اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۱۷ بهمن ۱٣۹۲ -  ۶ فوريه ۲۰۱۴

 «آیا زمان کنار گذاشتن خوش بینی غیرواقع بینانه نشده است؟»عنوان سرمقاله روزنامه خراسان به قلم محمدسعید احدیان است که در آن می خوانید؛واقع بینی ایجاب می کند آقای روحانی خوش بینی غیرمبتنی بر واقعیت های خود را نسبت به نتیجه بخش بودن توافق نامه ژنو مبنی بر به تفاهمی جامع رسیدن با آمریکا تعدیل کنند و براساس واقعیت های غیرقابل کتمان موجود این احتمال را بدهند که ممکن است مذاکرات به نتیجه نرسد و به همین دلیل در کنار ادامه دیپلماسی فعال برای به نتیجه رساندن توافقنامه، دولت را برای بعد از شکست احتمالی مذاکرات آماده کنند.
درستی یا نادرستی اظهارات ۲روز پیش آقای روحانی درنوع مواجهه با منتقدان توافق نامه ژنو را موضوع اصلی نمی دانم آنچه از اظهارات ایشان توجه مرا بیشتر به خود جلب کرد ادامه خوشبینی تعدیل نشده آقای روحانی نسبت به آینده توافقنامه ژنو بود که می توان آن را باعث نگرانی دانست.
واقعیت غیرقابل کتمانی که حتی افراد غیرمتخصص نیز امروز آن را به خوبی درک کرده اند این مسئله است که آمریکایی ها از روز بعد از توافقنامه ژنو تا امروز (علاوه بر لحن بعضا تحقیرآمیزشان) به صورتی مکرر اصرار برموضوعاتی کرده اند که بارها توسط آقای روحانی و ظریف خط قرمز ایران اعلام شده است. آخرین بار این موارد مربوط می شود به اظهارات «شرمن» مسئول تیم مذاکره کننده آمریکا در روز سه شنبه هنگامی که در جایگاه رسمی پاسخ گویی به کمیته روابط خارجی سنا قرار گرفت. تصریح دوباره وی بر ضرورت تعطیلی تاسیسات فردو و اراک جزو همان خط قرمزهای اعلام شده می باشد و تاکیدش براینکه ما توافقنامه ژنو را توافقنامه ایده آلی نمی دانیم و دلیل اینکه آن را امضا کردیم فقط این بوده است که بتوانیم جلوی فعالیت های هسته ای ایران را هم زمان که مذاکره می کنیم بگیریم، حاکی از نگاهی است که در آن بوی حسن نیت نمی آید او حتی از ضرورت ورود به بحث موشک های بالستیک ایران که اصولا موضوع مذاکرات ژنو نبوده است و زیاده خواهی سیاسی محسوب می شود نیز سخن گفت.
مسئولان ایرانی در پاسخ به این قبیل اظهارات اولا تاکید بر نادرست بودن روایت آمریکایی ها از توافقنامه کرده اند و ثانیا آن مواضع را گفته هایی برای مصرف داخلی دانسته اند. منطق عقلانی و حداقل اصول سیاست ورزی و مصالح ملی حکم می کند در "موارد مبهم" ما روایت مسئولان خود را بپذیریم، اما نمی توانیم براین امر بدیهی بی توجهی کنیم که وقتی مسئولان آمریکایی با افکارعمومی خود سخن می گویند یا در مواقعی که در جلسات کنگره به صورتی رسمی دربرابر چشم میلیون ها بیننده داخلی و خارجی موضعی را می گیرند، حتی اگر "بخواهند"، "نمی توانند" نقطه مقابل این مواضع رسمی و علنی که آن را مکرر تکرارکرده اند، عمل کنند لذا این جمله که این اظهارات کاربرد داخلی برای آمریکایی ها دارد نمی تواند پاسخگوی نگرانی ها از روایت آمریکایی ها از توافقنامه ژنو باشد.
با این وصف همانطور که ٣روز بعد از توافقنامه با تحلیلی از محتوای توافقنامه در یادداشتی ذکر کردم، همچنان براین باورم که این سند گرچه خلاف تبلیغات روزهای اول دولت از نظرحقوقی توافقنامه ای خوب نیست ولی از نظر سیاسی می تواند توافقنامه ای خوب باشد و به همین دلیل می توان همچنان از امضای توافقنامه دفاع کرد مشروط به آنکه از فرصت سیاسی پیش آمده استفاده بهینه کرد اما به نظر می رسد با توجه به ادامه روندی که دولت در دیپلماسی پیش گرفته است باید نسبت به آینده ابراز نگرانی کرد چرا که اظهارات آقای روحانی و رفتار تیم مذاکره کننده هسته ای نشان دهنده این امر است که دولت براساس خوشبینی تمام عیاری که به ادامه این روند دارد تمام تمرکز خود را تنها بر به تفاهم رسیدن با ۱+۵ گذاشته است. سوال اصلی این است که آیا این همه مواضع صریح و علنی مقامات آمریکایی که امکان عقب نشینی از آنها برای دولتمردان آن کشور اگر نگوییم ناممکن است در خوشبینانه ترین حالت بسیارسخت است، نباید احتمال به نتیجه نرسیدن مذاکرات را تقویت کند به گونه ای که برای بعد از شکست احتمالی در مذاکرات از امروز برنامه ریزی و اقدام و خود را از لحاظ اقتصادی و دیپلماسی آماده کنیم؟
ما نمی گوییم دولت مطابق "بدبینی" که نویسنده این سطور و عده ای دیگر از ابتدا داشته اند اقدامات خود را طراحی کند چه که حتی ما هم به رغم بدبینی جدی خود تلاش برای مذاکره و تفاهم را امری مفید دانسته و می دانیم اما آیا زمان آن نرسیده است که آقای روحانی در نگاه خوشبینانه زایدالوصف خود که غیرمنطبق با واقعیت های شفاف موجود است بازنگری کنند؟
بنا نداریم با اشاره به جریحه دارشدن غرور ملی که این روزها از تحقیرهای آمریکایی در مردم مشاهده می شود، فضای عقلانی تصمیم گیری را احساسی کنیم اما ضروری به نظر می رسد دولت را به این عقلانیت واقع بینانه تشویق کنیم که خوش بین ترین تحلیلگران داخلی و خارجی احتمال موفقیت مذاکرات را حداکثر ۵۰ درصد می دانند برهمین مبنا آمریکایی ها همانطور که بارها اعلام کرده اند برای بعد از شکست احتمالی مذاکرات برنامه مدونی دارند و براساس همان برنامه هم اکنون در حال اقدام هستند (کافی است به گزارش معاون وزیرخزانه داری آمریکا به کنگره مراجعه کنید) اما آیا دربرابرآن ها ما جز اصرار بر راهگشا دانستن چندمیلیون دلاری که آمریکایی ها از اموال خودمان به صورت قسطی و صدقه گونه به اقتصاد روزمره ما تزریق کرده اند و غیر از امید بستن به خریدهای روزمره و بررسی در حد سبک و سنگین کردن بازار ایران توسط شرکت های اروپایی برنامه دیگری داریم؟
به نظر می رسد دولت باید با واقع بینی، همچنان که به دیپلماسی با ۱+۵ تا زمانی که آن ها بازی را به هم نزده اند، ادامه دهد، اولا با تمرکز براقتصاد درون زا و مدیریت جهادی پشتوانه ای قوی برای دیپلماسی ایجاد کند و ثانیا از فرصت استفاده کرده و با دیپلماسی فعال، کشورهای "غیرمتخاصم" و "موثر" از جمله کشورهای «اروپای دوم» را با حقایق صلح آمیزبودن فعالیت های هسته ای ایران آشنا کند و زمینه شکستن یا حداقل دور زدن تحریم های اروپایی را فراهم کند.
آقای روحانی نباید این تردید را به خود راه دهند که اگر در تغییر جهت گیری تیم اقتصادی خود از نگاه به خارج به اقتصادی درون زا دچار تعلل شوند و برای دستگاه سیاست خارجی دولت همچنان بر استراتژی تک راهبردی "تفاهم با ۱+۵" پافشاری و در دستورکار قرار دادن راهبردهای دیگر تاخیر کنند، ممکن است دیگر نتوانند به وعده های انتخاباتی خود عمل کنند.

کیهان: مقایسه کنید این دو راه را
«مقایسه کنید این دو راه را»عنوان یادداشت روز روزنامه کیهان به قلم جعفر بلوری است که در آن می خوانید؛
۱- یکی از دوستان خبرنگار تعریف می کرد، در جریان دیداری که اخیرا با رهبر انقلاب داشت، حضرت آقا درباره شهید حسن باقری و این که آن شهید بزرگوار چگونه ناممکن ها را ممکن می کرد فرموده بودند:
شهید حسن باقری خبرنگار ساده ای بود که حدود یک سال پس از ورود به جبهه های جنگ، از یک سرباز «عادی»، تبدیل شد به یک «استراتژیست زبده جنگی». با نقشه و برنامه این شهید بزرگوار بود که خرمشهر آزاد شد. این که یک جوان بی تجربه اما معتقد و مومن، چطور ظرف یک سال به یک فرمانده بزرگ و موفق جنگی تبدیل می شود، قطعا برای عده ای نه باورکردنی است نه قابل فهم. اما ما در طول جنگ، ده ها و صدها مورد از این نشدنی ها را شدنی کردیم. طبیعی است که این گونه وقایع را نمی شود با «محاسبات علمی» و «منطق جاری» دنیای امروز به کنکاش نشست مگر اینکه همچون حسن باقری ها، به مسائل نگاه و «کن فیکون» کرد. باقری نشان داد با اعتقاد عملی به «ما می توانیم» در کنار «ایمان» به وعده های الهی است که می شود بسیاری از مشکلات را حل و نشدنی ها را شدنی کرد. (نقل به مضمون)
۲- آغاز حکومت حسنی مبارک با -یکی دو سال اختلاف- همزمان شد با وقوع انقلاب اسلامی ایران. حکومت نظامی مصر در طول ٣۰ سال حاکمیت مبارک، «کاملا» مورد «حمایت» آمریکا بود و حکومت مردمی ایران اسلامی هم «کاملا» تحت «فشار» آمریکا. ایالات متحده در این ٣۰ سال نه تنها از مصر حمایت می کرد بلکه به نوشته «سی ان ان مانی» به این کشور حقوق می داد و در مقابل، علیه جمهوری اسلامی وارد شده و میلیاردها دلار از اموال و دارایی های مردم این کشور را بلوکه می کرد. جنگ ٨ ساله تحمیلی، تحریم های بی سابقه، تلاش برای کودتا، فتنه ٨٨، ترور دانشمندان و نخبگان و... که جای خود را دارد.
احتمالا حاکمان وقت مصر با محاسبات علمی و عقلی خود به این نتیجه رسیده بودند که بدون نزدیکی به آمریکا و داشتن حمایت های این کشور قدرتمند، قادر به ادامه حیات نخواهند بود و احتمالا نتایج همین محاسبات عقلی! نشان می داد «نباید» در مقابل چنین قدرتی ایستاد ولو به قیمت از دست رفتن استقلال و حیثیت و پرستیژ و...
