• در سال ۲۰۱۳، بحران‌های اقتصادی، اعتراض‌های اجتماعی، رسوایی‏های مربوط به‌ جاسوسی دولت‌ها از یکدیگر، خشونت‌های قومی و مذهبی و افشاگری های ادوارد اسنودن در صدر خبرها بود ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۱۰ دی ۱٣۹۲ -  ٣۱ دسامبر ۲۰۱٣

سال ۲۰۱۳ در شرایطی به پایان می‌رسد که بحران‌های اقتصادی، اعتراض‌های اجتماعی، رسوایی‏های مربوط به‌ جاسوسی دولت‌ها از یکدیگر، استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین، خشونت‌های قومی و مذهبی از جمله ترور افرادی چون ملاله یوسف زی، نوجوان پاکستانی توسط طالبان، مرگ سیاستمداران و بزرگانی چون هوگو چاوز در ونزوئلا و نلسون ماندلا در آفریقای جنوبی، خبرهای مربوط به انتخابات و تغییرات دولتمردان از واتیکان گرفته تا تهران، در صدر اخبار خبرگزاری‌ها و رسانه‌های خبری بود. از گوناگونی حوادث و تحولات سال ۲۰۱۳ میلادی در سراسر جهان که بگذریم خشونت تنها عاملی است که اغلب کشورها از آمریکا گرفته تا آسیا، خاورمیانه و اروپا آن را به شکلی (گرچه متفاوت) تجربه کرده‌اند.

دخالت نظامی فرانسه در مالی (۱۱ ژانویه)
فرانسه ۱۱ ژانویه پس از آنکه اسلامگرایان پیشروی خود را به سوی جنوب مالی شروع کردند به این کشور نیرو اعزام کرد. مداخله نظامی فرانسه در مالی این شایعه که پاریس بار دیگر به دنبال ژاندارمی قاره سیاه است را بر سر زبان‌ها انداخت.

گروگانگیری القاعده در نیجریه (۱۶ ژانویه)
القاعده شانزدهم ژانویه در نیجریه عده‌ای از کارکنان شرکت فرانسوی «Areva» که معروف به غول اورانیوم است را در منطقه‌ «Arlit» نیجریه به گروگان گرفتند. این گروگانگیری خونین با حمله نیروهای دولتی نیجریه و نظامیان فرانسوی و کشته شدن گروگان‏گیر‌ها پایان یافت.

سقوط شهاب سنگ در روسیه (۱۵ فوریه)
ناگهان آسمان برقی می‌زند و دو دقیقه بعد تکه شهاب سنگ‌هایی ۵۰۰ کیلویی در روسیه به زمین اصابت می‌کند. تکه سنگ‌هایی که علاوه بر انهدام خانه‌های مسکونی، نزدیک به ۱۲۰۰ تن از ساکنان شهر چلیابینسک را روانه بیمارستان کرد.

مرگ هوگو چاوز (۵ مارس)
و نهایتا در گوشه‌ای دیگر از اقیانوس اطلس، در ونزوئلا، مرگ هوگو چاوز اتفاق مهمی بود. برای ایرانیان اما از آن مهم‌تر، درآغوش کشیدن مادر چاوز توسط رئیس جمهور وقت ایران بود. نیکلا مادورو، یکی از نزدیک‌ترین وزرای چاوز جانشین وی شد.

انتخابات در فالکلند (۱۰ مارس)
دهم مارس اکثریت ساکنان جزیره فالکلند در همه پرسی از تمایل خود به تحت قیمومیت انگلیس باقی ماندن خبر دادند. آرژانتین این همه پرسی دو روزه را غیرقانونی خواند. آرژانتین و انگلیس بر سر جزیره فالکلند اختلاف دارند؛ اختلافی که در سال ۱۹۸۲ به جنگی منجر شد که صد‌ها کشته به جا گذاشت.

استعفای پاپ بندیکت و انتخاب پاپ فرانچسکو (۲۸ فوریه)
۲۰۱۳ سال ترک قدرت رهبر کاتولیک‌های جهان پاپ بندیکت شانزدهم بود. پاپی ۸۵ ساله که بیماری را بهانه ترک قدرت قرار داد. او اولین پاپ بعد از ۶ قرن بود که راس کلیسا را‌‌ رها کرد. فرانچسکو، پاپ جدید که ۱٣ مارس به این سمت رسید مبارزه با فقر را در اولویت خود قرار داد.

مرگ مارگارت تاچر (٨ آوریل)
مارگارت تاچر، نخست وزیر اسبق انگلیس که در سال‌های پایانی عمرش از بیماری آلزایمر رنج می‌برد هشتم آوریل ۲۰۱۳ بر اثر سکته مغزی درگذشت. خبر مرگ تاچر واکنش‌های متفاوتی در پی داشت. حامیانش یادش را گرامی داشتند و مخالفانش به رقص و پایکوبی مشغول شدند.

