• پارلمان اوکراین به برکناری ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهور رای داد. تاریخ برگزاری انتخابات ۲۵ ماه مه اعلام شده و یانوکوویچ حوادث اخیر را "کودتا" خوانده و گفته از قدرت کناره‌گیری نمی‌کند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ٣ اسفند ۱٣۹۲ -  ۲۲ فوريه ۲۰۱۴

پارلمان اوکراین به برکناری ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهور رای داده است. اعضای پارلمان همچنین تاریخ برگزاری انتخابات را ۲۵ ماه مه ( حدود سه ماه دیگر) اعلام کرده است. آقای یانوکوویچ حوادث اخیر این کشور را "کودتا" خوانده و گفته است که از قدرت کناره‌گیری نمی‌کند.

به گزارش بی بی سی آقای یانوکوویچ در مصاحبه ای از پیش ضبط شده با یک شبکه تلویزیون محلی گفت که او رئیس جمهور قانونی کشور است که از طریق انتخابات بر سر کار آمده و کناره گیری نخواهد کرد.
او اقدام پارلمان را در انتخاب رئیس جدید و دستور آزادی فوری یولیا تیموشنکو، نخست وزیر سابق و از مخالفان دولت غیرقانونی دانسته است. پیشتر بعضی از نمایندگان مخالف پارلمان گفته بودند که به آقای یانوکوویچ پیشنهاد کناره گیری از قدرت را داده اند.
در پی تحولات امروز در اوکراین، مخالفان دولت وارد دفاتر و ساختمان های مسکونی در کاخ ریاست جمهوری شده اند. وزرات کشور با صدور بیانیه ای حمایت خود را از مردم اعلام کرده است.
در پی دستور پارلمان مبنی بر آزادی یولیا تیموشنکو، گزارش ها از آزادی او حکایت دارد. خانم تیموشنکو در بیمارستانی در شهر خارکف نگهداری می شد. او که از قهرمانان انقلاب نارنجی سال ۲۰۰۴ در اوکراین بود در سال ۲۰۱۱ در ارتباط با سوء استفاده از قدرت به هفت سال زندان محکوم شد.
ولی طرفدارانش می گویند زندانی کردن خانم تیموشنکو صرفا برای انتقام گیری به دلیل کمک او به تغییر نتیجه انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۴ بود که به پیروزی آقای یانوکوویچ منجر شده بود. مخالفان، آقای یانوکوویچ را به تقلب در این انتخابات متهم کرده بودند.
مخالفان خواستار برگزاری انتخابات ریاست جمهوری قبل از ۲۵ مه ( حدود ۳ ماه دیگر) شده اند.
پیشتر گزارش ها از انتخاب الکساندر تورچینف، به مقام ریاست مجلس اوکراین حکایت داشت.
به گفته داریوش رجبیان، خبرنگار بی بی سی در کیف، آقای تورچینف ، معاون اول حزب "سرزمین پدر" یولیا تیموشنکو و از نزدیک ترین یاران او بود. او برای مدتی در آغاز استقلال اوکراین معاون نخست وزیر و رئیس کمیته امنیت ملی بوده است.
آقای تورچینف جانشین ولادویمیر ریباک شده که پیشتر به دلیل مشکلات جسمانی از مقامش کناره گیری کرد.
نا آرامی های اوکراین از ماه نوامبر و زمانی آغاز شد که ویکتور یانوکوویچ از امضای قرارداد تجاری با اتحادیه اروپا سر باز زد و به جای آن به روسیه بیشتر نزدیک شد.
در جریان ‌درگیری‌های چند روز اخیر این کشور ۷۷ پلیس و معترض کشته شدند.