شاید حسنی مبارک مانند برخی در کشور خودمان عقلگرایی را مساوی می دانست با نزدیکی و اعتماد به دشمن و سپس به این نتیجه می رسید که بدون آمریکا و تنش زدایی با این کشور قلدر و «مستکبر» راه به جایی نخواهد برد؛ و این که تنها در صورت اراده این کشور، مصر با آن پیشینه تمدنی و ظرفیت های عظیم انسانی به جایگاه مطلوب خود خواهد رسید. غافل از این که نزدیکی به استکبار «عین» بی عقلی و استکبارستیزی عین عقل و از آموزه های اسلامی است. به تعبیر رهبر انقلاب، استکبارستیزی نه یک شعار بلکه «یک واژه قرآنی است» و «ریشه اساسی استکبار نیز در خودبرتربینی و همه چیز را فرع بر خود دانستن است». (دیدار با فرماندهان بسیج ۲۹ آبانماه ۹۲). این که چگونه نزدیکی به دشمنی که «ریشه» اساسی تفکرات آن خودبرتربینی است و «همه چیز» را تاکید می شود «همه چیز و همه کس» را فرع بر خود می داند، عقل گرایی تفسیر می کنند، سوالی است که خود باید پاسخ آن را بدهند. واقعیت این است که جمهوری اسلامی ایران با استناد به همین دستورات قرآنی است که طی سی و چند سال گذشته به مقابله با استکبار پرداخته و طبیعی است هزینه آن را هم داده است؛ اما نباید از دستاوردهای بی نظیر آن هم غافل شد.
مقایسه ای کنید شرایط امروز مصر و ایران را؛ شرایط امروز ایران با بسیاری از متحدین عربی آمریکا در منطقه را. مگر نه اینکه یکی از مهمترین دلایل شکست نشست مهم و سرنوشت ساز ژنو۲ غیبت ایران در آن بود؟
نتایج نشست ویژه کمیته امنیت ملی مجلس نمایندگان آمریکا در خصوص نفوذ فزاینده ایران در نیمکره غربی که چند ماه پیش و همزمان با انتخابات ریاست جمهوری ایران منتشر شد نشان می دهد قدرت و نفوذ ایران در نیمکره غربی نگرانی های «جدی» استراتژیست های این کشور را به همراه داشته است؟ این قدرت کی و چگونه حاصل شده؟ جز با مقابله با استکبار؟ این دستاوردها حسادت برانگیز است یا پالس هایی که متاسفانه از روی کرنش و ضعف از این سو به آن سو ارسال می شود؟
توان رشک برانگیز هسته ای ایران- که صد افسوس این روزها عده ای در داخل حتی با حرارت تر از دشمن علیه آن موضع می گیرند- دستاورد دیگری است حاصل از «عقلانی» اندیشیدن. همین توان هسته ای است که غرب را با آن همه دبدبه و کبکبه و تکبر به تکاپو انداخته طوری که به نوشته روزنامه تایمز اسرائیل در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۴، اوباما حل این معضل را برای خود یک «پیروزی بزرگ» و به نوشته روزنامه انگلیسی گاردین در ۲۴ نوامبر ۲۰۱٣، حل آن را یک «پیروزی تاریخی» برای غرب می داند.
٣- واقعیت این است که حسنی مبارک هم درست طبق محاسباتی که امروز عده ای در داخل و در لفافه «عقل»، «علم» «دیپلماسی فعال» و... پیش برده و بر آرمان های انقلاب حمله می کنند، به استکبار نزدیک شد و مرسی نیز کما بیش به همان راه رفت و امروز هم هزینه همین محاسبات غیرعقلانی را می دهد. همین روزها است که خبر ریاست جمهوری ژنرال عبدالفتاح السیسی، مجری کودتای نظامی علیه تنها دولت قانونی مصر منتشر شود تا حاصل اعتماد محمد مرسی به آمریکا را نیز به چشم ببینیم!
۴- بحث بر سر استفاده یا به تعبیر بهتر «سوء استفاده» از ابزار «عقل گرایی» است که برخی رسانه های خاص با پرچم کردن آن ارتباط با آمریکا را توجیه می کنند. ظاهرا استفاده از این ابزار همزمان با روی کار آمدن دولت جدید «مد» شده. «شاید» جلوه گری و جذابیت استفاده «ابزاری» از این واژه، مرهون برخی اقدامات نسنجیده و غیرکارشناسی چند ماه آخر دولت آقای احمدی نژاد باشد. چند ماه که شاهد سوء مدیریت باشی و هزینه های سنگین آن را پرداخت کنی، دو مسئله کاربرد پیدا می کند. یکی انگشت گذاشتن روی «نقاط ضعف دیگران» و دیگری متمرکز شدن روی نقاطی که مردم از آنها بیشترین لطمه را خورده اند! یعنی اقتصاد. اما باید توجه داشت که خواندن انشاء در زنگ حساب شاید چند ماهی «جواب» دهد اما نتیجه ادامه این بازی می شود داستان سبد کالا.
چه می دانیم... شاید عده ای فراموش کرده باشند سخنان امام راحلمان را که می فرمود: «کسی تصور نکند که ما راه سازش با جهانخواران را نمی دانیم. ولی هیهات که خادمان اسلام به ملت خود خیانت کنند!... اگر بند بند استخوان هایمان را جدا سازند، اگر سرمان را بالای دار برند، اگر زنده زنده در شعله های آتشمان بسوزانند، اگر زن و فرزندان و هستی مان را در جلوی دیدگانمان به اسارت و غارت برند هرگز امان نامه کفر و شرک را امضا نمی کنیم. (صحیفه امام، ج۲۱، ص۶۹)

جمهوری اسلامی:تحلیل سیاسی هفته
«تحلیل سیاسی هفته»عنوان سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی است که در آن می خوانید؛این روزها در سی و پنجمین دهه فجر انقلاب اسلامی، مردم ایران خود را برای برپایی بزرگترین مانور مردمی و نمایش اقتدار نظام در روز ۲۲ بهمن آماده می کنند. هر چند که سالهاست از روزهای فجرآفرین بهمن ۵۷ فاصله گرفته ایم و بعضی ها ممکن است آن نعمت بزرگ رحمانی و یکرنگی های وحدت آفرینی را که انقلاب اسلامی را به پیروزی رساند فراموش کرده باشند ولی باید دانست که انقلابی ماندن نظام، منوط به احیای همان خصلت ها و روحیه های ایثارگرانه و همدلی های برادرانه است و امروز نیز بیش از پیش با همه اختلاف نظرهایی که ممکن است در سطوح مختلف وجود داشته باشد، برای پاسخگویی به توطئه هایی که دشمنان انقلاب متوجه این سرزمین کرده اند، همه با هم، یکدل و یکزبان، فصل همدلی را مرور کنیم و مشت های گره کرده را به سوی دشمن واحد نشانه بگیریم و بر تداوم انقلاب تاکید کرده و به جهانیان اعلام نمائیم که هرگز بر سراستقلال و آزادگی خود معامله نخواهیم کرد و در برابر زیاده خواهی غرب کوتاه نخواهیم آمد.
این روزها و در پی توافق هسته ای ایران و گروه ۱+۵، تهران به مرکز توجهات کشورها و سفر هیاتهای کارشناسی و اقتصادی خارجی برای مذاکره و توسعه روابط با جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده است. به واقع رفع بخش هایی از تحریم های اقتصادی کشورمان از سوی غرب، از یکسو باعث نقش آ فرینی جمهوری اسلامی ایران در سطح تعاملات منطقه ای و جهانی شده و از سوی دیگر اهمیت اقتصادی و جذابیت های تجاری ایران را به رخ جهانیان کشیده است.
اینکه این روزها تهران شاهد سفر هیاتهای سیاسی، تجاری و اقتصادی از کشورهای مختلف و صاحبان صنایع است، نویدبخش عصر تازه ای از روابط تجاری کشورمان با دنیاست که از سال گذشته با تشدید تحریم های ناعادلانه، شاهد کاهش بیشتر آن بودیم ولی با روی کار آمدن دولت جدید و در پیش گرفتن رویکرد اعتدالی در مناسبات بین المللی به دلیل پیگیری حقوق و منافع ملی با رعایت متانت و تدبیر، شاهد بستری مناسب برای تنش زدایی و مراودات اقتصادی با دنیا هستیم.
سرانجام در هفته جاری وعده توزیع سبد کالایی دولت یازدهم محقق شد ولی ایکاش با چنین تبعات و کاستی هایی صورت نمی گرفت. واقعیت اینست همانگونه که برخی کارشناسان با توجه به این نحوه توزیع پرمسأله مقادیری ناچیز از کالاهای ضروری بین اقشار محدود حدس می زدند، این حرکت دولت تدبیر و امید نیز حرکتی ناپخته و کارشناسی نشده، از سنخ حرکتهای پوپولیستی دولت نهم و دهم بود که برای جلب رضایت کوتاه مردم طراحی شده است. به هر حال این حرکت با توجه به عدم امکان استمرار آن در آینده و شناسایی غیردقیق افراد تحت پوشش با واکنش هایی روبرو شده و اعتراضایی را برانگیخته که انتظار می رود دولت نسبت به ساماندهی و رفع مشکلات، چاره اندیشی مناسب را انجام دهد.
این هفته با ورود موج جدیدی از هوای سرد، بارش برف که مدتها مردم کشور برای نزول آن لحظه شماری می کردند، آغاز شد و مناطق وسیعی از کشور زیر پوشش برف قرار گرفت. بارش رحمت الهی اگرچه در ابتدا موجب خوشحالی مردم استانهای مختلف را فراهم کرد ولی به علت عدم آمادگی و ناهماهنگی بخشهای اجرایی باعث بروز مشکلاتی شد و روزهای سخت و دشواری را برای مردم ایجاد کرد. متأسفانه بسته شدن راههای مواصلاتی، قطع آب، برق و گاز معضلات بسیاری را در استانهای شمالی رقم زد به نحوی که خدمات رسانی عادی مختل گردیدو رئیس جمهور مجبور شد دستور ویژه ای را برای کمک رسانی به مردم صادر کند. ایجاد چنین وضعیتی در کشور بار دیگر این سوال را مطرح می کند که آیا بروز این همه مشکل به خاطر وقوع برف، طبیعی است؟ ستاد مدیریت بحران، در کجای این حادثه ایستاده است؟ مشکل از برف است یا بی برنامگی برای مقابله با بحران های طبیعی و یا از بی تدبیری مسئولان؟
پاسخ هرچه هست، نتیجه آن فرو رفتن مردم در مشکلات طاقت فرسایی است که همه ساله باید شاهد تکرار آن باشند. قطعاً بسیاری از کشورهای دیگر جهان مانند کشور ما با چنین پدیده هایی درگیر هستند، اما اتکای آنان به تجربیات گذشته و سازماندهی امور و مدیریت توانمند، مانع از آن می شود که در مقابل حوادث زانو زده و تسلیم شرایط شوند.
این هفته در صحنه بین المللی، تحولات بحرین، افغانستان و سوریه را به دلیل اهمیت رویدادها در این کشورها مورد بررسی قرار می دهیم. در بحرین، رژیم آل خلیفه در ادامه سیاست های سرکوبگرانه، "شورای علمای شیعه" را منحل اعلام کرد تا به زعم خود، انسجام معترضین را برهم بزند و روند مبارزه آزادیخواهانه و عدالت طلبانه ملت بحرین را مختل کند. رژیم بحرین همچنین قانون تشدید مجازات معترضین را که به تصویب مجلس فرمایشی رسیده بود تایید کرد تا نیروهای دولتی برای قلع و قمع مبارزین و مردم معترض با دست بازتر عمل نمایند. از جمله مواردی که در قانون جدید آمده این است که کسانی که به شخص شاه توهین نمایند به هفت سال زندان محکوم خواهند شد، درحالی که مجازات قبلی تنها چند روز زندان بود.
