این ها غیرقابل شمارش است اما اوباما نه تنها از واژه ای که حتی بطور تلویحی هم از آن بوی عذرخواهی بیاید استفاده نمی کند بلکه پس از ذکر این عبارات، از ایران می خواهد که برای اعتمادسازی و در واقع تامین باج خواهی غرب، از برنامه هسته ای خود کوتاه بیاید. پس می توان در جمع بندی این بخش از سخنان او گفت او تمایل دارد که ایران در همان مسیر ۲۵ ساله از منافع خود در برابر غرب چشم بپوشد.
٣- اوباما می گوید ما به دنبال تغییر نظام ایران نیستیم. این حرف ضمن آنکه بیانگر اعتراف او به این است که نظام ایران را نمی تواند تغییر بدهد در عین حال صادقانه هم نیست چرا که درست در همان دقایقی که او این نطق را ایراد می کرد ماموران او مشغول تجهیز، تسلیح و تدارک مخالفان دولت ایران بوده اند و تا درحد اسکان دادن به تروریست های منافق در ساختمان پنتاگون در واشنگتن پیش رفته اند. البته به مسأله ای اشاره کرده که سالبه به انتفاء موضوع است یعنی اساساً آمریکا دولتی به مراتب کوچکتر را هم نمی تواند ساقط کند. آمریکا قادر به مقابله با یک گروه مقاومت در لبنان هم نیست چه رسد به اینکه بخواهد در سوریه دست به تغییر دولت بزند یا علیه تهران کاری اساسی بکند. آمریکا اگر توانایی تغییر دولت ایران را داشت در آن درنگ نمی کرد او اگر حتی قادر به جداسازی یک جزیره از ایران بود از این کار ابایی نداشت. آمریکا اگر قادر به حمله به یک قایق ایران بود این کار را می کرد اینکه آمریکا از عدم اقدام حرف می زند برای آن است که چنین قدرتی را در خود نمی بیند. آمریکایی ها می دانند که یک «حزب الله لبنان» می تواند بر ارتش های عربی تحت حمایت او غلبه کند و همه آنها را زمین گیر نماید چه رسد به جمهوری اسلامی ایران که نفوذ وسیعی از شبه قاره تا شمال آفریقا و در بقیه مناطق دنیا دارد.
۴- آمریکا از میانه روی روحانی ابراز خشنودی کرده است. جدای از اینکه چنین موضعگیری برای ایجاد اختلاف در ایران و دلسرد کردن مردم از حجت الاسلام روحانی است در همان حال بوی نوعی مداخله جویی احمقانه در امور ایران هم می دهد. اینکه دولت کنونی ایران میانه رو یا غیرمیانه رو است به ایران و ملت ایران بازمی گردد. اگر منظور آمریکا از میانه رو این است که دولت کنونی تمایلی به حرکت در چارچوب اصول اساسی انقلاب ایران ندارد و به شاخص های مورد قبول غرب نزدیک شده است، چنین چیزی واقعیت ندارد. موضع محکم روحانی علیه رژیم صهیونیستی و مردود دانستن معامله بر سر منافع ملی و پشتیبانی قاطع از دولت سوریه و مقاومت و حمایت جدی از ساختار حقوقی حاکم بر عراق بیانگر آن هستند که تغییری در مواضع ایران متصور نیست اما یک وجه دیگر این است که اوباما وقتی ناگزیر به حرف زدن در یک چارچوب با ظاهر تفاهمی است ناچار است که بگوید این کوتاه آمدن به مواضع دولت جدید ایران ربط دارد و حال آنکه آمریکا به گمان اینکه می تواند چیزی را در سوریه دگرگون کند همین دو هفته پیش تا آستانه یک جنگ بزرگ هم پیش رفت!
اما سخنان باراک اوباما را می توان در چارچوب نظریه «انتقال میدان» مدل سازی کرد. مشکل مهم اوباما درباره ایران این است که ایران دارای یک نفوذ گسترده منطقه ای است و توانسته است یک منطقه وسیع و حساس را طی سه دهه از دایره نفوذ و اثرگذاری آمریکا خارج کند.
ایران، عراق، سوریه و لبنان سر جمع یک جغرافیای حدود ۶۵ میلیون کیلومتر مربعی و دامنه آن از خلیج فارس تا دریای مدیترانه است. این جغرافیای مقاومت در این منطقه حرف اول را می زند و در همه عرصه های سیاسی، امنیتی، فرهنگی و اقتصادی حرفهای اساسی دارد. آمریکا با این بلوک دارای مختصات جامع نمی تواند مقابله کند، از این رو موضوع را به بحثی می برد که ایران فاقد آن است یعنی بمب اتمی و در مقابل دهها فروند آن را خود آمریکا در اختیار دارد در واقع آمریکا می خواهد بباوراند که بمب مهم است و ما نمی گذاریم ایران به آن دست پیدا کند در حالی که بمب مهم نیست و ایران از آمریکا به دلیل داشتن بمب حساب نمی برد آنچه برای ایران مهم است همین نفوذ منطقه ای گسترده و توانایی فراوان بازیگری آن است به گونه ای که می تواند هر پرونده پیچیده ای را به گونه ای که تامین کننده منافع خود و سایر بخش های جهان اسلام باشد به سامان برساند. آمریکا این وضعیت را نه می تواند تغییر دهد و نه می تواند تحمل کند از این رو باراک اوباما اذعان می کند که ریشه های بی اعتمادی ایران و آمریکا به یکدیگر خیلی عمیق است.

جمهوری اسلامی:تحلیل سیاسی هفته
«تحلیل سیاسی هفته»عنوان سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی است که در آن می خوانید؛سرتاسر هفته جاری به عطر دفاع مقدس معطر بود. رسانه ها یکبار دیگر در سی و سومین سالگرد آغاز جنگ تحمیلی توسط رژیم صدام به جمهوری اسلامی ایران، پایمردی های ملت غیور ایران را مرور کردند و نسل جدید را با دلیرمردانی که با نثار جان خود از خاک میهن اسلامی و از اعتقادات مردم و اساس نظام جمهوری اسلامی دفاع نمودند آشنا ساختند.
واقعیت اینست که هنوز ناگفته های زیادی از دفاع مقدس وجود دارد که باید به همت رزمندگان، جانبازان، آزادگان و خانواده های شهدا بازگو شود و صاحبان قلم، آنها را ثبت نمایند و هنرمندان، آنها را در قالب های جذاب هنری ماندگار سازند. آنچه در روایت دفاع مقدس اهمیت دارد امانت داری است که متأسفانه تخلفاتی از این اصل مهم مشاهده می شود. این تخلفات می تواند خسران زیادی برای تاریخ کشور ببار بیاورد و حتی نسل های آینده را نسبت به نسل انقلاب و دفاع مقدس بی اعتماد کند. اعتماد به نسل انقلاب و دفاع مقدس، اهمیت زیادی دارد و هیچکس نباید به خود اجازه دهد این اعتماد را خدشه دار کند.
در سومین روز از هفته جاری، زنگ مدارس به صدا در آمد و میلیون ها دانش آموز به کلاس درس پیوستند تا سال جدید تحصیلی را با امید به آینده ای روشن تر آغاز کنند. دانشگاه ها نیز این روزها کار خود را آغاز کردند و مجموعه آموزش و پرورش در سطوح مختلف برای بالا بردن سطح علمی کشور و ساختن آینده ملت، فعالیت تازه ای را شروع نمودند. اولویت دادن به آموزش در سطوح مختلف و توجه عمیق به پرورش، از وظایف قطعی دولتمردان است که نباید از آن غفلت کنند.
با اینکه درحال حاضر، دو وزارت مهم آموزش و پرورش و علوم و تحقیقات، با سرپرست اداره می شوند، خوشبختانه امور این وزارتخانه ها و زیرمجموعه های آنها به خوبی پیش می رود و شورو نشاط علمی در محیط های آموزش و پرورش و دانشگاه ها حاکم است. با اینحال، نمایندگان مجلس شورای اسلامی باید برای تعیین تکلیف نهائی این وزارتخانه ها همت کنند و با رأی قاطع خود به وزرائی که رئیس جمهور پیشنهاد خواهد کرد، رأی اعتماد بدهند تا امور این دو وزارت خانه مهم با استحکام بیشتر به پیش برود.
تحویل نیروگاه اتمی بوشهر به پیمانکار ایرانی، این هفته سرانجام نقش روس ها را از مسئول مستقیم این نیروگاه بودن به ناظرانی که به مدت ۲ سال، خدمات لازم را ارائه خواهند داد کاهش داد. این واقعه که روز دوشنبه این هفته روی داده، برای کشور ما یک رویداد قابل توجه است، زیرا بدین ترتیب، برای اولین بار اداره امور یک نیروگاه اتمی برعهده متخصصان ایرانی گذاشته می شود و این می تواند سرآغازی برای ورود مستقل آنان به دنیای انرژی اتمی باشد.
مهم ترین رویداد داخلی این هفته، سفر رئیس جمهوری اسلامی ایران به مقر سازمان ملل متحد است که از روز دوشنبه آغاز شد. دکتر حسن روحانی با سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل و اعلام مواضع جمهوری اسلامی ایران در زمینه های مختلف به ویژه رابطه با غرب، مسائل منطقه، رژیم صهیونیستی و فعالیت های هسته ای کشورمان، خط مش اعتدال را در سیاست خارجی به نمایش گذاشت. نفس این سفر با توجه به چهره ای که از دولت یازدهم در اذهان سران کشورهای جهان نقش بسته، راهگشای حل بسیاری از مشکلات در روابط خارجی بود. بخش بزرگی از این مشکلات، نتیجه موضعگیری های غیراصولی دولت های نهم و دهم بود. اکنون با آغاز به کار دولت یازدهم، تصحیح آن مواضع در دستور کار قرار گرفته و این امید پدید آمده که آن مشکلات نیز به تدریج برطرف شوند.
