• طرح «بیمه زنان خانه دار» که قرار بود حدود ۲۰ میلیون زن را تحت پوشش قرار دهد، بدلیل کمبود بودجه از اجرا باز می ماند. اعتبار اجرای این طرح در لایحه بودجه سال ۹۳، ۸۵ درصد کاهش یافته و روشن نیست در نهایت چه میزان اعتبار برای اجرای آن در سال ۹۳ در نظر گرفته خواهد شد. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۲ بهمن ۱٣۹۲ -  ۲۲ ژانويه ۲۰۱۴

طرح «بیمه زنان خانه دار» که قرار بود حدود ۲۰ میلیون زن را تحت پوشش قرار دهد، بدلیل کمبود بودجه از اجرا باز می ماند. اعتبار اجرای این طرح در لایحه بودجه سال ۹٣، ٨۵ درصد کاهش یافته و روشن نیست در نهایت چه میزان اعتبار برای اجرای آن در سال ۹٣ در نظر گرفته خواهد شد. وزارت کار که مجری طرح است، می گوید طرح بیمه زنان خانه دار، به بیمه زنان سرپرست خانواده تبدیل شده است و یک نماینده زن مجلس می گوید «نگاه ویژه» به زنان سرپرست خانواده و بیمه کردن آنان، به افزایش طلاق در جامعه می انجامد.

پی گیری اخبار مربوط به تدوین و تصویب و تحولات مربوط به اجرای طرح بیمه زنان خانه دار، این سوال را ایجاد می کند که چرا درباره طرحی که ۲۰ میلیون زن موضوع کار آن هستند، اینهمه ابهام وجود دارد، هدف از این طرح چه بود و چرا از اجرا باز می ماند؟

طرح «بیمه زنان خانه دار» اواخر دهه ۷۰ مطرح و اوایل دهه هشتاد تصویب شد و قرار بود به مرور تمام زنان خانه دار کشور را در بر بگیرد. در اواخر دهه هشتاد طرح دیگری مبنی بر تعیین مستمری برای زنان خانه دار نیز مطرح شد. اطلاعات مربوط به کل زنانی که تا کنون بر اساس طرح بیمه زنان خانه دار، بیمه شده اند، منتشر نشده و اخبار حتی درباره ی محدوده ی اجرای آن در سال جاری نیز متناقض است. کافی است به اخباری که طی دو هفته گذشته در این باره منتشر شده، مرور کوتاهی شود.

در حالی که سال جاری به پایان آن نزدیک می شود، روز ۱۶ آذر رئیس فراکسیون زنان مجلس گفت وزیر کار قول داده است اعتبار ۱۰۰ میلیونی اجرای مرحله نخست بیمه زنان خانه دار تامین و مرحله نخست تا پایان سال ۹۲ اجرا شود. به گفته ی او، بیمه دربرگیرنده همه زنانی است که از جایی مستمری دریافت نمی کنند، «چه خانم سرپرست خانواده باشد و یا خانمی که بدسرپرست است. اما در مرحله اول به دلیل کمبود اعتبار، اولویت به زنان سرپرست خانوار، روستایی و عشایر داده شده است».

همانروز، نوربخش مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی، در یک کنفرانس خبری اعلام کرد سازمان تامین اجتماعی زنان خانه دار زیر ۴۵ سال را به سه روش(بازنشستگی، بازنشستگی و فوت، بازنشستگی و فوت و از کارافتادگی) بیمه می کند و زنان خانه دار می توانند با پرداخت ۶۰، ۷۰، و ۹۰ هزار تومان بیمه شوند. به گفته ی نوربخش هم اکنون ۱۵۰ هزار زن خانه دار تحت پوشش بیمه زنان خانه دار قرار دارند. در سال ۹۲، ۲۰۰ هزار زن خانه دار توسط تامین اجتماعی، و صندوق روستائیان و عشایر با اعتبار ۱۰۰ میلیارد تومان بیمه خواهند شد. وزارت رفاه در حال تدوین آئین نامه این بیمه است.

میدری معاون وزارت کار و تعاون، در نیمه دیماه خبر داد که طرح بیمه زنان خانه دار بدلیل کمبود بودجه، به بیمه زنان سرپرست خانواده تبدیل شده است. میدری گفت آیین‌نامه بیمه زنان خانه‌دار هم به این مناسبت تغییر کرده است و آیین‌نامه جدید برای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ریاست‌جمهوری فرستاده شده است.