واکنش ها
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه گفته است که معترضان به توافق صلحی که روز گذشته ( جمعه ۲۲ فوریه ) با هدف هموار کردن راه برای برگزاری انتخابات زودهنگام با دولت بدست آمد، پایبند نبوده اند.
آقای لاوروف گفت که مخالفان توسط گروههای مسلحی هدایت می شوند که اقدامات آنها تهدیدی برای تمامیت ارضی کشور بشمار می رود.
وزیر خارجه روسیه از کشورهای آلمان، فرانسه و لهستان خواسته تا از نفوذشان برای متوقف کردن معترضان استفاده کنند.
اما وزیر خارجه لهستان که کشورش در جریان مذاکرات بین دولت و مخالفان نقش میانجی را داشت، اقدام پارلمان را قانونی دانسته و گفت که این بستگی به آقای یانوکوویچ دارد تا قانون اساسی جدید کشور را امضا کند.
فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان هم از دولت و مخالفان خواسته است تا به توافقنامه صلحی که میان طرفین و با هدف پایان دادن به بحران در این کشور امضا شد، احترام بگذارند.
وزیر خارجه آلمان گفته است که حال این بستگی به دولت و معترضان دارد تا به آنچه که پذیرفته اند، پایبند بوده و رابطه ای را بر پایه احترام متقابل ایجاد کنند.
آقای اشتاین مایر اوضاع فعلی اوکراین را بسیار شکننده توصیف کرده و افزوده اولویت اصلی در حال حاضر این است که دو طرف در مورد تشکیل دولتی باثبات که مورد قبول همه باشد، گفتگو کنند.
ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا با صدور بیانیه ای گفته است حوادث ۲۴ ساعت گذشته در اوکراین نشان دهنده تمایل مردم این کشور به داشتن آینده ای متفاوت است. او تاکید کرده به همراه سایر کشورهای اتحادیه اروپا از تشکیل دولتی جدید در اوکراین حمایت می کنیم.

شتاب تحولات در اوکراین
برکناری یانوکوویچ

صبح امروز شنبه سوم اسفندماه (۲۲ فوریه) مخالفان مستقر در میدان استقلال کیف، پایتخت اوکراین، کاخ ریاست جمهوری را به تصرف خود در آوردند. پلیس نیز به مخالفان پیوست. ویکتور یانوکوویچ، رئیس‌جمهور اوکراین این تحولات را به‌شدت محکوم کرد و گفت قصد استعفا ندارد. پارلمان رأی به برکناری یانوکوویچ داد.

به‌گزارش رادیو زمانه به نقل از خبرگزاری فرانسه، پس از غیبت چندین ساعته رئیس‌جمهور اوکراین و خروج وی از کیف، وی امروز در یک سخنرانی تلویزیونی که از پیش ضبط شده بود گفت که از هیچ چیز نمی‌ترسد و تحولات جاری یک کودتا است.
یانوکوویچ گفت: “من قصد استعفا ندارم و آن‌چه در اوکراین رخ داده شبیه به انقلاب‌های فاشیستی سال ۱۹۳۳ در آلمان است.”
رئیس‌جمهور اوکراین مخالفان را نه اپوزیسیون که “راهزنان تروریست” نامید و گفت کشور را ترک نخواهد کرد.
یانوکوویچ افزود: “من با راهزنانی، که در حال حاضر کل کشور و مردم اوکراین را مورد تهدید و ارعاب قرار می‌دهند، هیچ چیزی را امضا نخواهم کرد. “
وی همچنین گفت قوانینی را که پارلمان این کشور امروز تصویب کرده است، امضا نخواهد کرد.
پارلمان اوکراین عصر امروز به‌وقت محلی برکناری یانوکوویچ را به‌تصویب رساند و اعلام کرد که انتخابات آینده در ۲۵ ماه مه برگزار خواهد شد.
شامگاه روز گذشته ویکتور یانوکوویچ کیف را ترک کرد و کاخ ریاست جمهوری به‌دست مخالفانی که در خیابان بودند افتاد.
مخالفان مستقر در میدان استقلال در طول شب گذشته به ساختمان ریاست جمهوری نزدیک و بدون مشکل وارد آن شدند.
بامداد امروز کاخ ریاست جمهوری توسط نیروهای انتظامی جنبش اعتراضی اوکراین احاطه شده بود.