بمبگذاری در مسیر دو ماراتون بوستون (۱۵ آوریل)
پانزده آوریل در بوستون آمریکا، انفجاری مهیب از مهم‌ترین رویداد ورزشی این شهر، کابوسی فراموش ناشدنی ساخت. سه تن کشته و ۲۶۴ تن زخمی شدند. پلیس به دو برادر چچنی الاصل مظنون شد که یکی از آنان در جریان تعقیب و گریز کشته و دیگری دستگیر شد.

فرو ریختن کارخانه در داکای بنگلادش (۲۴ آوریل)
۲۴ آوریل ۱۱۲۷ کارگر که درآمدشان کمتر از ٣۰ یورو در ماه بود به دلیل ویرانی کارگاه تولید پوشاک غیراستاندارد در بنگلادش جان دادند. این کارگران پوشاک مارک‌های مشهور جهان را تولید می‌کردند.

انتخاب نواز شریف به عنوان نخست وزیر پاکستان (۱۱ ماه مه‌)
نواز شریف یازدهم ماه می‌با کسب اکثریت آرای نمایندگان پارلمان پاکستان به عنوان نخست وزیر و رئیس حزب حاکم انتخاب شد. نوازشریف پس از ۱۳ سال به مجلس ملی پاکستان راه یافت و به عنوان بیست و هفتمین نخست وزیر این کشور انتخاب شده است.

آغاز اعتراض‌ها در ترکیه علیه اردوغان (۲۸ مه‌)
اعتراض ‎متحصنین ترکیه به تخریب پارک گزی در استانبول با برخورد خشونت‎آمیز پلیس روبه رو شد. پلیس در ۲۸ ماه مه‌با شلیک گاز اشک آور به سمت معترضان، اعتراض‎‌ها را به شهرهای دیگر کشاند؛ ‌ اعتراض‌هایی که اکنون با افشای فساد بزرگ مالی در ترکیه پایه‌های حکومت اردوغان را نشانه رفته است.

انتخابات ریاست جمهوری در ایران (۱۴ ژوئن)
انتخابات ۱۴ ژوئن در ایران به هشت سال ریاست جمهوری جنجالی محمود احمدی‌نژاد پایان داد و فصلی جدید را نه تنها در سیاست داخلی ایران که در عرصه سیاست خارجی ایجاد کرد. نتیجه این انتخابات که ایرانی‎های بسیاری را برای ابراز شادمانی به خیابان‌ها کشاند با استقبال گسترده جامعه جهانی نیز روبه رو شد.

افشاگری اسنودن (۶ ژوئن)
سازمان‌های امنیتی آمریکا ما را تحت نظر دارد. این سخنان بخشی از افشاگری ادوارد اسنودن کارمند پیشین یکی از سازمان‌های امنیتی بود. افشاگری که هفته‌ها خبر اول رسانه‌ها بود. اسنودن خواست تا جهان بداند، آمریکا هر چند برای عده‌ای سردمدار دموکراسی به شمار می‌رود در عمل اصول دموکراسی را نادیده می‌گیرد.

کودتا علیه محمد مرسی (سوم ژوئیه)
پس از تظاهرات‌های گسترده در مصر، ارتش این کشور به رهبری عبدالفتاح السیسی با اعلام وضعیت اضطراری محمد مرسی را از ریاست جمهوری برکنار و دستور بازداشت گسترده رهبران ارشد اخوان المسلمین را صادر کرد؛ اقدامی که با واکنش‌های ضد و نقیضی روبه رو شد. برخی این اقدام را کودتا و برخی، تلاش ارتش برای حمایت از انقلاب علیه مبارک خواندند.

تولد نوه ملکه سلطنتی در انگلیس (۲۲ ژوئیه)
دو سال پس از ازدواج پر زرق و برق و پر سر و صدای شاهزاده ویلیام و کیت سرانجام تولد فرزند پسر آن‌ها به نام جورج الکساندر لوئیس در ۲۲ ژوئیه اعلام شد. شاهزاده جورج سومین نفری خواهد بود که بر تاج و تخت سلطنت در بریتانیا تکیه خواهد زد.

حمله شیمیایی در سوریه (۲۱ اوت)
جنگ در سوریه که دو ساله شده بود وارد مرحله تازه‌ای شد. گفته شده بمباران شیمیایی جان ۱۳۰۰ تن از جمله ده‌ها کودک را گرفت. دلیل مرگ قربانیان گاز سارین تشخیص داده شد. حمله شیمیایی که هیچ کدام از طرفین دعوا مسئولیت آن را قبول نکردند اما سازمان ملل را شدیدا به تکاپو واداشت.

دادگاه بوشیلای (۲۲ اوت)
محاکمه بوشیلای، دبیر سابق دفتر حزب کمونیست شهر چونگ کینگ در چین، انعکاس خبری گسترده‌ای در جهان داشت. وی که متهم به رشوه خواری، فساد و سوء استفاده از قدرت است در پایان محاکمه از اینکه به جای اعدام با حکم حبس ابد روبه رو شد از دادگاه تشکر کرد. همسر شیلای به قتل یک تاجر انگلیسی محکوم شد.