مبارزات مردم بحرین علیه حکومت خودکامه و فاسد آل خلیفه وارد سومین سال شده است. در این مدت، حکومت منامه که تنها نماینده اقلیت کوچکی در این کشور می باشد برای حفظ قدرت، به هر جنایت و اقدام ضدانسانی دست زده است. از شکنجه وحشیانه زندانیان سیاسی تا کشتار معترضان با انواع سلاحهای اهدایی غرب و حمله به منازل مردم، از جمله اقدامات رژیم برای خاموش کردن ندای حق طلبانه و سرکوب جنبش مسالمت آمیز مردم بحرین بوده و تصمیمات اخیر رژیم بحرین نیز در راستای سیاست های گذشته است. با اینحال وحشت و انفعال در رفتار سردمداران رژیم بحرین کاملاً مشهود است. مردم بحرین با پایداری شجاعانه، پس از گذشت سه سال همچنان در صحنه مبارزه هستند و همین موضوع تاییدی بر شکست تمامی تدابیر رژیم است و پیروزی انقلاب بحرین را در آینده نه چندان دور نوید می دهد.
این هفته، حامد کرزای رئیس جمهور افغانستان لحن خود علیه آمریکا را تندتر کرد تا چنین وانمود کند که او دیگر سرسپردگی به واشنگتن ندارد و یک سیاستمدار مستقل و وطن دوست است. کرزای که از چندی قبل با پیش گرفتن لحن منتقدانه علیه آمریکا، عصبانیت دولتمردان آن کشور را باعث گردیده، این هفته نیز گفت که حضور آمریکایی ها در افغانستان خیری برای افغانستان نداشته است. کرزای حتی برای اینکه ثابت کند دیگر نوکر و وابسته آمریکایی ها نیست گفت که هفت ماه است با اوباما حرف نزده است!
واقعیت این است که کرزای درصدد است فضا را برای توجیه حضور خود، در دوره بعد از خروج آمریکایی ها مساعد سازد. بدیهی است که کرزای با حمایت آمریکا قدرت گرفت و ادامه حکومت وی نیز با پشتیبانی آمریکایی ها میسر بوده است. بیم کرزای از آن است که پس از خروج بخش عمده ای از نیروهای آمریکایی، کفه قدرت به نفع مخالفان حکومت وی سنگین شود و معلوم نیست در آن صورت سرنوشت وی چگونه خواهد بود. از اینرو حامد کرزای تلاش می کند با ژست های ضد آمریکایی، به گونه ای با مخالفان رژیم خود به ویژه طالبان به مصالحه برسد تا همچنان نفوذ خود را در افغانستان حفظ کند، مخالفت کرزای با توافق امنیتی واشنگتن - کابل نیز در همین راستا قابل بررسی است.
این هفته، تحولات سوریه تحت الشعاع اجلاس ژنو ۲ قرار داشت که با وجود تلاش های گسترده بانیان آن نشست، به ویژه آمریکا، نتیجه ای از آن حاصل نشد و تنها دستاورد آن اجلاس این بود که طرفین موافقت کردند دومین دور اجلاس را نیز برگزار کنند. آمریکا متحدین غربی و عربی اش به شدت تلاش کردند تا محور مذاکرات ژنو ۲ را "تشکیل دولت انتقالی" قرار دهند. توجیه آنها نیز این بود که لزوم تشکیل دولت انتقالی، در ژنو ۱ لحاظ شده و ژنو ۲ باید این بند را به اجرا برساند. با اینحال مواضع سرسخت و قاطع حکومت سوریه در اجلاس ژنو، این ترفند را خنثی کرد. حکومت سوریه صریحاً اعلام کرد لزومی نمی بیند تسلیم این خواسته غیرمنطقی، یعنی کنار رفتن بشار اسد از حکومت شود بلکه این مردم سوریه هستند که صلاحیت تعیین تکلیف بشار اسد و حکومت سوریه را دارند.
همزمان، رئیس یک سازمان اطلاعاتی آمریکا اذعان کرد که جایگاه بشار اسد از گذشته قوی تر شده است "جیمز کلاپر" تاکید کرد بشار اسد، به خصوص پس از قضیه توافق امحای تسلیحات شیمیایی، جایگاه مستحکمتری پیدا کرده است و می تواند همچنان در قدرت باقی بماند.

رسالت:روحیه انقلابی و تکلیف ما‏
«روحیه انقلابی و تکلیف ما‏»عنوان سرمقاله روزنامه رسالت به قلم دکتر حامد حاجی حیدری است که در آن می خوانید؛
‏ قضیه
هر چند "از یک دید وسیع تر..."، کشور ما از زمان فتوای مهم تحریم تنباکو، که آغاز ورود پر توان مرجعیت دینی به عرصه سیاست، و به تبع، ایجاد تحرک دینی ویژه در کالبد تمدن ما بود، تا کنون روند متزاید رو به پیشرفتی داشته است، و هر چند که پس از وقوع انقلاب، به رغم همه دشواری ها و مضیقه ها، روند رو به پیشرفت ما غیر قابل انکار بوده است، اما امسال، سالگرد انقلاب اسلامی، به همت دولت مردان عالی مقام و نخبگان سیاسی کم تحرک، شور و حال انقلابی همیشگی را ندارد.
لحن نه چندان عزت مند سیاست خارجی ما، ابراز ناتوانی رئیس جمهور کشور در مقابل اصحاب رسانه آمریکایی در قلب نیویورک از خزانه خالی، در کنار بی تدبیری توزیع سبد کالا، یا ناتوانی محرز دولت در واکنش مناسب به امواج سرما که عملاً با ناکارآمدی همراه شده است، عزل متجاوز از ۲۶۰۰ مدیر تازه نفس جوان که در سخت ترین شرایط هشتاد و هشت پشت انقلاب را خالی نکردند، و به کار گماری مدیرانی که نه تنها دیگر از طراوت جوانی و انقلابی در ایشان اثری نیست، بلکه در شرایط سخت هشتاد و هشت، یا پشت انقلاب را خالی کردند، یا بی پرده به روی انقلاب قداره کشیدند،...
همه این ها ... همه و همه، شباهت دولت ما را به سیاست یک ملت انقلابی زایل می کند، و به تبع، حس شور و حال انقلابی را در این سالگرد انقلاب، از کشور می گیرد. گاه، به نظر می رسد که تنها چیزی که دولت ما را هنوز شبیه دولت انقلابی نگه داشته است، دیدار رئیس جمهور با جانبازان باشد، شاید که تأثیر خود را بر روحیه سیاست گذاران بگذارد. خدا این جانبازان و ایثارگران را از ما نگیرد، که هنوز هم منشأ برکت اند. ولی فقط همین نما برای یک دولت انقلابی کافیست؟ ‏
امسال، سالگرد انقلاب، حال و هوای همیشگی را ندارد. باید فکری کرد...؛ باید امیدوارانه فکری کرد. ملتی که خدا دارد، بن بست ندارد. در این یادداشت، اول "از یک دید وسیع تر..."، به موضوع خواهیم نگریست، و سپس، تزهایی را برای برون رفت از این وضع و حال غیر انقلابی مطرح خواهیم نمود...
‏‏ از یک دید وسیع تر...
از اول انقلاب تا امروز، که سی و پنج سال می گذرد، در حوادث گوناگون، حوادثی که بعضی از آن ها، می توانست یک ملت را، یک نظام را از جا بکند، می توانست یک کشور را دچار دریای طوفانی ای بکند که ندانند چه می کنند و چه باید بکنند (همین طور که می بینیم در بعضی از کشورهای همسایه ی مان) برای این کشور پیش آمد؛ اما، این کشتی استوار که متکی به ایمان های مردم، به اراده مردم، به دل نورانی مردم به ذکر خدا بود، در این طوفان های گوناگون، اندک اضطرابی پیدا نکرد. این، نشانه رحمت الهی است؛ این، نشانه تفضلات خداوند به ملت مومن است.
با وجود این همه عوامل انحراف، بحمد الله ملت ما مومنند، خدا دوستند، دین شناسند، به معنویت علاقه مندند. امروز جوان ها در دنیایی که مادی گری بر آن حاکم است، غرق در حیرت و آشفتگی اند؛ دوری از معنویت آن ها را دچار آشگفتی کرده است؛ نمی دانند چه بکنند؛ متفکرانشان هم مانده اند؛ و بعضی از آن ها فهمیده اند که راه اصلاح کارهایشان مراجعه به معنویت است. ولی چه جور می توانند معنویت از دست رفته را، معنویتی را که دو قرن است در کشورهای غربی دائماً با وسائل گوناگون کوبیده شده است، برگردانند؟ کار آسانی نیست؛ اما، ملت ما این جور نیست. ملت ما در این مجرای عظیم معنویت حرکت کرد، با معنویت توانست یک انقلابِ با این عظمت را به پیروزی برساند، با معنویت توانست در این دنیای مادی یک نظام اسلامی را که متکی به معنویت است، برافرازد، پایه های آن را محکم کند و آن را در مقابل، تهاجم ها و طوفان های گوناگون حفظ کند.
ملت ما یک جنگ هشت ساله تحمیلی را با تکیه به همین معنویت توانست با سرافرازی و پیروزی طی کند. امروز هم جوان های ما اکثراً جوان های مومن و معنوی هستند. حتّی آن کسانی که به ظاهر گرایش معنوی در سیمای آن ها نیست، انسان در مواقع حساس می بیند دل هایشان متوجه خداست. بارها من عرض کرده ام که در این شب های قدر، در این روزهای اعتکاف، در این مراسم نماز عید فطر، چه افرادی، چه اشخاصی که انسان گمان نمی کند، دل هایشان را متوجه خدا می کنند.
مشمول تفضلات الهی شدن یک مسئله است، حفظ تفضلات و رحمت الهی یک مسئله دیگر. مبادا به خودمان مغرور شویم؛ مبادا وقتی دست کمک پروردگار را در شمایل جانبازان می بینیم، بگوییم: "ما که مورد توجه پروردگار هستیم" و از وظایفمان غفلت کنیم؛ مبادا یاد خدا از دل ها برود. باید جوان ها، این دل های پاک را، این دل های نورانی را، این دل های نرم را مغتنم بشمرند؛ آن ها را با یاد پروردگار سیراب کنند؛ آن ها را از ذکر خدا لبریز کنید، که خدای متعال توجهاتش را و رحمتش را بر این ملت مستدام خواهد کرد (برداشت از آیت الله سید علی حسینی خامنه ای، مقام معظم رهبری).
‏‏ دقیقاً چه باید کرد؟
گام اول: گروه "نخبگان غیردولتی"، که امروز با اخراج توأم با بی مهری بیش از ۲۶۰۰ مدیر دولتی جوان، به یک پیکره بزرگ که نه، به یک توده "عظیم" تبدیل شده اند، امروز باید متشکل شوند، و احساس مسئولیت انقلابی کنند. آن ها وظیفه دارند.‏
برای استمرار مشمول تفضلات الهی شدن، ابتدا احساس مسوولیت انقلابی لازم است. باید، همه، حس اضطرار و نیاز جدی داشته باشند به چیزی که عامل اصلی پیشرفت و مقاومت ما طی سی و پنج سال اخیر بوده است. گروه "نخبگان غیردولتی"، باید حرکت به سمت "روحیه انقلابی" را برای حیات خود و اجتماع مهم بدانند. تک تک نخبگان، بدون آن که تکلیف را به گردن دیگری بیندازند، باید در حیطه عملکرد خود، تهدیدات بالقوه را شناسایی کنند، و سناریوهایی بسازند که نشان دهد در آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد. آن ها باید از هر فرصتی، برای بیان ضرورت "روحیه انقلابی" استفاده کنند. با مردم، گفتگو کنند، و دلایلی قانع کننده برای تغییر بیاورند. نهایتاً از همفکری با مردم، برای تقویت روحیه انقلابی کمک بگیرند.