دیدار روسای جمهور چند کشور غربی با رئیس جمهور کشورمان در حاشیه اجلاس سازمان ملل، یکی اقدامات مثبت و سازنده ایست که کمک خوبی به حل مشکلات موجود در سیاست خارجی کشورمان خواهد کرد. علاوه بر این، اظهارات سران کشورهای غربی از جمله آمریکا و فرانسه که با صراحت اعلام کرده اند حق استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای را برای مردم ایران به رسمیت می شناسند، از نقاط قوت سفر رئیس جمهور کشورمان به سازمان ملل است. نقطه اوج این اظهارات، سخن اوباما رئیس جمهور آمریکاست که گفته است: "آمریکا در پی تغییر حکومت ایران نیست". این برای اولین بار است که در سطح رئیس جمهور آمریکا آنهم در مجمع عمومی سازمان ملل چنین مطلبی اعلام می شود و به همین جهت از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
وقایع مهمی نیز این هفته در سطح بین الملل روی داده که قابل توجه و تأمل هستند. گروگان گیری در یکی از فروشگاه های نایروبی مرکز کنیا با ده ها کشته و زخمی که توسط تروریست های القاعده صورت گرفت، خطر نفوذ القاعده به بخش آرام و بی مسأله آفریقا را گوشزد کرد. هر چند نیروهای دولتی کنیا موفق به مهار کردن این گروگان گیری خونین شدند، ولی اعلام این نکته که گروه "الشباب" القاعده برای انتقام گرفتن از دولت کنیا به خاطر دخالتش در وقایع کشور مالی اقدام به این کار کرده، نشان داد که بخش های مختلف آفریقا نیز توسط القاعده ناامن شده و طبعاً مردم آفریقا باید در انتظار گسترش این میکروب مسری به سایر نقاط قاره سیاه نیز باشند.
بحران سوریه این هفته با پیوستن این کشور به پیمان نظارت بر سلاح های شیمیائی تا حدودی مهار شد هر چند سرپیچی رژیم صهیونیستی از پیوستن به پیمان منع گسترش سلاح های اتمی نگرانی های مربوط به یکه تازی های این رژیم در منطقه را بیشتر کرده است. به همین جهت، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه با صراحت خواستار خلع سلاح اتمی رژیم صهیونیستی شد. فاجعه اینست که آژانس بین المللی انرژی اتمی با درخواست کشورهای عربی مبنی بر پیوستن رژیم صهیونیستی به پیمان منع گسترش سلاح های اتمی مخالفت کرده و این رژیم غاصب و اشغالگر، که دارای ٣۰۰ کلاهک اتمی است، را از هرگونه نظارت بین المللی آزاد گذاشته است.
خطر حمله نظامی آمریکا یا هرگونه مداخله دیگر در سوریه موجب شد رئیس جمهور روسیه روز سه شنبه این هفته بگوید با هرگونه مداخله نظامی در سوریه تحت هر عنوان مخالفیم. این اعلام مخالفت، ناظر بر سوءاستفاده ایست که ممکن است آمریکا بعد از تحت کنترل درآمدن سلاح های شیمیائی سوریه از شرایط موجود به عمل آورد، به ویژه آنکه ارتش سوریه این روزها به موفقیت های جدیدی در زمینه سرکوب تروریست ها دست یافته است.
اوضاع کشور مصر نیز این روزها همچنان بحرانی است. این بحران، با ممنوع الفعالیت شدن گروه اخوان المسلمین به حکم دادگاه فرمایشی قاهره آغاز شد و به تظاهرات دانشجویان در شهرهای مختلف علیه حکومت موقت مصر که ژنرال عبدالفتاح السیسی در رأس آن قرار دارد منجر شده است. بازداشت و محاکمه رهبران درجه اول و دوم اخوان المسلمین و سرکوب تظاهرات مردمی طرفداران این گروه و حاکم کردن فضای پلیسی بر کشور، اقدامی است که برای باز گرداندن حاکمیت دیکتاتوری گذشته صورت گرفته و هر روز شرایط کشور مصر را پیچیده تر می کند.
در چنین شرایطی، برای آینده کشور مصر نمی توان تصویر روشنی ارائه کرد. این وضعیت، چه بسا به انقلاب دیگری منجر شود که می تواند بساط کودتای ژنرال عبدالفتاح السیسی را برچیند و شرایط دیگری بر مصر حاکم کند.
در یک جمع بندی اجمالی می توان گفت خاورمیانه عربی این روزها در تب و تاب است و بحران های متعددی این منطقه را در کشورهای مختلف تهدید می کند. ادامه این وضعیت، فقط به نفع رژیم صهیونیستی و حامیان این رژیم خواهد بود و به همین دلیل باید به این بحران ها خاتمه داده شود و بنیان مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی تقویت گردد.

رسالت:آمریکایی ها و مسئله تغییر نظام در ایران
«آمریکایی ها و مسئله تغییر نظام در ایران»عنوان سرمقاله روزنامه رسالت به قلم محمدکاظم انبارلویی است که در آن می خوانید؛نطق اوباما در شصت وهشتمین مجمع عمومی سازمان ملل با نطق روسای جمهور آمریکا در سه دهه قبل و حتی نطق های خود او متفاوت بود. این نطق حکایت از یک تغییر لحن داشت. نطق رئیس جمهور آمریکا دارای فرازها و محورهای مهمی بود که در یک مقاله نمی توان به همه آنها اشاره کرد. اما یکی از فرازها این بود که گفته شد؛ "آمریکا به دنبال تغییر نظام در ایران نیست." این اولین بار است که آمریکایی ها به این سخن تفوه می کنند، چراکه طی سه دهه گذشته متهم به براندازی نظام قانونی و دموکراتیک ملت ایران بودند و اکنون نیز هستند.
کارنامه سیاسی و نظامی آمریکا نشان می دهد آنها با حمایت بی چون و چرا از رژیم شاه با کودتای ۲٨ مرداد و نیز به قیمت کشتارهای خونین در تظاهرات میلیونی ملت در سال های ۵۶ و ۵۷ خواهان یک انقلاب در ایران نبودند. آنها تا آخرین روز حیات شاه از او حمایت کردند.
آمریکایی ها بعد از پیروزی انقلاب با حمایت از ضدانقلاب، جنگ داخلی به راه انداختند. با شکل گیری دولت و استقرار نهادهای جدید در ایران پس از انقلاب با حمایت از منافقین تروریست، رئیس جمهور و نخست وزیر و نیز ۷۲ تن از بلندپایگان نظام را که در راس آنان آیت ا... شهید بهشتی قرار داشت به شهادت رساندند و هر روز در تدارک یک کودتای خونین بودند.
آمریکایی ها برای تغییر نظام در ایران وقتی از تروریست های منافق و لیبرال ها ناامید شدند، جنگ تحمیلی را چاشنی سرنگونی دولت های قانونی پس از رجایی و باهنر کردند. آنها ٨ سال از نظام فاسد بعث به رهبری صدام در عراق حمایت کردند و از هرگونه کمک نظامی از جمله در اختیار قراردادن سلاح های مخرب شیمیایی و کشتارجمعی دریغ نورزیدند. اما از آن هم طرفی نبستند. آنها پس از جنگ تحمیلی که عملا ۱۲ ارتش دنیا علیه ایران را در ارتش بعث مدیریت می کردند به جنگ نرم روی آوردند. در آنجا هم برای تغییر نظام موفق نشدند.
آمریکایی ها برای تغییر نظام به این هم اکتفا نکردند؛ با گذاردن گزینه نظامی بر روی میز مذاکره با ایران و نیز تحریم های فلج کننده به جنگ با ملت ایران به منظور تغییر نظام روی آوردند. دولت و ملت ایران قهرمانانه از این عقبه هم به سلامت گذشتند و با اقتصاد مقاومتی و با همبستگی ملی در برابر این ترفند هم ایستادند. اکنون ٣۵ سال است آمریکا یک نفس با ایران می جنگد. آنها در قرارداد الجزایر متعهد شده بودند در امور داخلی ایران مداخله نکنند، پول های بلوکه شده ایران را پس دهند و دست از ستیز و مبارزه با ملت ایران بردارند اما به هیچ وعده ای از وعده های خود در قرارداد الجزایر عمل نکردند. امروز خسته و از نفس افتاده، رئیس جمهور آمریکا می گوید؛ "دیگر به دنبال تغییر نظام در ایران نیستیم."
آیا باید به این قول اعتماد کرد؟ به چه دلیل؟ چه اتفاقی در دنیا افتاده است که آمریکایی ها را سرعقل آورده است؟
رئیس جمهور آمریکا بارها از "تحریم های فلج کننده برای به زانو درآوردن ملت ایران" در طول حکومت خود سخن گفته است. اگر تحریم های فلج کننده برای تغییر نظام نیست، پس برای چیست؟
در مذاکرات ۱+۵ بارها طرف ایرانی با طرف غربی به سمت توافق پیش رفتند. در دقیقه ۹۰ آمریکایی ها توافقات را به هم زدند. آنها با زیر بار توافقات نرفتن و هیچ عهد و پیمانی را برنتافتن، چه اهدافی را دنبال می کردند؟
مسئله اخلال در توافقات را ما نمی گوییم؛ جک استراو که در جریان گفتگوهای هسته ای سه کشور اروپایی بود اخیرا اعتراف کرد آمریکایی ها مذاکرات را به شکست کشاندند و نگذاشتند مذاکرات جلو رود.
امروز رئیس جمهور آمریکا لحن خود را نسبت به ملت و دولت ایران تغییر داده است.
باید دید او چه اقدامی را برای اثبات این ادعا انجام خواهد داد؟ اگر کاری برای رفع تحریم ها و تهدیدها صورت نگیرد، این موضع فقط در حد همان تغییر لحن باقی خواهد ماند. تکیه کردن به این تغییر لحن خلاف "تدبیر" و "امید" داشتن به آن یک سراب است.

سیاست روز:چه می خواستند چه شد؟
«چه می خواستند چه شد؟»عنوان سرمقاله روزنامه سیاست روز به قلم محمد صفری است که ر آن می خوانید؛می گویند، روزی شخصی کاسه ای ماست در دست کنار دریا نشسته بود و ماست را قاشق قاشق به دریا می ریخت.
رهگذری از او پرسید، چه می کنی؟
او گفت: می خواهم دوغ درست کنم. آن رهگذر گفت: نمی شود.
او گفت: می دانم، اما اگر بشود چه می شود!
این داستان و حکایت را شاید همه شنیده یا خوانده باشند.
حکایت مصداق آنهایی است که می خواهند کاری محال و نشدنی را دنبال کنند و به آن هم برسند.
تلاشی بیهوده و بی ثمر که حاصلی ندارد.
آقای روحانی رئیس جمهور کشورمان در سفر به نیویورک و در سخنرانی خود در سازمان ملل، هر آنچه که لازم بود بیان کرد. بیان منطقی و مستدل که به کام بسیاری خوش آمد و شیرین بود و به کام بسیاری هم به تلخی گرایید.