گروگانگیری در نایروبی (۲۱ سپتامبر)
حمله عده‌ای بنیادگرا به مرکز خرید «وست گیت» در نایروبی فاجعه آفرید؛ آن‌ها به محض ورود، به سوی مردان، زنان و کودکان آتش گشودند و عده‌ای را گروگان گرفتند. در پایان گروگان گیری که چهار روز به طول انجامید، بخش اعظمی از ساختمان ویران شد، ۶۷ تن کشته، ۲۰۰ زخمی و حدود ۴۰ تن دیگر نیز مفقود الاثر شدند.

سومین دور صدارت مرکل (۲۲ سپتامبر)
آنگلا مرکل با کسب اکثریت مطلق آرای نمایندگان پارلمان فدرال برای سومین بار به حیث صدر اعظم آلمان انتخاب شد. بزرگ‌ترین شگفتی در دولت جدید مرکل، انتخاب یک زن (اورزولا فون دیر لاین) به عنوان وزیر دفاع بود که در تاریخ این کشور بی‌سابقه است.

تعطیلی دولت آمریکا (اول اکتبر)
پس از ماه‌ها کشمکش دموکرات‌ها و جمهوریخواهان بر سر لایحه بودجه، اوباما اعلام کرد که به دلیل تصویب نشدن بودجه، نهادهای دولتی تعطیل می‌شوند. این نخستین بار پس از ۱۷ سال بود که عدم توافق دولت و کنگره بر سر بودجه باعث تعطیلی دولت آمریکا شد؛ تعطیلی‌ای که ۱۶ روز به طول انجامید.

مرگ نلسون ماندلا (پنجم دسامبر)
بیوه‌های ماندلا یکدیگر را در فراغ رهبر بزرگ آفریقا درآغوش می‌گیرند. همزمان بسیاری از مردم جهان خصوصا شهروندان آفریقای جنوبی یاد رهبر جنبش ضد‌نژاد پرستی آفریقا را گرامی می‌دارند. بسیاری از رهبران جهان در مراسم درگذشت نلسون ماندلا شرکت می‌کنند.

توفان هایان فیلیپین (هشتم نوامبر)
در بخشی دیگر از آسیا توفان هایان، فیلیپین را در ماتم و عزا فرو برد. هایان با سرعتی معادل ۳۱۵ کیلومتر در ساعت شرق این کشور را درنوردید و صد‌ها تن از فیلیپینی‌ها را به کام مرگ کشاند. هایان بیشترین قربانی را در شهر تاکلوبان گرفت.

توافق هسته‌ای با ایران (۲۴ نوامبر)
«معامله بزرگ قرن» این تعبیر نتانیاهو از توافق هسته‌ای ایران و گروه موسوم به پنج به علاوه یک در ژنو است. توافقی که به اعتقاد ناظران سیاسی، نه تنها معادلات اسرائیل و کشورهای عربی در خاورمیانه که آرایش سیاسی خاورمیانه را به طور کلی تغییر داده است.

برکناری سیلویو برلوسکنی (۲۷ نوامبر)
سنای ایتالیا سیلویو برلوسکنی را به دلیل اثبات فساد مالی وی از جمع سناتور‌ها حذف کرد و از نظر قانونی به دوران حضور برلوسکنی در عرصه سیاسی پایان داد. هرچند برلوسکنی بعد‌ها اعلام کرد که قصد دارد حزب خود موسوم به «فرسا ایتالیا» را مجددا فعال کند.

اعدام شوهر عمه رهبر کره شمالی (۱۳ دسامبر)
خبر اعدام شوهرعمه رهبر جوان کره شمالی از جمله خبرهایی بود که رسانه‌های خبری دنیا را تکان داد. جَنگ سونگ تِک، یکی از بانفوذ‌ترین دولتمردان کره شمالی به اتهام خیانت اعدام شد. وی با خواهر کیم جونگ ایل، رهبر پیشین کره شمالی ازدواج کرده بود.