روز ۲٣ دی، مولاوردی معاون روحانی در امور زنان گفت اعتبار یکصدمیلیارد تومانی بیمه زنان خانه دار برای سال ۹۲، به این طرح اختصاص داده نشده است. روز ۲۴ دی، شهلا میربیات از فراکسیون زنان مجلس گفت قرار بود تا پایان امسال تعداد ۲۰۰ هزار زن خانه ‌دار بیمه شوند اما تا کنون ٣۰ درصد از این تعهدات عملی شده است. او افزود از وزیر رفاه برای ارائه گزارش به نمایندگان مجلس دعوت شده است.

«زنان پرس» در مطلبی سیر تصویب و روند اجرای طرح بیمه زنان خانه دار را بررسی کرده و نوشته است با این که سال ها از تصویب این طرح می گذرد، اما طرح از سوی زنان خانه دار با استقبال روبرو نشده، متولیان دولتی آن بارها تغییر کرده اند و نسخه های متفاوتی از طرح تهیه شده است. نسخه ها عبارتند از: نسخه تامین اجتماعی[۱]- که طبق آن زنان خانه دار می توانند از بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد استفاده کنند، نسخه مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری[۲] (دولت احمدی نژاد)- که طی آن مردان در بدو ازدواج موظف به بیمه کردن همسرانشان می شوند، و نسخه سازمان بهزیستی[٣]، که زنان خانه دار ۵۰ درصد حق بیمه و سازمان بهزیستی ۵۰ درصد باقی بیمه بازنشستگی و از کارافتادگی را پرداخت می کنند. گزارش حاکی است آخرین نسخه ذکر شده طرح، در حال حاضر بطور آزمایشی در استانهای اصفهان، خراسان، گیلان، آذربایجان شرقی، کهگیلویه و بویر احمد و مازندران اجرا می شود و در بر گیرنده زنانی است که: دانش آموز یا دانشجو نبوده و ۲۰ تا ۶۰ سال سن دارند.

یکی از دست اندرکاران تهیه این طرح در اوایل دهه هشتاد، «بیمه دانا» بود. عباس کلهرودی مدیر بیمه دانا در این باره می گوید سال ۱٣٨۱ بنا بر درخواست معاونت امور اجتماعی و دفتر امور زنان و خانواده سازمان بهزیستی کشور، طرح جهت پوشش بیمه مستمری زنان تحت حمایت سازمان بهزیستی با این هدف تدوین شد که کلیه زنان خانه دار در کشور را تحت پوشش بیمه مستمری قرار دهد که هر یک از زنان خانه دار به میزان دلخواه خود در آن مشارکت کند. همچنین طرح در برگیرنده حمایت هایی از افراد نیازمند و زنان خودسرپرست، و پوشش های بیمه ای مکمل بمنظور حمایت از خانواده در صورت فوت نان آور خانواده باشد.

به گفته ی کلهرودی، تغییرات در سازمان بهزیستی، و سپس واگذاری طرح به نهادهای دیگر سبب شد اجرای آن در ابهام بماند و «هیچگاه مبانی و الزامات و راهکارهای اجرایی طرح مورد توجه دقیق قرارنگرفت و به همین دلیل تاکنون نیز به نتیجه نرسیده است و چنانچه به همین سبک و سیاق پیش برود در صورت اجرا نیز اهداف آن محقق نخواهد شد». کلهرودی معتقد است بخش زیادی از ۲۰ میلیون زن خانه دار نیازمند حمایت دولت هستند، و دولت قادر به اجرای طرح نخواهد بود.

مرکز پژوهش های مجلس هفته پیش اعلام کرد که در لایحه بودجه سال ۹٣، اعتبار مربوط به بیمه زنان خانه دار ٨۵ درصد کاهش یافته و مبلغ ۱۵ میلیارد تومان به آن اختصاص یافته است. به گفته ی لاله افتخاری عضو فراکسیون زنان مجلس، کمیسیون تلفیق مجلس، رقم مربوط به اعتبار این بیمه در لایحه بودجه را، ده برابر کرده و به ۱۵۰ میلیارد تومان رسانده است.