اجتناب از غارت
یکی از فرماندهان معترضان میدان استقلال با بیان این‌که نیروهای ویژه نیز عقب کشیده‌اند، گفت: “این ساختمان (کاخ ریاست جمهوری) متعلق به مردم است و ما آن را برای جلوگیری از غارت و شکستن اموال آن حفظ خواهیم کرد.”
در این ساختمان حدود ۱۰۰ نیروی محافظ کاخ ریاست جمهوری حضور دارند.
یکی دیگر از رهبران معترضان درباره این نیروها گفت: “ما با هم همکاری تنگاتنگی داریم و آن‌ها همکاری می‌کنند. آن‌ها از ما هستند.”
در این میان گزارش شده است که چهار تن از محافظان یانوکوویچ گریخته‌اند.
هنگامی که یانوکوویچ کیف را ترک کرد، ویتالی کلیچکو، از رهبران مخالفان و قهرمان پیشین بوکس جهان اعلام کرد که رئیس‌جمهور اوکراین دیگر در کیف نیست.
رسانه‌های بسیاری در اوکراین گفتند یانوکوویچ برای برگزاری “یک نشست سیاسی” به شرق کشور رفته است و در آن‌جا نقشه تازه‌ای را برای جدایی‌طلبی بررسی می‌کند.
تصویری که در شبکه‌های اجتماعی از اقامتگاه شخصی ویکتور یانوکوویچ منتشر شده است.
برخی از نزدیکان یانوکوویچ سخنان ضد و نقیضی در این‌باره گفتند. برخی گفتند او به خارکوف رفته و امروز از طریق تلویزیون با مردم سخن خواهد گفت. برخی دیگر نیز گفتند او به دیدار چند جمهوری‌ سابق شوروی رفته و به کیف باز خواهد گشت.
اما تا صبح امروز هیچ‌کس نمی‌دانست یانوکوویچ کجا رفته است. محل اقامت شخصی وی در اطراف کیف که بسیار لوکس است و تحت تدابیر شدید امنیتی قرار داشت نیز رها شده است.
با ظاهر شدن یانوکوویچ در تلویزیون گفته می‌شود او از خارکوف سخن می‌گفت.
بر اساس آخرین گزارش‌ها پلیس اوکراین نیز به‌شکل رسمی به مخالفان پیوسته است. همچنین پارلمان این کشور رئیس جدید خود و وزیر جدید کشور را تا تشکیل دولت ائتلافی برگزید.
پارلمان اوکراین در کنار مصوبات مهم خود ظهر امروز به‌شکل رسمی آزادی فوری یولیا تیموشنکو، نخست‌وزیر پیشین این کشور از زندان را با ۳۲۲ رأی اعلام کرد. تیموشنکو از سال ۲۰۱۱ در زندانی در خارکوف به‌سر می‌برد.
این تحولات در حالی صورت گرفته است که ویکتور یانوکوویچ و نمایندگان اپوزیسیون پس از ساعت‌ها گفت‌وگو بامداد روز جمعه دوم اسفندماه (۲۱ فوریه) برای حل بحران این کشور به توافق رسیدند.
بر اساس این توافق قرار شد برای حل بحران، ظرف ۴۸ ساعت قانون اساسی سال ۲۰۰۴ بار دیگر به‌اجرا گذاشته شود. در قانون اساسی سال ۲۰۰۴ اختیارات رئیس‌جمهور محدودتر بود.
همچنین بر همین اساس می‌بایست یک دولت ائتلافی ظرف ۱۰ روز آینده تشکیل شود.
انتخابات جدید ریاست جمهوری و پارلمان نیز از جمله توافق‌های طرفین است که قرار است در سال جاری میلادی برگزار شوند.
نمایندگان اتحادیه اروپا به ریاست وزیر امور خارجه آلمان، فرانک والتر اشتاین مایر و همتای لهستانی وی رادوسلاو سیکورسکی و همچنین نماینده‌ای از روسیه در مذاکرات دولت اوکراین و اپوزیسیون شرکت داشتند.
از روز سه‌شنبه تاکنون بیش از ۷۷ نفر در اوکراین کشته و بیش از ۵۰۰ نفر زخمی شده‌اند. پنج‌شنبه یکم اسفندماه (۲۰ فوریه) کیف خونبارترین روز درگیری‌ها را پشت سر گذاشت.