خبرسازان ۲۰۱٣

افشاگر قرن
ادوارد جوزف اسنودن، بحق شایسته خبرسازترین فرد سال ۲۰۱٣ است. او با افشاگری‌های خود، روابط خارجی امریکا را دچار چالشی کرد که به نظر نمی‌رسد امریکا بتواند بزودی خود را از آن خلاص کند.
ادوارد اسنودن که تبدیل به تحت تعقیب‌ترین فرد در امریکا شده، از مأموران سیا و کارمند آژانس امنیت ملی امریکا (NSA) بوده است،‌ به راحتی به اطلاعات محرمانه NSA دسترسی داشت. این جوان ۲۹ ساله وقتی متوجه شد سازمان امنیت ملی امریکا چندین سال است به اطلاعات مشترکان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های مخابراتی امریکا (ویرا ویژن) دسترسی داشته و در برنامه‌ای دیگر به نام منشور، اطلاعات مردم را در سراسر جهان دریافت می‌کرده، نسبت به ماجرا کنجکاو شد و در نهایت تمام اطلاعاتی که به دست آورده بود را در قالب اسنادی روی خطوط اینترنتی گذاشت. اسنودن بعد از فرار از امریکا، اعلام کرد حقوق ۲۰۰ هزار دلاری و زندگی مرفه‌اش در خانه‌اش در هاوایی را رها کرده تا به سران امریکا اجازه ندهد حریم شخصی و آزادی‌های اولیه مردم جهان را از آنها بگیرند. در پی افشاگری اسنودن، روابط امریکا نه تنها با رقبایش که با متحدان قدیمی‌اش از اسرائیل گرفته تا آلمان دچار چالش‌هایی جدی شده است. اغلب کشورهای اروپایی که سران آنها متوجه شده‌اند امریکا حتی تلفن‌های آنها را نیز شنود می‌کرده، اعتماد خود را به واشنگتن از دست داده‌اند. در فاصله جغرافیایی نزدیک‌تر به امریکا، برزیل نیز خشمگین‌تر از دیگران نشان می‌دهد. دیلما روسف، رئیس جمهور برزیل پس از این افشاگری‌ها، سفر خود به امریکا را لغو کرد. خشم سران کشورها زمانی بیشتر شد که متوجه شدند برخی از داده‌های پردازش شده مستقیماً در اختیار باراک اوباما قرار می‌گرفته است. اطلاعات و اسنادی که ادوارد اسنودن افشا کرده، هنوز هم در حال بررسی است و هر روز ابعاد جدیدی از آن فاش می‌شود.

ژنرالی علیه رئیس جمهور
ژنرال مصری را تا پیش از سال ۲۰۱۲ کمتر کسی می‌شناخت، اما بعد از انقلاب مردم مصر علیه حسنی مبارک و روی کار آمدن محمد مرسی و اسلامگرایان مصری، عبدالفتاح السیسی نیز به سمت وزارت دفاع کشورش رسید اما او از اواخر بهار ۲۰۱٣ بود که خبرساز شد. زمزمه‌های اختلاف او و محمد مرسی از اوایل بهار شروع شد. السیسی مثل بسیاری از دیگر نظامیان مصری، معتقد بود حکومت مرسی به وعده‌های خود عمل نکرده است. همزمان مخالفان مرسی و در رأس آنها محمد البرادعی خواهان کناره‌گیری مرسی بودند. وزرای سکولار کابینه، یکی پس از دیگری استعفا کردند اما این السیسی بود که تأثیرگذارترین فرد در برکناری مرسی شد. او دور از چشم مرسی، فرماندهان ارتش را گرد آورد و به آنها دستور داد اگر از کاخ ریاست جمهوری برای آنها دعوتی فرستاده شد، پاسخ ندهند و از دیگر سو نیز به محمد مرسی اعلام کرد اگر به اختلافات پایان ندهد، ارتش وارد عمل می‌شود. مرسی این اظهارات را غیرقانونی دانست و خیلی دیرهنگام تصمیم به تغییر وزیر دفاع گرفت. اما دعوتنامه او برای هر کدام از فرماندهان ارتش، بی‌جواب ماند و در نهایت، السیسی شبانگاه سوم ژوئیه طبق ضرب‌الاجلی که از قبل اعلام کرده بود، وارد عمل شد، مرسی را دستگیر و در نطقی عدلی منصور، رئیس دادگاه قانون اساسی را به عنوان جانشین موقت وی منصوب کرد. در پی برکناری مرسی و دستگیری ده‌ها نفر از سران اخوان‌المسلمین مصر، هزاران نفر از هواداران مرسی و اخوان‌المسلمین دست به برپایی تظاهرات گسترده در قاهره و سایر نقاط کشور زدند که با فرمان السیسی، دستور برخورد با آنان صادر شد. اقدام السیسی در برکناری مرسی باعث بروز تنش‌هایی در روابط مصر با سایر کشورها و بویژه امریکا و ترکیه شد. امریکا با مصر جدید سیاست کج‌دار و مریز پی گرفته ولی دولت ترکیه اساساً دولت جدید را نپذیرفته و خواهان بازگشت اخوان و مرسی به قدرت در مصر است. این کشاکش‌ها ادامه دارد و به احتمال زیاد السیسی در سال ۲۰۱۴ نیز خبرساز خواهد بود.