‏‏گام دوم: در گام دوم، و پس از بر آمدن یک حس واقعی اضطرار تغییر، باید ائتلافی قدرتمند تشکیل دهند. این موضوع، نیاز به رهبری قوی و حمایت افراد کلیدی اجتماع دارد. برای راهبری تغییر به سمت "روحیه انقلابی"، نیاز به اتحاد نیرومند از افراد با نفوذ اجتماع، چه اجتماع عینی، و چه اجتماع شبکه ای هست. این افراد، باید با ارتباط های منطقی و عقیدتی و عاطفی به هم پیوند یابند و پیوند آن ها مدام تقویت شود.
گام سوم: برای ایجاد و تحکیم ائتلاف میان نخبگان، و در نهایت سازماندهی یک اتاق فرمان برای تغییر، خلق یک چشم انداز آینده، نقش کلیدی دارد. همه نخبگان باید به سهم خود، تصویر یک چشم انداز آینده منطقی و قابل درک و به یادماندنی از تغییر را برای مردم بسازند، و مسیرهای رسیدن به آن را معلوم نمایند. به لحاظ عملیاتی، نخبگان غیر دولتی، باید ارزش هایی که برای ایجاد تغییر ضروری هستند، تعیین کنند؛ برای رسیدن به این چشم انداز، استراتژی تعریف کنند؛ و برای رسیدن به این چشم انداز استراتژیک، ممارست و تشریک مساعی نمایند.
گام چهارم: نخبگان، باید از طریق چشم انداز تغییر، با افراد ارتباط برقرار کنند. نهایتاً، آن چشم انداز و استراتژی ای موثر واقع می شود که در جملات کوتاهی میان مردم رد و بدل شود، و هر یک از مردم بتوانند در چند دقیقه آن را توصیف کنند. نخبگان انقلابی باید از هر فرصتی برای صحبت با مردم در مورد چشم انداز آینده انقلاب استفاده کنند، و به طور آشکار و بی پرده به مردم نشان دهند که دغدغه های آن ها چگونه با تغییر پاسخ داده می شود. یک نکته دیگر این است که برای حفظ انقلاب و روحیه انقلابی، نخبه برج عاج نشین به درد نمی خورد؛ بلکه باید تغییر را راهبری کرد و گام به گام و در هر مقطع، مسیر را برای مردم انقلابی معلوم نمود.
گام پنجم: در مرحله بعد، نخبگان انقلابی باید موانع را از سر راه بردارند. اتاق فرمان نخبگان انقلابی، در استمرار خط خود، پس از ارائه چشم انداز و استراتژی و تبیین آن برای مردم، ساختار اجتماعی را رصد می کنند، و از این که همه لایه های اجتماع، همراه آن ها خواهند بود، اطمینان حاصل می کنند. باید بخشی از مردم که هنوز چشم امید به این گفتمان غیرانقلابی دارند را بررسی و نیازهای آن ها را شناسایی کرد، تا راه حل کامل روحیه انقلابی برای آن مشکلات ارائه شود.‏
گام ششم: نخبگان با روحیه انقلابی، در ادامه خط تغییر، باید پیروزی های کوتاه مدت و میان مدت به دست آورند، طوری که به واسطه آن، انگیزه مردم برای استمرار خط انقلاب تحکیم شود. نخبگان انقلابی، باید به اجتماع خود طعم خوب حاصل از روحیه انقلابی را در سراسر مسیر بچشانند. تا به این ترتیب، مدام افراد جدیدی به سازمان اصولگرایانه تغییر اضافه شود و بر سرعت بازگشت کشور به خط انقلاب افزوده شود. بدین ترتیب است که روحیه انقلابی، بیش از پیش، به بخش ثابتی از فرهنگ جدید ما تبدیل می شود، و برکات بلندمدت خود را هر چه بیشتر به جای خواهد گذاشت.‏

تهران امروز:ادامه سیاست چماق و هویج
«ادامه سیاست چماق و هویج»عنوان سرمقاله روزنامه تهران امروز به قلم حشمت الله فلاحت پیشه است که در آن می خوانید؛تازه ترین سخنان وندی شرمن، نماینده آمریکا در مذاکرات هسته ای با ایران نشان می دهد که واشنگتن برنامه ای وسیع را برای مواجهه با ایران در دور نهایی مذاکرات هسته ای تدارک دیده و درصدد است هر چه بیشتر اهرم های فشار علیه ایران تهیه کند. وندی شرمن به مسائل مختلفی از فعالیت های هسته ای ایران و مسائل حقوق بشر و حتی توزیع سبدکالایی در ایران اشاره کرده که نشاندهنده کنجکاوی عمیقی است که آمریکایی ها درباره تحولات ایران در دستور کار خود قرار داده اند. در این راستا مشخص است که تیم مذاکره کننده هسته ای ایران غیر از موضوع هسته ای برنامه دیگری را در دستور کار خود ندارد و آنچه که در قالب توافق ژنو نیز شکل گرفته تا مرحله نهایی آن که هنوز عملی نشده است،مربوط به موضوعات هسته ای است و قرار نیست موضوع دیگری در آن مورد بحث وبررسی قرار گیرد.
به نظر می رسد چند عامل باعث شده است که وندی شرمن معاون وزیرخارجه آمریکا اظهارات تندی را در جلسه استماع مجلس سنای این کشور علیه ایران بیان کند.یکی از این دلایل سیاست همیشگی چماق و هویج است که براساس آن آمریکایی ها تلاش می کنند سیاست خارجی خود در قبال ایران را به گونه ای تدوین کنند که بتوانند بر اساس آن به مرگ بگیرند که ایران به تب راضی شود.
نکته دیگر موضوع تحریم های ایران است که آمریکا تلاش می کند آن را به اهرمی پایدار تبدیل کند تا اگر در دوره ای به این نتیجه رسیدند که از این اهرم درباره موضوعات هسته ای نمی توانند استفاده کنند و آژانس بین المللی انرژی اتمی حکم داد که دربرنامه هسته ای ایران ایرادی وجود ندارد،آنها بتوانند از بهانه های دیگری شبیه حقوق بشر برای اعمال این تحریم ها استفاده کنند. نکته ای که باید بدان توجه داشت این است که ایران در قبال سیاست های آمریکا باید واکنشی مبنی بر آمادگی داشته باشد یعنی این موضوعات ایران را از مسیر خارج نکند و از سوی دیگر بتواند باعث شود ایران آمادگی لازم را در شرایط پیچیده تر در قبال آمریکا به دست آورد.
یکی دیگر از دلایل رفتار شرمن این است که چون آمریکایی ها نتوانسته اند در منطقه خاورمیانه سیاست های خود را اجرا کنند تلاش می کنند هر جا که بتوانند به ایران ضربه بزنند،آنچه وندی شرمن درباره سبدکالا مطرح کرد ابزاری برای تحقیر مردم ایران بود.کاری که دولت حسن روحانی در این باره باید انجام دهد،استفاده از تجریه ۱۶ سال گذشته است که براساس آن نباید از شمشیر عریان در قبال آمریکا استفاده کند ضمن اینکه نباید از ژست تمام لبخند در این زمینه استفاده کند،ایران باید بتواند از شمشیر در غلاف استفاده کند که نشان دهنده قدرت ایران است و این شمشیر هیچ گاه نباید از کمر سیاستمداران ما باز شود.در واقع ایران در عین حال که بنابر موقعیت از سیاست لبخند دیپلماتیک بهره می برد باید بر اساس یک سیاست گام به گام استفاده کند.
باید در نظر داشت،رفتاری که آمریکایی ها نشان داده اند، در ادامه موضع گیری هایی است که تا به حال داشته اند.ولی در نهایت آنچه بر مذاکرات اثر خواهد گذاشت خودش را در توافق ها نشان خواهد داد.آمریکایی ها در مقام و موقعیت و قدرتی نیستند که بتوانند اظهارات شرمن را عملی کنند و اگر زمانی بخواهند تن به عملی کردن چنین مواردی بدهند نتیجه ای جز شکست به دست نخواهند آورد.

قدس:نوآوری در سنت
«نوآوری در سنت»عنوان یادداشت روز روزنامه قدس به قلم آرش شفاعی است که در آن می خوانید؛ شاعران عصر مشروطه همواره در نوشته ها و سروده هایشان از انقلاب ادبی سخن گفته اند. در سروده های این گروه از شاعران که تحت تأثیر انقلابهای قرن هفده تا نوزده در جهان بوده اند، ...
میان انقلاب به معنای دگرگونی سیاسی و اجتماعی و انقلاب در وجه هنری و ادبی آن پیوستگی اندامواری وجود دارد.
شاید همزمانی بسیاری از تحولات سیاسی و فرهنگی در جهان غرب که همزمان با تغییر چهره سیاسی کشورها، به تغییر آرایش هنری و ادبی آنها منجر می شد، شاعران ایرانی را به این فکر انداخته بود که نمی توان نظام استبدادی را به مشروطه سلطنتی بدل کرد، اما همراستا با این انقلاب، در ادبیات انقلاب نکرد.
شاعران آن روزگار فهمیده بودند که نمی توانند بسیاری از حرفها و نیازهای روز را در قالب شعرهایشان به مخاطبان بیان کنند، اما فکر می کردند برای رفع این مشکل باید دست به تغییرات ماهوی در ادبیات بزنند و صورت و سیرت آن را دگرگون کنند، اما نمی دانستند این کار چگونه ممکن است.
وقتی نیما به میان آمد و حرفهای تازه بیان کرد، اتفاقاً همان هایی که از لزوم انقلاب ادبی سخن می گفتند در برابر او موضع گرفتند و به تمسخرش پرداختند و سعی کردند امکان رسیدن پیامش را به گوش مخاطبان از او بگیرند.
مشکل اصلی در این بود که معتقدان به انقلاب ادبی، خود دچار جمود فکری و ذوقی شده بودند و چنان در سنتها مانده بودند که ناخودآگاه دشمن هرگونه نوآوری شده بودند. ضمن اینکه نیما از همان ابتدا گرانیگاه های فکری آن ها را هدف قرار داد و به آن ها نشان داد که مشکلشان در شعر چیست.
نیما چه گفت
درباره تأثیر نیما بر شاعران دوران خود و حتی پس از خود بسیار نوشته اند و نوشته ایم. قصد در اینجا توضیح فنی درباره کار نیما نیست. نکته مهم در این میان این است که نیما به شاعران نشان داد آن چیزی را برزبان برانند که حرف خود آنهاست. او منتقد این مسأله بود که چرا همه شاعران در طول دوره های تاریخی از یک منظر و با یک چشم دنیا را تماشا کرده اند.
حرف اصلی نیما درباره قالبهای شعری یا وزن شعر نبود، اگرچه بسیاری همین بخش از پیشنهادهای او را فهمیدند و به همین دلیل هم به او حمله کردند.
