روزنامه های ایران چه می نویسند؟
اخبار روز:
www.iran-chabar.de
دوشنبه
٨ مهر ۱٣۹۲ -
٣۰ سپتامبر ۲۰۱٣
«صدای مخالفان را هم باید شنید»عنوان سرمقاله روزنامه جام جم به قلم محسن ماندگاری است که در آن می خوانید؛سفر رئیس جمهور محترم و هیات همراه به نیویورک تاثیر محسوسی بر معادلات بین المللی و بهبود تصویر ایران در جهان داشته و فرصت های جدیدی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به وجود آورده که امید می رود با تدبیر و بردباری به نتایج سودمند بیشتری نیز نایل گردد.
رئیس جمهور اگرچه پیش از سفرش به نیویورک اعلام کرده بود که دارای اختیارات تام در زمینه سیاست خارجی برای حل و فصل پرونده هسته ای و یا مذاکره با مقامات آمریکایی است اما پر واضح است که هر آنچه در نیویورک رخ داده یا در پی آن دنبال خواهد شد، تصمیم نظام جمهوری اسلامی است که به عنوان راهبرد جدید ایران در تعامل با جهان در دستور کار رئیس جمهور و وزارت امور خارجه قرار گرفته است.
به نظر می رسد پس از سال ها قطع روابط با ایالات متحده، ایران تصمیم دارد این راهبرد جدید را که مبتنی بر «نرمش قهرمانانه» است بیازماید؛ راهبردی که در صورت عزم جدی غرب و در راس آن آمریکا می تواند به رفع تنش و خصومت و یا دست کم کاهش آن منجر شود.
حال که سیاست خارجی جدید کشورمان بر مدارای بیشتر و گفت وگو، مذاکره تلفنی، ملاقات و یا حتی برقراری روابط دیپلماتیک با ایالات متحده استوار شده است آیا مخالفان یا منقدان شیوه برقراری رابطه با آمریکا از این پس باید سکوت کرده و حق اظهار نظر ندارند؟
مهم ترین ویژگی نظام های مردم سالار که اتفاقا بسیار هم بر آن تاکید می شود حق آزادی بیان و اظهار عقیده است.
این حق گرانبها فقط برای گروه اکثریت لحاظ نشده و اتفاقا آنچه نظام های مردم سالار را از غیر آن متمایز می کند احترام به آزادی بیان و اظهار عقیده گروه اقلیت در جامعه است.
روز شنبه و پس از بازگشت رئیس جمهور از سازمان ملل، برخی مخالفان مذاکره با آمریکا در فرودگاه مهرآباد تجمع کرده و به تماس تلفنی آقای روحانی و اوباما اعتراض کردند.
این اعتراض را تا زمانی که در چارچوب های قانونی و اخلاقی است و به خشونت نینجامیده ، باید محترم شمرده و حتی به آن فرصت بروز داد. تنها در این صورت است که می توان از مردم سالاری و آزادی بیان سخن گفت.
جک استراو وزیر خارجه پیشین انگلیس که به دلیل آشنایی قبلی با دکتر روحانی اکنون به یکی از پرشورترین مدافعان خارجی رئیس جمهور ایران تبدیل شده، هفته گذشته در گفت وگو با یک شبکه انگلیسی در پاسخ به شوخی مجری برنامه که می گفت آیا به دلیل ترس از پرتاب گوجه فرنگی به مراسم تحلیف روحانی نرفته است، گفت که از این موضوع ترسی ندارد چرا که در همین لندن بارها از طرف مخالفان خود با گوجه هدف قرار گرفته است. آیا این به معنای آن است که دولت کارگری انگلیس به دلیل برخی مخالفت ها، سیاست های خود را تغییر داده یا در صدد خاموش کردن مخالفان بر می آمده است؟
بی گمان رئیس جمهور محترم خود بهتر می دانند که اگر خواهان رسیدن به توسعه پایدار، مردم سالاری دینی و بسط اعتدال و عقلانیت در جامعه ایم باید به مخالفان خود فرصت اظهار نظر، هرچند گاهی خارج از چارچوب های موجود نیز بدهیم.
حفظ منافع ملی به معنی تک صدایی در کشور نیست. در برخی موارد در سال های گذشته، چه در دوران سازندگی، چه در زمانه اصلاحات و چه هشت سال اخیر، برای پیشبرد برخی سیاست های کشور و به بهانه آنچه حفظ منافع ملی و مصلحت کشور خوانده شده، تلاش شده تا صداهای منتقد یا مخالف خاموش شود تا دولت در توجیه افکار عمومی دچار مشکل نشود، اما تجربه همه این سال ها نشان داده این صداها نه فقط خاموش نشده که در عرصه های دیگری سربرآورده و هزینه هایی نیز به نظام تحمیل کرده است.
علاوه بر این تک صدایی در کشور، نه فقط احتمال خطا را افزایش می دهد و جرات و جسارت را از منتقدان برای اصلاح مسیر سیاستگذاران می گیرد بلکه مهم تر از آن قدرت چانه زنی دیپلمات های ایرانی را در مذاکره با طرف های خارجی کاهش می دهد.
آنچه مهم است تک صدایی یا به گفته دکتر ظریف در جریان رای اعتماد ، شنیدن صدای واحد از حکومت است و نه جریان های سیاسی و اجتماعی.
تصور کنید در حالی که مقامات کشورمان پیش از این به مقامات آمریکایی اعلام کرده بودند برای مذاکره با ایالات متحده با مانع بزرگ افکار عمومی مواجه بوده و مردم ایران اجازه واگذاری هیچ امتیازی به غرب را به مذاکره کنندگان ایرانی نمی دهند، برخی رسانه های داخلی با ذوق زدگی تمام از مذاکره سخن گفته و دیدار مقامات دو طرف را مطالبه می کنند.
پرواضح است که ابتکار عمل دکتر روحانی و وزیر خارجه چیره دست او در گشایش صحنه جدیدی در سیاست خارجی ایران و تعامل مثبت با جهان از بزرگ ترین دستاوردهای سفر رئیس جمهور به سازمان ملل بوده و بوی بهبود از اوضاع جهان می آید. آنچه در این مقال لازم به گفتن بود، ضرورت احترام به دیدگاه های مخالف و حتی ایجاد فرصت برای بیان آزادانه آرای آنها بود ؛ چرا که تنوع آرا و عقاید در جامعه و آزادی بیان آن، لازمه مردم سالاری و پیشرفت است.
خراسان:منفعت اجماع ملی بر هزینه مذاکره بی منفعت ترجیح دارد
«منفعت اجماع ملی بر هزینه مذاکره بی منفعت ترجیح دارد» عنوان سرمقاله روزنامه خراسان به قلم محمدسعید احدیان است که در آن می خوانید؛به من هم اجازه بدهید تحلیل خودم را داشته باشم و نسبت به آینده مذاکره با آمریکا، خلاف فضای خوش بینانه ای که نه فقط میان عموم مردم بلکه در بین نخبگان از همه طیف های سیاسی وجود دارد ، همچنان بدبین باشم. هنگامی که دوباره همه مبانی، ادله و شواهد تحلیل ام را مرور می کنم و می بینم « تضاد منافع استراتژیک بین ایران و آمریکا» در سه محور خط قرمز اسرائیل، هژمونی آمریکا در نظم نوین جهانی و توان تولید سوخت هسته ای به عنوان انرژی اصلی قرن ۲۱ همچنان باقی است و مطمئن می شوم که اختلاف بین ایران و آمریکا چالشی "هویتی" بوده و به دلیل تندی و اخم ما نبوده است که با لبخند ما یا او حل شود، نمی توانم به این همه خبر به ظاهر خوب خوش بین باشم. زمانی که این جمله سوزان رایس را می بینم که به صراحت می گوید اوباما نگفت "حق غنی سازی" را می پذیرد بلکه گفت "حق داشتن انرژی هسته ای" را می پذیرد اجازه دهید همچنان از بدبینی ام مطمئن باشم مخصوصا که به یاد می آورم کمتر از ۴سال پیش در ماجرای توافقنامه سه جانبه بین ایران، ترکیه و برزیل ، اوباما خلاف تعهدش به این دو رییس جمهور ، عقب نشینی بزرگ ایران از غنی سازی ۲۰ درصدی را تنها به دلیل ذکر همین عبارت یعنی پذیرش حق "غنی سازی" با ارائه پیش نویس قطعنامه تحریم به شورای امنیت پاسخ داد. اجازه دهید تبیین کامل این اشارات اجمالی و ادله و شواهد تحلیل را به مجالی دیگر موکول کنیم و اینجا به بررسی هزینه ،فایده مذاکره با آمریکا بپردازیم.
با اینکه پیش از این طی یادداشت ها و مقالات متعددی با ذکر دلایل و شواهدی از دیدگاه خودم متقن، ضررهای مذاکره با آمریکا را بیشتر از منافعش تحلیل کردم، اما با نگاهی واقع بینانه، در شرایط جدید منافع مذاکره با آمریکا را بیش از ضررهایش می دانم. درست است که همچنان براین باورم مذاکره با آمریکا در نهایت به رابطه ای منطقی نخواهد رسید، در نتیجه این "مذاکره بی منفعت" بدون آنکه فایده ای قابل اعتنا برای ما ایجاد کند فقط به جایگاه و اعتبار ما نزد آزادیخواهان جهان ، مخصوصا جهان اسلام لطمه می زند و این ضرر بزرگی به هژمونی ایران و منافع ملی ما است، اما در عین حال یک واقعیت را نمی توان نادیده گرفت و آن اینکه نخبگان و تحلیلگران در طول سال های متمادی نتوانستند نگاه منطقی و استدلالی رهبری را تبیین کنند و با احساسی و شعاری و تبدیل به تابو کردن مذاکره با آمریکا، اکنون شاهدیم که گروهی از نخبگان و بخشی از جامعه به این مسئله باور ندارند که مذاکره با آمریکا الزاما به رابطه نمی رسد و رابطه نیز حتما به نفع ما نخواهد بود. همانطور که خوشحالی زایدالوصف این بخش از جامعه در این روزها نشان می دهد، آن ها براین باورند که ما اگر با ادبیاتی منطقی به گفت وگو با آمریکا بپردازیم، خواهیم توانست با حفظ عزت و مصلحت خود، به تفاهمی منطقی با آمریکا برسیم. اگر کسانی که مثل من فکر می کنند در طول این سال ها توانسته بودند باور خود را به گونه ای منطقی تبیین کنند که "اجماعی ملی" در بی فایده بودن مذاکره با آمریکا ایجاد شود، آنگاه می توانستیم هزینه های مذاکره با آمریکا را نپردازیم اما به نظر می رسد در شرایطی که بخشی از جامعه راه را تنها در مذاکره با آمریکا می داند، بهتر است اجازه دهیم این راه توسط دولتی که با این بخش از جامعه هم نظر است و به صراحت برحفظ حقوق و اصول و منافع ملی ما تاکید دارد، مورد تجربه و آزمون قرار گیرد تا هم مردم و هم تاریخ پاسخی قطعی برای این سوال داشته باشند.
اگر تحلیل و نگاه بدبینانه امثال من نادرست بود یعنی دولتمردان جمهوری اسلامی توانستند با تدبیر خود از "مذاکره" به "منفعتی " دو طرف برد، با حفظ خط قرمزهای اعلام شده شان برسند، نظام اسلامی توانسته است با واقع گرایی به گامی دیگر به آرمان هایش نزدیک تر شود و اگرتحلیل کسانی که به نتیجه نهایی بدبین هستند درست بود، آنگاه در کنار پرداختن هزینه های "مذاکره بی منفعت"، فایده مهم رسیدن به "اجماع ملی" را به دست آورده ایم و آنگاه با اتحادی خلل ناپذیر می توانیم برسر منافع ملی میان مدت و بلندمدت خود، پایداری کنیم.
به نظر می رسد "اجماع ملی" برای گذر از پیچ تاریخی بسیار حیاتی است و هزینه "مذاکره بی منفعت" نیز در آینده قابل جبران است پس بهتر است با ارائه پیشنهادها، نقدها و دادن هشدارهای منطقی به دولتمردان در پیاده سازی راهبردش کمک کنیم و "صبر" کنیم و به "انتظار" بنشینیم تا مشخص شود مشکل ما با آمریکا آنگونه که برخی فکر می کنند به نحوه تعامل ما برمی گردد یا چالش ما با این کشور چالشی "هویتی" است.
کیهان:آلبوم عکس یک نزول خور
«آلبوم عکس یک نزول خور»عنوان یادداشت روز رزنامه کیهان به قلم محمد ایمانی است که در آن می خوانید؛بار گذاشتن یک دیگ بزرگ غذا گاه چند روز زحمت می برد و بی خوابی و مشقت فراوان به همراه دارد اما اگر مراقب نباشید آنان که دل خوش از شما ندارند می توانند در کسری از ثانیه موش در دیگ بیندازند و حاصل رنج شما را بر باد دهند. کاری که شیطان بزرگ در آخرین دقایق سفر دکتر روحانی به نیویورک و حضور در نشست سازمان ملل کرد، شبیه انداختن موش در ظرف دستاوردهای خوب رئیس جمهوراسلامی ایران بود. ابزار نفوذ شیطان وسوسه گری و وسوسه پذیری است و در واقع می توان گفت هیئت ایرانی به خاطر همین وسوسه پذیری، در آخرین دقایق به خود گل زد و بازی ای را که می توانست برنده باشد، واگذار کرد. قبول گفت وگوی تلفنی با اوباما، دادن امتیازی بزرگ به کسی بود که همین دو هفته پیش شکست سختی بر سر ماجرای سوریه خورد تا از او به عنوان اردک فلج یاد کنند. اوباما در آن ماجرا و در روز موعود حمله، جا زده و توپ را به زمین کنگره انداخته بود. روزی هم که کنگره خواست رأی گیری کند، خواستار تعویق رأی گیری شد و در آخرین لحظه از دام خود ساخته گریخت. در چنین وضعیت شکننده ای، بی دلیل و به شکلی غیرمترقبه یک امتیاز بزرگ از روحانی گرفت.