سال بد سلطان
۲۰۱٣ برای رجب طیب اردوغان، سال نحسی بود. اختلاف نظرهای او به عنوان نخست وزیر با عبدالله گل به عنوان رئیس جمهور تا آنجا بالا گرفت که رسانه‌ها نیز متوجه این اختلاف نظرها شدند. پس از آن نیز همزمان با شروع فصل تابستان تظاهرات و تجمع‌های مربوط به پارک گزی در استانبول بروز کرد و به سایر شهرهای ترکیه کشیده شد. شدت عمل پلیس در مقابله با معترضان، اردوغان را رویاروی انتقادات خارجی قرار داد. نه تنها نهادهای حقوق بشری به آنچه در تظاهرات می‌گذشت معترض بودند که مردم سایر کشورها نیز در همبستگی با معترضان پارک گزی مقابل سفارتخانه‌های ترکیه دست به تجمع زدند. این اعتراض‌ها هنوز هم کم و بیش ادامه دارد و حتی منجر به حمله‌ای به دفتر نخست وزیری نیز شد. رو در رویی اردوغان با چالش افشای فساد مالی در حلقه نزدیکان او، از دیگر چالش‌های مهم اردوغان در سال ۲۰۱٣ بود. او در همین حال ضمن مذاکراتی آشتی‌جویانه با عبدالله اوجالان، باعث آتش‌بس تاریخی پ.ک.ک با دولت شد. اردوغان به کردها وعده داد حقوقی برابر با ترک‌ها داشته باشند و زبان آنها رسمی شناخته شود. اردوغان در بسته دموکراسی خود به شماری از این وعده‌ها عمل کرد. با این حال کردها،‌ این اصلاحات را ناکافی می‌دانند. اما نکته برجسته بسته دموکراسی اردوغان، لغو ممنوعیت حجاب در مدارس، دانشگاه‌ها و مراکز دولتی بود که البته خشم سکولارها را به همراه داشت.
روابط خارجی اردوغان در سال ۲۰۱٣ نیز پرچالش بود. مداخله‌جویی‌های آنکارا در سوریه، سرانجام به انفجاری مرگبار در ریحانلی منجر شد؛ هر چند عذرخواهی تل‌آویو از آنکارا نوعی پیروزی برای اردوغان محسوب می‌شد اما برخی از گزارش‌ها نشان می‌داد دولت ترکیه در دو سال گذشته بخشی از روابط خود را با اسرائیل قطع نکرده بوده است. دعوای اردوغان با ارتش مصر که محمد مرسی را برکنار کرده بود نیز از دیگر چالش‌های نخست وزیر ترکیه در سال گذشته بود.


محکم و مقاوم مثل پوتین
ولادیمیر پوتین سال ۲۰۱٣ از لودمیلا جدا شد، اما همه چیز در این سال برایش به اندازه ناکامی ازدواج ٣۰ ساله‌اش با لودمیلا که گفته به دلیل غرق بودن پوتین در کارش به جدایی رسیده‌اند، نبود. پس می‌توان گفت سال ۲۰۱٣ برای رئیس جمهور روسیه، سال موفقی بود طوری که مجله فوربز لقب قدرتمندترین مرد سال را به او داد. پوتین در سال گذشته نه تنها در روسیه که در کل جهان قدرت و سیطره‌ای تحسین شدنی داشت. او توانست ماجرای بحران در سوریه را که اواخر امسال خاورمیانه را در آستانه جنگی قرار داد که می‌توانست تبعاتی جهانی داشته باشد، با مذاکرات بی‌وقفه با بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه و طرفین غربی تبدیل به عرصه‌ای برای پیروزی دیپلماسی بر جنگ کند. در پی این مذاکرات بود که شعله‌های جنگ فروکش کرد. دیپلماسی فعال پوتین در سوریه و امحای تسلیحات شیمیایی آن برای این ورزشکارترین رئیس جمهور دنیا، کاندیداتوری جایزه صلح نوبل را به همراه داشت. پوتین همچنین به ادوارد اسنودن، افشاگر بزرگ جاسوسی‌های امریکا در جهان در حالی که امریکا در تعقیب او بود، پناه داد. این اقدام با ناراحتی و خشم باراک اوباما مواجه شد. رئیس جمهور امریکا در واکنش به پناهندگی اسنودن به روسیه، سفر خود به این کشور را لغو کرد. این نخستین بار پس از ۵۰ سال بود که چنین اتفاقی رخ می‌داد. دفعه قبل سال ۱۹۶۰ بود که نیکیتا خروشچف دیدارش را با آیزنهاور پس از ساقط کردن یک هواپیمای جاسوسی امریکا در خاک کشورش لغو کرده بود. ولادیمیر پوتین همچنین در نشست مطبوعاتی سالانه خود در کرملین در برابر خبرنگاران از آزادی دختران خواننده پوسی رایت و از آن مهم‌تر آزادی میخائیل خودورکوفسکی، میلیاردر روس و بزرگ‌ترین منتقد خود که ۱۰ سال در زندان به سر می‌برد، خبر داد. هر چند منتقدان به این نکته اشاره کرده‌اند که هم دختران خواننده و هم خودورکوفسکی چند ماه دیگر با پایان رسیدن زمان محکومیت‌شان آزاد می‌شدند.