خیلی ها در داخل تصور و گمان دیگری از سخنان و مواضع و رفتار رئیس جمهور در آمریکا داشتند. در چند روز گذشته بررسی روزنامه های وابسته به اصلاح طلبان، مطالب و عکس هایی که در صفحات نخست آنها به چاپ رسید، این شوق و ذوق وصف ناپذیر را نشان داده است.
مواضع اصولی رئیس جمهور تدبیر و امید نشان داد که او هم همچون روسای جمهور دیگر می داند که نمی توان در عرصه دیپلماتیک به طرف مقابل اعتماد کامل داشت به همین خاطر او سیاستی را پی گیری می کند تا از طرف مقابل هم دریافتی داشته باشد.
رئیس جمهور به خوبی و با درایت به همه آنچه که در روزنامه هایی خاص تبلیغ می شد، بی اعتنایی کرد.
هر آنچه که درباره دیدار و فشردن دست از سوی دو رئیس جمهور ایران و آمریکا منتشر شد، بی اثر بود. تلاش بسیاری شد تا این اتفاق بیفتد.
اما هوشیاری و هوشمندی یک سیاستمدار کهنه کار در این گونه مواقع خود را نشان می دهد.
گام های سریع برای رسیدن به نتیجه زود هنگام مانند سرابی است که تنها به چشم می آید. برای رسیدن به نتیجه مطلوب نیازمند گام های محکم و استوار همراه با درایت و سیاست لازم است.
دولت روحانی اگر به این نتیجه رسیده است که حل موضوع برنامه صلح آمیز هسته ای ایران به آمریکا گره خورده است، که البته در سخنان آقای روحانی در سازمان ملل به آن بیشتر پرداخت، نشان از تغییر در سیاست خارجی ایران در قبال تک گفت وگویی است.
همان سخنی که آقای روحانی هنگامی که نامزد ریاست جمهوری شده بود، درباره مذاکره با آمریکا گفته بود؛ «هنر این است که ما تهدید را به آسیب و آسیب را به فرصت تبدیل کنیم از این رو مذاکره با آمریکا امکان پذیر است اما سخت است. هر چند بنده معتقدم مذاکره با آمریکا راحت تر از مذاکره با اروپاست، چرا که اروپایی ها به دنبال آقا اجازه از آمریکا هستند.»
دولت کنونی هم به خوبی می داند که موضوع هسته ای بهانه ای است برای آمریکا تا فشارها را بر ایران بیشتر کند.
هنگامی که اوباما در سخنرانی خود خط قرمز کاخ سفید را امنیت رژیم صهیونیستی می داند، به خوبی آگاه است که یکی از مسائلی که جمهوری اسلامی ایران بدان تاکید و از نگاه ایدئولوژیکی به آن اعتقاد دارد، موضوع فلسطین و سرزمین های اشغالی توسط صهیونیست هاست.
نکته ای مهم در سخنان اوباما نهفته است. نکته ای راهبردی که نمی توان از آن به سادگی عبور کرد. اصلاح طلبانی که حل و فصل همه خصومت های آمریکا را با ایران در یک دست دادن که همواره در پایان کار و توافق انجام می شود، در اول کار می پندارند باید توجه داشته باشند که نمی توان با چنین اقدامی تهدیدات و فشارها را کم کرد چه اگر این سیاست در ظاهر به نتیجه بینجامد، در جای دیگری و به روش های متفاوتی بروز می یابد.
اگر هم در همان آغاز نتیجه برد برد حاصل نشود، مهر تاییدی بر بی اعتمادی همیشگی مردم ایران اسلامی و حاکمیت، بر این سیاست خواهد بود که نمی توان با شیطان بزرگ به تفاهم و توافق رسید.اکنون انتقادات اصلاح طلبان هم به روحانی آغاز می شود.

جوان:سر و صدای زندگی
«سر و صدای زندگی»عنوان یادداشت روز روزنامه جوان به قلم حسین قدیانی است که در آن می خوانید؛دوم مهر در منزل پدر بزرگ، میزبان اباجعفر و خانواده اش بودیم. اباجعفر بچه زینبیه دمشق است و از پنجره خانه باغ دلربایش گنبد و گلدسته عقیله بنی هاشم معلوم. ما سال ها پیش در سفری زیارتی به سوریه با اباجعفر آشنا شدیم و کار این آشنایی آنقدر بالا گرفته که سالی چند روز ما در سوریه میهمان ایشان می شویم و سالی چند روز هم اباجعفر با خانواده جمع و جور شش نفره خود مهمان ما.
آن روز بعد از ناهار (جای تان خالی، مادر بزرگ قورمه سبزی درست کرده بود!) خانم ها مثل همیشه گرم صحبت شدند و از هر دری سخنی، ما مردها اما ترجیح دادیم دمی سنت قیلوله به جا آوریم! صد البته می دانستیم اباجعفر خسته است و بعد از آن هم راه، هیچ چیز برایش خواب عصرگاهی نمی شود. برای این استراحت آنچه مزاحم می نمود سروصدای بی امان بچه ها بود؛ بچه هایی که تازه از مدرسه برگشته بودند و کوچه را گذاشته بودند روی سرشان. چند تایی شان بچه های فامیل ما بودند، الباقی بچه های کوچه. بچه های اباجعفر هم که مثل خودم دیگر سن شان از بازی در کوچه و جیغ و داد و شلوغ کاری گذشته بود. بلند شدم که بچه ها را آرام کنم، اباجعفر گفت: کجا می روی؟ گفتم : صدای بچه ها روی مخ است، نمی گذارد راحت بخوابیم! گفت: نه، نرو. اتفاقاً بهترین لالایی را دارند می خوانند. خوب گوش کن! صدایی از این بهتر؟ سروصدای بچه ها یعنی امنیت، آزادی، شادی، رفاه، عشق، صفا، صلح ... یعنی زندگی. راستش دلم برای این سروصدای قشنگ تنگ شده بود. خیلی وقت است در سوریه، صدایی از بچه ها در نمی آید، الا صدای گریه، صدای غم، صدای حزن، صدای ناله...
اباجعفر قطره اشکی را که گوشه چشمش نشسته بود پاک کرد و ادامه داد: نه حسین! بگذار بچه ها بازی شان را بکنند. سروصدای شان را دوست دارم. تو توی جنگ نیستی والا فقط با این سروصدای ناز می خوابیدی... حق با اشعه های آفتاب بود که از پشت پنجره پاییزی، صورت زخم خورده و گندمگون اباجعفر را نوازش کنند. دیگر اباجعفر کاملاً به خواب رفته بود، اما سروصدای بچه ها... سروصدای زندگی همچنان جریان داشت.
خدایا! شکر.

تهران امروز:استراتژی سه گانه در نیویورک
«استراتژی سه گانه در نیویورک»عنوان سرمقاله روزنامه تهران امروز به قلم حشمت الله فلاحت پیشه است که ر آن می خوانید؛صحبت های حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان در نشست عمومی سازمان ملل را می توان از سه جنبه ارزیابی کرد.ضمن اینکه باید توجه داشت صحبت های روحانی و اوباما نوعی جمع بندی دیپلماسی عمومی دو کشور بود.دکتر روحانی تلاش کرده بود صحبت های خود را در سه حوزه رابطه با آمریکا، تنش زدایی از روابط و جلوگیری از گسترش بحران متمرکز کند.روحانی سعی کرد در دو زمینه تنش زدایی و تجدید رابطه با آمریکا دست به عصا حرکت کند،دلیل این اقدام هم به تاریخچه منفی روابط ایران و آمریکا به ویژه نوع رابطه ای که آمریکا در قبال کشورمان شکل داده بر می گردد.
ضمن اینکه آمریکایی ها از خوشبینی کشورمان سوءاستفاده کرده اند.مثلا در دوران اصلاحات زمانی که تلاش شد با نگاهی خوشبینانه و با مطرح کردن موضوع گفت وگوی تمدن ها تنش زدایی در روابط صورت بگیرد، با موضوع تحریم از سوی کلینتون و همچنین محور شرارت معرفی شدن کشورمان از سوی جورج بوش مواجه شدیم.این اتفاق در حالی افتاد که کشور ما در حل مسائل منطقه ای و بخصوص حل مسئله افغانستان نقش کمک به دولت آمریکا را بازی کرده بود. بر همین اساس صحبت های دکتر روحانی علاوه بر اینکه سعی می کرد روح امیدواری داشته باشد، محتاطانه هم بود.
در صحبت های رئیس جمهور برخی نکات کلیدی وجود داشت یکی از این نکات تاکید بر لزوم شنیدن صدای واحد از طرف آمریکا بود این موضوع در حالی مطرح شد که پیش از این آمریکایی ها در دوران خاتمی و دوره دوم احمدی نژاد هر بار اعلام کرده بودند ما نمی دانیم در ایران با چه کسی مواجه هستیم.
اما این بار روحانی با توجه به مقدمه چینی که دولتش درباره تنش زدایی مطرح کرده بود به طرف مقابل گوشزد کرد که نسبت به آینده تنش زدایی بین دو کشور رویکرد واحد داشته باشد چرا که دولت اوباما تاکنون بارها اعلام کرده تحریم ها شخصیت مستقل دارند و اوباما در نقش مسئول وارد آوردن فشار به ایران برای رویگردانی از مواضعش ظاهر شده است. اما در طرف مقابل تحریم زدایی را به هزار توی کنگره می سپارند و اوباما مدعی است تحریم قانون است. نکته دیگری که در صحبت های رئیس جمهور وجود داشت، صحبت درباره اعلام آمادگی برای ائتلاف برای صلح بود.
روحانی سعی کرد در این زمینه یک گام جلوتر از گفت وگوی تمدن ها بردارد.در واقع تاکنون در دنیا ائتلاف هایی برای جنگ شکل گرفته ولی در زمانه ای که صلح مورد نیاز است ما ائتلاف در قالب صلح را مطرح می کنیم که یک گام واقع گرایانه تر بود. دکتر روحانی در صحبت های خود از طرف ایران به اعلام آمادگی برای رفع تنش با آمریکا و کشورهای ۵+۱ در قالب اعتماد سازی تضمین شده پرداخت.نکته جالب دیدگاه رئیس جمهور در این زمینه این بود که اگر اختلافات ایران و ۵+۱ در قالب یک مثلث قابل رفع باشد یک ضلع این مثلث تضمین حقوق هسته ای ایران است،ضلع دوم کاهش تدریجی و عملی تحریم هاست و ضلع سوم تضمین نسبت به پاک بودن فعالیت هسته ای ایران است.