آمریکایی ها اما در همین اول کار صادق نبودند - چه اینکه جنس آنها خراب است - و به اقتضای طبیعت شیطانی عمل کردند. آقای عراقچی معاون وزیر خارجه می گوید طرف ایرانی به عبارت نادرست طرف آمریکایی (ادعای اینکه تیم دکتر روحانی خواستار تماس شدند) «اعتراض کرده و آنها گفته اند در صحبت های آینده شان آن را درست خواهند کرد». مکالمه تلفنی آن قدر برای اوباما امتیاز باور نکردنی و بزرگی بود که اوباما بلافاصله به جمع خبرنگاران رفت و خبر را منتشر کرد اما تصحیح دروغ گفته شده ظاهرا چنین ارزشی ندارد که با وجود سپری شدن سه روز حاضر نیستند به آن مبادرت کنند. البته موضوع عمیق تر از این دروغ است. دو نکته در این میان وجود دارد. اول اینکه آمریکایی ها غیر از امتیاز مفتی که به دست آوردند، چه قدر حاضرند در آینده به تعهدات خود پایبند باشند و دوم، نهایت توقع آنها در مطالبات پلکانی کجاست؟ برای کسانی عقده شد که چرا حجت الاسلام روحانی به ضیافت ناهار بان کی مون نرفت و حاضر نشدن بر سر میز شراب را به مصافحه و عکس یادگاری با اوباما ترجیح داد- این عقده بیش از همه برای خود اوباما باقی خواهد ماند - البته ما ظاهرگرا نیستیم که حرمت میز شراب را بدانیم و حرمت فشردن دست جبابره و مستکبران عالم را نفهمیم. اما فرض کنیم که این اتفاق هم رخ می داد. آیا در اصل صورت مسئله تغییری حاصل می شد یعنی دل جنایتکاری مانند اوباما نرم می شد؟
از عکس های یادگاری که یاسر عرفات با زمامداران آمریکا و رژیم صهیونیستی در چهار گوشه جهان گرفت می توان ده ها آلبوم و کتاب چاپ کرد. اما آیا این نرمش ها و فشردن دست جنایتکاران باعث شد آنها حتی یک وجب از خاک فلسطین را پس بگیرند و به فلسطینی ها بدهند؟! جلوتر بیاییم. ۲۲می ۲۰۱۰ (اول خرداد ۱٣٨۹) جان کری به اتفاق همسرش به دمشق رفت و ضمن حضور در ضیافت شام بشار اسد و همسر وی، درباره «گسترش روابط سوریه و آمریکا» و «افزایش نقش سوریه در روند صلح» مذاکره کرد. تصویر این مهمانی شام در فضای اینترنت موجود است. اما به ۹ ماه نکشید که آمریکا فرمان جنگ علیه سوریه را صادر کرد و از پشت خنجر زد. باز هم اگر برای بی وفایی آمریکایی ها سند می خواهید عکس های یادگاری قذافی با باراک اوباما و کاندولیزا رایس به علاوه امتیازهای هنگفت اقتصادی و سیاسی که دیکتاتور عیاش لیبی تقدیم آمریکایی ها کرد و البته سر بزنگاه با سیمای حقیقی شیطان روبرو شد. اکنون جای سوال است که نهایت توقع آمریکا از ایران در مطالبات پلکانی کجاست؟ آمریکایی ها به شهادت کارنامه سیاه خویش به نزول خورهایی می مانند که دنبال آلوده کردن طرف مقابلند و وقتی او را آلوده کردند، چنان بدهکار می کنند که طرف مجبور شود چند برابر اصل بدهی را باز پرداخت کند و باز هم گروگان باشد. برخی زورگویی های تحقیر آمیز که آمریکا با دولت ژاپن- از جمله بر سر حضور نظامی- یا صهیونیست ها با دولت آلمان به بهانه هولوکاست دارند، از این جمله است. آنها فعلا در بادی امر روی غنی سازی ۲۰ درصد ایران مانور می دهند و برخی ساده دلان نیز این طرف باورشان شده که می توان غنی سازی ۲۰ درصد را تعلیق کرد و دل آمریکا را برای لغو تحریم ها به دست آورد.
اما نیکلاس برنز معاون سابق وزیر خارجه آمریکا دراین باره بیان جالبی دارد. او در مصاحبه با روزنامه گلوبال پست گفته است «با توجه به پارانویای جمعی ایرانیان درباره آمریکا، آنها نیازمند نشانه های حاکی از احترام هستند. همان طور که اوباما این کار را در گفت وگوی تلفنی اش با روحانی انجام داد، کری باید این احترام را منتقل کند. او در عین حال باید با صراحت نشان دهد که آمریکا در مذاکرات «احساسی» برخورد نخواهد کرد. اقدامات روحانی در نیویورک مورد استقبال قرار گرفت و احتمالا نشانه تمایل وی برای ایجاد تغییر در نحوه تعامل ایران و آمریکاست اما بدون سازش های ملموس ایران در زمینه مسائل کلیدی مانند غنی سازی اورانیوم، رآکتور آب سنگین اراک و لزوم بازرسی های سر زده آژانس، مذاکرات به جایی نخواهد رسید. به همین دلیل آمریکا و اروپا باید در طول مذاکرات، تحریم ها را در جای خود نگه دارند و تا ایران به یک مسیر متفاوت متعهد نشده، آنها را کاهش ندهند... ریسک اصلی در مذاکرات ایران و آمریکا این است که روحانی نتواند به قولی که در اظهاراتش در نیویورک بیان کرد عمل کند. دیپلماسی دو جانبه به این بستگی دارد که آیا روحانی می تواند تغییرات ملموس در برنامه هسته ای ایران و قول اصلاحات را عملی کند یا خیر؟ [در مقابل] ریسک هایی که آمریکا در این دیپلماسی با آن روبروست، قابل مدیریت می باشد و تحت الشعاع مزایای احتمالی پایان بن بست هسته ای و آغاز همکاری ایران که قدرت بزرگی در منطقه است خواهد بود».
البته این سخنان هنوز حدیقف طلب های آمریکا را درست تصویر نمی کند. تصویر طراحی شده از سوی برنز را آسوشیتدپرس در تحلیلی به قلم برایان مورفی کامل کرده است. «روحانی با آزمونی سخت مواجه است. وظیفه دشوارتر برای او و حلقه نزدیکانش - از جمله تحصیل کرده های غرب و مشاوران - آغاز می شود که به طور ناگهانی با کاخ سفید در تغییرات تاریخی خاورمیانه همراه و هم مسیر شده است[ !؟] این تغییرات می تواند به اندازه بهار عربی یا پیمان سازش مصر با اسرائیل [کمپ دیوید] مهم باشد... تا هنگامی که روحانی از حمایت رهبر عالی ایران برخوردار باشد، پیشنهادهای او درباره چالش هسته ای و احتمالا دیگر زمینه ها از اعتبار فراوانی برخوردار خواهد بود اما رهبری علاقه ای به از بین رفتن انسجام کشور ندارد. اگر رهبری حمایت خود از روحانی را به طور نسبی کاهش دهد این امر در عرصه بین المللی بسیار چشمگیر خواهد بود».
باید پرسید مسیر آمریکا در تغییرات خاورمیانه کدام است که توقع دارند ایران با آنها هم مسیر شود؟ نقشه راه کاخ سفید روشن است. با چراغ سبز و حمایت آنها از کودتا، رئیس دولت منتخب مصر (محمد مرسی) در زندان افتاد در حالی که چند ماه قبل با جان کری عکس یادگاری گرفته بود. در این نقشه تغییر خاورمیانه، اشغالگران صهیونیست عمود سیاست آمریکا هستند و به همین دلیل هم هست که طبق گزارش هفته گذشته رویتر و نیویورک تایمز و بن رودز مشاور امنیت ملی کاخ سفید، دولت اوباما به طور محرمانه به نتانیاهو اطمینان داد هیچ امتیازی به روحانی در جریان سفر به نیویورک نخواهد داد و از فشار تحریم ها نخواهد کاست. در این نقشه راه، جنایتکاران صهیونیست به انضمام رژیم نوکرصفت آل سعود ستون اصلی سیاست آمریکا هستند. جای ایران در این پازل روشن است. ایران انقلابی ام المصایب آمریکاست و هنگامی مطلوب آمریکا می شود که جمهوریت و اسلامیت در این کشور نابود شود، ایران به روزگار رژیم کودتایی و مستبد پهلوی برگردد و تبدیل به ژاندارمری آمریکا در قلب خاورمیانه شود. در چنین آرزوهای موهومی حتی محمد مصدق سکولار کرواتی هم قابل تحمل نیست تا چه رسد به دیگران.
آمریکایی ها - با پشت صحنه لابی صهیونیستی- تاکنون توافق های صورت گرفته در تهران (سعدآباد)، بروکسل، پاریس، ژنو و اسلامبول را به هم زده اند. غیر از دکتر روحانی، آقایان لاریجانی و جلیلی پای این مذاکرات و توافقات بوده اند. اما مستکبران گویا در میان این طیف از مذاکره کنندگان، طرف مورد علاقه خود را نیافته اند که حاضر نشدند به هیچ یک از توافقات پایبندی نشان دهند. هر کدام از این مذاکره کنندگان اختیار کامل در امر مذاکره داشته اند و برعکس، این طرف مقابل بوده که اختیار از خود نداشته و بلافاصله بعد از هر مذاکره برای گزارش به تل آویو رفته و کسب تکلیف کرده یا باید در واشنگتن دم لابی ایپک را می دیده است.
البته اختیار داشتن - که منحصر به دولت و تیم مذاکره کننده فعلی نیست - به معنای بی قید و شرط بودن آن و زیر پا گذاشتن خط قرمزها نیست- اینکه مثلا در خانواده ای پدر به فرزند خود اعتماد و از او پشتیبانی کند به معنای چک سفید امضا برای هر رفتار - ولو خطا و نادرست - نیست. نرمش منهای ویژگی قهرمانی و ایستادگی نقض غرض خواهد بود و در واقع این «قهرمانی» و ایستادگی بر سر حقوق است که به آن نرمش هویت می دهد اگر نه حکایت «لااله» گفتن و نگفتن «الا الله» خواهد بود.
رهبرمعظم انقلاب موضوع «نرمش قهرمانانه» را در کنار «حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی»، «اقتصاد مقاومتی» و «افزایش قدرت درون زا» مطرح کردند و به عبارت دیگر راه حل چالش های موجود را در استخدام ظرفیت های بومی می دانند. کنار هم گذاشتن «تعبیر نرمش قهرمانانه» و «من انقلابی ام دیپلمات نیستم» این جمع بندی را به دست می دهد که در اصول - از جمله مبارزه و مقاومت در برابر ظلم استکبار - باید انقلابی و قاطع بود و کمترین نرمشی نشان نداد و قلمرو اعمال نرمش قهرمانانه تنها در حوزه تاکتیک ها و روش هاست. براساس این منطق حکیمانه نباید دشمن را به طمع انداخت و به او روحیه داد. اگر این منطق حکیمانه می کوشد برای دولت جدید میدان مانور فراهم کند اما در مقابل، طراحی آمریکا و غرب - به انضمام برخی غفلت ها یا شیطنت های داخلی هماهنگ شده - بر آن است که دولت جدید را در دالان تنگ و یکطرفه نرمش و سازش با آمریکا بیندازد و به اعتبار ایجاد توقعات غلط و بی مبنا، راه برگشت را ببندد.
وارد شدن در مسیر بازی مذاکراتی که از هم اکنون پایان و نتیجه آن را آمریکایی ها مشخص کرده اند، بازی از پیش باخته است و باید از این بازی احتراز کرد. همان گونه که نیویورک تایمز هفته گذشته نوشت «رهبر زیرک و اسرار آمیز ایران از رویکرد گشایش استقبال می کند اما به عنوان کسی که می گوید انقلابی است نه دیپلمات، به رئیس جمهور و تیم او سفارش کرده هرگز طبیعت و ذات دشمنان را از یاد نبرند. او به صراحت از نرمش قهرمانانه در جایی که بتوان نرمش نشان داد اما هرگز اهداف را زیر پا ننهاد، سخن گفت... او حرف آخر را در نظام سیاسی ایران می زند. اگر تحریم ها لغو شود رهبری اجازه ادامه مسیر را خواهد داد اما اگر بی نتیجه بماند، این آزمونی برای محک زدن دوباره آمریکایی هاست».
جمهوری اسلامی:شما هم معتدل باشید
«شما هم معتدل باشید»عنوان سرمقاله روزنامه جمهوری اسلای است که در آن می خوانید؛این روزها اعتراض به مکالمه تلفنی روسای جمهور ایران و آمریکا در آخرین لحظات سفر دکتر روحانی در نیویورک، به خبر اول رسانه های جناح افراطی و موضوع مهم سخنان عناصر وابسته به این جناح تبدیل شده است.