حرف نیما روشن بود او می گفت یک شاعر با پیشینه و روحیات و زیستگاه مشخص باید با شاعری دیگر که از این لحاظ با او متفاوت است، فرق داشته باشد. او می گفت یک شاعر شمالی وقتی به طبیعت نگاه می کند باید چیزی متفاوت از یک شاعر کویر نشین ببیند و توصیف کند، در حالیکه تا آن زمان وصف طبیعت در شعر ما محدود به همان تفاوت میان گل و ریاحین و غزلسرایی بلبل برای گل بود.
حرف اصلی نیما این بود که شاعران به جای محدود کردن خود در توصیف کلیات و آه و ناله کردن های تکراری، درباره زندگی امروز و دغدغه های انسان امروز حرف بزنند. سعی کنند فاصله ای که میان خود و دنیای پیرامونشان ایجاد کرده اند از بین ببرند و در یک کلام «خودشان باشند».
سالها پس از مشروطه و حوادث منجر به استقرار نظام استبدادی پهلوی، باردیگر در اواخر قرن بیستم زمزمه های یک انقلاب در ایران پدیدار شد. بازهم چون دوران مشروطه که گروهی از اهل ادب منتظر یک انقلاب ادبی بودند تا ادبیات انقلابی را کامل کند، همه به تکاپو افتاده بودند، اما اتفاقی که در جریان انقلاب اسلامی افتاد، کمی شگفت آور بود.
با وجود این که بسیاری از شاعران در سالهای منتهی به دهه پنجاه در حیطه شعر نیمایی و شعر بی وزن به تجربه های درخشان و گاه بسیار آوانگاردی دست پیدا کرده بودند و شعر ما موجهای ناب، حجم و مانند آن را یکی پس از دیگری تجربه می کرد؛ در حالیکه شاعران به توانایی های فرمی تازه ای دست یافته بودند، انقلاب نسلی از شاعران را به عرصه آورد که در قالبهای سنتی و کلاسیک تجربه می کردند و شعرهایشان از جریان آوانگارد روز فاصله داشت.
آیا این کار یک نوع عقبگرد محسوب می شد؟ آیا شاعران انقلابی از دست یافتن به مرزهای تازه در فرم عاجز بودند که مجبور به بازگشت به غزل و مثنوی و رباعی شدند؟
پاسخ در اینجاست که شاعران پیش از انقلاب یعنی از نیما تا اواخر دهه پنجاه، مخاطبان خود را در بین طبقه روشنفکران و نخبگان می جستند.آنها به بازی های زبانی و فرمی دچار شده بودند و هر روز در این عرصه اتفاقی تازه می افتاد، اما شاعران انقلابی به جامعه در کلیت آن بخصوص بخش سنتی و مذهبی آن نظر داشتند. خاستگاه بسیاری از این شاعران از این طبقه بود و آنان می دانستند که مخاطبانشان عمدتاً از بخش سنتی اجتماع است و برای همین بود که شاعران انقلاب تلفیق میان آموزه های نیما و قالبهای آشنا برای مردم سنتی ایجاد کردند.
انقلاب باعث تجدید حیات قالبهای سنتی شعر فارسی شد، اما ماهیت آنها را تغییر داد. غزل پس از نیما با غزل قبل از نیما متفاوت بود و شاعران انقلابی نیز با گوش جان سپردن به درسهای نیما، این درسها را در قالبهای سنتی جاری کردند و به این ترتیب نه تنها این قالبها از انزوا خارج شد و صدای شعر انقلاب را راحت تر به گوش مخاطبانش رساند بلکه درسهای نیما را به گوش مخاطبانی رساند که به دلیل علاقه به قالب های سنتی به ضرورت های شعر امروز پی نبرده بودند.

وطن امروز:خدمت بی منت سرهنگ ها
«خدمت بی منت سرهنگ ها»عنوان سرمقاله روزنامه وطن امروز به قلم حسین قدیانی است که در آن می خوانید؛ اگر بولدوزر خشن مثلا باسوادها کاری جز اهانت به اقشار مختلف ملت ندارد، زنده باد بولدوزر مهربان، مردمی و دلسوز سرهنگ ها و سربازها که برف را از پیش پای مردم می روبد، بی آنکه کار داشته باشد به مصداق رأی شان در انتخابات. زنده باد جوانان بسیجی امامزاده باصفای شیرود که کار خود را رها کردند و ٣ روز تمام به برف زده های تنکابن، آذوقه دادند، بی آنکه سوال از ایمان شان کنند یا اینکه بپرسند از میزان سوادشان! ادب مرد اگر به ز دولت اوست، در دولت آن سرهنگ ارتشی است که ٣ شب تمام در «واجارگاه» و «رحیم آباد» تا آنجا که در توان داشت، قصور دولتی ها را جبران کرد اما مگر بند می آمد بارش برف؟! دولت واقعی این ملت، همان کسانی اند که مخلصانه برای شان کار مضاعف، جهادی، غیرتعریف شده، خارج از ساعت اداری و بسیجی وار انجام می دهند، نه کسانی که وظایف اصل کاری را رها کرده، علیه اصحاب نقد، درشتگویی می کنند.
دولت، به میز و دفتر و دستک و خدم و حشم نیست، به عزم و اراده آن راننده دیپلمه ای است که رفته سپاه تا اگر جنگ شد، با دشمن این ملت بجنگد! دولت، هم وزارت نیرو دارد، هم وزارت راه اما وقتی با گذشت ۵ روز از برف و بوران فراوان، تازه آقایان وزرا یاد وظایف شان افتاده اند، باید هم وزارت نیرو را در بازوی آن سرهنگ ارتشی مشاهده کرد که برق بلد است، ادب بلد است، غیرت بلد است، حضور در صحنه بلد است، مردمی بودن بلد است و وزارت راه را در ایمان آن سپاهی که ٣ شب خانه نرفت و ماند در خیابان، بلکه از حجم مشکلات بکاهد. جخت بلا بعد از چند روز، آفتاب زودتر از پشت ابرها سر درآورد تا بعضی وزرا!
تو وقتی صدقه ای باشد دیپلماسی ات، بار جنگ را آوار می کنی روی دوش سرهنگ ها و وقتی باز هم صدقه ای باشد اقتصادت، بار برف را آوار می کنی روی دوش این و آن، این بار نه در جنگ، که در زندگی! بوسه باید زد همت بسیج را، ارتش را، سپاه را که به جای ریاست بر جمهور، سربازی می کنند برای جمهور و خدمت می کنند به برف زده ها، بی آنکه بپرسند؛ «تویی که داری آذوقه می گیری، اول بگو در انتخابات، رای داده ای یا نه؟! و به که؟! و چرا؟! و اول بگذار، یک گلایه ای از تو بکنم، بعد نانت دهم؛ چرا از ما خصوصی حمایت می کنی؟! » حقا که چه کلاس درسی گذاشتند سربازان جمهور برای بعضی ها. اصلش سواد یعنی فهم و به کارگیری همین مسائل، و الا «سواد» در لغت یعنی «سیاهی».

جوان:راهبرد تحقیر ملی پس از تعلیق
«راهبرد تحقیر ملی پس از تعلیق»عنوان سرمقاله روزنامه جوان به قلم غلامرضا صادقیان است که در آن می خوانید؛«وندی شرمن» معاون وزیر خارجه امریکا از روز گذشته بر گرانیگاه تفکر و تمرکز نیروهای انقلاب فشار می آورد.
«وندی شرمن» معاون وزیر خارجه امریکا از روز گذشته بر گرانیگاه تفکر و تمرکز نیروهای انقلاب فشار می آورد. او یکباره به یک «نام» بدل شد، نامی فراتر از «اوباما و کری». او مأموریت یافت تا تحقیر ملی ایرانیان را در «ابعاد وسیع» آغاز کند. سخنان او از یک زاویه تفاوتی آشکار با همه آن تحقیر و توهین هایی داشت که پس از توافق هسته ای در ژست های تریبونی اوباما و کری دیده بودیم. شرمن آن مقدار از شرم را که کاخ سفید رعایت می کرد، بر زمین گذاشت و با سرک کشیدن در لایه های درونی جامعه ایران و صف های تدبیر سبد کالا، بر طبل رسوایی و تحقیر غرور ملی تمدن ایران کوبید.
اما حقیقتاً این وندی شرمن نیست که به پرنده غرور ایرانیان تیر می افکند. آنچه را که او امروز به آن مأموریت یافته است، بیشتر منتقدان منصف توافق هسته ای ژنو - نخوانید کم سوادها! - صادقانه پیش بینی می کردند و حالا احساس می کنند که تیرهای شرمن در کمان کسانی نشسته است که حتی یک پیش بینی ساده از« میزان اعتماد به امریکا» را بر نمی تابیدند و به جای موضع گیری های عزتمند و صریح در برابر تحقیر های امریکایی، به سخنانی مبهم و غیر قابل اتکا و قابل تکذیب – نظیر آنچه که در گفت و گوی اخیر ظریف با شبکه سوئیسی در موضوع رسمیت اسرائیل دیدیم- یا تخریب و توهین به منتقدان هسته ای و کم سوادخواندن آنها در سخنان رئیس جمهور، بسنده شده است.
امروز رئیس جمهور و تیم مذاکره کننده هسته ای در برابر چالش جدیدی با امریکا قرار گرفته اند که این چالش اتفاقاً در نظرات منتقدان مثلاً کم سواد(! ) منعکس شده بود؛ ظریف و روحانی هر روز که از خواب پا می شوند – مطابق همان پیش بینی ها – به یکباره با تریبون های متعددی مواجه می شوند که در امریکا وظیفه «تحقیر ملی ایرانیان» را با رصد اتفاقات و اختلافات درون ایران برعهده گرفته اند. کاری که در دولت ما تریبونی برای مقابله به مثل ندارد و فقط هر از گاهی پس از تذکر فراوان رسانه ها و شخصیت های سیاسی، به شکلی که نه سیخ بسوزد و نه کباب به برخی سخنگوها یا معاونان واگذار می شود و به راحتی از پاسخ در همان «سطح گوینده» و «سطح کلام» عبور می کنند.
در حالی که سخنان چند پهلوی ظریف در برابر شبکه های جهانی، چنگی به دل نیروهای انقلاب نمی زند و بچه های انقلاب خوشبینانه آن را سهو ظریف یا قلب آن رسانه می پندارند و انتظار تکذیب آن را می کشند، آیا سخنان او در دیدارهای خصوصی مکرر با کری و شرکای اروپایی امریکا می تواند مانعی برای «راهبرد» تحقیر مردم ایران باشد؟!
