اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۲۱ مهر ۱٣۹۲ -  ۱٣ اکتبر ۲۰۱٣

بنا به گزارش ایسنا، جمهوری اسلامی در دور جدید مذاکرات هسته‌یی در ژنو پیشنهادی سه مرحله‌ای و متفاوت از پیشنهادهای قبلی را روی میز می‌گذارد به گونه‌ای که امکان رد آن از سوی ۱+۵ وجود نداشته باشد.

به گزارش خبرنگار انرژی هسته‌یی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در بسته جدید ایران مرحله اول و آخر یک جا دیده شده است. به این معنا که ۱+۵ باید در مرحله اول این مساله که در مرحله آخر مذاکرات و توافق احتمالی، "حق غنی‌سازی ایران به رسمیت شناخته شود" را متعهد شود. بنابراین در مرحله اول هدف از مذاکرات و چشم انداز آن ارایه شده است. در مراحل بعدی این پیشنهاد گام‌های متقابل معرفی شده‌اند. درعین حال مقامات ایرانی بر این نظرند که بدون توافق بر روی مرحله اول پیشنهاد مذکور امکان ادامه مذاکرات بسیار سخت و احتمالا غیرممکن خواهد بود.

یکی از نکات قابل توجه و متفاوت پیشنهاد جدید ایران که قرار است در ژنو و به طور مکتوب ارایه شود این است که " به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی در خاک ایران" هدف و به نوعی نتیجه مذاکرات در نظر گرفته شده است، نه آغاز آن. اما این به معنای عبور ایران از خواست اساسی خود یعنی شناسایی (سیاسی) حق غنی‌سازی نیست.
به گزارش ایسنا، با وجود نگاه خوش‌بینانه ایران به پذیرش پیشنهادش از سوی ۱+۵ اما هنوز در طرف مقابل تغییر قابل توجهی مشاهده نمی‌شود. آن‌ها هم چنان به بسته پیشنهادی‌شان درمذاکرات قبلی (آلماتی) اشاره دارند و درباره لغو تحریم‌های یک جانبه، بر تحریم های پتروشیمی و سنگ‌های گران‌ قیمت تاکید دارند.

در همین راستا، رسانه‌های غربی اعلام کردند، نمایندگان انگلیس و فرانسه در سفری به سرزمین‌های اشغالی پیش از مذاکرات ۲٣ و ۲۴ مهر‌ماه در ژنو، احتمال رسیدن به یک توافق موقتی با تهران را که به لغو برخی تحریم‌ها علیه ایران در ازای محدودیت‌های قابل توجه روی برنامه غنی‌سازی اورانیوم و افزایش نظارت روی تاسیسات هسته‌یی ایران بیانجامد، منتفی نمی‌دانند. از سویی برخی معتقدند که لغو تحریم‌های یک جانبه به ویژه در زمینه خرید نفت از ایران و تسهیل تعاملات پولی و بانکی طی سه الی شش ماه در سطح اروپا امکان‌پذیر است.

تیم جدید مذاکره‌کننده به سرپرستی محمد‌جواد ظریف نیز نسبت به گام برداشتن در "تاریکی" به ۱+۵ هشدار می‌دهند و تاکید دارند باید برای مذاکراتی ثمربخش تمامی مراحل مذاکرات و محتوای آن مشخص و توافق شود. از این رو به نظر می‌آید دیپلمات‌های ایرانی پس از یک دوره مذاکرات بی‌نتیجه در دو سال گذشته با نگاهی ظریف سعی در شروع بازی جدید اما جدی دارند که در آن حداقل دو طرف قادر به شروع بازی باشند به نحوی که انتخاب مهره‌ سفید یا سیاه به معنی ضعف یا ناتوانی یکی در قبال دیگری محسوب نشود.

تیم جدید هسته‌یی ایران در دوره حسن روحانی که اولین تجربه مذاکراتی‌ جدی‌اش را در ژنو پیش روی افکار عمومی ایران و جهان خواهد گذاشت، پیشنهادی را ارایه خواهد کرد که خود معتقدند غیرقابل رد از سوی ۱+۵ خواهد بود و اگر مورد پذیرش قرار نگیرد، مقصر آنها (۱+۵) هستند.

دیپلمات‌ها در تهران معتقدند، چنان‌چه دو طرف بر روی مرحله اول این پیشنهاد به توافق برسند درعمل فضای جدید و مثبتی در بحث هسته‌یی ایجاد خواهد شد که امیدها برای موفقیت در مذاکرات را افزایش می‌دهد.