در مجموع به نظر می رسد اکنون به یک حوزه عمل نیاز داریم تا اتفاقاتی که ظرف این مدت بین دو کشور افتاده در مرحله دوران اصلاحات متوقف نشود.در واقع آنچه تاکنون صورت گرفته سنگ بنایی بود که در آن دوره گذاشته شد و توقف ما در این مرحله به منزله از دست رفتن یک فرصت است.
راهکار عملی که برای گذر از این مرحله می توان در نظر گرفت عملی شدن یا شکل گیری نشانه ها و شاخص های عملی پایان یافتن سیاست تغییر رژیم در ایران توسط آمریکاست که با توجه به اینکه تحریم،تهدید و مداخله سه شاخص امروزین تغییر نظام های سیاسی است،ایرانی ها در آینده این سه شاخص را رصد خواهند کرد و می سنجند.نکته دیگر اینکه اوبامایی که از دست باز جان کری و وزرای خارجه برای زمان بندی و موضوع بندی کاهش تنش بین ایران صحبت می کند باید دید وزیر خارجه آمریکا آیا با دست باز به مذاکرات خواهد آمد یا نه؟اگر این موارد شکل بگیرد می توان گفت دستور کار دیپلماسی رسمی دو طرف در نیویورک شکل خواهد گرفت.

آفرینش: دیپلماسی ظریفِ روحانی و اوباما درنیویورک
«دیپلماسی ظریفِ روحانی و اوباما درنیویورک»عنوان سرمقاله روزنامه آفرینش به قلم    حمیدرضا عسگری است که در آن می خوانید؛دراولین روزهای پاییزی درایران شاهد، فرارسیدن نسیم های فصل بهار روابط در نیویورک بودیم. روابطی از جنس دیپلماسی که امیدها را دل افکارعمومی داخلی و خارجی جانی دوباره بخشید. این روابط می تواند نوید بخش کاهش چالش ها و تنش ها میان ایران و سایر کشورها باشد. دچار توهم و خوش بینی مفرط نیستیم، اما بشر به امید زنده است. امیدی که سال ها بود به یمن برخوردهای نامناسب دیپلماتیک با سایرملل در دل مردم خاموش شده بود.
دیروز تمام مردم دنیا چشم به تریبون سازمان ملل داشتند تا ببینند دو رییس جمهوری که برگزینه مذاکره و دیپلماسی تاکید دارند، چگونه موضع گیری خواهند کرد. ابتدا سخنرانی باراک اوباما رییس جمهور آمریکا انجام شد که همچون همیشه دو گزینه نرم و سخت را درکنارهم داشت. اما تفاوت گفتاراوباما با نطق های قبلی تاکید بر دومسئله مهم بود. ابتدا اشاره اوباما مبتنی بر نامه نگاری هایش با رهبرمعظم انقلاب و رییس جمهور، که به عنوان نقطه اتکای مثبتی جهت پذیرش این مسئله که عالی ترین مقامات ایران در مواضع خود به طور صریح اعلام کرده اند که به دنبال صلح بوده و هرگونه استفاده از سلاح های کشتارجمعی را نهی می کنند.
دوم اینکه به رسمیت شناختن حقوق هسته ای ایران از سوی اوباما و انتظار برای شفاف سازی فعالیت های اتمی، نشان از گام مثبت دیپلماسی در نرمش مواضع غرب بود. سخنان اوباما این بارتهدید آمیزنبود ، چون دیپلماسی "فعال و ظریف" ایران در طی این ایام جهت رفع ابهامات و اعتمادسازی متقابل، این اجازه را به اوباما نداد تا همچون همیشه گزینه جنگ را بر روی میز بگذارد و باآن برملت ایران بتازد!. اما درادامه همه منتظرواکنش ایران بودند تا تقابل گفته های دو رییس جمهور را درکنار هم مقایسه کنند. سخنان رییس جمهور کشورمان دارای نکات دیپلماتیک فروان بود. نطق دکترروحانی به زعم برخی ، بسیار محتاطانه و حاوی مطالبی که همگان درانتظار شنیدن آن بودند، نبود.
اما باید اذعان داشت که رییس جمهور نشان داد که به اعتدال ایمان دارد. نشان داد که خود را ازخط کشی های افراطی مبرا ساخته است و صرفاً خط مردمی و انسانیت را طی می کند. سخنان رییس جمهور برگرفته از فکر و تدبیر مشاورانی بود که خوب وضعیت داخل و خارج کشور را درک کرده اند. "اعتدال" درمقدمه و موخره این سخنرانی مشهود بود.
اگرمقایسه ای بین محورسخنان دو رییس جمهور داشته باشیم، شاهد نکاتی ظریف بودیم که به نوبه خود پاسخی برای دوطرف به همراه داشت. رییس جمهورایران در بخش اول سخنان خود با پرداختن به مسائلی که به زعم بسیاری تکرار مکررات تلقی می شد، صراحتاً اعلام کرد ایران بر اصول و ارزش های معنوی خود مقید وهیچ کوتاهی ازمواضع درکارنیست. این بخش سخنان رییس جمهور پاسخی بود به آمریکایی ها که باید متوجه این مسئله باشند که تغییر دولت درایران به معنای تغییراصول نیست.
اما در ادامه سخنرانی بخش کوتاهی از صحبت هایی مطرح شد که همگان از ابتدا منتظر آن بودند، یعنی مسئله هسته ای و روابط با آمریکا. فن بیان و شیوه ادای کلام در این چند جمله پایانی به حدی قوی بود که توانست تمام خواسته های افکارعمومی درداخل و خارج را سیراب کند. به کارگیری"نرمش قهرمانانه و حکیمانه" رییس جمهور این تابو را شکست که «آمریکا باید به عنوان دشمن تلقی گردد و خصومت سرلوحه رفتار فی مابین باشد». کاری که سال ها دیپلماسی فعال نمی توانست انجام دهد، دریک جمله دکترروحانی شکوفاشد:"ایران به دنبال افزایش تنش با آمریکا نیست و صلح دردسترس است".
همانطور که گفته شد نرمش و عزت نفس ایران اسلامی برای جهانیان هویدا شد. رییس جمهور با کلام خود ابراز داشت که ملت ایران اصول و ارزش های خود را حفظ خواهد کرد، اما درعین حال مذاکره گری تمام عیار است و معتقد به راهکارهای دیپلماتیک می باشد. تکرار مکرر کلمه "صلح" درسخنان رییس جمهور، نشان داد که محور خواسته های ایران در زمان حاضر مصالحه و مساعی طرفین با جهانیان است و به دنبال افزایش تنش ها و شکاف ها با ملت ها و دولت ها نیست. امیدواریم مشی عقلانیت و صلابت تیم دیپلماسی کشورمان، بابی باشد برای رفع اختلافات میان دولت ها و درعین حال اثبات ارزش های اصولی و انسانی ایران اسلامی به ملت ها.
حمایت:تکلیف رییس جمهور در تدوین حقوق شهروندی
«تکلیف رییس جمهور در تدوین حقوق شهروندی»عنوان یادداشت روز روزنامه حمایت به قلم حسین احمدی نیاز است که در آن می خوانید؛هیأت دولت بر اساس دستور صریح رییس جمهور و با تصویب مصوبه ای، معاونت حقوقی را مأمور تشکیل کارگروه تدوین لایحه حقوق شهروندی کرد. این موضوع در بادی امر بسیار ارزشمند و موثر در تحقق مولفه های حقوق شهروندی است. صدور این دستور از یک سو ناشی از تکلیفی است که حسب اصل یکصد و سیزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، رییس جمهور را مسئول اجرای قانون اساسی دانسته است و یکی از این مباحث که رییس جمهور مسئولیت اجرای آن را برعهده دارد، فصل سوم از قانون اساسی از اصل ۱۹ تا ۴۲ است. اگرچه در اصول دیگر همانند اصل سوم نیز تکالیف و عباراتی دال بر حقوق شهروندی مستفاد می شودبیان چند نکته در این زمینه حایز اهمیت است.
در وهله اول باید به این نکته توجه کرد که حقوق شهروندی چه موضوع هایی را دربر می گیرد و قرار است چه مباحثی را در خود جای دهد. واقعیت موضوع این است که تاکنون در نظام حقوقی ایران ما تعریف مشخص و معینی از حقوق شهروندی ارایه نشده است و حتی در ماده واحده قانون آزادی های مشروع و حفظ حقوق شهروندی مصوب ۲/٣/۱٣٨٣ مجلس شورای اسلامی که پیش تر در قالب بخشنامه ریاست محترم وقت قوه قضاییه ابلاغ شده بود، تعریفی از حقوق شهروندی صورت نگرفته است.
نکته دوم این است که قانون نباید از ایهام و ابهام و کلی گویی برخوردار باشد؛ یکی از معضلات حقوق شهروندی، ابهام، ایهام و کلی گویی است زیرا در حقوق شهروندی، تصریح و شفافیت نقش عمده ای در تحقق آن ایفا می کند.
نکته سوم تکالیف نهادهای دولتی در برابر شهروندان و تکالیف شهروندان در برابر هم است. واقعیت موضوع این که در مبحث حقوق شهروندی در وهله اول این شهروندان هستند که باید به حقوق همنوعان خود احترام بگذارند و نسبت به رعایت آن قدم بردارند مثلا در موضوع راهنمایی و رانندگی ما کمبود قانون نداریم و بسیاری از حوادث و سوانح رانندگی ناشی از تخطی شهروندان از قوانین و مقررات رانندگی است که متاسفانه منتج به سوانح دلخراش می شود. در حادثه تصادف اتوبان قم- تهران نیز بیشتر کوتاهی و قصور در کنترل خودرو اعم از سرعت یا استفاده از لاستیک نامناسب و به نوعی بی توجهی به حقوق شهروندی از سوی شهروند بوده است.
بنابراین مسئولیت پذیری شهروندان نقش وافری در رعایت حقوق شهروندی ایفا می کند. یا مثلا بستن کمربند ایمنی یا استفاده نکردن از تلفن همراه در حین رانندگی که فقط و فقط در گروی مسئولیت پذیری شهروندان در رعایت این موضوع است. نکته پنجم ضمانت اجرای حقوق شهروندی است که تعریف ساز وکار نظارتی آن در اجرا موثر خواهد بود. اکنون ستادهای نظارت بر حقوق شهروندی در بسیاری از نهادها تعریف و برگه(فرم) و پرسش نامه های زیادی هم برای آن تعبیه شده است اما هنوز تا رسیدن به اهداف عالیه آن فاصله داریم.