امروز از شرمن می شنویم که « ایران برای ادامه یک برنامه هسته ای صلح آمیز، به داشتن تأسیسات غنی سازی زیر زمینی و به شدت محافظت شده همچون فردو و به یک رآکتور آب سنگین در اراک نیازی ندارد» و خبر ها حاکی است کری در دیدارهای اخیرش حداقل زمان رسیدن به توافق نهایی را ۲۰ سال اعلام و تأکید کرده که حتی در آن زمان هم تحریم ها ممکن است ادامه داشته باشد. در برابر این سخنان اما از معاون وزیر خارجه و سخنگوی تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان در گفت و گو با یک سایت داخلی می شنویم که « یکی از کارهای سخت ما تعیین طول دوره راه حل جامع یا گام نهایی خواهد بود. کار سخت دیگر ما در گام نهایی موضوع اراک است. ما دنبال حفظ آب سنگین اراک به عنوان یک دستاورد ملی هستیم. »
سخن گفتن عراقچی از «سخت بودن حفظ آب سنگین اراک و تعیین زمان توافق نهایی مذاکرات» به نوعی ادامه همان حرف های شرمن و کری است! شرمن می گوید «ایران به آب سنگین نیازی ندارد» و عراقچی می گوید «حفظ آب سنگین دشوار است» کری می گوید: «زود تر از ۲۰ سال نه» و عراقچی می گوید «تعیین طول دوره سخت است». این یعنی اینکه ما کار دشواری و بسیار زمان بری را دنبال می کنیم که ممکن است توفیقی هم در آن نداشته باشیم. اگرچه عراقچی روز گذشته در گفت و گوهای دیگری کمی این نگاه آسان گیر خود را تعدیل می کند و می گوید: « ایران هرگز رآکتور آب سنگین اراک را رها نمی کند و حاضر است نگرانی های پیرامون آن را رفع کند» اما او خود خوب می داند که هیچکدام از این حرف ها لحن یک دیپلمات انقلابی را ندارد و بهانه ای هم در میان نیست که گفته شود اکنون در زمان توافق و اجرای آن هستیم و باید از سخنان تنش زا خودداری شود، زیرا طرف امریکایی چنین رویکردی ندارد و لذا باید هر سخنی از کاخ سفید را پاسخی درخور آن داد.
شرمن در همین سخنرانی سنا که اصرار داریم آن را یک نمونه مشخص شروع « راهبرد تحقیر ملی ایرانیان پس از تعلیق هسته ای» بدانیم، می گوید: « در دیدار روز ٨ فوریه نمایندگان آژانس و ایران بحث ابعاد نظامی احتمالی و موضوع پارچین هم مطرح می شود. من از ایران می خواهم که در شش ماه آینده و در حالی که مذاکرات در جریان است، به این موضوع بپردازد. » این خانم موضوع را به موشک های ایران هم می کشاند و می گوید: « بحث موشک های بالستیک ایران هم از مواردی است که باید در توافق نهایی به آن پرداخته شود».
شرمن پا را فراتر از این می گذارد و به سبد کالا هم سری می کشد و توزیع سبد کالا در ایران را اولاً صدقه امریکا به مردم ایران توصیف می کند و پس از آن با تحقیر رئیس جمهور ایران می گوید که روحانی به قولش درباره اینکه صدقه امریکا را در جای دیگری – احتمالاً نظامی ! – خرج نکند، عمل کرده است: « شما در اخبار دیدید که ایران اخیراً به طور قابل مشاهده ای غذا به مردم فقیر در جامعه داد که به نوعی نشان دهنده این است که کاهش هدفمند و محدود تحریم ها تاثیر مستقیم بر مردم این کشور داشته است، همانطور که روحانی قول داده بود که این پول صرف اهداف دیگر نشود».
در برابر این تحقیر ها حتی همان واکنش منفعلانه را از دولت محترم ندیدیم و اگر چه ظریف محترمانه پاسخ داد که «خانم شرمن واقعیت ها را مرور کند» اما بار اصلی پاسخ به شرمن بر دوش مجلس افتاد که بیانیه ای علیه ورود شرمن به موضوع سبد کالا صادر کرد.
به هر حال دولت اعتدال و تیم هسته ای بهتر است خود را برای مقابله با راهبرد جدید امریکایی ها آماده کنند. با این تریبون های منفعل و شکسته نمی توان رویکردی انقلابی با تحقیر های امریکا داشت. بهترین پیشنهاد به دولت آن است که فرض کند تحریم های غرب در حد فعلی و غنی سازی ما نیز در همین حد باقی بماند. از اینجا به بعد باید کار اداره کشور بر مبنای اقتصاد مقاومتی و تکیه بر راهکار های درونی باشد.
نظرسنجی های متعدد تاکنون ثابت کرده است که مردم ایران به رغم راضی بودن نسبی از تیم هسته ای، غنی سازی و انرژی هسته ای را بخشی از غرور ملی خود می دانند و حاضر نیستند بر سر آن بیش از این معامله کنند. چنین ملتی، قطعاً هوشیاری کافی را هم دارد که بداند برای رسیدن به این مقصود باید هزینه آن را بپردازد.
چرا دولت به مردم خود تکیه نمی کند و از آنان نمی خواهد که برای ایستادگی در برابر هجوم دشمن به دستاورد های گرانقدر هسته ای وارد میدان کارزار مقاومت اقتصادی شوند.
اگر رئیس جمهور چندین بار به جای تحقیر و تخریب منتقدان توافق هسته ای، در سخنانی شفاف و محکم - با همان محکمی تخریب منتقدان - از مردم بخواهد که همراه او به عرصه مقاومت اقتصادی وارد شوند و پای این حق خود بایستند، آن وقت برای وندی شرمن ها جز آنکه در آیینه حسرت به سیمای عجوزه شکست خورده خود بنگرند، فعل دیگری باقی نمی ماند.


مردم سالاری:تغییر نگاه جامعه جهانی به ایران
«تغییر نگاه جامعه جهانی به ایران»عنوان سرمقاله روزنامه مردم سالاری به قلم حجت الاسلام و المسلمین سید رضا اکرمی است که در آن می خوانید؛ پیامبر اسلام هیچگاه بنا نداشت که با زور شمشیر، قدرت خود را توسعه دهد و برای تبلیغ اسلام براساس ارزش هایی که به خاطر آنها مبعوث شده بود عمل می کرد. رسول اکرم پس از استقرار حکومت اسلامی برای زمامداران آن دوران نامه نوشت و آنها را به اسلام، صلح و همزیستی مسالمت آمیز دعوت کرد. امام حسن نیز برای حفظ اسلام، صلح با معاویه را شروطی پذیرفت.پس در سیره پیامبر و ائمه در کنار جنگ، صلح هم وجود داشته است.
در کشور ما اکنون میثاقی به نام قانون اساسی و رهبری وجود دارد که باید همه امور براساس این دو معیار و میثاق انجام شود. در حوزه سیاست خارجی، کشور ما براساس اصول عزت، حکمت و مصلحت با هر دولتی که منافع و احترام متقابل را رعایت کند رابطه و تعامل خواهد داشت. البته در این بین یک استثنا به نام رژیم صهیونیستی وجود دارد که ما نمی توانیم موجودیت این رژیم را بپذیریم زیرا این موجودیت براساس ظلم و غصب ایجاد شده است.
رییس جمهور در شش ماه گذشته در روابط دیپلماتیک خود با سایر کشورها چه در مراسم تحلیف در مجلس شورای اسلامی که با حضور نزدیک به شصت کشور برگزار شد و چه در مجمع عمومی سازمان ملل، اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگ های در بیشکک قزاقستان، مجمع جهانی اقتصاد و چه در مذاکرات هسته ای، قانونی، دنیاپسند، اخلاق مدار و با انصاف عمل کرده که براساس این عملکرد رئیس جمهور نگاه دنیا به ایران تغییر کرده است.به گونه ای که امروز دیگر دشمنان نمی توانند اقدام به ایران هراسی کنند و مساله دستیابی ایران به سلاح هسته ای را مطرح کنند. در این بین ایران هم با اعتمادسازی نقش موثری در ایجاد این تغییر داشته است. با اینکه غنی سازی بیست درصد حق ماست اما حاضر شده ایم که غنی سازی را تا پنج درصد کاهش دهیم و همچنین اجازه داده ایم که بازرسان سازمان انرژی اتمی از مراکز هسته ای کشورمان بازدید کنند.
دشمنان می خواستند بوسیله تحریم ها ایران را در نظام بین الملل منزوی کنند اما با تحرکات دیپلماسی دولت، تحریم ها ترک برداشته است به گونه ای که اکنون یک هیات ۱۴۰ نفره از فرانسه در قالب هیات صنعتی برای همکاری اقتصادی به ایران آمدند.
در این بین عده ای هم به سیاست خارجی دولت انتقاد دارند. انتقاد حق قانونی و انسانی است که با هدف بررسی و اصلاح امور انجام می شود و به معنای اعتراض و تخطئه نیست. به تعبیر رهبری، ما به آمریکا اعتماد نداریم اما در مذاکرات هسته ای ما تنها با آمریکا ارتباط نداریم بلکه با شش کشور در حال مذاکره هستیم.این عده این دغدغه را دارند که با توجه به اینکه مذاکرات هسته ای محرمانه است، نکند بر مسایل دیگری توافق انجام شود که وزیر امور خارجه در پاسخ به آنها گفته است که نسخه توافقنامه در دفتر رییس مجلس وجود دارد که منتقدان می توانند آن را مطالعه کنند. ما باید به هیات مذاکره کننده خود اعتماد کنیم و به آنها بدبین نباشیم و در واقع ما نباید به حرف های مقامات غربی اعتماد کنیم و هوشیار باشیم که در مقابل صداقت ما، دشمن تزویر و توطئه نکند. البته دراین میان عده ای اطلاعات کاملی از روند مذاکرات ندارند و البته هم نان عده ای در دعوا و جنجال است پس آنها بهانه گیری می کنند.
در پایان باید این نکته را مورد توجه قرار دهیم که مذاکرات هسته ای زیر نظر رهبری انجام می شود و رهبری هم تیم مذاکره کننده هسته ای را فرزندان نظام نامیده است.

ابتکار: دستخوش آقای رئیس جمهور!
«دستخوش آقای رئیس جمهور!»عنوان سرمقاله روزنامه ابتکار به قلم اشکان بنکدار جهرمی است که در آن می خوانید؛حسن روحانی روز سه شنبه، بهمن، در یک سخنرانی در جمع روسای دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی ایران، ضمن ابراز نظرات خود پیرامون موقعیت و نقش دانشگاهیان در بررسی مسایل کشور، از آنان به خاطر خودداری از اظهارنظر صریح در مورد توافقنامه هسته ای ژنو گله کرد. آقای روحانی از دانشگاهیان خواست تا به نقد مسایل مختلف بپردازند و در مورد مذاکرات ژنو گفت”حداقل، این توافق اولین گشایش برای اظهار نظر دانشگاه و دانشجویان بود.» وی با اشاره تلویحی به جریان افراطی منتقد این توافقنامه، گفت:”آیا فقط عده ای معدود کم سواد که از بخش های خاصی تغذیه می شوند باید حرف بزنند اما بزرگان، دانشگاهیان و اساتید ما سکوت کنند؟ چرا فریاد نمی زنید، چرا وارد میدان نمی شوید؟» وی همچنین خطاب به اقتدار گرایان، گفت”شما چکاره هستید که خود را متولی همه چیز می دانید؟ با یک شعار و چهره و قیافه، آدم متولی می شود؟»
بیش از ۶ ماه است که مخالفان دولت سنگین ترین و در عین حال غیر منصافانه ترین برخوردها را در حق آن روا داشته اند و پاسخ دولت به ویژه رئیس جمهور بدانها جز شکیبایی و دعوت به آشتی چیز دیگری نبوده است.
