اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ٨ مهر ۱٣۹۲ -  ٣۰ سپتامبر ۲۰۱٣

 معرفی کتاب - چند نگاه راهبردی به ایران آینده - دکترحسن مکارمی[i]

            کتاب شامل نه مقاله است که همگی در نشریات اینترنتی خارج از کشور در طی سال ٢٠١٢ منتشر شده اند. در پیشگفتار کتاب می خوانیم: "مشاهده‍ی تحولات جهان و ایران از قرن نوزدهم میلادی ببعد، به عبارت دیگر، پس از بیداری ایرانیان، دریافت مسیر پیچیده‍ی مراحل حرکت جهان، نقش کنشها، واکنشها، منافع ملی و فراملی، رشد و انقلاب فن آوری، رشد جمعیت جهان تا مرز هفت میلیارد نفر؛ که بیش از دو میلیارد نفر آن به یادگیری و یاددهی مشغولند، حاوی این پیام است که اگر چه آینده‍ی مردم ایران در میان مدت روشن است ولی در کوتاه مدت نیازمند تلاش در دستیابی به پایه های اساسی و لازمی هستیم تا بتوانیم بحران کنونی را پشت سر بگذاریم. یافتن راه حلی، هم ممکن و هم پیشرو، اگر چه آسان بنظر نمی آید ولی غیرعملی هم نیست. در دو قرن اخیر، در ایران عزیز، کنشگران سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هیچگاه صحنه را خالی نکرده اند. می توان گفت که بیشتر اینان به موازین حقوق بشر، حقوق بین الملل و اصول شهروندی اعتقاد دارند. برای رسیدن به چنین ایده آل هایی، راه و روشهای گوناگونی پیشنهاد و تجربه می شوند. استفاده‍ی بهینه از افکارعمومی مردم جهان، منطقه و ایران، از سویی، و بکارگیری اهرمهای بین المللی، استفاده از تضادهای لایه های گوناگون دست اندرکاران حاکمیت موجود بر سر منافع کوتاه مدتشان، و نیز بهره گیری از اشتباهات و ضعفهای آنها، و نهایتاً کمک به بیداری و روشن نگری هر چه بیشتر قشرهای گوناگون مردم ایران، راههای مسالمت آمیز رسیدن به این اهداف است .آیا در چنین جهان و چنین منطقه‍ی بحران زا و پیچیده ای نمی بایست برای دستیابی به راه حل نهایی رهایی از حلقه‍ی بسته و تنگ رژیم موجود ایران، تلاش کنیم تا همگی نیروهای آزادیخواه و مترقی، توجه خود را به پرسشهای اصلی و پایه ای معطوف کنند آیا دانش ـ هنر مدرن استراتژی می‌تواند در راهیابی آینده‍ی ایران ما را کمک کند؟ و اگر آری، توسط چه کسانی و چگونه؟ تلاش این مقالات راهگشایی دیگری در همین زمینه ها است."

            بدنه کتاب را این چهار گفتار اساسی تشکیل می دهد: شکافتن نقش خدمات راهبردی و تعاریف، نقش خدمات راهبردی در تجربه کشور ترکیه، خدمت راهبردی از زبان اپوزیسیون و نظام جمهوری اسلامی و نتیجه گیری بدین صورت آورده میشود : "   مراد ما از این گردش کوتاه در ادبیات استراتژیِ اپوزیسیون و حاکمیت، بیشتر آن بود که کار، طبق روشهای خدمات راهبردی را نشان دهیم و کنشگران سیاسی را به سودجویی از این دانسته ها دعوت کنیم. بررسی تاریخ، دست کم دو قرن اخیر ایران، با نگاهی راهبردی و بیرون کشیدن اهداف راهبردی حرکتها، جنبشها ، قیامها و شناخت دقیق دستیابی به نتایج این اقدامات، نقاط ضعف و قدرت اقداماتی که برای دستیابی به این اهداف صورت گرفته است، برای آینده‍ی ما بسیارروشنگر و آموزنده است. نگاه راهبردی به ما اجازه می دهد که به اعمال شخصیتهای سیاسی، با فاصله و دقت بیشتری بنگریم. و شاخص و اعتبار حرکتهای سیاسی را هم در شیوه کارکرد و هم در نتیجه‍ی حاصل و مقایسه آن با هدف از پیش تعیین شده، بدانیم. "

