یادداشت سیاسی سیاسی دیدگاه ادبیات زنان جهان بخش خبر آرشیو  
  اجتماعی اقتصادی مساله ملی یادبود - تاریخ گفتگو کارگری گزارش حقوق بشر ورزش  
   

بحران در دولت ترکیه
و پیامدهای احتمالی آن بر جامعه کرد و روند صلح

ع. شریف زاده


• با وارد شدن جنبش خدمت (جماعت گولن) به صف اپوزسیون دولت، آرایش نیروهای سیاسی در ترکیه دگرگون خواهد شد به این مفهوم که از این به بعد اردوغان و حزب عدالت و توسعه باید در شش جبهه با حریفان و دشمنان خود دست و پنجه نرم کنند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۲۶ دی ۱٣۹۲ -  ۱۶ ژانويه ۲۰۱۴


در آخرین روزهای پایانی سال ٢٠١٣ میلادی بحران جدید وجدی پیکر دولت ترک را لرزاند رسانههای گروهی ترک و خارجی پرده از یک اختلاس و پولشوی چندین میلیار یورویی برداشتند در این دزدی کلان اسامی شماری از وابستگان درجه اول رهبران دولت ترکیه از جمله بلال اردوغان پسر نخست وزیر ترکیه برده میشود.
حزب عدالت و توسعه که در سال ٢٠٠٢ با شعار مبارزه با فساد مالی و اداری توانسته بود توجه مردم را به خود جلب کند و بر مسند قدرت دست یابد ، اینک خود در مرکز فساد مالی گستردهای قرار گرفته که برون رفت از آن آسان متصور نیست.
حجم اختلاس چنان عمیق و گسترده است که شماری از روزنامههای ترکیه آن را بعنوان بزگترین فساد مالی در تاریخ دولت مدرن میدانند. ترکها با این رانت خواری کلان رکورد دزدی را از آن خود کردند ( بحث از ٨٧ میلیار یورو ).
اخراج ( استعفا ) ی چهار وزیر کابینه دولت ، اخراج صدها افسر پلیس و قاضی ، جابجای هزارها کارمند ارشد و ساده و همچنین توبیخ و تنبیه اداری شماری زیادی از پرسنل دولت در استانبول ، آنکارا و دیگر شهرای بزرگ و کوچک ترکیه ... از جمله تأثیرات کوتاه مدت بحران جاری میباشند.
قابل پیش بینی است که پیآمدهای دراز مدت این بحران برای دولت اسلام گرای ترکیه به مراتب بیش از تأثیرات کوتاه مدت باشند تا جائیکه رجب طیب اردوغان افشای این رانت خواری مالی را به کودتاه قضات و پلیس علیه خود و دولت تحت رهبریش توصیف کردهاست.
حزب اسلامگرای عدالت و توسعه از سال ٢٠٠٢ که بر کرسی قدرت نشست بحرانهای متفاوتی را تجربه کرده اما بنظر میرسد که بحران موجود کشندهترین آنها باشد.
حزب عدالت و توسعه استراتژی خود را بر این اساس قرار داده بود که مشکلات داخلی و خارجی ترکیه را به صفر برساند اما اینک دولت اردوغان هم به لحاظ داخلی و هم از نظر خارجی با کوهی از مشکلات روبرو است که فایق آمدن بر آنها کار حضرت فیل است.
تظاهرات خیابانی، اعتراضات تند پارلمانی، افشاگری های مطبوعات... موجبات بروز اختلافات در سطح رهبری حزب عدالت و توسعه شدهاست و هر روز که میگذرد درز این اختلافات هم بزرگتر میشود.