روحانی حتی سعی کرد به خاطر مصالح ملی تا حد زیادی در برخی عرصه ها به جریان تندرو امتیاز نیز بدهد و به خواسته های حداقلی خود بسنده کند، تا شاید این گروه دست از لجاجت و بهانه جویی های خود بردارد، که البته موفق نبود و سرانجام کاسه صبر شیخ اعتدال در مقابل کار شکنی ها و زیاده خواهیهای جریان افراط لبریز شد و سخنان صریح وی دلگرمی خاصی را برای یارانش به ارمغان آورد. اکنون عقبه مردمی روحانی از این که رئیس جمهور به عنوان جلودار اصلاحات دست به مرز بندی آشکاری با اقتدار گرایان زده است شاد و مسرور است. پس از ماهها رعایت ادب و متانت از سوی روحانی و عدم رعایت حداقلها از سوی جریان افراط، که دل بسیاری از همراهان مردمی دولت تدبیر و امید را به سختی فشرد، این موضع گیری از سوی رئیس جمهورآبی سرد بود بر جگرهای سوخته یاران واقعی اعتدال. مسلماً سخنان قاطعانه روحانی امید را بیش از پیش در دل پشتیبانان مردمیش زنده کرد چرا که بار دیگر او را فردی مصمم و قابل اتکا در پیگیری مطالبات جامعه و شکستن تابوهای موجود دیدند.واکنشهایی که از سوی جریان اقتدارگرا و از زبان افراد و رسانه هایشان به سخنان روحانی ابراز شده نشان می دهد که مخاطبان اصلی رئیس دولت یازدهم پیام را گرفته اند.
کسانی که در شادی مردم علم عزا بر افراشتند و رهایی ملت از چنگ تحریمها و حفظ منافع ملی را تسلیت گفتند، اکنون آشفته و گیج از لفظ «کم سواد» در سخنان رئیس جمهور ایراد می گیرند. البته ما نیز مانند کیهان نشینان به این کلمه معترضیم. چرا که تقابل این گروه با حق حاکمیت مردم در کل و مخالفت با رفع تحریمها به طور خاص، نه از سر کم سوادی که به خاطر کمبود و نقصان در درآمدهای باد آورده نفتی و زلزله در پست و مقام ایشان است. آنها هر قدر کم سواد باشند ولی در راه تأمین منافع شخصی و جناحی خود باهوش و مکارند. آنان به خوبی می دانند که با وجود پیروزی روحانی در عرصه دیپلماسی، که نتیجه آن رفع تحریمها و بهبود اقتصاد کلان و همچنین گشایش در امور معیشتی مردم خواهد بود، دیگر همچون هشت سال گذشته امکانی برای تصرف مناصب نخواهند داشت. آنها با زیرکی در یافته اند که جز در سایه تحریمها و بی انضباطی دولت، رسیدن به در آمدهای افسانه ای محال خواهد بود. آقای رئیس جمهور! اینان اگر با شادی ما عزادار نشوند و بر نظم وانضباط دولت شما خرده نگیرند کم سوادند.
جریان افراط پس از حدود دو ماه و ده روز که از امضای موافقتنامه ژنو می گذرد، دولت را بی محابا زیر آتشبار شدید خود قرار داده است. مهم ترین دستاورد موافقتنامه ژنو برای اقتصاد ایران این است که جلوی سخت تر شدن تحریم ها علیه ایران را گرفت؛ به خصوص بر اساس طرح هایی که کنگره آمریکا آماده کرده بود و می توانست صادرات نفتی کشور را به حدود سیصد هزار بشکه در روز یا حتی کمتر کاهش بدهد و کار شناسان کشور هم به این نتیجه رسیده بودند که به مدد نفت جایگزین عربستان و کشورِ دوست، عراق(!)، این امر کاملاً امکان پذیر است.
اگر کمی به عقب بر گردیم و صحبت های محمود احمدی نژاد و همکاران نزدیکش را در رابطه با تحریم های اقتصادی از نو بخوانیم، ابعاد فاجعه ای را که آن ها از سر جهل یا تعصب برای مردم ایران تدارک دیدند بهتر درک می کنیم.
اینکه کسانی بر سر هولوکاست یا مدیریت جهانی، پرونده هسته ای و در پی آن سر نوشت هم میهنان خود را چنین سبک سرانه به بازی بگیرند، تاریخ نگاران آتی را در شگفتی فرو خواهد برد. این ها همان کسانی بودند که می گفتند اگر صدور نفت ایران به بازار های جهانی قطع شود، بهای هر بشکه طلای سیاه به بالای سیصد دلار یا بیشتر می رسد و اقتصاد جهانی فرو می ریزد. بعد ها وقتی صادرات روزانه نفت ایران از دو میلیون و دویست هزار بشکه به هفتصد تا هشتصد هزار بشکه سقوط کرد و آب از آب تکان نخورد، نبوغ آن ها در مدیریت کشور آشکار شد! در چنین شرایطی بود که آن ها بالاخره فهمیدند حتی قطع کامل صادرات نفتی ایران هم خطری برای اقتصاد جهانی به وجود نخواهد آورد، به خصوص که رقیبان حریصی مثل عربستان سعودی و عراق و روسیه با بی صبری منتظر بودند تا بر بقایای بازاری که ایران هنوز در دست داشت، چنگ بیندازند. اگر تحریم ها ادامه می یافت و باقیمانده صادرات نفتی ایران هم قطع می شد، قیمت دلار در ایران چقدر می شد؛ پنج هزار تومان، شش هزار تومان یا ده هزار تومان؟ و یا نرخ تورم چه مرز های تازه ای را می شکست؛ صد در صد، دویست؟ یا حتی بالا تر؟ مطمئناً بدون این توافق، تهیه بودجه برای سال غیر ممکن می شد.
توافق هسته ای ژنو که حاصل تعامل تیم ظریف و یارانش با جهان است، هدفی را دنبال نمی کند جز نجات کشور از یکی از نامطلوب ترین دوره های تاریخی اش. این توافق هرچه که باشد جلوی مصیبتهای بیشتر را گرفت و از این حیث اگر مورد توجه قرار بگیرد، متنی است که امضا کنندگان ایرانی آن، با توجه به وضعیت موجود کشور، از این بهترش را نمی توانستند به دست بیاورند. افراطیون پاسخ نمی دهند وقتی که احمدی نژاد تمام برگهای برنده را سوزاند و ایران را تا سطح هفت و نیم ملیون تن گندم محتاج دیگران نمود چگونه می توان به پیروزی یک طرفه در مقابل قدرتهای غربی امید داشت. مگر حاصل جمع تلاشهای دولت همسو با جریان اقتدار گرا که مدعی دیپلماسی تهاجمی بود چیزی جز انهدام اقتصاد و سیاست خارجی کشور بود؟ آیا نسخه های دیگراحمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم قادر بودند مردم را از زیر بار فشار تحریمها بیرون آورند ؟

آفرینش:استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی؛ نیازمند فرهنگسازی یا ارتقای امکانات؟
«استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی؛ نیازمند فرهنگسازی یا ارتقای امکانات؟»عنوان سرمقاله روزنامه آفرینش به قلم زهرا کیان بخت است که در آن می خوانید؛مقوله بار ترافیکی شهرهای بزرگ که یکی از پیامدهای آن، آلودگی بیش تر هوا بوده و به علاوه، در کنار آثار روحی و روانی که برای شهروندان به همراه می آورد، به طور مستقیم و غیرمستقیم بر همه بخش های جامعه و عملکرد آن ها نیز تاثیر می گذارد مساله ای است که از مدت ها قبل، موجب تبلیغات گسترده رسانه ای برای تشویق افراد به عدم استفاده از خودروی شخصی تا حد امکان، و استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی گردیده است.
در روزهای اخیر، گاهی در فضای رسانه ای، این مساله مطرح شده است که با وجود تبلیغات فراوان، خودروها نقش چندانی در ایجاد آلودگی هوا ندارند و راه حل اصلی برای گشودن گره از مساله آلودگی هوا را باید در نظارت و تصمیم گیری درمورد آلاینده های اصلی هوا و درواقع، صنایع آلاینده جست وجو نمود. اما به هر حال این مساله که خودروها نیز در ایجاد و تشدید آلودگی هوا، به نوبه خود سهمی دارند قابل انکار نیست.
صرفنظر از مساله آلودگی هوا، همان گونه که اشاره شد، بار ترافیکی سنگین، خود به تنهایی نیز ایجاد و تشدیدکننده مشکلات و معضلات فراوانی در سطح شهرها است که ازجمله آنها تاثیرگذاری بر روی سلامت روان و پیامدهای ناشی از آن، اتلاف بخش عظیمی از زمان افراد درون ترافیک های سنگین و طاقت فرسا، تاثیرات روحی و جسمی مستقیم این مساله در زندگی های خانوادگی، محیط های آموزشی، اجتماعی و کاری، و.... را با خود به همراه دارد.
اما با وجود این، به نظر می رسد تبلیغات رسانه ای و تاکید و تشویق ها مبنی بر عدم استفاده از وسایل نقلیه شخصی در سطح شهرهای بزرگ، تاکنون نتایج مثبت چندانی را در بر نداشته است و برعکس، تردد وسایل نقلیه شخصی و تک سرنشین نه تنها سیر نزولی نیافته بلکه امری رو به افزایش نیز بوده است.
به عنوان یکی از دلایل دخیل و بسیار موثر در این راستا، باید از وجود ضعف و نقص در بدنه سیستم حمل و نقل عمومی یاد کرد که نتوانسته نظر صاحبان و دارندگان وسایل نقلیه شخصی را به استفاده از امکانات خود، جلب کند.
با وجود ارتقای وضعیت حمل و نقل شهری، باید اعتراف کرد وضعیت فعلی حمل و نقل عمومی، هنوز به گونه ای نیست که بتواند در انتخاب استفاده از خودروی شخصی و یا سیستم حمل و نقل عمومی، برنده شده و از سوی شهروندان برگزیده شود.
در واقع نمی توان از افراد دارای خودروی شخصی، این انتظار را داشت که خودروی شخصی خود را در منزل گذاشته و صف های طولانی و انبوه از جمعیت اتوبوس های درون شهری، اتوبوس های فرسوده و فاقد هر گونه امکانات، تنش ها و فشارهای ناشی از ازدحام جمعیت که تنش های روحی را نیز در ادامه با خود به همراه دارد که نمونه بارز آن در مشاجره ها و تنش های کلامی رو به ازدیاد و هر روزه ی مسافران قابل مشاهده است، سیستم حمل و نقل عمومی که عرضه آن در مقابل تقاضا و درحقیقت میزان امکانات آن ب نسبت مسافران، بسیار کم و ناکافی است، و... را برگزیند.
واضح است که وجود مشکلات این چنینی انگیزه و میلی را در افراد ایجاد نخواهد کرد تا آن ها را به استفاده از حمل و نقل عمومی سوق دهد. در چنین شرایطی شهروندان ترجیح می دهند به جای درگیر شدن با مشکلات ناشی از حمل و نقل عمومی، از خودروی شخصی خود که به عقیده آنان از مشکلات وتنش های کم تری برخوردار است استفاده کنند.
بدیهی است تا زمانی که این نقص در سیستم حمل و نقل عمومی وجود داشته باشد، سعی در فرهنگ سازی برای جایگزین نمودن امکانات حمل و نقل عمومی به جای خودروهای شخصی، چندان راه به جایی نخواهد برد.

آرمان: مگر روحانی چه گفت؟
«مگر روحانی چه گفت؟»عنوان یادداشت روز روزنامه آرمان به قلم دکتر غلامعباس توسلی است که در آن می خوانید؛دانشگاهیان نخبگان جامعه محسوب می شوند؛ بنابراین اظهارنظر و نقد آنها همیشه مثمرثمر و مفید واقع می شود. به یک معنا می توان گفت قشر نخبه و تحصیلکرده جامعه همیشه می توانند جامعه را در عرصه های مختلف یاری برسانند.