مولاوردی معاون روحانی در امور زنان می گوید پیشنهاد معاونت زنان برای اعتبار بیمه زنان خانه دار ابتدا ۱۵۰ میلیارد تومان بود، «زیرا در چشم انداز برنامه ریزی های ما قرار بود۵۰۰ هزار زن خانه دار بیمه شوند اما کارشناسان سازمان تامین اجتماعی معتقدند که این کار شدنی نیست، حتی بودجه بیمه زنان خانه دار در مرحله حذف شدن بود که تلاش های معاونت زنان مانع از حذف این اعتبار شد». مولاوردی افزود تلاش معاونت زنان بر این است که اعتبار طرح، از ۱۵ میلیارد تومان کمتر نشود.

طبق اطلاعات تاکنونی، بیمه زنان خانه دار اکنون به بیمه زنان سرپرست خانوار مبدل شده است. در همین حال، تازه ترین آمار مرکز آمار ایران حاکی است درآمد زنان سرپرست خانوار در سال بطور متوسط، ۹ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است. عادل آذر رئیس مرکز آمار ایران با اعلام این خبر افزود که بیش از ۵۰ درصد زنان سرپرست خانوار در سه دهک درآمدی پائین چامعه قرار دارند و ۴۶ درصد زنان سرپرست خانواده تحت پوشش نهادهایی از قبیل کمیته امداد، سازمان بهزیستی و غیره هستند.

در پی اعلام خبر تبدیل بیمه زنان خانه دار به بیمه زنان سرپرست خانواده، یک عضو فراکسیون زنان مجلس گفت این «نگاه ویژه به زنان سرپرست خانوار می تواند مشوق برای بالا رفتن آمار طلاق شود. حتی ممکن است که سبب طلاق‌های صوری شود». به گفته ی سکینه عمرانی، باید از طریق گسترش مشاغل خانگی از زنان سرپرست خانوار حمایت کرد. طبق خبر اعلام شده توسط مرکز پژوهش های مجلس، سهم بودجه مشاغل خانگی زنان در سال ۹٣، در لایحه بودجه ۴۰ درصد کاهش یافته است.

پانوشت ها

[۱] بند ۳۴ مصوبه هزار و شصت و دومین جلسه هیات مدیره تامین اجتماعی که به واحدهای اجرایی این سازمان ابلاغ شد. بر این اساس «زنان خانه دار» با رعایت شرایط مقرر در بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد از تاریخ صدور این بخشنامه (هفدهم آذرماه ۸۷) در زمره مشمولان تامین اجتماعی قرار گرفته اند و این افراد می توانند در صورت تمایل به صورت خوداظهاری به عنوان «خانه دار» و با انعقاد قرارداد و پرداخت حق بیمه مقرر از تعهدات قانونی این سازمان برخوردار شوند. طبق قانون تامین اجتماعی صاحبان حرف و مشاغل آزاد می توانند از ۳ طریق (بازنشستگی، فوت و کار افتادگی)، حق بیمه پرداخته و از مزایای بیمه این سازمان برخوردار شوند.

[۲] مردان از زمان عقد ازدواج ملزم می شوند که حق بیمه زنان شان را به صندوق بیمه گر پرداخت کنند، به این ترتیب تمام نوعروسان بیمه می شوند و پس از آن می توان برای بیمه گروه های دیگر زنان نیز راه حلی پیدا کرد.

[٣] براساس این طرح، طرح بیمه اجتماعی زنان خانه دار با مشارکت دولت (سازمان بهزیستی) و در راستای فراهم نمودن تامین مناسب اقتصادی برای زمان کهولت و از کار افتادگی زنان خانه دار با پرداخت مبلغ ماهیانه ۵۰۰۰۰ ریال توسط زن خانه دار و مبلغ ماهیانه ۵۰۰۰۰ ریال توسط بیمه گذار (سازمان بهزیستی) قابلیت اجرایی پیدا می کند. زنان بیمه شده ای می توانند از مزایای مستمری بیمه این طرح بهره مند گردند که سن آنها حداقل به ۵۰ سال رسیده باشد و حق بیمه را ۲۰ سال به حساب مربوطه در بانک واریز کرده باشند. بیمه شدگان می توانند حق السهم خود را ماهیانه یا سالیانه به حساب مشترک سپرده بلند مدت در بانک عامل واریز کنند.

منبع: وبلاگ میترا فخیم