نشانهها از آن حکایت دارند که عملیات ١٧ی سپتامبر ٢٠١٣ توسط طرفداران (جنبش خدمت) فتح الله گولن مهندسی شده باشد جنبش خدمت از به قدرت رساندن حزب عدالت و توسعه در دوازده سال گذشته سهم بسزای داشته و از متحدین بالقوه و بخشا بافعل آن محسوب میشد اما با این عملیات اردوغان و حزب تحت رهبریش را غافلگیر کرد جماعت گولن موریانهوار در ارگانها و سازمانهای دولتی بصورت گسترده نفوذ کردهاند بعید بنظر میرسد که اردوغان و حزبش بتوانند بر این جماعت مسلط شود زیرا جنبش خدمت یک جنبش اسلامی و نامرئی است تابلویی مشخصی برای رسیدن به قدرت از خود ارائه نمیدهد اسلامی و نامرئی بودن است که آن را آسیب ناپذیر کرده است از سوی دیگر برخی ناظران سیاسی ترکیه اعتقاد دارند که شماری از رهبران طراز اول حزب حاکم از طرفداران و مریدان فتح الله گولن میباشند و از وی سرمشق میگیرند.
با وارد شدن جنبش خدمت (جماعت گولن) به صف اپوزسیون دولت، آرایش نیروهای سیاسی در ترکیه دگرگون خواهد شد به این مفهوم که از این به بعد اردوغان و حزب عدالت و توسعه باید در شش جبهه با حریفان و دشمنان خود دست و پنجه نرم کنند.
جبهه اول ـ ملی گراهای ترک میباشند که هیچ نوع سازشی با دولت اسلام گرا با هژمونی اردوغان ندارند.
جبهه دوم ـ کردها جبهه دوم را تشکیل میدهند اگر چه سوژه صلح تا حدودی فتیله دشمنی کورد و دولت ترک را پایین کشیده، اما هنوز که هنوز است دولت ترکیه در لیست دشمنان ملت کورد قرار دارد.
جبهه سوم ـ نیروهای چپ میباشند که دولت تحت رهبری حزب عدالت و توسعه را مایه ننگ مملکت ترکیه توصیف میکنند (نیروهای چپ در ترکیه بر خلاف ایران و کشورهای عربی از اعتبار و نفوذ اجتماعی فراوانی برخوردار میباشند).
جبهه چهارم ـ دمکرات و تکنوکراتهای سکولار هواخواه اروپا هستن که در هر حالت با قوانین، سیاست و دولتی اسلامی موافق نیستن و سرنگونی دولت اسلامگرای حزب عدالت و توسعه را آرزو دارند.
جبهه پنجم ـ علویها متعلق به جبهه پنجم میباشند که خود را در دوران دولت اردوغان مظلوم میپندارند و از عملکرد و رفتار حکومت اردوغان در قبال حکومت علویها در سوریه ناراضی هستن (جمعیت علوی تا ٢٥% از کل جمعیت ترکیه تخمین زده میشوند).
جبهه ششم ـ و سرانجام جبهه ششم جبهه جدیدالتأسیس گولنیستهاست که بطور یقین دردسر این جبهه جدید برای دولت اردوغان از سایر جبههها بیشتر خواهد بود. دولت حزب عدالت و توسعه را بصورت جدی به چالش خواهد کشید.
لازم به یادآوری است که فتح الله گولن همان شیخ سعید پیران خودمان است که در سال ١٩٢٥ قیام کردها را رهبری کرد و بعدا توسط ترکها اسیر و به دار آویخته شد این دو از یک مکتب دینی و فلسفه سیاسی الهام میگیرند (فتح الله گولن طی نطقی ویدیویی از شیخ سعید پیران تجلیل کرده و او را در مقام یکی از رهبران بزرگ دین اسلام معرفی نموده است و قاتلانش را کفار ملعون دانسته که خداوند هیچوقت آ نها را نخواهد بخشید).
با توجه به بحران پیش آمده میتوان سه فرض برای آینده اردوغان و حزب تحت رهبریش در نظر گرفت و به تبع آن هم، پیامدهای بحران موجود را بر روی جامعه کورد پیشگویی کرد.