رئیس جمهور در اظهارات خود دانشگاهیان و نخبگان جامعه را به یاری طلبید؛ حال آنکه برخی از نمایندگان مجلس با سوءتعبیر و برداشت های سیاسی سعی کردند اظهارات رئیس جمهور را سیاسی جلوه داده و از طریق برداشت های جناحی خود ایشان و دولت تدبیر و امید را تحت فشار قراردهند. در جواب این مدعیان باید گفت در همه جای دنیا این دانشگاهیان و نخبگان هستند که پیشتاز محسوب می شوند و دولت ها در کشورهای توسعه یافته برای یافتن راه حل دست به دامان نخبگان دانشگاهی می شوند.
اکنون که کشور به واسطه بی تدبیری های ٨سال گذشته دچار مشکلاتی شده است؛ رئیس جمهور دست به دامان تحصیلکردگان و انسان های ممتاز جامعه شده است تا بتواند بخشی از آلام مردم ایران در سال های اخیر را بکاهد؛ آلامی که به واسطه بی تدبیری و عدم توجه به توصیه کارشناسان و دانشگاهیان بر مردم وارد شد.
آگاهان بهتر می دانند که بخشی از مجلس با عدم نظارت و تفحص درست بر اقدامات غیرکارشناسی دولت گذشته به نوعی صحه می گذاشت. منتقدان امروز دکتر روحانی کسانی هستند که روزگاری نخبگان و دانشگاهیان را از نظر دادن و نقد منصفانه بازمی داشتند تا اینکه وضعیت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی کشور اینطور شده که می بینید. اکنون هم آنان از این نگران نیستند که رئیس جمهور، منتقدان غیرمنصف خود را کم سواد خطاب کرده است؛ مخالفان دولت ایشان نگران این هستند که مبادا شایستگان بر مسند امور بنشینند و عرصه بر آنان تنگ شود.
دولت یازدهم امروز از منتقدان و حسودان در عذاب است که هیچگاه در نقد های خود از نظر کارشناسان و دانشگاهیان استفاده نکردند؛ توافق ژنو یکی از مواردی است که دولت یازدهم به خاطر آن تحت فشار منتقدانی است که وضعیت موجود کشور را به درستی درک نمی کنند. آقای روحانی از آنجا که رئیس جمهوری برآمده از طبقه نخبگان و انتخاب اصلی دانشگاهیان بوده است مانند وکلای خود انتقاد و دخالت دانشگاهیان را در امور مملکت مشروع می داند و از آنان می خواهد که اظهارنظر کنند.
از سال های ابتدای انقلاب مبارزان اصلی این راه که دانشگاهیان و طبقه نخبه بودند همیشه از دخالت های بیجا و بدون قاعده انسان هایی رنج بردند که خود را همیشه محق دخالت در امور کشور می دانستند؛ وقتی تاریخ سی و چند سال اخیر مرور شود همگان اعتراف خواهند کرد که دکتر روحانی امروز ازچه می نالد؟ امروز هم کشور بیشترین آسیب را از جاهلان و تندروهایی می خورد که راه تقابل به جای تعامل را با جهان برگزیده اند.

دنیای اقتصاد:تامین مالی حمل ونقل عمومی به مثابه بخشی از هدفمندی
«تامین مالی حمل ونقل عمومی به مثابه بخشی از هدفمندی»عنوان سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد به قلم دکترحسین عبده تبریزی است که ر آن می خوانید؛۱- از شروع طرح هدفمندکردن یارانه ها، بحث پرداخت سهمی از درآمد حاصل از افزایش قیمت انرژی به کسب وکارها و تولید مطرح بوده است. هر چند چنین پرداختی هرگز صورت نگرفت، اما به نظر می رسد سنت طرح موضوع آن چنان قوی بود که کارشناسان و پژوهشگرانی که روی مرحله دوم طرح کار می کنند، خود را متعهد به تخصیص بخشی از درآمد به کسب وکارها می دانند.
امری که در بودجه ۹٣ نیز لحاظ شد و ۱۰ هزار میلیارد تومان به آن اختصاص یافت. به دلایل متعدد و از جمله به این دلیل که کسب وکارها امکان انتقال هزینه های اضافی به مصرف کنندگان را دارند، به نظر نمی رسد چنین تخصیصی ضرورت دارد.
۲- در سه دهه گذشته، برنامه های متعددی در قالب حمایت های بودجه ای و غیربودجه ای از کسب وکارها و صاحبان آنها صورت گرفته است. مرور برخی از آنها می تواند بیانگر آن باشد که سیاست های یادشده هرگز موفق نبوده است. در دهه ۱٣۶۰، بسیاری از صنایع از دولت دلار ۷ تومانی گرفتند. آیا آنها تولیدات خود را با لحاظ این نرخ پایین به بازار عرضه کردند؟ پاسخ منفی است. در سال های پس از جنگ تحمیلی، زمانی که نرخ برابری بازار بالاتر رفته بود، بسیاری از صنایع داخلی برای ادامه حیات خود از دولت به نرخ ۴۰ تومان دلار دریافت کردند. این نرخ تقریبا یک سوم قیمت بازار در اواخر دهه ۱٣۶۰ بود. طی دو سال گذشته نیز بعد از سقوط ارزش ریال، بسیاری از صنایع دلار را به نرخ ۱۲۰۰ تومان و بعدها ۲۶۰۰ تومان از دولت دریافت کردند؛ درحالی که نرخ دلار در بازار بین ٣۰۰۰ تا ۴۰۰۰ تومان بود. آیا این یارانه ها به مصرف کننده منتقل شد؟ واقعیت آن است که یارانه ها در قالب نظام چند نرخی ارز، هرگز به جیب مصرف کننده نهایی نرفت و همواره گرفتار جریان های فساد و رانت شد.
٣- هرگاه شکاف بین دو منحنی در نمودار پیوست که تفاوت بین نرخ رسمی و نرخ آزاد دلار را نشان می دهد افزایش یافته، نتیجه ای جز افزایش نابرابری بیشتر در اقتصاد به همراه نداشته است.
تجربه دو سال اخیر در خاطر همه ما هست. ارقام تورم ماه های اخیر بیانگر کاهش قیمت خرده فروشی در صنعت مواد غذایی است، هر چند اینکه قیمت پایه مواد غذایی از دلار ۱۲۰۰ به دلار ۲۶۰۰ افزایش یافت؛ این به آن معنا است که صنعت مواد غذایی قبلا محصولات خود را با نرخ های آزاد دلار انطباق داده و با آن قیمت ها کالا به مصرف کنندگان می فروخته است. پس تجربه می گوید هرگاه یارانه به طرف عرضه بازار ارائه شده، مزایای آن هرگز به طرف تقاضا نرسیده و رقابت میان کسب وکارها شدت نگرفته است.
۴- واقعیت آن است که اگر امروز تصمیم به توزیع یارانه سهم صنعت بگیریم، ابزار اجرایی مناسبی نداریم که یارانه ها را به درستی بین آنها تقسیم کنیم و دوباره به تله فساد و رانت گرفتار نشویم. اگر کسب وکارها از دولت می خواهند که فضای بازار آزاد را برای آنها فراهم کند، نمی توانند خود به طور گسترده متقاضی دریافت یارانه باشند یا از دولت تضمین و ضمانت نامه بخواهند.
۵- از طرف دیگر، اگر در تهران یا کلان شهرهای کشور زندگی می کنید، حتما شاهد هستید که محله ها، باغ ها و خانه های قدیمی یکی پس از دیگری به بهانه توسعه شهری به آسمان خراش ها تبدیل می شوند. گذشته از این، حمل ونقل داخلی کلان شهرها هم توسعه متوازن ندارد. هنوز طرح مترو چهل وچند ساله تهران به اتمام نرسیده و به رغم افزایش روزافزون اتوبان ها، پل ها و جاده ها و تلاش شهرداری در حوزه عمرانی، همه ما روزانه ساعت ها از وقت خود را در ترافیک می گذرانیم. همین امروز نیز در خبرها بود که بودجه شهر تهران ۱۵.۰۰۰ میلیارد تومان پیش بینی شده است؛ یعنی تقریبا دو برابر کل عملکرد بودجه عمرانی کشور در سال جاری. سوال آن است که شهرداری های کلان شهرها برای تامین چنین بودجه های عظیمی از کجا منابع می یابند؟ شهرداری ها به جز فروش تراکم چه راه دیگری برای تامین منابع مورد نیاز توسعه شهری دارند؟ آیا فروش تراکم (در مواردی فروش قانون)، در بلندمدت منافع کل شهر را تضمین می کند؟ آیا اصولا هنوز تبدیل کاربری و افزایش تراکم چنین ظرفیت های ریالی دارد؟
۶- از طرف دیگر توسعه بسیاری از صنایع معدنی به علت فقدان زیرساخت های حمل ونقل بین شهری محدود شده است. بسیاری از صنایع واگن سازی، تولید کشنده و پیمانکاری های مرتبط با ریل و جاده نیز با ظرفیت های پایین تولید می کنند. حمل ونقل درون شهری و بین شهری شامل افزایش خطوط مترو، راه آهن بین شهری و راه های جاده ای و همچنین نگاهداری کیفیت جاده های درون و بین شهری، سالانه به میلیاردها تومان بودجه نیازمند است. این منابع از کجا باید تامین شود؟ بودجه عمومی دولت ظرفیت حمایت از توسعه و ارتقای کیفیت جاده های درون شهری و بین شهری و نیز حمل ونقل عمومی درون و بین شهری را ندارد. چه باید کرد؟ واقعیت آن است که بخش عمده تامین مالی زیرساخت های حمل ونقل درون شهری و بین شهری در کشورهای توسعه یافته، از محل مالیات بر سوخت (fuel tax) تامین می شود. در بررسی بدیل های مختلف تامین مالی راه و حمل ونقل، هیچ بدیلی مناسب تر از مالیات بر سوخت به نظر نمی رسد؛ روشی که آمریکا، چین و بخش اعظم اروپا از آن مسیر راه ها و ناوگان حمل ونقل عمومی خود را ساخته اند.
۷- پیشنهاد مشخص آن است که جهت پرهیز از اخذ مالیات سوخت جداگانه برای حمل ونقل و راه ها، وجوه مورد نیاز مربوطه در طرح هدفمندی یارانه ها گنجانده شود و از عواید حاصله، منابع لازم برای تامین مالی شهرداری ها و دولت برای توسعه و نگاهداری راه های محلی و بین شهری و نیز ناوگان حمل ونقل درون شهری و بین شهری فراهم شود. توسعه زیرساخت های حمل ونقل می تواند بستر رونق بسیاری از صنایع اصلی کشور از جمله خودروسازی و معادن و فلزات را فراهم کند. توسعه و بهبود راه های بین شهری و درون شهری و گسترش حمل ونقل عمومی، هزینه های تولید را کاهش می دهد. این به معنای پرداخت به همه صنایع و کسب وکارهای کشور است. به این منظور می توان صندوق توسعه و بهبود راه ها و حمل ونقل عمومی را تحت نظر وزرای کابینه تشکیل داد و از عواید حاصل از اجرای طرح هدفمندی، منابع لازم را به آن تخصیص داد. این منابع پایدار در هر سال با تصمیم دولت بین شهرداری ها و وزارت راه و شهرسازی توزیع می شود و چون امکان پیش بینی جریان آتی آنها وجود دارد، پروژه های عمرانی شهرداری ها و وزارت راه و شهرسازی در حوزه راه و حمل ونقل در مقیاسی گسترده فعال می شوند.

منبع خبر:جام جم آنلاین