خوشبختانه تاکنون رئیس جمهور و دستیاران ایشان و هیچیک از اعضای دولت یازدهم به این برخوردهای منفی اعتراضی نکرده و حداکثر بعضی از آنها به دادن توضیحاتی درباره ماوقع اکتفا کرده اند. این خویشتن داری رئیس و اعضای دولت قابل تقدیر است و درست با همین روش است که می توان سیاست های اعتدالی را محقق ساخت. البته انتظار اینست که در فرصت مناسب، درباره تمام بخش های سفر به نیویورک توضیحات لازم ارائه گردد و به اعتراضات نیز پاسخ منطقی و دور از خشونت و پرخاش و عصبانیت داده شود.
نکته قابل توجه که باید بر آن تأکید گردد اینست که از اعتراضات باید استقبال شود و هیچکس نباید معترضین را طرد نماید یا کار آنها را خارج از چارچوب و دور از هنجارهای مورد نظر نظام جمهوری اسلامی بداند. اصولاً یکی از اهداف روی کار آمدن دولت یازدهم اینست که فضای نقد را باز کند و زمینه را برای اعتراض و اظهارنظرهای مخالف فراهم سازد. اگر کسی حق نداشته باشد و یا جرأت نکند به دولت آقای روحانی اعتراض کند و عملکرد شخص رئیس جمهور را نقد نماید، چه فرقی میان این دولت و دولت های نهم و دهم می توان یافت؟ در دولت های نهم و دهم، روال این بود که رئیس جمهور در یک برنامه پربیننده تلویزیونی به مخالفان خود تهمت بزند، اهانت کند و نسبت های نادرست به آنها بدهد ولی متهمان درحالی که به دروغ متهم شده اند حق دفاع از خود را نداشته باشند و رسانه ملی نیز هرگز به آنها اجازه دفاع از خود را ندهد. همین رویه در سطح جامعه رواج یافت و افراطیون هرچه می خواستند می گفتند و می کردند و هیچیک از کسانی که آماج حملات آنان قرار می گرفتند حق دفاع از خود را نداشتند.
مردم با شرکت در انتخابات ریاست جمهوری ۲۴ خرداد امسال، به کسی که در شعارهای خود آشکارا بر روش های افراطی خط بطلان کشید و سیاست اعتدال را مطرح کرد رأی دادند تا زمینه ای فراهم شود که همه بتوانند نظرهای خود را آزادانه مطرح کنند و مخالفان دولت حق اعتراض و نقد داشته باشند. بنابر این، آنچه این روزها جریان دارد، درست همان چیزی است که اقتضای دولت یازدهم است و دولتمردان نیز باید از آن استقبال کنند. نقد و اعتراض، البته اگر منصفانه باشد، باید در جامعه ما نهادینه شود و مخالفان بتوانند با آزادی و بدون آنکه فضا امنیتی باشد نقطه نظرات خود را مطرح نمایند.
اکنون با تأکید بر این اصول، چند نکته را درباره وقایع مربوط به سفر رئیس جمهور و هیأت همراه وی به نیویورک و گفتگوی تلفنی با اوباما مطرح می کنیم و این سفر را محک می زنیم و در ترازوی اعتدال قرار می دهیم.
۱ - طبق اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی و چند اصل دیگر و همینطور روح قانون اساسی، تصمیم گیری درباره سیاست های کلان در اختیار رهبر انقلاب است. تجدید رابطه با آمریکا و مقدمات مربوط به آن قطعاً از مصادیق سیاست های کلان است و به همین دلیل، در این زمینه حرف آخر را باید از رهبری شنید و تکلیف رابطه با آمریکا را تصمیم ایشان تعیین می کند.
۲ - رئیس جمهور روحانی، قبل از سفر به نیویورک و در ایام حضور در نیویورک بارها اعلام کرد درباره مسائل این سفر دارای اختیارات کامل است. از آنجا که این سخن رئیس جمهور با تکذیب رهبری مواجه نشد، روشن است که درست است و آنچه وی انجام داده در چارچوب اختیاراتی بود که داشت. خوشبختانه، معترضان همگی در زمره کسانی هستند که خود را پیروان ولایت معرفی می کنند و حتی معتقدند اعتراضاتشان نیز در راستای حمایت از ولایت و رهبری است. اگر آنها در این ادعای خود صادق هستند، باید عدم تکذیب سخنان رئیس جمهور، که به معنای تأیید آن از ناحیه رهبری یا لااقل عدم مخالفت ایشان است، را مورد توجه قرار دهند و در برابر آن ایستادگی نکنند. البته نقد منصفانه به ویژه در مورد چگونگی برخوردها، امری طبیعی است و کسی نمی تواند این حق را از مخالفان سلب نماید، اما رعایت اعتدال در نقد و اعتراض، انتظار به جائی است که از آنان می توان داشت.
٣ - اگر مخالفان بخواهند دست از افراط بردارند و اهل اعتدال باشند، باید به نقاط قوت سفر رئیس جمهور و اقدامات برجسته وی نیز توجه کنند. پیشنهاد طرح "جهان علیه خشونت و افراطی گری" و طرح موضوع مهم و حساس "ائتلاف برای صلح" در برابر "ائتلاف برای جنگ" در سخنرانی رئیس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل، منطق کوبنده ای بود که توانست تمام توپخانه های تبلیغاتی آمریکا، اروپا و صهیونیسم بین الملل را که همواره ایران را با چهره ای خشن و جنگجو معرفی می کردند از کار بیاندازد و خود آنها را به عنوان منشأ جنگ افروزی و خشونت و افراطی گری زیر سوال ببرد. این سخنرانی را که همه هیأت ها در آن حضور داشتند با سخنرانی رئیس جمهور سابق که برای صندلی های خالی صحبت می کرد مقایسه کنید و به این سوال پاسخ بدهید آیا این سخنرانی مایه عزت ملت ایران و نشان دهنده قدرت و منطق نظام جمهوری اسلامی نبود؟ در این سخنرانی ادعای مدیریت جهان توسط رئیس جمهور ایران مطرح نشد، کاری که رئیس جمهور سابق کرد و مورد بی اعتنائی و ریشخند قرار گرفت ولی دکتر روحانی با منطق قوی، مدیریت جهانی را نقد کرد و به سران کشورها راهکار مدیریت صحیح را نشان داد.
۴ - در مکالمه تلفنی نیز رئیس جمهور ایران به رئیس جمهور آمریکا تأکید کرد که آمریکا باید حق مردم ایران رادر مورد مسائل هسته ای به رسمیت بشناسد و تحریم را نیز بردارد.این گفتگو آیا از موضع سازش است یا از موضع قدرت؟ نکته مهم تر اینکه در این سفر، رئیس جمهور آمریکا با اصرار خواستار دیدار با رئیس جمهور ایران بود ولی دکتر روحانی نپذیرفت. مکالمه تلفنی نیز به خواست رئیس جمهور آمریکا انجام شد و اینها نشانه های روشنی بر اینست که در این سفر، جمهوری اسلامی ایران از موضع برتر برخوردار بود و آمریکا در موضع ضعف قرار داشت. اعتدال اینست که منتقدان و معترضان، این واقعیت ها را هم ببینند و با یک جمع بندی واقع بینانه به نتیجه گیری بپردازند و اظهارنظر کنند.
۵ - جالب اینست که معترضان همان کسانی هستند که از ٨ سال قبل تاکنون شاهد رفتارهای غیرمتعارف رئیس جمهور سابق بودند که به رئیس جمهور آمریکا نامه نوشت ولی جوابی دریافت نکرد. در سفر آخر خود به نیویورک بارها به بیان ها و زبان های مختلف برای ملاقات و مواجهه و مذاکره با دولتمردان آمریکائی اعلام آمادگی کرد ولی با بی اعتنائی مواجه شد و در یکی از سفرهایش به آمریکا در سیاسی ترین شورای متعلق به دولت آمریکا شرکت کرد و هیچ سخن موثری نگفت و نشنید، این حضرات اینها را دیدند ولی هیچ عکس العملی نشان ندادند و اعتراضی نکردند و حتی به تحسین او نیز پرداختند!
دوستان منتقد و معترض، انتقاد حق شماست و اعتراض نیز باید جریان داشته باشد و همانند گذشته، امروز ما معتقدیم عزت ملت ایران در برابر هیچ چیزی قابل معامله نیست و در برخورد با آمریکا باید با حفظ اصول و همراه با احقاق حقوق مردم ایران به پیش برویم و در هر حال تصمیم نهائی با رهبری است. نکته اینست که شما هم به همین اصول پای بند باشید، از رهبری جلوتر حرکت نکنید، منصفانه اظهارنظر کنید و در یک کلام، شما هم معتدل باشید. باور کنید اینگونه بهتر به نتیجه می رسید.
رسالت:ظریف کاری در دیپلماسی خارجی
«ظریف کاری در دیپلماسی خارجی»عنوان سرمقاله روزنامه رسالت به قلم محمدکاظم انبارلویی است که در آن می خوانید؛
۱- یک هفته پیش از سفر آقای روحانی به آمریکا، رویترز و نیویورک تایمز از قول سخنگوی کاخ سفید و مشاور امنیت ملی اوباما خبر دادند دولت اوباما به نتانیاهو پیغام محرمانه داده است که مطمئن باشید در مذاکرات با ایران هیچ امتیازی نخواهیم داد و تحریم ها را هم لغو نخواهیم کرد.
جان کری که از سوی اوباما مأمور به حل و فصل مناقشات آمریکا شده است نیز پس از مذاکرات ۱+۵ و گفتگو با ظریف، فهرستی از مطالبات غیرمنطقی و غیرقانونی آمریکا را بی پرده مطرح کرد و بدون آنکه بگوید آمریکایی ها در ازای این مطالبات چه امتیازی به ایران می دهند، با همین اباطیل سر و ته مصاحبه را جمع کرد.
او گفت: اقدامات عملی ایران برای اعتمادسازی می تواند شامل دسترسی سریع بازرسان به تأسیسات فردو، امضای پروتکل الحاقی، توقف داوطلبانه غنی سازی در حد بالا و... باشد.
لبخند همیشگی بر لبان آقای ظریف در مذاکرات می تواند دو تفسیر داشته باشد؛ یکی بی خیالی درمورد مطالبات طرف مقابل و اصرار ایران بر دیدگاه های خود به این مفهوم که آنها کار خود را می کنند، ما هم کار خود را، لذا در این گذر زمان پروسه دستیابی ایران به دانش صلح آمیز هسته ای فرآیند زمانی خود را طی می کند و به این بگومگوها توجه ندارد.
یکی هم اثبات عدم صداقت آمریکایی ها پس از ٨ سال و تأکید روی مواضع آشتی ناپذیر ملت ایران با دولتمردان دروغگو و قلدر آمریکا!
٨ سال پیش که آقای روحانی و همکارانش پرونده هسته ای یا بهتر بگویم پرونده عادی سازی روابط ایران با غرب و بویژه آمریکا را در دست داشتند، تمام اقدامات اعتمادساز را انجام دادند اما غربی ها قدم به قدم جلو آمدند، امتیاز گرفتند و امتیازی ندادند. دولت نهم و دهم که آمد محکم به دهان آنها کوبید و فرآیند غنی سازی را تا ورود قهرمانانه ایران به باشگاه اتمی جهان عملیاتی کرد. اکنون دولت و ملت ایران در موضع بالاتر و اقتدار قرار دارند. ظهور این اقتدار در رونمایی نیات بدخواهانه آمریکایی ها مهم است. لذا بار دیگر، هم برای ملت ایران و هم ملت های جهان روشن خواهد شد؛ اولاً: دولت ایران در برابر خواست های نامشروع طرف مقابل کوتاه نخواهد آمد. ثانیاً: آمریکایی ها هنوز آدم نشده اند که بشود به عنوان یک طرف قابل اعتماد به آنها تکیه کرد، لذا ترک مخاصمه ای در کار نیست.می شود روی خنده های آقای ظریف از این دو زاویه هم حسابی باز کرد.
۲- آمریکایی ها اشتیاق زیادی به گفتگو با ایرانی ها نشان دادند. از پیش معلوم بود به این موضوع، نیاز ضروری دارند. لذا رسماً به گفته خانم سوزان رایس مشاور امنیت ملی کاخ سفید در همان ابتدای ورود روحانی به آمریکا تمایل اوباما برای ملاقات با رئیس جمهور کشورمان را اعلام کردند اما آقای روحانی نپذیرفت. با توجه به نفرت افکار عمومی ایران نسبت به رئیس جمهور آمریکا و چارچوب های مأموریت آقای روحانی در نیویورک، این عدم پذیرش معقول و قابل تحسین و قابل پیش بینی بود.
اما در دقیقه ۹۰ آمریکایی ها کار خود را کردند، بنا به قول آقای روحانی هنگامی که وی نیویورک را ترک می کرد، تلفنی از کاخ سفید به صدا درآمد و اوباما پشت خط بود. طبیعی بود بی پاسخ گذاشتن آن قدری اخلاقی نمی نمود. در تلفن حرف تازه ای غیر از گفتگو و نطق های رسمی در سازمان ملل مبادله نشد و حاوی نکته جدیدی نبود جز عذرخواهی آقای اوباما از ترافیک خیابان های نیویورک!