فرض اول ـ دولت اسلامگرای ترکیه سرنگون خواهد شد حزب عدالت و توسعه بر رهبری اردوغان به سرنوشتی مشابه حزب اخوان المسلمین و محمد مرسی درمصر گرفتار خواهند شد البته پیش شرط تحقق پذیری این فرض آن است که انتخابات منطقهای که دو ماه دیگر برگزار میشود شهردار شهرهای بزرگ همچون استانبول و آنکارا به حریفان حزب حاکم واگزار شوند {در این حالت کردها متضرر خواهند شد زیرا جانشین حزب عدالت و توسعه در بهترین حالت اتلاف ملی گرا و جمهوری خواهان و در بدترین حالت اتلاف ملی گراها با ارتش خواهد بود که موقعیت کردها به چیزی مانند سال ١٩٨٠ بر میگردد}.
فرض دوم ـ حزب عدالت و توسعه بر مسند قدرت خواهد ماند اما اردوغان جای خود را به عبدالله گل خواهد داد {در این حالت هم کردها ضرر خواهند کرد اما ابعاد خسارات بر جامعه کرد از حالت اول کمتر خواهد بود دلیل متضرر شدن جامعه کرد این است که عبدالله گل اهل سازش است و با ملی گراهای ترک سازش خواهد کرد در نتیجه روند صلح به آرشیو تاریخ خواهد پیوست}.
فرض سوم ـ در این فرض حزب عدالت و توسعه تحت هژمونی اردوغان در دولت خواهند ماند با این تفاوت که موقعیت آنها تضعیف خواهد شد {اگر این حالت تحقق پیدا کند کردها منتفع خواهند شد زیرا دولت ضعیف و کردها موضع برتری پیدا میکنند، توازن نیرو به نفع کردها تغییر خواهد کرد در نتیجه میتوانند برنامههای خود را آسانتر بر دولت تحمیل کنند، آقای عبدالله اوجلان آزاد خواهد شد و روند صلح وارد فاز جدیدی خواهد گردید}.
حزب عدالت و توسعه زنگ خطر را شنیده و پیامدهای آن را لمس کرده است سعی بر آن دارد که در صورت شکست، سرنوشت خود را با کردها مشترک کند شامل طیار تحلیلگر و تئورسین این حزب که خود هم کرد است طی تفسیری از بحران موجود، چندین بار به درست بودن پیشگویی های پارت کارگران کردستان از بهوجود آمدن این بحران اشاره میکند این در حالی است که پارت کارگران کردستان بارها به عدم مسئولیت پذیری دولت اردوغان در قبال روند صلح و مطالبات کردها اشاره کرده است اردوغان و دولتش را مسئول کندی روند صلح دانسته است اما تئورسین حزب مذکور بسیار حرفهای و آگاهانه این بخش از پیشگویی های پ.ک.ک را نادیده میگیرد.
شوان پرور که در سفر شهر امد (دیاربکر) آقای بارزانی را همراهی کرد به هنگام بازگشت طی مصاحبهای با کانال روداو گفت "آمنه خانم همسر اردوغان به من گفت اگر اینها (ملی گراهای ترک) به قدرت برسند ما و شما (حزب عدالت و توسعه و کردها) را از بین خواهند برد" سخن همسر اردوغان را نباید فقط در یک گفته عاطفی زنانه خلاصه کرد بلکه باید بعنوان مبحث مهم در محافل نزدیک به نخست وزیر و مقامات سطح بالای حزب حاکم تفسیر کرد.
اندیشه "کردها در شکست شریک شوند" در جامعه ترکیه قدمت طولانی دارد در جریان جنگ اول جهانی که هنوز انقلاب ضدعثمانی بطور کامل پیروز نشده بود قلمرو ترکیه محدود و با جنگهای خارجی هم دست به گریبان بود، کمال آتاتورک با ترفند سرنوشت مشترک، کردها را وارد جنگ با ارامنه، روسها و یونانیها کرد و زمانیکه جنگها خاتمه یافت و انقلاب پیروز شد، قتل عام کردها توسط ترکهای جوان تازه به قدرت رسیده هم شروع شد.