بنابراین تعریف نظام و شیوه نظارتی و کنترلی نحوه اجرای حقوق شهروندی مهمتر از خود موضوع است. بنابراین ضرورت دارد تا دست اندرکاران تدوین این لایحه به این موارد التفات داشته باشند اما مهم نفس قضیه است که گام موثری در شکل گیری قانون گرایی در بین شهروندان خواهد بود.

قانون:روحانی هنگام سخنرانی به چه فکر می کرد؟
«روحانی هنگام سخنرانی به چه فکر می کرد؟»عنوان یادداشت روز روزنامه قانون به قم صادق زیباکلام است که در آن می خوانید؛درباره سخنرانی آقای روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل که انتقاداتی هم به آن شده است من ترجیح می دهم به جمله ای از مرحوم علی امینی استناد کنم. بعد از کودتای ۲٨ مرداد علی امینی به عنوان رئیس هیات مذاکره کننده با نمایندگان کنسرسیوم( آمریکا، انگلیس و فرانسه) برای انعقاد قرارداد کنسرسیوم نفت با مستر پیچ وارد عمل شد . این اقدام انتقادات زیادی را متوجه وی کرد تا اینکه وی در پاسخ به منتقدان یک جمله تاریخی گفت .
جمله این بود با ما نیاید آنقدر که می خواستیم را در نظر بگیریم بلکه آن مقداری که می توانستیم ملاک است . آن موقع ما جوان بودیم و جمله امینی را حمل بر سازشکاری و نوکر آمریکایی بودن وی کردیم اما بعدها فهمیدیم که خیلی وقت ها بر اساس خواسته ها قضاوت نکنیم و بر اساس توانایی ها قضاوت کنیم. اولین و مهم ترین نکته در خصوص سفر آقای روحانی به نیویورک و سخنرانی ایشان این است که ما باید بر اساس آنچه ایشان می توانست بیان کند قضاوت کنیم.
به اعتقاد من آقای روحانی خیلی چیزهای دیگر باید می گفت ولی آنچه را که می توانست گفت. واقعیت این است که روحانی هنوز به کشور برنگشته ، خیلی از تندرو ها هشدار دادند و مطالبی علیه ایشان چاپ کردندکه   نشان می دهد این افراد منتظر هستند آقای روحانی حرفی را بزند و ضد او به کار ببرند. من فکر می کنم آقای روحانی وقتی سخنرانی می کرد با خود می گفت من در نیویورک مهمانم و به تهران بر خواهم گشت.
باید اشاره کنم که روحانی برای سروساماندهی به اوضاع کشور برنامه ای بلند مدت دارد که هر حرکت تند و هیجانی می توانست دربرنامه بلند مدت وی اخلال ایجاد کند. آقای روحانی نمی خواهد به سرنوشت خاتمی دچار شود بنابراین تمام تلاش اش این است که اصولگرایان در برابر وی قرار نگیرند.البته از همه اینها مهمتر اعتمادی است که مقام معظم رهبری به روحانی داشتند.
ایشان این اعتماد را نه به خاتمی داشتند و نه به احمدی نژاد. رهبر انقلاب می داند که هوش ، تدبیر و لیاقت روحانی خیلی بیشتر از احمدی نژاد است ، به همین دلیل به ایشان اختیار تام دادند. اگر روحانی بر سر جلسه ناهار با اوباما حاضر می شد یا طور دیگری سخن می گفت چه بسا اعتماد رهبری به ایشان دچار خدشه می شد.

شرق:پیشگیری از ترکیدن حباب؟
«پیشگیری از ترکیدن حباب؟»عنوان سرمقاله روزنامه شرق به قلم حیدر مستخدمین حسینی است که در آن می خوانید؛هدف اصلی سیاست های کلان اقتصادی رسیدن به رشد، آن هم رشد پایدار است. برای رسیدن به این هدف نیاز به هماهنگی بین سیاستگذاری های مختلف پولی و مالی است. تقویت یک سیاست، چه پولی، چه مالی و چه بازرگانی به علت ضعف سیاست دیگر، منجر به ناپایداری اقتصاد کلان خواهد شد و نتیجه آن خارج شدن اقتصاد از تعادل و لطمه به ساختار رشد اقتصادی است.
چنانچه آمارهای رسمی نشان می دهد رشد اقتصادی سال ۹۱ منفی بود و سال ۹۲ نیز به همین صورت خواهد بود. بنابراین کل چارچوب و تک تک سیاست ها باید پایدار و مستمر باشد. یکی از این سیاست ها، سیاست های پولی و ارزی است که مسوولیت آن با بانک مرکزی است.
اگر این سیاست ها تحت تاثیر دیگر سیاست ها قرار بگیرند و در جهت تامین مالی کسری بودجه دولت تدوین شوند، محدودیت هایی را برای استقلال بانک مرکزی به وجود خواهد آورد. در این ارتباط مسوولان بانک مرکزی تاکید داشتند که افزایش نرخ ارز و تورم آگاهانه و بر اساس نظرات کارشناسانه اقتصادی نبوده، بلکه ناشی از تحریم های یکی، دو سال گذشته بوده است و اقدامات مدیریت فعلی بانک مرکزی توانسته از افزایش بیشتر نرخ ارز جلوگیری کند.
در حال حاضر که شرایط روانی حاکم بر کشور یعنی امید برآمده از انتخابات و متعاقب آن حذف تدریجی تحریم ها که برخی از آنها اجرایی نیز شده و از طرفی توقف بحث حمله به سوریه به علاوه سفر نیویورک رییس جمهور، بحث آغاز مذاکره با برخی مقامات آمریکا و مذاکرات یکی، دو روزه هیات همراه رییس جمهور با مقامات ارشد دیگر کشورها آثار روانی خود را بر قیمت ارز، طلا، خودرو و برخی دیگر از کالاهای اساسی نشان می دهد.
با این اوصاف با چه سیاستی بانک مرکزی و برخی دیگر از مسوولان، مانع ترکیدن حباب قیمت ارز می شوند؟ از سال ٨۱ که اقدام یکسان سازی نرخ ارز بر اساس تفاهم و وفاق ملی سران قوا صورت گرفت، نرخ دلار چهار تا پنج درصد و ارزش ریال نیز ۲۰ تا ۲۱ درصد کاهش را نشان داده که مابه التفاوت آن نشان دهنده کاهش ۱۵ تا ۱۶ درصدی ارزش ریال در برابر دلار است.
از سال ٨۱ که سال پایه یکسان سازی ارز و ریال است تا دو سال قبل تعدیل واقعی نرخ ارز به صورت سالانه صورت نگرفت و به یکباره با شرایط اقتصادی حاکم بر کشور یعنی عمدتا تحریم به یکباره به بالای ٣۵ هزارریال رسید که با تطبیق نتایج انتخابات با خواست مردم آرام آرام نرخ ارز در جهت افزایش ارزش پول ملی در حال تعدیل بود. از طرفی مسوولیت بانک مرکزی بر اساس قانون این است که رییس کل محترم آن بانک مسوولیت حفظ ارزش پول ملی و کاهش نقدینگی را دارد و تاکنون مسوولان این بانک می گفتند علت تورم افزایش یکباره نرخ ارز بوده است.
با شرایط کنونی کاهش نرخ ارز - که می توانست یکی از راهکارهایی باشد که آثار کاهش تورمی نیز داشته باشد - جای تامل است که بانک مرکزی به شکل دستوری کف نرخ ارز در بازار ارز را اعلام می کند و حداقل منتظر نتایج روانی دیپلماسی نیویورک که می توانست به موفقیت واقعی دیپلماسی اقتصادی برسد، نمی ماند. به نظر می رسد افزایش نرخ ارز و سکه در دو روز گذشته ناشی از اراده و تصمیم مقامات بانک مرکزی باشد. زمانی که بانک مرکزی اعلام می کند نرخ ارز به کف رسیده است، یعنی اعلام می کند که دولت و بانک مرکزی پذیرای نرخ زیر سه هزارتومان نیست و به شکل دستوری به بازار علامت می دهد که نرخ باید رو به بالا رود.
آثار تعجیل بانک مرکزی در اعلام نظر افزایش نرخ ارز و سکه و احتمالا سایر کالاهاست. عملکرد بانک مرکزی در این مقطع زمانی، جای تامل دارد. به هرحال در دو ماه گذشته اقتصاد کشور شاهد کاهش سفته بازی بود که با نظرات جدید بانک مرکزی از نیمروز دیروز بار دیگر بازار به سمت سفته بازی رفته است و از دامنه کف به دامنه سقف در حال حرکت است.
بنابراین تحولات ارزی این دو روز، نه به دلیل اتفاقات نیویورک بلکه به خاطر اعلام نظر عجولانه رییس بانک مرکزی است. سخنان آقای روحانی در نیویورک با درایت و عمیق بود و دیپلمات های برجسته دنیا علامت آن را دریافت کردند و باید در آینده و در نشست های بعدی شاهد آثار مثبت آن باشیم.

مردم سالاری:رابطه ای که دغدغه دنیا شده است
«رابطه ای که دغدغه دنیا شده است»عنوان سرمقاله روزنامه مردم سالاری به قلم احمد خرم است که در آن می خوانید؛ مذاکره ایران و آمریکا را باید یکی از مسایل اصلی دانست که دنیا را نسبت به خود حساس کرده است؛اینکه جمهوری اسلامی و ایالات متحده آمریکا چه نوع رابطه ای با هم داشته باشند، از خیلی از جهات حائز اهمیت است، هم برای این دو کشور مهم دنیا و هم برای کشورهای دیگر.
دقیقا به همین دلیل است که سخنرانی رییس جمهوری ایران در مقر سازمان ملل متحد کنجکاوی کل جهان را به خود برانگیخته بودند. چون اذهان عمومی می دانستند که سخنران ۲۰۱٣ ایران در اجلاس سازمان ملل روش و مشی متفاوتی با چهره ای دارد که هشت اجلاس گذشته را با حاشیه شروع کرد و با حاشیه به پایان رساند.