همین جناب سرکار خانم سوزان رایس که مبتکر ملاقات روسای جمهور دو کشور بود که مقبول نیفتاد بلافاصله آمد و گفت: تماس از سوی ایرانی ها بوده است! ما به رئیس جمهور خودمان اطمینان داریم لذا در اینکه آمریکایی ها دروغ گفته اند هم شک نداریم. این اتفاق نشان می دهد که در مذاکرات ۱+۵؛ اولاً روی صداقت آمریکایی ها اصلا حساب باز نکنیم. ثانیاً وعده هایی را که هنوز هم از آن رونمایی نکرده اند، جدی ندانیم.
اینکه دو طرف ابا دارند بگویند منت کشی از سوی چه کسی بوده است، نشان می دهد افکار عمومی نسبت به نفس این تماس ها و نوع گفتگوها حساس است. در ایران یک نفرت همیشگی از جنایات و حق کشی های آمریکا وجود دارد. در جهان اسلام دوستداران ایران و اسلام و انقلاب اسلامی به این گفتگوها حساسند و دوست ندارند ایران فریب وعده های توخالی آمریکا را بخورد. آن سوی معادله هم ملت آمریکا مشکلی با ملت ایران ندارد. اما لابی صهیونیستی به شدت به این مسئله حساس است. نتانیاهو نان سیاسی خود را در روغن دشمنی آمریکا با ایران می زند و می خورد، دولت رژیم صهیونیستی را با همین جیره غذایی به عنوان یک دولت جنایتکار و تبهکار تغذیه می شود و از مردم سرزمین های اشغالی رای می گیرد.
لذا اوباما در توضیحات خود در باب این مکالمه می گوید ما طرف اسرائیلی را توجیه کردیم. وی گفته؛ این کار را با نتانیاهو هماهنگ کرده بود!
معلوم است این تماس یک کار شرافتمندانه نبوده است لذا هیچ یک از طرفین گفتگو مسئولیت آن را که چه کسی اول زنگ زد نمی خواهند بپذیرند.
گوشه ای از این حساسیت را می توان هنگام ورود روحانی به تهران و شعار مرگ بر آمریکا و گله برخی از کسانی که به فرودگاه برای استقبال رفته بودند، به خوبی دید.
٣- گفتگوها فعلا پایان یافته و تا دور جدید چند روزی فاصله داریم. آنچه ردوبدل شده یک مشت حرف و تعارف بوده است. با آنکه طرف ایرانی از حرف هم فراتر رفته، قدری هم عمل کرده اما طرف آمریکایی در حوزه عمل وارد نشده و حتی یکی از تحریم ها و یا تهدیدها را تخفیف هم نداده یا متوقف نکرده است. یعنی هنوز جوهر امضای هرساله رئیس جمهور آمریکا مبنی بر تجدید تحریم، خشک نشده است.
هر انسان عاقل و منطقی که ناظر بر این گفتگوهاست، منتظر این است ببیند نتیجه این گفتگوها بر توقف تحریم یا برداشتن برخی از تحریم ها چیست؟ لذا راستی آزمایی جدید آمریکا روی این نکته متوقف است که آنها برای ترک مخاصمه با ملت ایران چه اقدامات عملی می کنند بنابراین مهم ترین شاخص توفیق در گفتگوها و ارزیابی مذاکرات، کاهش تحریم هاست. اینکه اشتون گفته است ۱۲ ماه طول می کشد که نتایج معلوم شود، نشان می دهد سیر و سلوک آنها در دور جدید گفتگوهای ۱+۵ با ایران تغییر نکرده و در بر پاشنه قبلی می چرخد.
اگر پاسخ نرمش ایران را با "وعده نقد" ندهند زمان واکنش "قهرمانانه" ایران هم فرا می رسد. دولت و ملت ایران نشان داده اند برای چنین پاسخی تردید نمی کنند.
دیپلماسی خارجی ایران در این مقطع، ظریف کاری های دقیقی دارد. به همین دلیل وزیر خارجه ایران با همین نام همه نبوغ دیپلماتیک خود را برای تحقق حقوق ملت ایران باید به کار گیرد.
کار دولت و دیپلمات های آن شبیه حرکت در میدان مین است. اگر دقت نکنند هر لحظه ممکن است فاجعه ای رخ دهد. ملت ایران تاب زورگویی های آمریکا را ندارد و بیش از ٣۵ سال است با استبداد جهانی می جنگد، اگر لازم باشد تا ابد این کار را ادامه می دهد اما زیر بار باج خواهی های آمریکا نمی رود. آمریکا باید تسلیم اراده ملت ایران شود و از سنگ اندازی در راه پیشرفت و ترقی کشور بویژه پیشرفت های علمی در فناوری های نوین، دست بردارد.
سیاست روز:دغدغه مواجهه با آمریکا!
«دغدغه مواجهه با آمریکا!»عنوان سرمقاله روزنامه سیاست روز به قلم حسن اختری است که در آن می خوانید؛حضور عزتمندانه هیات بلندپایه دیپلماتیک ایران در شصت و ششمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد و سخنرانی رئیس جمهور محترم در این اجلاس و تبیین دیدگاه های اصولی و منطقی جمهوری اسلامی در رابطه با مسائل مهم بین المللی یا گفتمانی متفاوت یکبار دیگر اقتدار و صلابت ایران اسلامی را به جهانیان نشان داد.
واقع مطلب، استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا ـ کدخدای خود خوانده دهکده جهانی ـ در طول بیش از سه دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، با تسلط بر کارتل ها و غول های رسانه ای و تبلیغی دنیا تلاش کرده است که چهره خشنی از اسلام، انقلاب و ایران را به افکار عمومی بقبولاند و تحت لوای اسلام هراسی، ایران هراسی و شیعه هراسی و مبارزه با تروریسم به حضور غیرقانونی خود در منطقه مشروعیت بخشیده به بهانه توسعه دموکراسی در امور داخلی کشورهای مستقل دخالت کند. حال آنکه حکام و سلاطین غیر دموکراتیک ترین کشورها ـ که تاکنون رنگ و بویی از انتخابات و دموکراسی به خود ندیده اند ـ مورد حمایت و پشتیبانی ایالات متحده قرار داشته و هنوز هم دارند.
بهتر است گفته شود دموکراسی و مردم سالاری از نظر آمریکا یعنی روی کار بودن دولت هایی که منافع نامشروع آنان را تامین کنند آنکه به وسیله مردم انتخاب شده باشند.
بیانات منطقی، و مستند به قوانین بین المللی رئیس جمهور محترم که در سخنرانی ها، ملاقات ها و نشستهای خبری، روسا و هیات های شرکت کننده در مجمع عمومی و همچنین رسانه ها را تحت تاثیر و تحسین قرار داد. تنها رژیم جعلی اسرائیل بود که در انزوا قرار گرفته و تاب تحمل مجد و عظمت ایران اسلامی را نداشت.
لذا تلاش های مذبوحانه ای را برای تخریب چهره رئیس جمهور محترم و هیات همراه انجام داد که خوشبختانه ناکام ماند. باراک اوباما در سخنرانی اجلاس مجمع و موضع گیری های بعدی خود به صراحت اعلام کرد که دولت آمریکا قصد براندازی نظام جمهوری اسلامی ایران را ندارد. به حقوق ملت ایران احترام می گذارد و خواهان برقراری ارتباط می باشد. اعتراف رئیس دولت آمریکا به عجز در مقابل تغییر نظام جمهوری اسلامی چیزی نیست که یک شبه و یا به محض برگزاری انتخابات در ایران و انتقال قدرت اجرایی به جناب آقای دکتر حسن روحانی حاصل شده باشد.
بلکه ایستادگی مردم در طول دوران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و تحمل سختیها و مرارت ها و مساعی دولتهای گذشته به ویژه مقاومت دولت های نهم و دهم در مقابل زیاده خواهی های استکبار و فشار روی نقاط ضعف آنها به دست آمده است. بنابراین با تمام انتقاداتی که به شخص آقای دکتر محمود احمدی نژاد و عملکرد وی در دوران تصدی ریاست جمهوری وارد می دانم اما معتقدم از آنجایی که رئیس جمهور منتخب اکثریت مردم ایران است خدمات او نیز در پازل کلی نظام قابل ارزیابی است که یقینا در عقب نشینی دولت آمریکا از مواضع گذشته خود و مغتنم شمردن فرصتی که با انتخاب دولت تدبیر و امید به پیش آمده است بی تاثیر نمی تواندباشد. گرچه تیم او از نظر دیپلماسی بین المللی قابل مقایسه با تیم دولت یازدهم نبوده اند.
مشهور است می گویند در عالم رانندگی دوکس را احتمال تصادف و خروج از جاده و واژگونی بیشتر است یکی راننده ناشی و دیگری راننده حرفه ای، که اولی از عدم تسلط و احتیاط بیش از حد و دومی از اعتماد بیش از حد به خود و بی احتیاطی و عظمت باعث واژگونی می گردند. در عالم سیاست و مواجهه با غرب نیز بی شباهت به تمثیل رانندگی نیست عده ای نگاه کاملا بدبینانه به دول غربی به ویژه آمریکا دارند و همچون دولتهای مهرورزی در تعامل با آنها جانب احتیاط و در مقابل آنان کاملا گارد می گیرند. ولو آنکه این انسداد در روابط به صدور قطعنامه های پی درپی در سازمان ملل منتهی شود. جمعی نیز نگاهی خوش بینانه به غرب داشته و کعبه آمال خود را در جامعه مدنی آنان جستجو می کنند آنچه که در دولتهای دوران اصلاحات شاهد بودیم. حال باید منتظر بود که دولت تدبیر و امید که تجربه هر دو دیپلماسی را در انبان تجربه خود دارد. برای تعامل با غرب چه نوع سیاستی را عملی خواهد کرد.
یقینا اقدام عملی غرب در به رسمیت شناختن حق قانونی ایران در استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای و لغو تحریم های غیرقانونی، گام مثبتی در راستی آزمایی و اعتماد سازی اتحادیه اروپا و آمریکا در پیشگاه ملت بزرگ ایران خواهد بود.
جوان:امریکا دلال تحریم است، نه حلال تحریم
«امریکا دلال تحریم است، نه حلال تحریم»عنوان یادداشت روز روزنامه جوان به قلم حسین قدیانی است که در آن می خوانید؛تلفنی که قرار بود چند سانتی متر از دیوار بی اعتمادی میان ایران و امریکا کم کند، ظاهراً چند تایی هم آجر اضافه کرده به این دیوار! فی الحال در اغلب رسانه های دنیا، اصل مکالمه تلفنی اوباما و روحانی، ایضاً محتوای آن، تحت الشعاع این مهم قرار گرفته که زنگ اول را چه کسی زد؟! و «چه کسی بود صدا زد سهراب؟!» اما به راستی، چرا این همه برای جهانیان مهم است که تماس اول از ناحیه روحانی بوده یا اوباما؟! و آیا چنین حساسیتی فی نفسه بیانگر اوج دشمنی استراتژیک میان امریکا و ایران نیست؟! اگر اختلافات معمول دیپلماتیک، با یک تماس تلفنی و احیاناً یک دیدار عمومی و چند تایی هم ملاقات خصوصی حل می شود، باید دید دیوار بی اعتمادی میان ایران و امریکا چقدر بلند است که هم روحانی و هم اوباما را مجبور می کند که بعد از صحبت تلفنی، خیلی صریح و رسا سخن از اصول جداگانه و محکم خویش برانند؟! روحانی بر عزت، حکمت و مصلحت و عدم عدول از سیاست های رهبر انقلاب سخن بگوید، اوباما نیز بر امتداد دوستی امریکا و اسرائیل؟! حالیا! هر دو اعلام برائت کنند از زنگ اول! من اما از آنجا که هر گونه سخن گفتن با سران روسیاه، جلاد و خونریز کاخ سفید را دون شأن بلندبالای فقط یک شهید از خیل شهدای جمهوری اسلامی می دانم، سوالم را بسنده می کنم به طرف ایرانی ماجرا و از رئیس قوه مجریه می پرسم؛
«اگر حتی مذاکره با امریکا هم از آداب دیپلماسی و در این شرایط، کاری به صواب و ثواب است، پس چه لزومی دارد زنگ اول را شما به اوباما پاس بدهید و او به شما؟! و اگر علاج همه مشکلات ـ لااقل معضل تحریم برای ما و معضلات امریکا هم برای خودش ـ جز از طریق مذاکره بی واسطه انجام شدنی نیست، پس چرا هر که زنگ اول را زده، با افتخار به این تماس پز نمی دهد؟! و اگر حداقل به قول شما و جناب اوباما، گفت و گوی تلفنی «اقدام سازنده و مثبتی» بوده، چرا اوباما تلاش نمی کند تا بگوید؛ زنگ اول را من زدم؟! و چرا شما تلاش نمی کنید تا افتخار زنگ اول را که مسبب این «اقدام سازنده و مثبت» بوده، به نام خود بزنید؟! و آیا جز این است که شروع کننده به یک اقدام مفید، به حق تقدم خود باید فخر کند؟! این تماس را که من نگرفته ام! عاقبت، از میان شما و آقای اوباما، یکی زنگ اول را زده. هم او لطف کند و لااقل به احترام آنچه «اقدام سازنده و مثبت» می خواند، افتخار کند به تقدم خویش! چطور است که پز سازنده و مثبت بودن این عمل را می دهید، اما از پله اول داستان، مرتب اعلام برائت می کنید؟!» مع الاسف از میان آقایان روحانی و اوباما یکی دارد ناراستی می کند، لیکن از آنجا که رئیس دستگاه اجرای ما بر «دولت راستگویان» ریاست می کند، ما فرض را بر این می گیریم ـ و ان شاء الله جز این هم نیست ـ که عمل زشت دروغ از ناحیه اوباما سر زده است.