مرد پشت پرده‌ها
او همیشه در همه جا حضور دارد. کافی است سرتان را در میان اخبار بگردانید تا نام او را در یک نقشه و طرح جدید ببینید. بندر بن سلطان، رئیس دستگاه اطلاعاتی عربستان در بحران سوریه از هیچ کاری فروگذار نکرد. او برای مبارزه با دولت اسد جبهه النصره را که از گروه‌های قدرتمند تروریستی حاضر در این کشور محسوب می‌شود، تشکیل داد و همین‌ها باعث تقویت اخبار سر و کار داشتن او با القاعده و نزدیکی‌اش به این سازمان در جهان شده است و وقتی بحث جنگ علیه سوریه پیش آمد، بندر بر شدت فعالیت‌های خود افزود. از جمله ۷۰ میلیون دلار هزینه برای تشویق سران امریکا به این جنگ کرد، پوتین را تطمیع کرد که اگر دست از حمایت بشار اسد بکشد، امنیت بازی‌های المپیک سوچی را تضمین می‌کند و مانع فعالیت احتمالی چچنی‌های وابسته با القاعده در آن زمان می‌شود و دست آخر دو بار به فرانسه سفر کرد تا آتش جنگ‌طلبی فرانسوا اولاند، رئیس جمهور این کشور را شعله‌ورتر سازد. البته او در این دو سفر اهداف دیگر خود را هم دنبال می‌کرد. در نخستین سفر توافق فرانسه را برای فروش ماهواره نظارتی نظامی به عربستان جلب کرد و در اولین سفر آن‌ها را متقاعد ساخت تلاش کنند تا مانع ادامه نقش گسترده حزب‌الله لبنان در منطقه و البته سوریه شوند. لبنان از دیگر کشورهایی بود که رد پای بندر در حوادث تروریستی یک سال اخیر در آن- بویژه شهر طرابلس- مشهود بود. او همچنین طرحی گسترده برای براندازی اخوان‌المسلمین در جهان اسلام و به‌طور خاص در مصر دارد که کلید آن در مصر زده شده است. عربستان یکی از اولین کشورهایی بود که از برکناری مرسی حمایت کرد و پول‌هایی را برای دولت جدید مصر فرستاد. دولت عراق نیز معتقد است تروریست‌های این کشور از حمایت مستقیم و غیر‌مستقیم بندر بن سلطان برخوردارند.در جدیدترین رخداد نیز پس از بروز اختلافاتی میان عربستان و امارات برخی منابع نزدیک به دولت امارات بندربن سلطان را عامل تخریب روابط دو کشور بر سر سوریه و ایران دانستند. آن‌ها بندر را متهم کردند به‌طور پنهانی با مسئولان رژیم اسرائیل دیدار کرده تا موازنه قدرت در منطقه را تغییر دهد.

آقای معمولی جنگ‌طلب
آقای معمولی، لقبی است که رسانه‌های فرانسوی به او دادند؛ یک سال پس از الیزه‌نشینی با جنگ‌طلبی‌هایش نشان داد خیلی هم معمولی نیست. فرانسوا اولاند، رئیس جمهور فرانسه که در پی وضع قوانین مالیاتی و افزایش آمار بیکاری جدید محبوبیت خود را از دست داده بود، در عرصه بین‌الملل هم چندان کامیاب نبود و به آقای جنگ‌طلب معروف شد. فرانسوا اولاند، از همان اولین روزهای سال ۲۰۱٣ رهبری یک ائتلاف نظامی بین‌المللی را به دست گرفت و به کشور مالی- مستعمره سابق فرانسه- لشکرکشی کرد. او چهار هزار نیروی فرانسوی را به بهانه مبارزه با شورشیان طوارق به مالی فرستاد و مدعی شد قصد ماندن در مالی را ندارد. اکنون ظاهراً همه چیز در مالی آرام شده است و رئیس جمهوری جدید که اتفاقاً از نزدیکان به فرانسه محسوب می‌شود، انتخاب شده است. اما فرانسه هنوز هم در مالی حضور دارد. فرانسه چندی پیش نیز کلید جنگ دوم خود در آفریقا را با گسیل نیروهایش به جمهوری آفریقای مرکزی زد. این‌بار نیز بهانه اولاند مبارزه با شورشیان سلکا است. از آنجا که جمهوری آفریقای مرکزی هم از دیگر مستعمره‌های سابق فرانسه به حساب می‌آید، ناظران معتقدند اولاند قصد دارد اقتدار دوران استعماری فرانسه را به آن بازگرداند. بسیاری می‌گویند او در این راه سعی می‌کند از شارل دوگل تقلید کند. به این ترتیب فرانسه خواهد توانست بازار آفریقا را یک‌باره در دست خود بگیرد. اکنون این بازار بیش از هر کشور دیگری در اختیار چین است. از دیگر جنگ‌طلبی‌های فرانسوا اولاند در یک سال گذشته طرح حمله به سوریه بود که به بار ننشست. اولاند کاملاً خود را آماده جنگ کرده بود و در حالی که انگلیس از جنگ پا پس کشیده و امریکا در گیر‌و‌دار مذاکره با روسیه بود، او ناوهایش را به مدیترانه فرستاد و مدعی شد حتی به تنهایی علیه بشار اسد وارد جنگ خواهد شد. اما دیپلماسی روسیه مانع از ادامه این جنگ‌طلبی شد. در مذاکرات هسته‌ای ایران نیز این اولاند بود که تا آخرین لحظه تلاش کرد وفاداری خود را به اسرائیل اثبات کند.