حسن روحانی در مقر سازمان ملل همانطور که انتظار می رفت، چهره ای جدید از ایران را به معرض نمایش گذاشت. رییس جمهوری در شرایطی که دنیا عادت به این داشت تا نماینده ایران صحبت ها و رفتارهای چالش برانگیز از خود نشان بدهد، با رفتاری منطقی از صلح جهانی گفت و اینکه باید همه کشور ها برای «مدارا» ارزش قایل شوند و در تلاش باشند تا با تعامل با یکدیگر مقدمات دنیایی عاری از خشونت را فراهم کنند. البته روحانی در شرایطی پشت تریبون سازمان ملل قرار گرفت که ساعتی پیش از آن باراک اوباما سخنانی نرم را درباره جمهوری اسلامی مطرح کرده بود و به همین دلیل احتمال نرمش محتمل تصور می شد که در نهایت با اظهارات حسن روحانی این احتمال به واقعیت تبدیل شد، واقعیتی که به غیر از چند کشور، موجب خشنودی دنیا را فراهم کرد. حالا ادبیات سیاسی جهان به جای سخن گفتن از گزینه ای به نام جنگ روی میز یا تهدید و تهمت واژگانی چون تعامل، مذاکره و صلح را در خود جای داده است و دقیقا به همین دلیل دنیا در انتظار نقطه پایانی برای فاصله ای ٣۵ ساله است، فاصله ای بین ایران و آمریکا.
درباره واکنش داخلی به فضای جدید باید گفت که گروهی با واقع انگاری وهمچنین تکیه بر این تحلیل که «دیپلماسی قوی لازمه اصلی کشور برای خروج از بحران است» از ادبیات و رفتار و همچنین گفتار روحانی و دولتمردان استقبال می کنند و شرایط فعلی را نشانه ای از توفیق وتوسعه محتمل در آینده ای نه چندان دور می پندارند، البته آن ها رابطه احتمالی با آمریکا یا هر کشور دیگری را در صورتی اتفاق مثبت و تاثیرگذار می دانند که منافع ملی آسیبی نبیند و عزت و استقلال نظام و کشور با خدشه ای مواجه نشود.
در مقابل اما در کمال تعجب و تامل شاهد تحرکات و جنب و جوش عده ای هستیم که همچنان ساز مخالف با هرگونه رابطه حداقلی با ایالات متحده را کوک می کنند که باید گفت، این گروه به دلیل نگاه افراطی به مسایل وتعصب بی منطقی به آنچه خود «اصول »می نامند قطع رابطه با آمریکا را «واجب» ی می دانند که نباید به تغییر آن حتی فکر کرد، چه برسد به اینکه اقدام عملی انجام داد. که باید از آن ها این سوال را کرد که با چه دلیل و منطقی «عدم رابطه» را در هزاره ارتباطات، تصمیمی منطقی می دانند و چرا تمایل ندارند، با تفکر بر واقعیت های پیرامون به جای افراطی گری، منطق مداری را پیشه کنند.

آرمان:پیشنهاد هوشمندانه ایران
«پیشنهاد هوشمندانه ایران»عنوان یادداشت روز روزنامه آرماتن به قلم دکتر حسین احمدی نیاز است که در آن می خوانید؛ایران از اولین بنیانگذاران جامعه ملل است که در سال ۱۹۴۵ منحل و سازمان ملل متحد فعلی تاسیس و جایگزین آن شد. گفتنی است سازمان ملل متحد متشکل از تقریبا۲۰۰ دولت است که از پتانسیل خاصی برای ایجاد همگرایی، همکاری و همبستگی جهانی برخوردارند. مجمع عمومی سازمان ملل متحد که مهم ترین رکن از ارکان ششگانه سازمان ملل متحد است برگرفته از تمامی اعضای دولت های عضو این سازمان و حتی اعضای ناظر و غیرعضو سازمان ملل متحد همانند سوئیس است که همانند پارلمان جهانی عمل کرده و در بعضی موارد نیز به جای شورای امنیت این سازمان عمل می کند به این معنی که اگر در مواردی شورای امنیت سازمان ملل متحد به علت وتو یکی از اعضای دائم خود نتواند هنگام تهدید علیه صلح، نقض صلح یا عمل تجاوز اقدام مناسبی انجام دهد، وظیفه صلح و امنیت بین المللی به عهده مجمع عمومی سازمان ملل متحد گذاشته می شود که اساسا به این شیوه اتحاد برای صلح یا اچمس یا قطعنامه ۳۷۷ مجمع عمومی سازمان ملل متحد گفته می شود.
در این حالت مجمع عمومی فورا به موضوع رسیدگی می کند و حتی می تواند راهکارهایی را که به نظر ضروری می رسد همانند کاربرد نیروی نظامی را به دولت یا دولت های مربوط برای بازگرداندن صلح و امنیت بین المللی توصیه کند. به منظور سهولت و فوریت اقدامات مجمع عمومی در مواردی که شورای امنیت قادر به انجام وظایف خود نیست در قطعنامه اتحاد برای صلح حالت تشکیل اجلاس فوق العاده فوری برای مجمع پیش بینی شده است.
دبیر کل موظف است بنا به تقاضای اعضای شورای امنیت (۹ رأی موافق، بدون حق وتو) یا تقاضای اکثریت اعضای مجمع عمومی سازمان ملل، ظرف ۲۴ ساعت مقدمات تشکیل جلسه اضطراری را فراهم کند تا مجمع بتواند تصمیمات لازم را اتخاذ نماید.
اولین اجلاس فوق العاده فوری مجمع در قضیه بحران کانال سوئز در ۲۹ اکتبر ۱۹۵۶ تشکیل شد. در این اجلاس مجمع عمومی به جای شورای امنیت که بر اثر وتوهای پی درپی بریتانیا، شوروی سابق و همراهی اسرائیل از انجام وظایف خود ناتوان شده بود، با تصویب قطعنامه ۱۰۰۱ به طرفین متخاصم دستور آتش بس داد و نیروی فوری سازمان ملل متحد را به منظور ایجاد امنیت و نظارت بر آتش بس در مصر ایجاد کرد.
تاکنون ۱۰ بار از راهکار قطعنامه اتحاد برای صلح و تشکیل اجلاس فوق العاده فوری مجمع عمومی استفاده شده است و اکنون که سایه شوم جنگ بر خاورمیانه سایه افکنده و هر آن احتمال درگیری خارج از مرزهای سوریه وجود دارد و از سوی دیگر اختلاف نظر جدی میان اعضای دائم شورای امنیت که از حق وتو رای برخوردارند وجود دارد مناسبترین فرصت برای استفاده از مکانیسم «قطعنامه اتحاد برای صلح» توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد است و به لحاظ اینکه ایران ریاست کنفرانس جنبش عدم تعهد را که اکثریت اعضای مجمع عمومی سازمان ملل متحد را تشکیل می دهد بر عهده دارد و برای اثبات نقش فعال ایران در حل و فصل اختلافات بین المللی بخصوص بحران سوریه می تواند از این رویه برای برون رفت خاورمیانه از بحران جنگ استفاده کند. اتحاد برای صلح مناسب ترین روش از پتانسیل مجمع عمومی سازمان ملل متحد و نقش ایران در حل صلح جویانه آن محسوب می شود.

بهار:مصافحه شاید وقتی دیگر، ذوب یخ ها اکنون
«مصافحه شاید وقتی دیگر، ذوب یخ ها اکنون»عنوان یادداشت روز روزنامه بهار به قلم علیرضا نامور حقیقی است که در آن می خوانید؛گرچه بسیاری از ناظران، در انتظار «دیپلماسی مصافحه» میان روسای جمهور ایران و آمریکا به عنوان یک واقعه تاریخی نمادین بودند اما به نظر می رسد هنوز در نهادهای تصمیم گیرنده در ایران به اجماع لازم برای تحقق این امر نرسیده اند. امری که به آینده موکول شد. هرچند این عمل نمادین فرصت های بیشتری را برای پیشبرد دیپلماسی عمومی ایران مهیا می شود.
   همین سطح از انتظارات درباره نخستین سخنرانی رییس جمهوری ایران، در مهم ترین گردهمایی دیپلماتیک جهان نیز وجود داشت. ولی آقای روحانی بیش از آن که در پی ارائه سخنان تاریخی باشد، مانند همتای آمریکایی خود سعی کرد با نگرشی انتقادی اما با راهبردی مثبت و نگاهی رو به جلو و آینده به موضوع رابطه ایران و غرب نگاه کند. هدف آقای روحانی تزریق نگاه به جلو برای تنظیم یک تعامل سازنده با غرب بود. آقای روحانی با نقد موقعیت کشورهای بزرگ در ارتباط با کشورهای منطقه و جهان سعی کرد بیشتر در پی چاره جویی برای حل مساله و تعیین چارچوبی برای مدیریت تنازعات کنونی باشد.
وی سیاست های قدرت های غربی و غالب تصمیم گیری آن ها درباره جهان گرایی، جنگ سرد، هراس آفرینی و دشمن تراشی از جمله درباره اسلام و ایران و تحریم اقتصادی و سیاست های حمایتی از تولید خشونت را مورد نقد قرار داد و راه حل خروج از آن را همکاری میان کشورها در طرد افراط گرایی سیاسی و مذهبی و همچنین به حاشیه راندن خشونت خواند. اما درباره روابط خاص ایران و آمریکا، آقای روحانی مساله هسته ای و سیاست دوری از سلاح های هسته ای را از جنبه مذهبی و نیز دکترین امنیت ملی ایران مورد تاکید مجدد قرار داد. موضوعی که در سخنرانی اوباما برای نخستین بار به عنوان یک مساله با اهمیت تلقی شد.
ایشان شفاف سازی و حل ابهامات و سوالات از سوی ایران را مورد تایید قرار داد که البته در گذشته یک بار در زمان دبیری شورای امنیت ملی آقای روحانی و یک بار در زمان دبیری آقای لاریجانی انجام شد که بار اول به خاطر خلف وعده های غربی ها و سیاست خرابکارانه دولت جورج بوش و بار دوم به خاطر سیاست های دولت احمدی نژاد که قصد برکنار کردن لاریجانی از مقام دبیری شورای امنیت را داشت و درست در آستانه حل موضوع و سفر آقای لاریجانی به آمریکا و توافق نهایی با آمریکا با برکناری ایشان توسط آقای احمدی نژاد موضوع دوباره به بن بست رسید.
حل ابهامات گذشته و پاسخ به پرسش های آژانس، مصاحبه با دانشمندان اتمی ایران، بازدید از مکان های مورد درخواست و قبول پروتکل الحاقی به عنوان عناصر اعتماد ساز از سوی غرب تلقی می شود که امکان تنظیم چارچوبی برای حل آن وجود دارد ولی در عوض مساله قبول غنی سازی از سوی ایران که در صحبت های آقای روحانی به عنوان خط قرمز ایران تلقی شد، در صحبت های آقای اوباما دچار ابهام بود. به این معنی که ایشان ضمن پذیرش قطعنامه های سازمان ملل درباره فعالیت هسته ای صلح آمیز ایران، تبعیت ایران از قطعنامه های سازمان ملل را مورد تاکید قرار داد که در آن به توقف غنی سازی از سوی ایران برای پروسه اعتماد سازی اشاره شده است. طبیعی است که در این مورد باید ابهام ها در تقاضای آمریکا حل شود. از سوی دیگر آقای اوباما بر سیاست عدم تغییر رژیم در ایران انگشت نهاد که این هم با گذشته بعضی اقدامات دولت های قبلی و کنونی در تباین است، همانند مساله هسته ای که ایران باید در این زمینه شفاف سازی کند و در مورد این مساله نیز آمریکا درباره این ادعا باید اعتماد سازی کند.