گفت:«خشت اول چون نهد معمار کج، تا ثریا می رود دیوار کج». با این تلفن و این دروغ و این الم شنگه، آنچه هرگز آنتن نخواهد داد ایفای حقوق ملت ایران است. ما صدالبته در نیت خیر نمایندگان جمهوری اسلامی تردیدی نداریم، نیز بابت رفتار و گفتار در مجموع درست دولتمردان مان در سازمان ملل ممنونیم، اما بسیار بعید و دور از ذهن می دانیم که با مذاکره بتوانیم از «امریکای دلال تحریم» «امریکای حلال تحریم» بسازیم، چراکه وقتی اوباما و نتانیاهو با هم مذاکره تلفنی بر قرار می کنند، بعدا سر بدیهیات تماس چانه با هم نمی زنند!
در «مهرآباد» جناب روحانی، همه آنچه در نیویورک انجام داد، تعبیر به «انعطاف حکیمانه» نمود. اگر «انعطاف حکیمانه» ترجمان دیگری از «نرمش قهرمانانه» باشد که قطعاً مشکلی نیست و اساساً مشکل ما بر سر نام برنامه ها نیست. بحث اصل کاری، راه رسیدن به «نرمش قهرمانانه» است، بی آنکه این نرمش، جوری صورت بگیرد که مجبور باشیم از زنگ اول آن اعلام بیزاری کنیم! از قضا برائت از پله اول اقدامی که توسط روحانی «نرمش قهرمانانه» خوانده می شود، فی حد ذاته نشان می دهد که ور قهرمانانه این نرمش، همراه با کاستی بوده. کم یا کلاً بی قهرمانانه بوده. و این قدر مسلم با آنچه مراد رهبر انقلاب بوده، نمی خواند. از اینها گذشته، اگر داعیه دست اندرکاران بر اجرای مو به موی فرامین رهبر ماست-که جز این هم انتظاری نیست- آن روی سکه «نرمش قهرمانانه» این جمله علمدار چفیه به دوش نقش بسته است که؛ «من به مذاکره با امریکا خوش بین نیستم». حتی پس و پیش یک تلفن هم کافی است تا پی به حکمت نهفته در فرموده های ولی امر ببریم. گمانم بدترین و دگم ترین تلقی از «نرمش قهرمانانه» این است که تصور کنیم این پلیتیک، تنها از راه کانال زدن با امریکا می گذرد.
آرمان گرایی ما البته جمع با واقع بینی است. ما از هر اقدامی که بار تحریم را از دوش جمهوری اسلامی و ملت شریف ایران بردارد، استقبال می کنیم، اما این هم هست که اقدام غیرقهرمانانه هرگز نمی تواند نتیجه دلخواه به همراه داشته باشد. قرار بود خم شویم تا یه خم دشمن را بگیریم، نه اینکه بابت زنگ اول غم بگیریم!
چرخ زندگی دیپلمات ها باید بچرخد، به این شرط که چرخ سانتریفیوژها هم بچرخد! غرور هسته ای، بخش مهمی از زندگی ملت ماست و اساساً تعارضی با زندگی ما ندارد. ما هسته ای و زندگی را با هم می خواهیم. تحریم باید برداشته شود، با «گشایش» نه «سازش». ما در هسته ای، روی زنگ اول هایی که زده ایم، ایستاده ایم. ما ایستاده ایم و «مرگ بر امریکا» همچنان شعار ماست، «شعار زیبای وحدت آفرین ماست». حق تقدم این شعار با ملت ماست. ما دیپلمات نیستیم، اما سختی کار دیپلمات ها را درک می کنیم. من باب اعتدال، دیپلمات ها هم باید ما را بفهمند و احترام فرزندان انقلابی خمینی و خامنه ای را نگه دارند. آری، ما انقلابی هستیم و پای تمام زنگ اول های مان، جنگ اول های مان ایستاده ایم.
تهران امروز:ملاحظاتی درباره ۴۵دقیقه گفت وگو
«ملاحظاتی درباره ۴۵دقیقه گفت وگو»عنوان سرمقاله روزنامه تهران امروز به قلم امیر دبیری مهر است که در آن می خوانید؛همانطور که پیش بینی می شد ایران و آمریکا پس از سال ها دوری و فقدان هرگونه ارتباط مستقیم در اقدامی که به شکل نمادین صورت گرفت در سطح وزیران امورخارجه به مدت ٣۰ دقیقه حضوری و در سطح روسای جمهور۱۵ دقیقه به شکل تلفنی با هم گفت وگو کردند. درباره این گفت وگو و مذاکره نکات مهم و متعددی قابل ذکر است که در گزاره های زیر به آنها اشاره می شود.
۱ - این مذاکرات هرچند خواه ناخواه واجد هیجان و تازگی است اما نباید موجب هیجان بیش از حد عده ای از یکسو و سرخوردگی و یاس ایدئولوژیک عده ای دیگر شود. چنانچه در چند روز اخیر برخی از سیاسیون و مطبوعات با بزرگنمایی بیش از حد این رویداد سطح مطالبات وخواسته های عمومی را ازاین دیدار ها به حداکثر رساندند و عده ای با ایجاد شک و تردید زود هنگام در نتایج آن به منفی بافی مبادرت کردند. در حالی که شایسته است درباره این مسئله راهبردی بیشتر از هیجان زدگی به عقلانیت سیاسی متوسل شد و وزن این رویداد تاریخی را در جایگاه خود سنجید. به نظر می آید تا اینجای کار ما شاهد نوعی فعالیت سازنده در دیپلماسی جمهوری اسلامی بودیم ولی این بدان معنا نیست که ادامه کار نیز لزوما مثبت و موفقیت آمیز خواهد بود؛ درواقع همه چیز به رفتارهای طرفین اصلی بازی یعنی ایران و آمریکا و بازیگران حاشیه ای یعنی اسرائیل و اعراب و روسیه باز می گردد.به عبارت دیگر برای به سرانجام رسیدن این گفت وگو ها در قالب بازی برد – برد که قبلا نگارنده آن را بهترین الگوی روابط تهران – واشنگتن دانسته بود- باید در قالب مدالیته یعنی مرحله به مرحله در بازه های زمانی مشخص مذاکرات پیش رود.
۲ - در تحلیل مذاکرات محدود و نمادین ایران و آمریکا دو دیدگاه افراطی به ارزیابی اوضاع نشسته اند که نباید اجازه داد بتوانند خوانش خود از این تحول سیاسی را به گفتمان مسلط تبدیل کنند. دیدگاه اول همان دیدگاه مرعوب شده در برابر آمریکاست که می گوید ما نباید با دم شیر بازی کنیم و خواه ناخواه باید در برابر آمریکا به عنوان ابر قدرت غرب زانو زده و مسائل مان را حل وفصل کنیم. این دیدگاه به هیچ عنوان به هزینه های زیادی که ملت ایران در مسیر کسب عزت ملی خود به ویژه در ایستادگی در برابر غرب و آمریکا پرداخت کرده توجه نمی کند. دیدگاه افراطی مقابل اصل تعارض و تقابل با آمریکا را به جای اهداف والای انقلاب اسلامی نشانده و با نوعی دگماتیزم عقل گریز صرفا به تخاصم در برابر تخاصم آمریکا می اندیشد. در حالی که به نظر می رسد درمیانه این دو دیدگاه می توان گفت اگر امروز آمریکا حاضر است بدون پیش شرط و با زبان تکریم با جمهوری اسلامی ایران گفت وگو کند این دستاورد نتیجه ٣۵ سال ایستادگی غیرتمندانه در برابر زورگویی و خوی استکباری آمریکاست و درواقع آمریکا نه برای رضای خدا و دلسوزی ونرمش بلکه با رویکردی واقع گرایانه بعد از بی نتیجه ارزیابی کردن خصومت های گذشته حاضر شده با ایران گفت وگو کند.
با این نگرش ادامه دیپلماسی نه تنها عقب نشینی و وادادگی نیست بلکه عین مقاومت و انقلابی گری و ایستادن بر مواضع اصولی نظام و ملت در چارچوب حکمت و عزت و مصلحت است.طرفداران و علاقه مندان انقلاب اسلامی در جهان نیز باید با همین رویکرد به تحولات اخیر بنگرند و به هیچ وجه بهبود احتمالی روابط ایران و آمریکا را تفسیرهای معوج و بلاوجه نکنند.
٣ - ادامه مذاکرات ایران و آمریکا تنها زمانی می تواند مفید به منافع ملی باشد که دو ویژگی داشته باشد اولا در چند بازه زمانی مشخص تعریف شود ثانیا دستور کار کاملا مشخصی داشته باشد. به نظر می آید بازه های زمانی می تواند در دوره های ۶ ماهه و یکساله و دوساله تعریف شده و موضوعات اصلی آن نیز شامل موارد زیر شود.
اولا باید پرونده هسته ای ساخته شده برای جمهوری اسلامی ایران با حذف فشارهای سیاسی نامعقول از شورای امنیت به آژانس بین المللی انرژی اتمی بازگردد و طبق پادمان ها و مقررات بین المللی رسیدگی شود و در مرحله بعد از حالت ویژه به حالت عادی برگردد. بدیهی است جمهوری اسلامی در این چارچوب حاضر به همه گونه همکاری و جلب اعتماد بین المللی است.
ثانیا ضمن متوقف شدن روند تحریم های ضد بشری علیه ایران فرآیند معین و مشخصی برای رفع تحریم های گذشته به ویژه در حوزه مبادلات پولی و معاملات نفتی و صنعت هوایی صورت پذیرد. این رفع تحریم ها هرچند بنابر برخی اطلاعات دست کم تا رفع کامل ۱۰ سال زمان می برد باید در آغاز به گونه ای شتاب داشته باشد که تاثیرات آن به طور محسوس در زندگی ملت ایران دیده شود و کام تلخ ملت بزرگ ایران از اعمال این تحریم های ناجوانمردانه به تدریج شیرین شود.
ثالثا ماشین براندازی نظام جمهوری اسلامی که متاسفانه در ٣۵ سال گذشته همواره از واشنگتن شارژ شده است و یکی از مهم ترین عوامل بی اعتمادی تهران به واشنگتن بوده خاموش شود. اوباما در نامه به رهبر معظم انقلاب اسلامی و همچنین در سخنرانی اخیر خود در مجمع عمومی به طور تلویحی حق حاکمیت ملی جمهوری اسلامی را به رسمیت شناخت که این موضع گیری در جای خود بسیار ارزشمند تلقی می شود اما باید در فرآیند مذاکرات آتی نیز شواهد عملی آن مشاهده شود . یکی از دلایل موجه عدم مذاکره با آمریکا در گذشته همین مسئله بود که واشنگتن در حالی سخن از آمادگی برای گفت وگو می کرد که در بیان نیت خود برای براندازی جمهوری اسلامی پنهان کاری نمی کرد و در این وضعیت عدم مذاکره هوشمندانه ترین موضع بود که هم امام راحل و هم مقام معظم رهبری به آن پایبند بودند. بنابراین اگر آمریکا عملا از این موضع خصمانه عقب نشینی کند مذاکره با آمریکا عین عقلانیت است.
۴ - به نظر می آید عدم حمله آمریکا به سوریه ارتباط مستقیمی با مذاکرات ایران و آمریکا داشته است. درواقع ایران با دیپلماسی فعال خود مانع از حمله آمریکا به سوریه شد و جلو یک جنگ بی سرانجام را در خاورمیانه گرفت. آمریکا نیز با توجه به نقش موثر ایران در منطقه ضمن پرهیز از ورود به یک بازی نا فرجام به طور ضمنی پذیرفته است جایگاه جمهوری اسلامی را در معادلات منطقه ای در آینده به رسمیت شناخته و این واقعیت را بپذیرد که بدون تعامل و همکاری تهران نمی توان هیچ سیاست کلانی را در خاورمیانه به پیش برد. هرچند سیاست مداران هوشمند آمریکایی در قضایای عراق و افغانستان نیز به این نتیجه رسیده بودند اما از اذعان به آن پرهیز می کردند. بدیهی است این رویکرد احتمالی جدید با مقاومت برخی بازیگران منطقه ای مانند عربستان و ترکیه و قطر مواجه خواهد شد که این مانع نیز با دیپلماسی فعال ایران و آمریکا در ارتباط با آنکارا و ریاض و دوحه می تواند از سر راه برداشته شود.
۵ - در تحولات پیش آمده و مذاکرات احتمالی پیش رو نباید و نمی توان منافع زیر پا گذاشته شده اسرائیل را نادیده گرفت. بزرگ ترین بازنده بهبود مناسبات تهران و واشنگتن بدون شک تل اویو است از این رو رژیم اشغالگر قدس برای به سرانجام نرسیدن این مذاکرات از هیچ اقدامی فروگذار نخواهد کرد و به زعم من اگر لازم ببینند حتی به ترور مقامات آمریکایی متمایل به گفت وگوبا ایران نیز دست خواهند زد. در این میان نقش سیاست مداران عاقل و ملی گرای آمریکایی که این بار منافع ملی آمریکا را به منافع لابی صهیونیستی ترجیح داده اند برجسته و تعیین کننده است و تقویت این موضع در آمریکا ازسوی روشنفکران و متفکران آمریکایی می تواند منافع دو کشور را در این فرآیند بیشتر تامین کند.