پاپ فرانسیس، مرد اصلاحات
کمتر از یک سال از حضور پاپ فرانسیس در واتیکان می‌گذرد، اما او در همین مدت لقب مرد سال تایم را گرفت. او در مدت ۹ ماهه حضور خود در این سمت تبدیل به یک بازیگر بین‌المللی شد که در مورد هر مسأله بین‌المللی از سوریه گرفته تا سقط جنین اظهار نظر کرد. او به‌طور بی‌سابقه‌ای از فقرا دفاع کرد و انتقاد تند خود را در مورد نظام جهان سرمایه‌داری اعلام داشت و در پایان خواهان اصلاحات بنیادین در کلیسای کاتولیک شد.
او در شروع اصلاحات خود در واتیکان برای نزدیکی کلیسای کاتولیک به پیروان خود، هیأت ویژه‌ای متشکل از هشت اسقف در نقاط مختلف جهان تشکیل داد و سعی کرد بر‌خلاف همیشه که توجه واتیکان به مسائل داخلی خود معطوف می‌شود، توجه آن را بر مردم متمرکز سازد. او با همین سیاست یک نظرسنجی جهانی را شروع کرد که هنوز هم در حال انجام است. در این نظرسنجی از مردم عادی درباره مسائل مختلف مربوط به کلیسا پرسش می‌شود. اما بزرگترین اقدام او انجام اصلاحات در مسائل اقتصادی واتیکان است. تاکنون واتیکان بشدت مورد انتقادهای مالی و اینکه منسوبان به آن در فعالیت‌های اقتصادی مشکوک دست دارند، بوده است. به همین دلیل نیز پاپ فرانسیس در ماه‌های اخیر بشدت به فساد مالی حمله کرده است. او همچنین نسبت به بوروکراسی موجود در جهان معترض شده است. او می‌گوید بیش از هر چیز نگران کاپیتالیسم در جهان است و اینکه اگر وضعیت جهانداری و توزیع ثروت در جهان به همین منوال باقی بماند، چیزی جز فساد در انتظار بشر نخواهد بود. اصلاحات اقتصادی پاپ از بدو شروع کار با وحشت برخی واتیکان‌نشینان روبه‌رو شده و برخی انتقادها را هم نسبت به او به دنبال داشته است. از جمله به وی تهمت مارکسیست بودن را زده‌اند. پاپ در پاسخ این افراد گفته است اگر به او مارکسیست بگویند، ناراحت نمی‌شود،زیرا گاه مارکسیست‌هایی را دیده است که آدم های خوبی بوده‌اند.

صدراعظم ائتلاف‌ها
تنها زن صدراعظم در تاریخ آلمان که به تازگی سومین دور صدارت خود را آغاز کرد، امسال با دو چالش بزرگ روبه‌رو بود: شنود تلفن همراهش توسط امریکا و تشکیل دولت ائتلافی.
آنگلا مرکل در طول هشت سال گذشته که صدراعظم آلمان بوده است، روابط خوبی با امریکا داشته است، اما افشاگری ادوارد اسنودن و اینکه امریکا تلفن همراه او را شنود می‌کرده است، باعث شکرآب شدن این روابط خوب شد. مرکل اعتراض خود را اعلام داشت. به همین سادگی اعتماد مرکل و آلمان از اوباما و امریکا سلب شد. هرچند اوباما تلاش کرد خانم صدراعظم را متقاعد کند تلفن‌های او شنود نشده است، اما او آشکارا اعلام کرد نمی‌تواند به آژانس امنیت ملی امریکا اعتماد کند. او این آژانس را به پلیس مخفی آلمان شرقی تشبیه کرد.
اما چالش بزرگ مرکل از اواخر ماه سپتامبر آغاز شد، یعنی زمانی که در انتخابات پارلمانی پیروز شد، اما نتوانست حائز اکثریت شود و نیازمند تشکیل ائتلاف شد. او در یک دور از دو دور قبلی صدر‌اعظمی خود نیز نیازمند تشکیل ائتلاف شده بود؛ اما ائتلاف، این‌بار متفاوت بود. او در دور اول کار خود مجبور به ائتلاف با حزب سوسیال دموکرات شده بود. اما این‌بار دو حزب ائتلاف کردند و ائتلاف بزرگ را متشکل از دموکرات مسیحی، سوسیال دموکرات و سوسیال مسیحی بایرن تشکیل دادند. به این ترتیب پست‌های وزارتی بین سه حزب تقسیم شد. کابینه‌ای که مرکل تشکیل داد نیز در نوع خود پر از شگفتی است. او یک زن ترک‌تبار مسلمان را به عنوان یکی از مشاوران خود برگزید و مادر هفت فرزند را وزیر دفاع خود قرار داد. این زن که فون درله‌ین است، احتمالاً جانشین آتی مرکل خواهد بود. مرکل پس از کنراد آدنائر و هلموت کهل که ۴ دوره صدر‌اعظم آلمان بوده‌اند، بیشترین رکورد صدر‌اعظمی را به همراه هلموت اشمیت در کشورش در دست دارد.