درباره سوریه و بحرین آقای روحانی به مساله انتخابات آزاد اشاره کرد که به نظر می رسد عقیده اوباما در پذیرش نقش ایران در حل دیپلماتیک مساله سوریه افزایش یافته است. ولی درباره مساله بحرین بعید به نظر می رسد با توجه به حضور نظامی عربستان در بحرین و نیز پایگاه نظامی آمریکا در این کشور، آمریکا حاضر به توافقی در این مورد شود. آقای روحانی درعین حالی که نقد رادیکالی از سیاست های اسراییل انجام داد، از به کار بردن واژه صهیونیسم و دشمن اجتناب ورزید تا حساسیت بیشتر تولید نکند؛ موضوعی که مورد توجه رسانه های آمریکایی قرار گرفت. اما مهم ترین موضوع، مساله خشونت های منطقه ای و بین المللی است. موج جدید خشونت هایی که توسط جریان سلفی و القاعده در خاورمیانه و افریقا در حال گسترش است، ایران و آمریکا را بیش از همه مورد تهدید قرار داده است.چ
«الاولاکی» رهبر آمریکایی – یمنی الاصل القاعده که آقای اوباما دستور ترورش را صادر کرد و سال گذشته به قتل رسید، فتوا داده بود که برای کشتن ایرانی ها و آمریکایی ها نیاز به فتوا نیست و اعضای القاعده می توانند بدون فتوا آن ها را به قتل برسانند. در مقابل چنین خطری که بال های مرگ را در چهار قاره گسترانیده است و مهمترین نیروی تروریستی تاریخ را شکل داده است روحانی خواستار همکاری بین المللی شد البته ایران هراسی آمریکا سبب شده است که این خطر کمرنگ تر دیده شود. بقای القاعده در جنگ میان ایران و آمریکا خواهد بود. پیشنهاد آقای روحانی همکاری برای عبور از این خطر مهیب به منافع مشترک ایران و آمریکا را می تواند گسترش دهد. نگاه آقای روحانی به آینده است.
طبیعی است که این نگاه و مواضع که بنای اعتدال را دارد سعی کند جریان افراطی در آمریکا را که با لابی های کشورهای مختلف در پی افزایش دشمنی میان ایران و آمریکا هستند، به حاشیه براند. این روندی است که باید تداوم یابد و اعضای نهادهای حاکمیت در ایران باید کاملا هوشیار باشند که در جهت تقویت این سیاست گام بردارند و خودشان موضوع نقد واقع نشوند همچنان که آقای روحانی به عدم وجود صدای واحد در واشنگتن اشاره کرد. هرچند امکان مصافحه سران فراهم نشد اما ذوب شدن یخ ها آغاز شده است. مهم این است که تداوم داشته باشد و مانند گذشته متوقف نشود.

ابتکار:واکاوی ادبیات تازه اوباما درباره ایران
«واکاوی ادبیات تازه اوباما درباره ایران»عنوان سرمقاله روزنامه ابتکار به قلم فرزاد خلفی است که در آن می خوانید؛ادبیات متفاوت باراک اوباما که با ایراد سخنرانی در شصت وهشتمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل بازتاب وسیعی داشت و بخش مهمی از آن به موضوع ایران اختصاص یافت متأثر از پیام انتخابات ۲۴ خرداد بود. این انتخابات در واقع پیوستگی حکومت ومردم را استحکام داد و خواست و اراده ی ملی ایران را برای تغییر و تحول در رویکردها متجلی ساخت که اثر وضعی این انتخاب نیز از نگاه رئیس جمهور کشوری که سابقه دشمنی طولانی با ایران را دارد نیز دور نماند.
بر خلاف ادبیات تند و تهدید آمیز روسای جمهور آمریکا در سه دهه اخیر علیه انقلاب و نظام جمهوری اسلامی ایران چهار نکته مهم در سخنان رئیس جمهور آمریکا درباره ایران قابل تأمل بوده و در مقام نظر برای مقدمه سازی حل اختلافات امیدوار کننده است.
به رسمیت شناختن حقوق مسلم هسته ای ایران.
اذعان به مداخله تاریخی آمریکا در امور داخلی ایران و ناخرسندی مردم از این اقدامات.
اعتراف به وجود انتخابات آزاد و دولت برآمده از رای مردم در ایران .
اظهار خرسندی از شعارها و برنامه های دولت اعتدال در ایران.
اظهارات اوباما ناشی از سرمایه عظیم اجتماعی است که در سازوکار انتخابات بوجود آمد. بی تردید نظامی که از پشتوانه مردمی و مقبولیت عمومی برخوردار باشد و در میدانی چون مراجعه به آرای عمومی موفق بیرون آید دشمن را نیز به خلع سلاح وامی دارد. از سوی دیگر منتخب مردم و دولت برآمده از خواست ملی در عرصه سیاست خارجی نیز به دنبال مشی اعتدالی است و با رویکرد صلح طلبانه و همکاری جویانه در پی تعامل است تا تقابل. اتخاذ رویکرد تعاملی در سیاست خارجی در دو سطح منطقه ای و بین المللی بر خلاف رویکرد دولت قبلی که با ماجراجویی و حاشیه سازی پر هزینه و بی نتیجه همراه بود و تقابل را به جای تعامل تقویت می نمود از دو خاستگاه و استدلال برخوردار است.
الف ) سند چشم انداز بیست ساله که دست یابی ایران به قدرت اول منطقه ای را در حوزه های اقتصادی، علمی و فنی (نه به عنوان یک نقطه آرمانی بلکه یک ضرورت حتمی) نشانه گیری نموده مستلزم تعامل سازنده و موثر ایران در روابط بین الملل است.
بر اساس چشم انداز ایران ۱۴۰۴، توسعه کشور بدون رویکرد تعاملی با کشورهای همسایه، منطقه و دیگر کشورهای جهان امکان پذیر نیست.
مردم ایران در انتخابات اخیر به مشی اعتدالی و پرهیز از افراط و تفریط و دوری از غلطیدن در دامن حاشیه های بی خاصیت و هزینه ساز برای کشور رأی دادند. مردم خواهان تغییر در زندگی و معیشت و رفاه و تقویت و ارتقای عزت ملی هستند. مردم به دنبال احقاق حقوق شهروندی و برخوردار از زندگی توأم با امنیت و آرامش و ثبات در حوزه های مختلف هستند و از یاد نبریم که پیشرفت و تعالی کشورها در دنیای امروز ، هم پیوندی با جهان پیرامون دارد و امروزه تارو پود های ملی جامعه به تاروپود های جامعه جهانی تبدیل شده است.
بر این اساس رویکرد تعامل سازنده دولت اعتدال و همکاری های منطقه ای وجهانی کشور ما مبتنی بر مزیت های ملی می تواند ضمن ارائه ی تصویری صلح طلبانه از ایران در منظر جهان در قالب گفت وگوو مذاکره زمینه های رشد وتوسعه را در ابعاد مختلف فراهم نماید. مذاکره گفت وگویی برای تفاهم بر سر موضوعات در شرایط یکسان و برابر وهمراه با احترام است. با این تعریف مذاکره را می توان در دستور کار قرار داد تا صداقت غربی ها بخصوص آمریکایی ها بار دیگر آزموده شود و با استقاده از هنر دیپلماسی رسمی و عمومی ظرفیت های عظیم منابع انسانی، طبیعی و علمی - تمدنی موجود را برای پیشرفت کشور آزاد کرد.
مذاکره ایران با آمریکا در قالب گروه ۱+۵ بر اساس اصل عزت، عقلانیت، منطق، احترام و منافع مشترک زمینه ای برای حل پرونده ی هسته ای و مسائل دیگر خواهد بود. البته نباید فراموش کرد که مذاکره برای همکاری و رفع اختلافات و در فضایی برابر می تواند مورد توجه باشد. مذاکره بر سر حل اختلافات نه مذاکره بر سر حق طرف دیگر مذاکره. چرا که هیچ انسان استقلال طلب و آزادی خواهی بر سر حق و حقوق خویش مذاکره ومعامله نمی کند.

دنیای اقتصاد:طرح های عمرانی نیمه تمام و علل ساختاری زایش آنها
«طرح های عمرانی نیمه تمام و علل ساختاری زایش آنها»عنوان سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد به قلم عزیز فرهنگی است که در آن می خوانید؛۱- طرح های عمرانی نیمه تمام، شمشیر دولبه ای است که منابع ملی و پیمانکاران بخش خصوصی را هدف قرار داده است. بررسی روند اجرای طرح های عمرانی در سال های گذشته نشان می دهد که زایش و تکثیر طرح های عمرانی نیمه تمام یک مع ضل ساختاری و معلول نظام فنی و اجرایی کشور است و ظاهرا رابطه مستقیمی با درآمدهای نفتی ندارد و جالب است که این پدیده هم در دوران ترسالی درآمدهای نفتی و هم در دوران خشکسالی درآمدهای نفتی همزاد طرح های عمرانی بوده است.
تصور نادرستی که در بین مدیران دستگاه های دولتی و مشاوران شکل گرفته و از یک امر بدیهی نتیجه نادرستی صورت پذیرفته این است که علت نیمه تمام ماندن طرح های عمرانی کمبود تخصیص منابع مالی است؛ در صورتی که در مقاطعی که منابع تخصیص یافته به طرح های عمرانی حتی بیشتر از توان اجرایی دستگاه های دولتی بوده است، تولید و تکثیر طرح های نیمه تمام نیز افزایش یافته است. کما اینکه بررسی قوانین بودجه سنواتی از سال های ٨٨ تا ۹۲ نشان می دهد که با افزایش درآمدهای نفتی و افزایش تخصیص منابع به طرح های عمرانی به تعداد طرح های عمرانی نیمه تمام نیز افزوده شده است.
گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی نشان می دهد که اعتبار مورد نیاز برای اتمام طرح های عمرانی نیمه تمام به شدت افزایش یافته است که این مبلغ با طولانی تر شدن دوره اجرای پروژه ها به صورت تصاعدی افزایش می یابد. سازوکارهای حاکم برفرآیند شناسایی، مطالعات امکان سنجی، تصویب، مطالعات تفصیلی و مرحله اجرا و بهره برداری و مهم تر از همه ضعف ساختاری پایش و نظارت بر طرح های عمرانی روند معیوب و ناکارآمدی دارد که تسریع در به بهره برداری رسیدن آنها را نه تنها تضمین نمی کند، بلکه زمینه ساز و مشوق ذاتی تطویل زمان اجرای آنها نیز است.
۲- بررسی میدانی صدها طرح عمرانی نیمه تمام نشان می دهد که مدت اجرا و زمان به بهره برداری رسیدن پروژه ها حتی تا ۵ برابر مدت پیش بینی شده در قراردادها افزایش یافته است. نتیجه مشهود وضع به وجود آمده بلااستفاده بودن و راکد ماندن سرمایه های هنگفتی از منابع مالی کشور است که قبل از بهره برداری بخشی از عمر مفید آنها نیز مستهلک می شود که درصورت بهره برداری به موقع آنها آثار اقتصادی و اجتماعی ارزشمندی را می توانست در کشور ایجاد کند.
آثار نامشهود سرمایه های راکد در تولید ناخالص ملی، کاهش رشد اقتصادی و آثار تورمی، ناکارآمد شدن سیستم اداری و... بسیار زیانبارتر از آثار مشهود آن است. اینکه برخی کارشناسان افزایش بودجه طرح های عمرانی را معادل افزایش نقدینگی و به تبع آن افزایش نرخ تورم در کشور می دانند، ناشی از غیراقتصادی بودن سرمایه گذاری ها به دلیل تطویل زمان بازگشت سرمایه و وارد نشدن محصولات طرح های عمرانی به چرخه تولید ملی و پایین بودن نسبی شاخص های عملکرد اقتصادی آنها است.
به دلیل عدم مدیریت کارآمد و پایش موثر طرح های نیمه تمام عمرانی طی سال های گذشته وضعیت به حالتی درآمده است که براساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی با فرض ثابت ماندن قیمت ها (فرض محال!) برای به بهره برداری رساندن طرح های عمرانی نیمه تمام ملی حداقل مبلغ ۱۱۶ هزار میلیارد تومان منابع مالی مورد نیاز است و اگر طرح های نیمه تمام استانی و متفرقه را نیز به آن بیفزاییم با روند تخصیص بودجه سال های ۹۱ و ۹۲ بیش از ۱۵ سال زمان لازم است تا طرح های عمرانی نیمه تمام مورد بهره برداری قرار گیرند و اگر تعداد و حجم طرح های عمرانی تمام شده را در هر کشوری یکی از پارامترهای سنجش میزان توسعه یافتگی آن کشور تلقی کنیم، نقش تخریبی طرح های بلاتکلیف و نیمه تمام در نمای کلی اقتصاد کشور بیش از پیش چشم ها را آزار می دهد.
طرح های عمرانی نیمه تمام که با افول درآمدهای نفتی و کاهش سهم طرح های عمرانی از بودجه عمومی دولت پسوند بلاتکلیف و شبه تعلیق را نیز به خود اضافه کرده است، به عنوان یک شمشیر دولبه هم آثار مخرب خود را بر رشد اقتصادی، اشتغال و گردش نقدینگی و توسعه یافتگی در اقتصاد کلان می گذارد و هم در شرایط فعلی به عنوان یکی از عوامل تضعیف و تخریب بنیان های مالی و سازمانی پیمانکاران بخش خصوصی به شمار می رود. در صورتی که این سیل ویرانگر مهار نشود آثار مخرب آن تا پایان سال ۹۲ و در طول سال ۹٣ بر پیکر سیستم اداری، پیمانکاران بخش خصوصی، سرمایه های مهندسی کشور، اشتغال، تولید ملی و بخشی از برنامه های توسعه کشور گسترش خواهد یافت و بسامان کردن نابسامانی های برجای مانده، سال ها به درازا خواهد کشید.
هر پروژه اقتصادی با محدوده و مشخصات تعریف شده، باید در زمان مشخص و با بودجه مشخص اجرا و به بهره برداری برسد. در هر پروژه اقتصادی باید شاخص های مالی و اقتصادی پروژه به طور مستمر مورد پایش و کنترل قرار گیرد. در علم مدیریت حرف های پروژه ها، موقعی که یک پروژه با محدوده از پیش تعیین شده و در زمان مشخص و با بودجه مشخص خاتمه نیابد می گویند آن پروژه شکست خورده است.
٣- کاهش چشمگیر درآمدهای نفتی، دیگر مجالی برای آزمودن اجرای طرح های با بازده پایین و با شاخص های اقتصادی ضعیف را به ما نمی دهد. زمانی که پروژه ای به عنوان یک پروژه اقتصادی و سودده مورد بررسی قرار می گیرد به طور قطع یکی از شاخص های کنترل پروژه و میزان موفقیت آن نرخ بازگشت سرمایه گذاری انجام گرفته است.
بنابراین اولین قدم پذیرفتن این واقعیت انکارناپذیر است که یک طرح اقتصادی با محدوده و مشخصات معین باید در زمان محدود و با بودجه محدود اجرا شده و به بهره برداری برسد. در یک طرح اقتصادی نه زمان نامحدود است و نه منابع مالی!
با توجه به تغییرات سریع در تکنولوژی و فضای کسب وکار جهانی در حال حاضر زمان طراحی و اجرای پروژه های بزرگ و متوسط حداکثر برای سه الی چهارسال در نظر گرفته می شود.
بدون شک ناکارآمدی سازمان مدیریت اجرایی طرح های عمرانی کشور چه در طرف دستگاه های اجرایی و چه در طرف مشاوران و سازمان های پیمانکاری یکی از عوامل انکارناپذیر در تولید و تکثیر طرح های عمرانی نیمه تمام به شمار می رود. این ناکارآمدی در سطوح و لایه های مختلف ساختاری و مدیریتی طرح های عمرانی به وضوح مشاهده می شود و هر کدام نقش منفی خود را در جای خود به خوبی بازی می کنند:
گزارش های عملکردی شفاف و دقیقی از پارامترهای کلیدی و اصلی طرح های عمرانی در دسترس نیست و وضعیت طرح ها به طور مستمر مورد پایش و کنترل قرار نمی گیرد و با تغییر مدیران رده های مختلف اولویت ها تغییر یافته و قالب و محتوای گزارش ها نیز مجددا تغییر یافته و مسیری دیگر را حسب خواست مدیران جدید می پیماید. اگر این چنین نبود که بسیاری از پروژه های عمرانی نیمه تمام بزرگ کشور سه یا چهار دولت را پشت سرنمی گذاشتند و از برنامه دوم توسعه پایدار نمی ماندند و کماکان کسی نمی تواند به طور حرفه ای ردیابی صحیحی از تاریخچه طرح ها را به دست آورد و همان اوایل راه در بین گزارش های غیرحرفه ای و غیراستاندارد گم می شود.
تعدادی فرم و جداول بی جان و غیراستاندارد تنها سوابق حدود سه هزار طرح عمرانی نیمه تمام در نظام فنی و اجرایی موجود است. یکی از مهم ترین مشکلات طرح های عمرانی که تقریبا به یک مشکل عمومی در سطح کشور تبدیل شده است و موجبات وارد کردن خسارات قابل توجهی به منابع محدود مالی کشور و در تولید ناخالص و درآمد ملی شده است، نداشتن رویکرد حرفه ای و استاندارد به مدیریت فازهای مختلف مطالعات امکان سنجی، طراحی، ساخت و اجرا، بهره برداری و کسب درآمد طرح های عمرانی در قالب یک پورتفولیو است.
مدیریت پروژه های مختلف در مدت زمان معین و با منابع مالی بسیار محدود فقط با به کار بردن روش های حرفه ای و استاندارد مدیریت پروژه ها امکانپذیر خواهد بود. در روزگار فعلی نمی توان با روش های سنتی و ناکارآمد مدیریت، نتایج مطلوبی از پروژه ها به دست آورد.
۴- در عرصه بین المللی ما شاهد اجرا و خاتمه افتخارآمیز پروژه های بسیار بزرگی در زمان و بودجه تعیین شده هستیم. اخبار مربوط به احداث مجموعه های ورزشی رویدادهای مهم جهان ورزش تنها نمونه کوچکی از آنها است.
کسی در دنیای کنونی منابع مالی بادآورده ندارد تا آن را به عنوان توپ کسب تجربه و آزمون و خطای چندین دوره مدیران برای اجرای پروژه های خود کند، حتی کشورهای با امکانات یک دهم کشور ما نیز چنین خطایی را مرتکب نمی شوند.
پاسخگو نبودن مدیران و مجریان و مشاوران پروژه ها نسبت به افت شاخص های عملکردی پروژه ها، تضاد منافع بین اتمام پروژه ها و درآمد مشاوران، نداشتن دغدغه پاسخ گویی در مورد تاخیرها، نداشتن گزارش های عملکردی استاندارد پروژه ها، نظارت غیرموثر و غیرعلمی و غیرحرفه ای بر پیشرفت پروژه ها، منتشر نکردن گزارش های فنی شفاف در مورد شاخص های عملکردی پروژه ها همه و همه بستری را فراهم کرده اند که اگر طرح های عمرانی با فشارهای سیاسی و آن هم ناقص به افتتاح نرسند جای تعجب خواهد بود. شوربختانه آنکه طرح هایی هم که از لیست طرح های عمرانی نیمه تمام خارج می شوند و مورد افتتاح قرار می گیرند هنوز کارهای ناقص و ناتمام زیادی برای افتتاح در دولت های بعدی و بعدی را دارند.
ضعف های ساختاری در شکل گیری و اجرای طرح های عمرانی موجب می شود که تامین بودجه به عنوان یکی از الزامات غیر قابل انکار در خلق یک پروژه دچار فراز و نشیب های غیرقابل قبولی بشود. فرآیند تخصیص منابع در اکثر موانع تحت تاثیر سایر ضعف های ساختاری نظام فنی و اجرایی پروژه ها قرار گرفته و عملا آنچه حاصل می شود توزیع غیراصولی و ناکارآمد بودجه نه براساس تاثیر الزامات فنی و حرفه ای پروژه ها، بلکه براساس فاکتورهای سیاسی و غیرفنی انجام می گیرد.