در جمع بندی می توان گفت مذاکرات ایران و آمریکا تنها و تنها یک آغاز است که می تواند هم به سرانجام مثبت و سازنده ای ختم شود و هم می تواند بی نتیجه و حتی زیانبار باشد و این دو گزینه کاملا به رفتارها و سیاست های اتخاذ شده در آینده بستگی دارد. از این رو همه طرف های ذی نفع باید از قضاوت های عجولانه و احساسی و بالابردن بلاوجه انتظارات از این مذاکرات پرهیز کنند و فضای مناسب را برای پیگیری و تامین منافع ملی ایران در چارچوب سیاست خارجی حکمت مدار، عزتمندانه و مصلحت اندیش فراهم سازند.
آفرینش:دستاوردهای تاریخی نیویورک
«دستاوردهای تاریخی نیویورک»عنوان سرمقاله روزنامه آفرینش به قلم علی رمضانی است که در آن می خوانید؛رییس جمهوری اسلامی ایران که برای شرکت در شصت و هشتمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، حضور در اجلاس خلع سلاح جهانی و انجام دیدارهای مهم با سران و مقام های عالی کشورهای مختلف جهان به نیویورک سفر کرده بود در اقامت پنج روزه در نیویورک با دستاوردهایی تاریخی به کشور بازگشت. اگر نگاهی به این دستاوردها داشته باشیم باید گفت.
نخست اینکه سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد و کنفرانس بین المللی خلع سلاح به عنوان رییس جنبش عدم تعهد، دیدار با رییسان جمهوری فرانسه، اتریش، پاکستان، تونس، ترکیه، لبنان، سریلانکا، کفیل ریاست جمهوری عراق، ، نخست وزیران ایتالیا واسپانیا، وزیرامور خارجه آلمان، رییس صندوق بین المللی پول، دبیرکل سازمان همکاری های اسلامی، دبیرکل سازمان ملل و معاونان وی نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه و دیدارهای جانبی دیگر با روسای هیات های نمایندگی شرکت کننده در شصت و هشتمین اجلاس مجمع عمومی از جمله دستاوردهایی انکار نشدنی و کم سابقه در سالهای گذشته در سیاست خارجی ایران بوده است.
دوم اینکه جدا از دیدارهای مقامات ایرانی با انگلیسی و کاهش تنش در روابط، رییس جمهوری اسلامی ایران درحال عزیمت به فرودگاه «جان اف کندی» نیویورک برای بازگشت به تهران با «باراک اوباما» رییس جمهوری آمریکا در تماس تلفنی درباره مسایل مختلف گفت وگو کرد.
گفتگویی که جدا از بی سابقه بودن آن در سیاست خارجی ایران در سه دهه گذشته می تواند بر تنش ها و اختلافات چند دهه گذشته ایران و امریکا تاثیر گسترده ای داشته باشد و به حل سریع مساله هسته ای ایران و مسایل منطقه ای کمک شایانی نماید.
سوم اینکه نوع کنشگری و بهره گیری از دیپلماسی عمومی و همچنین سخنرانی در جمع کثیری از نخبگان آمریکای و کنفرانس خبری با حضور رسانه های خبری جهان و فعالیت های تیم دیپلماتیک «حسن روحانی» رئیس جمهور ایران و وزیر خارجه اش محمد جواد ظریف به صورت تدریجی نتایج خود را به دست آورد و یکی از مهمترین نتایج ملموس این سفر اعتراف به نقش مهم و استراتژیک ایران به عنوان یک قدرت بزرگ منطقه ای است.
به گونه ای که اگر غرب در گذشته با نقش ایران درمنطقه مخالفت می کرد اکنون «فرانسوا اولاند» رئیس جمهور فرانسه از همتای ایرانی می خواهد در گفت وگوهای سیاسی برای حل بحران سوریه حضور داشته باشد و امریکایی ها به رویکرد گفتگو با ایران می پردازند تا زبان تهدید و حمله.
آنچه مشخص است پیروزی دیپلماسی ایرانی در سفر تاریخی روحانی به نیویورک می تواند شکستی دیگر را برای مخالفان "جایگاه ایرانی" و ایران بیافریند و پیامدهای منفی بسیاری برای دشمنان نقش منطقه ای و بین المللی ایران داشته باشد .
در این حال باید دانست که این رویکرد مطمئنا مخالفان ترکی عربی و اسرائیلی و روسی و چینی و حتی بعضی نیروهای داخلی بسیاری داشته و خواهد داشت و تهران باید با درک واقعیات نوین به این عبارت مهم که دوستان و دشمنان دائمی نیستند و این منافع ملی است که دائمی است توجه کند.
حمایت:پیگیری شود
«پیگیری شود»عنوان سرمقاله روزنامه حمایت به قلم سید کمال سجادی است که در آن می خوانید؛قبل از آنکه رییس جمهوری به نیویورک سفر کند مقام معظم رهبری در بیانات خود در جمع مسئولان ارشد سپاه بر نرمش قهرمانانه تاکید کردند که به نظر می رسد ایشان این بیانات را به این دلیل در آنجا مطرح کرده باشند تا اگر دیداری میان مقامات کشورهایی که تا کنون روابط سردی با آنها داشته ایم، صورت گرفت از تشنج های احتمالی در کشور جلوگیری شود. برهمین اساس مأموریت به اجرا درآوردن نرمش قهرمانان به رییس جمهوری و وزیر خارجه کشور محول شد و به نظر می رسد که اتفافات رخ داده در نیویورک در راستای سیاست های کلان کشور بوده است. اما با توجه به فعالیت های گروه خودسر که در مراسم استقبال از رییس جمهوری در فرودگاه مهرآباد به سمت وی کفش پرتاب کردند، ذکر چند نکته ضروری است:
نکته اول آنکه گروهی که در فرودگاه به سمت حجت الاسلام روحانی کفش پرتاب کردند، عملی را مشابه گروه هایی که در مشهد، قم، جماران در سال های قبل تنش آفرینی کرده بودند، انجام دادند؛ بنابراین نهادهای ذی ربط باید پیگیری کنند تا مشخص شود که به راستی این افراد زیرمجموعه کسانی که نامشان در گزارش غایله ۲۲ بهمن قم آورده شده است، هستند یا آنکه از روی جهالت این کار را انجام داده اند.
نکته بعدی که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که هم زمان با پرتاب کفش از سوی عده ای شعارهایی نیز داده شد که پیگیری در مورد این شعارها و افراد شعار دهنده لزومی ندارد؛ چرا که کشور ما یک کشور آزادی است و آزادی برای اعتراض مسالمت آمیز و بدون توهین حتی در برابر اقدام های رییس جمهوری در آن وجود دارد. بر این اساس اگر کسانی سخنی منطقی دارند باید بتوانند آن را از تریبون هایی که در اختیار دارند بیان کنند و علت مخالفت خود را نیز بگویند تا اگر انتقاد آنها وارد باشد مورد توجه قرار گیرد.
در این حال باید تاکید کرد که رییس جمهوری ، رییس جمهوری همه مردم است؛ بنابراین شأن وی باید رعایت شود. نکته بعدی که باید خاطرنشان شود آن است که مأموریت رییس جمهوری، مأموریت نظام است، در حقیقت ماموریت وی حمایت از حقوق تمامی مردم است و او تلاش می کند که منویات مقام معظم رهبری را به منصه ظهور برساند. از سوی دیگر باید به این نکته را در نظر داشت که چون چنین رفتارهایی سابقه داشته است، باید ریشه یابی شود که اگر این اتفاق بیفتند شاید دیگرشاهد تکرار چنین رفتارهای توهین آمیزی نخواهیم بود.
به طور قطع این اتفاق در چنین مکانی از سوی افراد و نهادهای نظامی، اطلاعاتی یا انتظامی فیلمبرداری شده است؛ بنابراین دستگاه های ذی ربط به آسانی می توانند این موضوع را پیگیری و نتیجه آن را هرچه که باشد به مردم اعلام کنند.
آرمان:تندروها، مردم و قدرت دولت
«تندروها، مردم و قدرت دولت»عنوان یادداشت روز روزنامه آرمان به قلم غلامرضا تاجگردون است که در آن می خوانید؛کفشی که روز شنبه به سمت خودروی حامل رئیس جمهور پرتاب شد از جنس همان کفش هایی بود که چندی پیش در واقعه قم به سمت رئیس مجلس پرتاب شد. مهم نیست که نیروی مقابل تندروها چه کسی باشد، مهم این است که جنس تندروی همواره یکی بوده، با یک منطق مشخص و شیوه عمل واحد. منطق آنها نفی هر گونه «دیگری» است. سمبل شیوه عملشان هم همین پرتاب کفش به سمت مقابل است. نگرانی از شیوه و دایره عمل افراطیون همیشه وجود داشته، نگرانی ای که البته می توان گفت تا چندی پیش تنها خاص اصلاح طلبان و اعتدالیون بود.
اصولگرایی بر این باور بود که همواره امکان مهار آنها را دارد. اما واقعه تلخ ۲۲ بهمن قم نشان داد که لزوما این برداشتی صحیح نیست. چرا که تندروها در این موضع قائل به تفکیک بین چپ و راست یا میانه نیستند و همه را به سرعت در مقام «اغیار» قرار می دهند. اکنون اصولگرایان نیز در این نگرانی با اصلاح طلبان و اعتدالیون به نقطه مشترک رسیده اند. سوالی که الان مجموعه این طیف ها را به خود مشغول کرده این است که در مقابل اقدامات آینده این افراطیون چه باید کرد؟ برای رسیدن به جواب مشخصی در این خصوص باید ببینیم که چه زمانی تندروها در فضای اجتماعی به محاق رفته اند. اصولگرایان همچنان بر روش های بالادستی برای پیروزی در این تقابل تکیه دارند. به عبارتی آنها راه حل نهایی را در وارد شدن دستگاه های قضایی و امنیتی می بینند. چنانچه در جریان رسیدگی به واقعه ۲۲بهمن قم هم همین روش را در پیش گرفته اند.
این روش سراسر رد نمی شود اما مشخصا یک خلأ و کمبود بسیار جدی دارد. سوال اینجاست که کدام افراطی گری یا آسیب اجتماعی لزوما با رسیدگی قضایی رفع شده است؟ شاید برای جواب این سوال نمونه مشخصی در دست نباشد چراکه بستر پیدایش چنین رفتارهایی در این روش ها دست نخورده و قابل زایش باقی می مانند. پس خلأ روش عقب نشاندن تندروی و تندروها چیست؟
واقعیت این است که تندروها تنها زمانی امکان ابراز وجود با روش های خشن و غیردموکراتیک را از دست می دهند که جا برای پیشروی افکار عمومی جامعه در حوزه بالادست سیاسی فراهم شود. به عبارتی حوزه قدرت باید بتواند نه در بزنگاه های انتخاباتی بلکه در هر لحظه از زیست سیاسی خود نسبت پایدارش با اکثریت جامعه را حفظ و مشخص کند. چرا که عموما تندروها و افراطیون با عناوینی از جمله «آحاد ملت» و «جامعه دانشگاهی» و «مردم هوشیار» در صحنه حاضر می شوند. آنها خوب می دانند که پیشبرد هیچ سیاستی بدون داشتن پشتوانه مردمی امکان پذیر نیست.
به همین دلیل هر چند از این پشتوانه بی بهره اند اما سعی می کنند که تا جای ممکن آن را حداقل در لفظ به نفع خود مصادره نمایند. چشم اسفندیار تندروها هم جایی است که به شکل عریان روشن شود که آنها «آحاد ملت» نیستند. اینجاست که در کنار مذاکرات سیاسی بالادست لزوم همراه نگاه داشتن عموم جامعه با سیاست های دولت نیز ضروری می شود. خطر تندروها در طول سال های آینده همواره آقای روحانی و دولتش را تهدید خواهد کرد. این تهدید تنها با یک روش می تواند رفع شود و آن هم عرض اندام دولت در حوزه حمایت های اجتماعی است.
دولت نباید از قدرت حامیان مردمی خود غافل باشد. این دولت قطعا دولت همه مردم ایران و حتی همان تندروهاست اما در کنارش در حوزه رقابت های سیاسی موضوع کاملا متفاوت است. آقای روحانی اگر نتواند در بازه های نزدیک به هم تجلی حمایت های مردمی از خود را به منصه ظهور برساند قطعا با مشکلات متعددی از سوی تندروها مواجه خواهد شد.
قانون:مخالفت ایدئولوژیک یا منافع اقتصادی؟
«مخالفت ایدئولوژیک یا منافع اقتصادی؟»عنوان یادداشت روز روزنامه قانون به قلم مسعود کاظمی است که در آن می خوانید؛سفر پرماجرای حسن روحانی به سازمان ملل پایان یافت. درباره دستاوردهای این سفر در آینده می توان قضاوت جامع و کاملی داشت، اما آنچه از هم اکنون مشخص است، سفر مذکور با ۱۲سفر روسای جمهور پیشین تفاوت های فاحشی داشت. سیر اتفاقات و سرعت تحولات در این سفر به حدی غافلگیر کننده بود که می توان گفت افکار عمومی هرگز انتظار آن را نداشتند. برنامه های فشرده رئیس جمهور و وزیر امور خارجه کشورمان برای دستیابی به تغییر در سیاست خارجی ایران بسیار منظم و موفقیت آمیز پیش رفت. تغییری که مردم ایران با حضور غافلگیر کننده در انتخابات ۲۴ خردادماه خواستار آن شدند و رئیس جمهور هم بارها و بارها از جامعه جهانی به خصوص دولت آمریکا خواست پیام انتخابات ایران را بشنوند و این فرصت تاریخی را از دست ندهند. به نظر می رسد جامعه جهانی و دولت آمریکا هم بر اساس نگاه واقع گرایانه به انتخابات ایران تغییرات ملموسی در سیاست خود در قبال ایران اتخاذ کرده اند.