دیپلماسی با چاشنی تدبیر
با کلید روحانی، گام‌هایش را محکم و با اطمینان خاطر برداشت تا قفلی را که یک دهه در عرصه بین‌الملل ناگشوده مانده و خاک گرفته بود، باز کند. او موفق شد و کامیاب‌ترین دیپلمات لقب گرفت.
محمدجواد ظریف ۴ مهرماه به عنوان وزیر امور خارجه ایران اولین گام را برای شروع مذاکرات هسته‌ای برداشت و در نیویورک با نمایندگان گروه ۱+۵ دیدار کرد. اما اولین دور از مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵، روز ۶ آبان در ژنو در حالی برگزار شد که وزیر امور خارجه ایران به دلیل کمردرد شدید ناشی از فشارهای داخلی بر روی ویلچر نشسته بود. او بر روی ویلچر نشست، اما محکم روی مواضع و اصول ایران باقی ماند.
ظریف یک روز مانده به مذاکرات ۲٨ آبان در اقدامی ابتکاری در پیامی به زبان انگلیسی که با زیرنویس‌های عربی، ترکی، فرانسوی و فارسی هم منتشر شد، اعلام کرد راهی رو به جلو وجود دارد. او پیام خود را با این جمله تمام کرد که «من جواد ظریف هستم و این پیام مردم ایران است.»
سرانجام روز ۲۹ آبان فرا رسید و طرفین یک‌بار دیگر توافقنامه‌ای را که ۱۶ آبان به دلیل کارشکنی فرانسه به نتیجه نرسیده بود، به شور و بررسی گذاشتند. در پایان این دور از نشست‌ها طرفین به توافق دست یافتند و توافقنامه‌ای در جهت رفع تحریم‌های ایران و چگونگی رسیدگی به پرونده هسته‌ای امضا کردند.
محمدجواد ظریف، دیپلمات خوشروی ایران به زبان انگلیسی مسلط است و حضور پررنگ او در شبکه‌های مجازی بر میزان قدرت و نفوذ او در سطح جهان افزوده است. او با استفاده از این شبکه‌ها چهره و وجهه ایران در سطح بین‌الملل را که با تبلیغات سوء دچار خدشه شده بود، ترمیم کرده است. رسانه‌های خارجی معتقدند اگر اهتمام و تعامل خاص او با سران سایر کشورها وجود نداشت، قفل پرونده هسته‌ای ایران همچنان ناگشوده می‌ماند.


اصلاح‌طلب چشم بادامی
شی جین پینگ مثل همه سیاستمداران چین چهره‌ای آرام دارد، اما تفاوت بزرگ او با اسلاف خود نگرش اصلاح‌طلبانه او است.
وی که ۹ ماه از ریاست جمهوری‌اش بر چین می‌گذرد، به‌طور رسمی و با تأیید کمیته مرکزی حزب کمونیست خواهان ایجاد اصلاحات اجتماعی در کشورش شده است. بزرگ‌ترین این اصلاحات، تعدیل سیاست تک‌فرزندی است که باعث عدم توازن جمعیت شده و ممکن است در یکی دو دهه بعد موجب شکاف‌هایی در جامعه چین شود.
برچیده شدن اردوگاه‌های کار اجباری از دیگر موارد اصلاحات مورد‌نظر شی جین پینگ است. اما اصلی‌ترین وجه این تغییرات، اصلاحات اقتصادی است. جین پینگ از اولین روز روی‌کار آمدن خود، اهتمام خویش را بر مبارزه با فساد اقتصادی که در چین بیداد می‌کند، قرار داده است. طرح او هرچند با استقبال عامه مردم روبه‌رو است، اما پایبندان به سنت مائو انتقاد‌هایی به آن دارند و معتقدند رئیس جمهور در حال تخطی از این سنت است.
جین پینگ در پاسخ به این افراد سعی کرده با سر زدن به مناطق روستایی که از عادات مائو بود، این منتقدان را آرام کند. اما واقعیت آن است که این اصلاحات با خط‌مشی مائو برابر نیست، اما وضعیت اجتماعی را برای جوانان این کشور که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد نسل آنان توجه چندانی به مائو ندارند، بهتر می‌سازد.
شی جین پینگ جدا از سر‌و‌صداهایی که در رسانه‌ها به دلیل اصلاحات در وضعیت اجتماعی و اقتصادی چین به راه انداخته، مسیر آرام و همیشگی چین در منازعات بین‌المللی را طی می‌کند و هرچند اقدامات اخیر ژاپن برای افزایش بودجه نظامی، وی را نگران رویارویی‌های آتی و تغییر موازنه قدرت در منطقه می‌کند، اما سعی دارد همچنان کنترل حوادث منطقه را در دست داشته باشد.

منبع: روزنامه های قانون و ایران