درمذاکرات قبلی میان ایران و ۱+۵ (استانبول ۲، مسکو، بغداد، آلماتی ۱ و۲) دو طرف بر سر دو موضوع اساسی به توافق نرسیدند. مساله اول به رسمیت شناختن حق غنی‌سازی ایران از سوی ۱+۵ بود و موضوع دیگر گام‌های متقابل و متوازن. ظاهرا تلاش‌های دیپلماتیک برای عبور از این دو مانع از سوی دو طرف به ویژه طرف ایرانی با ارایه پیشنهاد جدید درحال انجام است.

محمد‌جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان و رییس هیات ایرانی در مذاکره با ۱+۵ در ملاقات با همتایان خود در گروه کشورهای ۱+۵ در نیویورک بر این مساله تاکید کرده است که " ایران با روحیه بازاری که از ایرانی‌ها سراغ دارند، وارد میدان مذاکرات نخواهد شد."

به عبارت دیگر ۱+۵ ژنو را با بازار بزرگ فروش فرش دستباف ایرانی اشتباه نگیرند و به دنبال چانه‌زنی نباشند.

ایران برای بازی برد برد به ژنو می‌آید، اما این به معنای امتیاز دادن نیست. ایران آماده است تا نگرانی‌های جدی و فوری ۱+۵ درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌یی‌اش که پایه و اساس منطقی و فنی دارد، برطرف سازد و به همان میزان انتظار دارد آن‌ها نیز با درخواست‌های فوری ایران از جمله اعتراف به حق قانونی و مسلم استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌یی و غنی‌سازی طبق ان پی تی و لغو تحریم‌های یک جانبه در مرحله اول مذاکرات، موافقت کنند.

به گزارش ایسنا، مذاکرات ایران و ۱+۵ در ۱۰ سال گذشته همواره با خطوط قرمز مختلف مواجه بوده است اما در دوره جدید مذاکراتی از میان تمام خطوط قرمز یک خط حذف شده است و آن "مذاکره ایران و آمریکا" در قالب مذاکرات هسته‌یی است.

از زمانی که مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ در سال ۲۰۰۷ شکل گرفته است، ملاقات دوجانبه و خصوصی میان نمایندگان ایران و آمریکا با وجود درخواست‌های مکرر آمریکا برای مذاکره با ایران صورت نگرفته است اما پس از ملاقات وزیر خارجه کشورمان با همتای‌ آمریکایی در نیویورک و مذاکرات نیم‌ساعته خصوصی و نیز تماس تلفنی روسای جمهور ایران و آمریکا این خط قرمز برداشته شده است. کارشناسان معتقدند با برداشتن این تابو انتظار است بیش از پیش شاهد موفقیت دیپلماسی در حل و فصل مساله هسته‌یی باشیم. هم‌چنین کارشناسان معتقدند با حرکت به سمت کمرنگ کردن تنش‌ها میان ایران و آمریکا و اعتماد‌سازی، امیدها برای حل مساله هسته‌یی نیز افزایش می‌یابد.

اما خطوط قرمز هسته‌یی که از نظر ایران پابرجاست شامل تعلیق نکردن غنی‌سازی، عدم انتقال مواد هسته‌یی به خارج، عدم تعطیلی سایت فردو و راکتور آب سنگین و ماهیت تولید آب سنگین اراک می‌شود.

شایان ذکر است بخش مهمی از نگرانی‌های ۱+۵ در رابطه با تعلیق یا تعطیلی فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌یی ایران در چارچوب سیاست‌ها و برنامه هسته‌یی ایران اکنون کمرنگ یا رفع شده است. مثلا در بحث تولید مواد ۲۰ درصدی، میزان ذخایر ایران در حال حاضر کمتر از ۲۰۰ کیلوگرم است و از سویی روند تبدیل این مواد به صفحه سوخت برای تامین سوخت رآکتور تهران ادامه دارد. از سویی ایران اعلام کرده است که سوخت ۲۰ درصدی را به اندازه نیازش تولید می‌کند، بنابراین با تامین سوخت رآکتور تهران در عمل غنی‌سازی ۲۰ درصدی پایان می‌پذیرد و سایت فردو که برای تولید سوخت ۲۰ درصد در نظر گرفته شده است، فعالیتش کاهش یا به غنی‌سازی ٣.۵ درصد تغییر می‌یابد. هم‌چنین درباره رآکتور آب سنگین و کارخانه تولید آب سنگین می‌توان از مکانیزم‌های بازرسی و نظارت بیش‌تر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در چارچوبی مشخص بهره‌ برد.

به گزارش ایسنا، مهمترین دستاورد مذاکرات هسته‌یی ژنو که پس از هفت ماه از سر گرفته می‌شود، می‌تواند ایجاد فضایی جدید و بازسازی اعتماد از دست رفته در دو سال گذشته میان ایران و ۱+۵ باشد. با توجه به تمایل دو طرف برای حل و فصل مساله به نظر می‌آید مذاکرات ژنو می‌تواند نقطه عطف در آغاز روند حل و فصل مساله هسته‌یی باشد.