اما آنچه عجیب تر از سرعت تحولات چند روز اخیر در عرصه سیاست خارجی جلب توجه می کند برخی موضع گیری ها و تحولات داخلی ایران است. متاسفانه شاهد هستیم که ظاهرا در ایران برخی هنوز پیام واقعی انتخابات را درک نکرده اند. رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنانی بسیار مهم و تامل برانگیز از رئیس جمهور خواست در سیاست خارجی نرمش قهرمانانه را سرلوحه کار خود قرار دهد. اگر منصفانه بنگریم روحانی هم بر اساس رویکرد رهبری و سیاست های کلی نظام عمل کرده و به موفقیت های بزرگی دست یافت که می تواند در آینده نتایج بسیار مثبتی به بار آورد. اما سوال این است که چرا عده ای از هم اکنون به تکاپو افتاده و در اظهار مخالفت با رئیس جمهور گوی سبقت را از هم می ربایند؟ مکالمه تلفنی روحانی و اوباما دست مایه انتقادهای تند و حتی حمله فیزیکی به روحانی شده و عده ای قلیل اما تاثیرگذار این خط فکری و عملی را دنبال می کنند. به نظر می رسد پشت این جریان نه تفکری ایدئولوژیک که منافع شخصی و گروهی این جمعیت قلیل نهفته است. بی شک اقتصاد رانتی محصول شرایط تحریم است. چیزی که در طول سال های گذشته شاهد آن بودیم به این استدلال قوت می بخشد.
انواع و اقسام پرونده های فساد اقتصادی در دولت گذشته محصول همین اقتصاد رانتی است. پس به صراحت می توان گفت عده ای از عادی سازی روابط با دول غربی متضرر می شوند. البته این جریان معادل و نمونه خارجی هم دارد. رژیم صهیونیستی بزرگترین بازنده این اتفاق است. صهیونیست ها سال هاست که با سوءاستفاده از اظهارات نسنجیده دولتمردان در داخل و نبود خط ارتباط مستقیم باغرب، موج ایران هراسی را گسترش می دهند. نکته اساسی این است که چگونه می توان حرکت معترضان و کفش پران های داخلی را با رژیم غاصب صهیونیستی در یک راستا تحلیل کرد؟ مگر نه اینکه همین جماعت سال های سال مخالفان خود را به بهانه واهی همسویی با غرب از میدان به در کرده اند؟
آنچه مسلم است در سیاست هیچ امر مطلقی وجود ندارد. همگان به خاطر دارند که پس از ماجرای تاسف بار قتل حجاج ایرانی در موسم حج، امام (س) فرمودند که هرگز با آل سعود صلح نمی کنیم. اما چه شد؟ بعدها به دلیل منافع ملی و موقعیت استراتژیک منطقه ای نه تنها با آل سعود صلح کردیم، حتی در مقاطعی با همین کشور روابطی برادرانه و بسیار منطقی برقرار کردیم. پس در دنیای سیاست نه امر قطعی وجود دارد و نه فعل محال. آنچه باید یک کشور بر صدر سیاست کلی خود قرار دهد منافع ملی است و لاغیر. سیاست یعنی بهره بردن از فرصت ها برای رفاه مردم. در طول ٨ سال گذشته تنها چیزی که کمتر لحاظ شد رفاه مردم بود و منافع ملی و عملکرد دولت گذشته تنها بخش اندکی از ملت را راضی نگه داشت. رانت خواران اقتصادی و دول فرصت طلب عربی و اروپایی. اینکه ما بر طبل مقاومت مقابل غرب بکوبیم و در عمل فرصت را برای چپاول و غارت کشور برای فرصت طلبان داخلی و کشورهای استعماری فراهم کنیم نه تنها اسلامی نیست بلکه سیاستی اشتباه و بر خلاف منافع ملی و دینی است.
ایستادگی در برابر نظام سلطه با شعار محقق نمی شود. می توان با اتخاذ سیاست های عقلایی و ارتباط رودررو با طرف مجادله، هم عزت و احترام ملی مذهبی را حفظ کرد و هم ابتکار عمل را از دست عده قلیلی تندرو و متحجر گرفت. افراطیونی که دیگر سخت می توان باور کرد پای عقاید ایدئولوژیک خود ایستاده باشند و اندک اندک مقاصد اقتصادی آنان افشا می شود.
شرق:فرصت اسکار
«فرصت اسکار»عنوان سرمقاله روزنامه شرق به قلم ابوالحسن داوودی است که در آن می خوانید؛قبل از اینکه موضوع فرستادن فیلم به «اسکار» مثل هر سال دیگر تبدیل به یک مناقشه بی مورد میان سینماگران و دوستداران سینما شود باید از خودمان بپرسیم که قصد از شرکت در «اسکار» چیست؟ آیا منظور معرفی یک سینماگر جدید به افکار و بازار جهانی است؟ یا نشان دادن توان سینمایمان و شناساندن بیشتر آن به جهانیان؟ و یا مثل همه «فرصت» هایی که این روزها خوشبختانه کم وبیش به ملت ما رو کرده، معبر مناسبی است برای گذر از همه رفتارهای پرافراط و تفریطی که در سالیان گذشته داشتیم و حالا خارج از همه شعارها و یکسونگری ها و احساساتی شدن ها، بر مدار عقل و تدبیر داریم از این فرصت بهترین استفاده را برای بر کرسی نشاندن نام ایران عزیز به کار می گیریم؟ تصور می کنم این سومی برای ملت ما اهمیت بیشتری دارد.
همچنانکه معتقدم بیش از هرکس دیگر اصغر فرهادی هم خوب می داند که ممکن است فیلم های شایسته دیگری هم برای معرفی به این مراسم وجود داشته باشد، اما انتخاب فیلم گذشته تنها بر مدار این سنجش نبوده است، بلکه به منظور استفاده از فرصتی بوده است که اعتباری را که یک فیلمساز در گذشته از نام و فرهنگ کشورش گرفته است، حالا یک بار دیگر بتواند برای سربلندی ملت و کشورش به کار گیرد، مهم نیست فیلم «گذشته» کجا ساخته شده و چه کمپانی ای پشت آن قرار گرفته، بلکه مهم این است که فیلم برای فیلمسازی است که به ایرانی بودنش افتخار می کند و اکنون توان این را دارد که از «فرصت» کشوری چون فرانسه و کمپانی ای چون سونی پیکچرز برای مطرح کردن یک بار دیگر نام کشورمان در بزرگ ترین مراسم سینمایی جهان و بالاتربردن غرور ملی مان استفاده کند.
ابتکار:عمر کوتاه و پرحاصل دولت یازدهم
«عمر کوتاه و پرحاصل دولت یازدهم»عنوان سرمقاله روزنامه ابتکار به قلم هجیر تشکری است که در آن می خوانید؛گویی همین دیروز بود که دکتر روحانی روبان بنفش کاندیداتوری را از دست خود باز کرد و ردای کامبخش ریاست جمهوری را بر اندام خود انداخت. با این وجود، دولت متبوع وی در همین بازه ی زمانی محدود (بدون نگاه اغراق آمیز و یا صرفاً هوادارانه) نشان داده که می توان حتی در فرصتی اندک لبخند رضایت را بر چهره ی بسیاری از مردم نشاند. اتمسفر سیاسی و اجتماعی کشور نشان می دهد که دولت یازدهم در دو حوزه ی داخلی و خارجی روز به روز بر «امید» مردم به آینده افزوده است؛ و این دستآورد عظیم و عزیزی است برای این دوره ی کوتاه اما گویا که باید قدرش را شناخت.
استفاده از کابینه ای با اکثریت قریب به اتفاق نیروهای متخصص، کاردان و خوشنام؛ برداشتن گامی بلند برای نجات دریاچه ی ارومیه در اولین روز کاری؛ فک پلمپ خانه ی سینما؛ افزایش صادرات نفت کشور؛ بازپس گیری اموال نهاد ریاست جمهوری و مناطق آزاد از دولتمردان پیشین؛ تسهیل روند ترخیص دارو از گمرکات کشور، رایگان شدن هزینه های بیماران خاص، و به طور کلی رفع مشکلات دارویی کشور در کوتاهترین زمان ممکن؛ تغییر هوشمندانه ی روسای برخی از دانشگاههای معتبر کشور؛ فراهم کردن امکان ثبت نام و تحصیل دانشجویان ستاره دار توسط سرپرست وزارت ذیربط و اعلام مخالفت ایشان با سهمیه بندی جنسیتی؛ آزادی برخی از زندانیان سیاسی؛ برکناری آقای «سعید مرتضوی» توسط وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی؛ انتخاب مدیرعاملی شایسته برای «شستا»؛ امکان تأمین هزینه های درمان دانش آموزان شین آبادی؛ کسب کرسی ریاست شورای شهر تهران توسط حامیان دولت و استفاده از توان مدیریتی شهردار سابق به عنوان شهردار لاحق؛ فعالیت برخی از وزرای دولت در فضای مجازی و استفاده از پتانسیل «فیس بوک»برای تعامل با مردم؛ انتصاب بجای «علی شمخانی» به سمت دبیر شورای عالی امنیت ملی؛ سخنان هوشمندانه ی رئیس جمهور در جمع فرماندهانو مسئولان سپاه مبنی بر بایستگی تعلق سپاه به همه ی مردم؛ برکناری رئیس سیاسی دانشگاه آزاد و اعلان سرپرست این دانشگاه مبنی بر عدم ممانعت از تحصیل دانشجویان به دلیل گرایش سیاسی آنان؛ کاهش قیمت سکه و ارز؛ رونق بازار بورس کشور؛ تشکیل کمپین ضد تحریم؛ و حتا موفقیت های ورزشی و... را باید از مهمترین نشانه های تدبیر و امید در حوزه ی داخلی ارزیابی کرد.
در عرصه ی خارجی نیز این دولت گامهای بسیار موثر و استواری برداشته است.
انتقال و واگذاری مرکز ثقل تصمیم گیری و مسئولیت پرونده ی هسته ای از شورای عالی امنیت ملی به وزارت امور خارجه؛ ارتقای سطح مذاکره کنندگان هسته ای؛ اتخاذ دیپلماسی موفق منطقه ای به ویژه اهتمام برای پیشگیری از بروز سومین جنگ یک دهه ی اخیر در خاورمیانه، و تلاش برای تقلیل استراتژیک حمله ی نظامی به سوریه به امحای کامل تسلیحات شیمیایی این کشور؛ دیدار روسای جمهور ایران و فرانسه در حاشیه ی نشست سازمان ملل متحد (پس از هشت سال)؛ عصبانیت اسرائیل از هیبتِ هیأت دیپلماتیک ایران در نشست یادشده؛ فراهم کردن زمینه ی لغو تحریم های ناعادلانه ی غرب علیه ایران، در میان مدت؛ اعلام آمادگی صندوق بین المللی پول برای کمک به اقتصاد نیمه جان ایران؛ تأیید نام خلیج فارس توسط فیفا و حذف نام جعلی بدیل علیرغم تقلای عربها؛ اعلام آمادگی هند برای رونق واردات نفت از ایران؛ لغو امتیازات نفتی هند به دستور وزیر نفت؛ لغو تحریم هفت بانک و شرکت ایرانی، وهمچنین لغو تحریم شرکت کشتیرانی ایران و هفده شرکت وابسته، و رفع تحریم از رئیس سابق آن توسط نهاد قضایی اتحادیه ی اروپا (دادگاه اروپا)؛ انجام اولین گفت و گوی هسته ای (و به تعبیر رویترز «گفت و گوی سازنده» ی) دولت یازدهم در یازدهمین دور مذاکرات فنی ایران و آژانس؛ همراهی معنادار نماینده ی کلیمیان در سفر رئیس جمهور به نیویورک؛ دیدارهای متعدد و سرشار از غرور و شکوه وزیر امور خارجه با دیپلماتهای دیگر کشورها در نیویورک؛ مصاحبه های مطبوعاتی کاملاً حرفه ای و مقتدرانه ی دکتر روحانی با تأکید بر اصول و آرمانها؛ سخنرانی با صلابت و مسرت بخش ایشان در سازمان ملل متحد، دیدارهای امیدافزای وی با جامعه ی مسلمانان و ایرانیان مقیم آمریکا، به رسمیت شناختن حق ایران برای استفاده ی صلح آمیز از انرژی هسته ای توسط آقای «حسین» اوباما، و لحن دوستانه و عزتمندانه ی آقای «حسن» روحانی مبنی بر ایجاد «اعتماد»، و «تعامل سازنده» با آمریکا به ضمیمه ی پیشنهاد «ائتلاف برای صلح»، و به طور کلی مجموع دیدارها، مصاحبه ها و سخنرانی های ایشان؛ و اولویت و اولیت دیپلماسی «برد - برد» و تنش زدا بر دیپلماسی «هارت و پورت» و تنش زا را می توان دستآوردهای قابل اعتنای دولت یازدهم در این مدت کوتاه دانست. دستآوردهایی که با بازگشت غرورآفرین دولتمردان از نیویورک تکمیل شد و کام مردم را بیش از پیش شیرین کرد.