در جریان بحران موسوم به پارک گزه کردها بسیار منطقی و سنجیده بیطرفی خود را حفظ کردند و وارد گود اختلافات دولت با مردم نشدند اما بحران موجود بدلیل اینکه بحران دولت و در سیستم دولتی است، بیطرفی جایز نیست و رهبری سیاسی کرد در ترکیه باید در چار چوب برنامههای حساب شده به سیاستهای تهاجمی دست بزند و کوشس نماید دولت تحت بحران را به خواست و مطالبات کرد معترف نماید.
متأسفانه یکنوع هماهنگی از نظر موضعگیری فی مابین پارت کارگران کوردستان و حزب عدالت و توسعه مشاهده میشود این دو حزب بحران پیشآمده را از سنگ اندازی دولت سایه در روند صلح و همچنین آن را با انعقاد قراردهای گازی و نفتی دولت ترک و حکومت اقلیم کوردستان تعریف میکنند.
شرایط جدید در ترکیه جدی است در صورتیکه رهبری سیاسی کرد نقش خود را خوب بازی کند میتوان منافع ملت کرد را در آن دید در ماه های گذشته پارت کارگران کوردستان با ابتکار ماهرانه حزب دمکراتیک خلق ها را تأسیس کرد تا پلی باشد بین جامعه کرد و نیروی چپ و دمکرات ترک و دیگر خلقهای ترکیه. شایع است که پ.ک.ک در پی تأسیس (کوپی) حزب عدالت و توسعه اما به کردی برای کردستان است. پارت کارگران کردستان در گذشته ثابت کرده که از سازماندهی مردم و پایهگذاری سازمان و ارگان های سیاسی از توان و خلاقیت فراوانی برخوردار است. اکنون حزب صلح و دمکراسی، حزب کنگره جامعه دمکراتیک و حزب دمکراتیک خلق ها بسیار حساب شده پارت کارگران کردستان (پ.ک.ک) را در مبارزه همراهی میکنند. مبارزه ملت کرد هماهنگ در شکلهای متفاوت پیش میرود فعالیت مداوم و مستمر رهبر و مبارزین کرد در زندان ها، پارلمانتاریست های کرد در مجلس ترکیه، عامه مردم در کوچه و خیابانها و روشن فکران در مطبوعات و رسانههای گرو‌هی و همه و همه با هم موجب گردیده تا جنبش سیاسی کرد در ترکیه به قدرتی بزرگ تبدیل شود.
نباید انکار کرد که با وجود تمام پیشرفت و دستآوردها ، هنوز هم که هنوز است جنبش سیاسی کرد در این بخش از کردستان از ضعفهایی برخوردار است عدم وجود یک پلاتفرم سیاسی که در آن خواست و مطالبات ملت کرد بطور شفاف و روشن منعکس شده باشد یکی از ضعفهای مزمنی است که نه تنها روشن فکران کرد را نگران کرده، بلکه اشک دوستان غیر کرد همچون پروفسور اسماعیل بشکچی را هم در آورده است همین ضعف سبب گردیده است تا رهبران سیاسی کرد گاهی اوقات نسنجیده مطالبات ملت کرد را تا سطح بسیار پایین تقلیل دهند.

ع ـ شڕیف زاده ـ ٢١ی دی ٢٠١٤ میلادی ـ آلمان


اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Facebook
    Delicious delicious     Twitter twitter     دنباله donbaleh     Google google     Yahoo yahoo     بالاترین balatarin


چاپ کن

نظرات (۰)

نظر شما

اصل مطلب

بازگشت به صفحه نخست