و به دنبال آن ما را دعوت میکند تا به پرسش های زیر پاسخ دهیم : " می توان با استفاده از روشهای علمی و متدهای شناخته شده در تعیین، تعریف و به اجرا گذاشتن اهداف راهبردی در راه رسیدن به ایرانی آزاد و آباد، با برپایی سمیناری از اندیشمندان و کنشگرانی که راهی برای گشودن مطرح می-سازند خشتهای نخستین مانیفست پایه ای سازندگی ایران را تهیه کرد.

آیا در چنین جهان و منطقه‍ی بحرانزا و پیچیده ای، نمی بایست برای دستیابی به راه حل نهایی رهایی از حلقه‍ی بسته و تنگ رژیم موجود ایران، تلاش کنیم تا همگی نیروها، نگاه خود را به پرسش اصلی و پایه ای بدوزند. و در این راستا پرسشهای زیر را به فراخوان پاسخ بکشانیم:

۱- آیا مناسب تر نیست که توان خویش را صرف مسائل پایه ای و راهبردی کنیم؟
هرچه هدف ژرف تر و دورنگرانه ترباشد، نیروهای بیشتری را در بلندمدت به خویش فرا می خواند.

۲- آیا مناسب تر نیست که به میدان واقیعت ملموس و اهداف راهبردی با ویژگیهای علمی بازگردیم؟ اهدافی که واقع-گرایی، تعریف پذیری، دسترسی به آنها با شاخصهایی با قابلیت اندازه گیری، شناخته می شوند.

۳- آیا مناسب تر نیست که بهترسازی زندگی مردم ایران و پرسشهای راهبردی برای دستیابی به آن را محور اصلی سازیم؟ چرا که حدود و ثغور ایران، تعریف مردم ایران و تعریف رفاه و آزادی و پیشرفت و زندگی بهتر چه از نظر مردم و چه از نظرکارشناسان روشن است.

۴- آیا مناسب تر نیست از روش علمی و پذیرفته شده‍ی تعریف اهداف راهبردی سود بجوئیم و همگی به آن تن دهیم؟ در سایه‍ی ایرانی آباد، آزاد و مرفه و دانش پژوه است که می توان به کشت اندیشه و مکاتب گوناگون پرداخت نه برعکس.
اگر پاسخ ما به این پرسشها آری است، می توان پرسشهای وابسته‍ی دیگری را به میان آورد و از راه و روش ردیابی پاسخ سخن گفت. و نخستین گام بیگمان به واقیعت چیستی ما بازمی گردد."
در مقالات باقیمانده نویسنده، نگاه راهبردی خود را به بررسی مسائل گوناگون مورد گفتگو در ایران امروز می برد و از ؛
نقش زنان از مشروطیت تا به امروز؛ از کدام اسلام سخن میگوییم؛ نقش دین مدنی در ایران آینده....سخن می گوید.
این کتاب را انتشارات[ii] H &S در لندن در سپتامبر امسال به چاپ رسانده است و از طریق تارنمای آمازون[iii] قابل دسترس است.


[i] دکترحسن مکارمی؛ روانکاو بالینی، پژوهشگر کرسی بررسی نقش نوآوری و آماده سازی در جهش های سازماندهی ـ بخش ویژه‍ی فرهنگ و خدمات راهبردی ـ دانشگاه سوربن، پاریس
[ii] handsmedia.com
[iii] www.amazon.fr