نتیجه گیری
دولت دکتر روحانی عمر کوتاه اما پرحاصلی داشته است. در این عمر کوتاه، روز به روز بر «امید» ایرانیان به تغییر افزوده شده، زیرا مردم میان «سیاست اعلامی» و «سیاست عملی» دولت اعتدال فاصله ای احساس نمی کنند؛ و دولت تدبیر و امید نیز تاکنون به شکل حداکثری با برداشتن فاصله ی بین «دست و زبان»،و با تبعیت از آموزه های دینی همچون «...اَوفُوا بِالعُقُود...» و «المومنون عند شروطهم»به برنامه ها، اصول کلی و خط مشی اعلامی خود وفادار مانده است.
بهار:هشت سال آبشار کوبیدید بس است
«هشت سال آبشار کوبیدید بس است»عنوان سرمقاله روزنامه بهار به قلم امیرعباس نخعی است که در آن می خوانید؛این جمله ای است آشنا در سیاست «که دوست و دشمن همیشگی وجود ندارد و این اشتراک منافع است که جریان های سیاسی، گروه ها و کشورها را به هم نزدیک یا از هم دور می کند.» شاید از همین رو است که بعضی از جناح های سیاسی در کشورهایی که روابطی دوستانه با هم ندارند، دچار اشتراک منافع شده و ناخواسته کسانی در کشورشان آب به آسیاب دشمن می ریزند و در حالی که برای دفاع از منافع کشورشان حنجره پاره می کنند منافع دیگران را تامین می کنند.
در این میان بعضی لابی ها و گروه های فشار با هدف از پیش معین و قانونمند حرکت می کنند و بعضی نیز خودسرانه و غیرهدفمند و خارج از قانون اهداف خود را دنبال می کنند. بنابراین اصلا نباید تعجب کرد که در ایران نیز کسانی که بیشترین اهانت و مواضع را علیه بعضی از کشورهای غیردوست همچون اسرییل نثار می کنند، بعضا بیشترین اشتراک منافع را با آن داشته باشند یا اگر در گذشته نداشته اند اکنون پیدا کرده باشند.
همچنین در اسراییل نیز تندرو ها و گروه های جنگ طلب که منافع خود و رژیم شان را تنها در بحران پیدا می کنند، از در بحران ماندن کشورهای غیردوست همچون ایران استقبال می کنند و با روی کار آمدن تدبیر و عقل در عرصه سیاست خارجی ایران خود و کشورشان را در خطر می بینند. خروج ایران از انزوای بین المللی و قدرت گرفتن نفوذ سیاسی ایران بی شک بر قدرت هم پیمانانش نیز می افزاید و کفه برهم خورده سیاسی منطقه را اندکی به تعادل نزدیک می کند (اگرچه در این میان هدف بهبود اوضاع اقتصادی مردم در اولویت این تاثیر گذاری ها است).
از همین روست که کمتر چهره سیاسی در اسرییل هست که از رفتار عاقلانه و دیپلماتیک حسن روحانی در نیویورک استقبال کند. پروفسور ایتان گیلبواع، محقق ارشد مناسبات اسراییل و آمریکا در دانشگاه بر- ایلان، روز جمعه، پنجم مهر، به بخش عبری رادیوی اسراییل گفت: «نتانیاهو پیامی برای جهان دارد، اما حقیقت این است که او آخرین شنوندگان خود را نیز از دست داده است.» به گفته این محقق اسراییلی، «دستور نتانیاهو برای بیرون رفتن اعضای هیات اسراییلی حتی از تالار سخنرانی در زمان نطق حسن روحانی، همان گونه که یاییر لاپید وزیر دارایی تاکید کرد، رفتاری اشتباه بود و تصویر افراطی دولت او را به جهان نشان داد». پروفسور گیلبواع افزود: «دولت نتانیاهو سرمایه استراتژیک خود را که محمود احمدی نژاد در مقام ریاست جمهوری بود، برای پیشبرد هدف هایش از دست داده و باید اکنون در فکر توسل به راهکارهای واقعی باشد و برای پیشبرد روند صلح با فلسطینی ها بکوشد تا منزوی نشود.»
البته شاید نگرانی این پروفسور اسراییلی برای تندروهای آن رژیم بیهوده باشد؛ زیرا احمدی نژاد یک فرد نبود و تفکری که او را بر سر کار آورد و این اواخر دچار پشیمانی، انفعال و انحراف شده بود، هنوز زنده است.
چنان که دیروز یک روزنامه نزدیک به تفکرات احمدی نژاد (که با طرح بحث افسانه هولوکاست به صهیونیست ها در انزوای ایران یاری رسانده بود) در انتقاد به مواضع مدبرانه و عاقلانه روحانی در مصاحبه با سی ان ان نوشت: «آقای روحانی در پاسخ به خبرنگار سی.ان. ان که نظر ایشان را درباره «هولوکاست» پرسیده بود...
به اظهارات قبلی خود د راین باره اشاره کرد ه و گفتند ؛ من د یپلمات هستم، نه مورخ و د راین باره - هولوکاست - باید مورخان نظر بد هند .
این د ر حالی است که جناب روحانی می توانست با استفاد ه از این پاس - به قول والیبالیست ها - آبشار محکمی بر زمین حریف بکوبد و د ر اد امه پاسخ خود اضافه کند «البته تعجب می کنم که چرا به هیچ مورخی اجازه تحقیق و بررسی د ر این زمینه د اد ه نمی شود ». این جمله و تاکید آخر همان است که هرازگاهی نیز د ر هشت سال د ولت گذشته تکرار می شد و لبخند تند روهای اسرییلی را می شکفت که د نیا را علیه ایران تحریک و به عنوان کشور نهی کنند ه هولوکاست و نسل کشی های انجام شد ه به د نیا معرفی کند .
گروهی که هشت سال پیاپی است که د ائم د ر حال آبشار کوبید ن های بی حاصل هستند و د ائم توپ را د ر اوت فرود آورد ه و کشور را با بحران مواجه کرد ه اند حالا به د یگران آموزش «آبشار» کوبید ن می د هند . نه د ر سیاست بلکه د ر همان والیبال هم صرف کوبید ن آبشار اگر کج و کوله باشد حاصلی ند ارد ؛ گاهی می توان با سرپنجه انگشتان توپ را به د اخل زمین حریف اند اخت و امتیاز هم گرفت. د وستان هشت سال آبشار کوبید ید و کشور به بن بست رسید ، بس است، بگذارید برای این که مرد م نفسی تازه کنند ، این تیم حرفه ای به روش خود ش بازی کند .
مردم سالاری:وقایع اخیر عرصه دیپلماسی اتفاق یا برنامه؟
«وقایع اخیر عرصه دیپلماسی اتفاق یا برنامه؟»عنوان سرمقاله روزنامه مردم سالاری به قلم : عبدالرحمن حسنی فر است که در آن می خوانید؛ گفت وگوی تلفنی و حضوری با دولتمردان ایالات متحده آمریکا در سطح رئیس جمهور و وزیر خارجه برای اولین بار از زمان پیروزی انقلاب اسلامی خبری بود که در سفر تیم ایرانی به مقر سارمان ملل روی داد.این اتفاق در عین جالب و عجیب بودن برای ما ایرانی ها بخاطر گذشته و سابقه ای که با آمریکا داشته ایم برای خیلی از کشورها و برخی از سیاسیون داخلی بعضا بی طرف یا حتی منصف یا حتی ذی نفع می توانست زودتراز این ها روی می داد.اینکه این اتفاق، زود یا دیر بوده باز بحثی مجزا است. اینکه این اتفاق «اولین»، در تاریخ جمهوری اسلامی ایران، یک انتخاب بوده یا یک اجبار، بحث خود را در جای خود حتما طلب می کند که ما در حال حاضر به نفس ابعاد دوگانه احتمالی وقوع این اقدام(گفت وگو و مذاکره) می پردازیم و به دلایل و علل آن کاری نداریم.
از وقوع این اتفاق، همه ارکان شرکت کننده در جلسه مربوط به ۱+۵ با ایران ابراز رضایت کرده اند آیا همانطوری که همه آنها اظهار کردند «مثبت» و «سازنده» بوده است به نوعی ناشی از اراده به تغییر در لحن و گفتار هر در دو طرف بوده است؟یعنی هم جمهوری اسلامی و هم کشورهای ۱+۵ با رویکرد جدید وارد میدان شده اند. به نظر می آید شواهد و اظهارات بر این نکته تأکید دارد و ظواهر این را می گوید.چرا که در اظهار نظر هر دو طرف عبارت «لحن ها تغییر کرده»، وجود دارد.
بحثی که مطرح است و همچنین دارای اهمیت است و به جنبه رویکردی و استراتژیکی ایران ارتباط دارد این است که این واقعه، یک اتفاق بود یا یک برنامه؟والبته این سوال با توجه به خاص بودن آمریکا برای ایرانیان قابل طرح است والا خیلی از وقایع در عرصه دیپلماسی ممکن است روی دهد اما از این زاویه بررسی نشوند. نگارنده در جهت تصویر جنبه های احتمالی هر کدام از اتفاق یا برنامه بودن، بحثی مختصر مطرح می کند؛ اگر این واقعه صرفا یک اتفاق باشد و هیچ برنامه ای برای تحقق و پیشبرد درست و مناسب آن وجود نداشته باشد مسلما صرفا یک اتفاق زودگذر در عرصه سیاست است و هیچ دستاوردی جز خوراک رسانه ای برای برخی رسانه ها در مدت این چند روز نخواهد داشت و حتی به زعم برخی هم «سوزاندن برگ برنده گفت وگو نکردن جمهوری اسلامی با آمریکا»و «از اعتبار ساختن برند انقلاب اسلامی» قلمداد می شود.
در این وضعیت ممکن است خیلی از افراد بر سیاست مخالفت همیشگی با آمریکا به عنوان یک استراتژی درست اصرار نمایند و ادعا کنند بخاطر همین مخالفت ها با آمریکا حداقل جبهه ای ایدئولوژیک در مقابل آن درست کرده بودیم و با این واقعه آن را از دست دادیم یا از آن عدول کردیم. اما اگر یک برنامه باشد به احتمال زیاد می تواند منافعی برای مردم و کشور ایران به ارمغان آورد. ویژگی برنامه بودن این واقعه دستیابی مردم و دولت ایران به منافع به حق خود و کم کردن ضررهای گذشته و آینده است.برنامه داشتن، منجر به طراحی یک استراتژی مناسب در عرصه دیپلماسی ایرانی می شود. نگارنده ضمن تأکید بر سیاست تنش زدایی در عرصه بین الملل یا تلاش در جهت دستیابی به منافع و امتیازات جهانی به عنوان موضوع احتمالی هرمذاکره، بر لزوم داشتن برنامه در ارتباط با آمریکا اصرار جدی دارد که در ادامه در تکمیل آن نکته ای مورد اشاره قرار می گیرد.
نکته قابل ذکر این است که اظهار نظر آقای ظریف، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی بعد از وقایع نیویورک مبنی بر اینکه «کار، تازه شروع شده است.
راه درازی در پیش است که ما با پشتکار و تلاش شبانه روزی و تمرکز بر راه حل مبتنی بر حقوق و منافع و رفاه مردم و اجتناب از اقدامات بی فایده تبلیغاتی، آنرا در حد ممکن کوتاه خواهیم کرد»، نشان از یک «برنامه» برای این موضوع است و صرفا یک «اتفاق» نبوده است و اینکه حتی در داخل از جانب برخی امامان جمعه و فرماندهان سپاه مورد حمایت قرار گرفته نیز نشان از یک برنامه و رویکرد جدید داخلی در قبال آمریکا است. حال که چنین متصور است نگارنده معتقد است در عین لزوم داشتن برنامه ای داخلی برای تغییر برخی از مباحث و نگاه ها نسبت به نظام جهانی واقعی، دستگاه دیپلماسی لازم است با تمام قوا در این زمینه فعال شود تا برنامه بودن آن محقق شود و جنبه باری به هر جهت بودن پیدا نکند. برای تحقق یک برنامه که مورد تأکید این نوشتار هم هست اقدامات ذیل به طور مثال قابل ذکر است:
۱. توجه به این نکته که مذاکره، الزامات و شرایط خود را طلب می کند و اگر از قدرت و صلابت و توان لازم فنی و تاکتیکی برخوردار نبود نمی توان در این زمینه موفق بود.لذا تربیت کادر مذاکره کننده قوی در صحنه و حمایت کننده پشت صحنه از اهمیت زیادی برخوردار است.
۲. همه سفارتخانه هایی که در عمل تا به حال کاری نمی توانستند انجام دهند یا کارکمی تا بحال انجام می دادند در این فضای طراحی و اجرای برنامه می توانند به خدمت گرفته شوند و بخشی از ظرفیت جامعه ایرانی را نشان دهند.
٣. بحث و تحلیل کارشناسان و استراتژیست های داخلی در سطوح رسمی و غیررسمی می تواند در طراحی و پیشبرد بهتر این برنامه کمک کند و این البته مستلزم اطمینان به جمعیت کارشناسی و تحلیلی جامعه و استقبال و حمایت از تحلیل ها و بستر سازی برای ظهور آنها است.
۴. توجه جدی به اخلالگران داخلی(افراطیون) و خارجی(اسرائیل، برخی کشورهای عربی، ترکیه، جنگ طلبان و افراطیون داخل آمریکا و غیره) که مانع تحقق برنامه هستند، می تواند یک اقدام جدی و ضروری در این زمینه باشد.
منبع: جام جم آنلاین
|