تحلیل خبرگزاری جمهوری اسلامی
اوکراین در آستانه تجزیه
همزمان با تشدید بحران در اوکراین و کنترل مخالفان افراطی غربگرا بر کی یف پایتخت و مناطق غربی این کشور، زنگ خطر برای تجزیه این جمهوری شوروی سابق در اروپای شرقی به صدا درآمده است.
به گزارش ایرنا هرچند کارشناسان مسایل سیاسی ازهمان ابتدای آغاز موج جدید ناآرامی های اوکراین از حدود یک ماه قبل نسبت به خطر تجزیه این کشور به دو بخش غربی و شرقی هشدار داده بودند اما تاکید آمریکا و اتحادیه اروپا بر حمایت بی چون و چرا از مخالفان معترض افراط گرا و بی توجهی به قانونی و مردمی بودن ویکتور یانکوویچ رییس جمهور آن باعث تسریع این روند شد.
ازسوی دیگرخروج یانکوویچ رییس جمهور اوکراین از کی یف و تسلط تمام عیارمخالفان بر اماکن و ساختمان های دولتی قانونگذار و تصمیم ساز، گمانه زنی های مربوط به ناگزیر بودن تجزیه کشور به دو بخش شرقی و غربی را تقویت کرده است.
کارشناسان مسایل سیاسی با اشاره به اظهارات آرسنی یاتسنیوک رهبر حزب مخالف باتکفشینا به ویکتور یانکوویچ رییس جمهور اوکراین نسبت به هرگونه تلاش برای تجزیه کشور می گویند که مخالفان افراطی غربگرا خود عامل تشدید اختلافات بین شرق و غرب اوکراین بوده اند.
دراین میان اگرچه بحران اوکراین یک مساله داخلی است و درشرایط عادی می تواند با سازش میان احزاب و نیروهای سیاسی فعال درآن حل وفصل شود اما باتوجه به موقعیت راهبردی این کشور و بازی ژئوپلتیک قدرت های بزرگ جهانی متشکل از آمریکا و اتحادیه اروپا دریک سو و روسیه در سوی دیگر خطر تجزیه این جمهوری شوروی سابق را بیش از پیش تهدید می کند.
هرچند غربی ها تا اینجای ناآرامی های اوکراین با پشتیبانی تمام و کمال دیپلماتیک و تبلیغاتی مخالفان دولت موفق به تغییر موازنه قوا و زمینه سازی برای فروپاشی ساختار سیاسی این کشور به شکل خروج ویکتور یانکوویچ رییس جمهور از کی یف شده اند، اما بدیهی است که روسیه هرگز اجازه نمی دهد غرب در ۵۰۰ کیلومتری مرزهای آن حکومت دست نشانده ای را سر کار بیاورد.
بروز این وضعیت همراه باشکاف تاریخی موجود میان غرب کاتولیک و شرق ارتدوکس در اوکراین و تمایل افراطی ساکنان بخش غربی به اروپایی شدن درمقابل رویکرد روسوفیل ساکنان بخش شرقی به صورت طبیعی نیز زمینه ساز تنش های قومی و به تبع آن تشدید خطر تجزیه این کشور ۴۶ میلیونی است.
اهمیت وخامت اوضاع در اوکراین زمانی بیشتر می شود که بدانیم این کشور خاستگاه انقلاب های رنگی دامنه دار در بین جمهوری های شوروی سابق در سال های نخست هزاره سوم میلادی است که منجر به سر کار آمدن دولتی غربگرا در مجاورت مرزهای روسیه شد.
مجموعه عوامل یادشده بار دیگر زنگ خطر گسترش بحران در کل اوکراین و ناگزیری روسیه از حمایت از بخش شرقی این کشور در مقابل هجمه فزاینده بخش پرجمعیت تر غرب برای گسترش چتر کنترل خود بر تمام خاک این جمهوری را دامن می زند.
بدیهی است در چنین شرایط مسکو به رغم علاقه مندی خود برای تداوم ارتباط تاریخی خود با اوکراین یکپارچه به عنوان یکی از نزدیک ترین متحدان خود چاره ای جز آشکار کردن رویارویی خود با غرب و نیروهای سیاسی غربگرای فعال در این کشور که هم اکنون کی یف و بخش عمده غرب و جنوب این کشور را در کنترل خود گرفته اند، نخواهد داشت.
می توان نماد آشکار این شرایط را در تجمع هزاران نفری امروز نمایندگان ساکنان بخش شرقی و نیز منطقه خودمختار کریمه مشاهده کرد که به طور ضمنی بخش غربی اوکراین را به تجزیه کشور در صورت پافشاری آنان بر خواسته های متکی بر نیروی قهری، تهدید کردند.
شرکت کنندگان دراین تجمع اعتراضی که شامل بیش از چهارهزارنفر از نمایندگان مجلس و شوراهای محلی مناطق شرق و جنوب اوکراین در خارکف بود، تصمیم های گرفته شده در مجلس را غیرقانونی و مشکوک خواندند.
نگاهی به مفاد بیانیه پایانی نشست خارکف مبنی بر اینکه ˈنهادهای اداره محلی مناطق جنوب و شرق اوکراین و منطقه کریمه مسئولیت تامین نظم و قانون در مناطق خود را تا برقراری مجدد فعالیت عادی مجلس رادا برعهده می گیردˈ،حاکی از این واقعیت تلخ می باشد که اوکراین در صورت ادامه روند فعلی حاکم بر این کشور با خطر تجزیه مواجه است.
البته خطر تجزیه اوکراین به دو بخش شرقی متمایل به روسیه و غرب در آرزوی اروپایی شدن تازگی ندارد و پیش از این آندره کلیویف رییس دفتر ریاست جمهوری اوکراین در دیدار با وزرای امور خارجه سه کشور عضو اتحادیه اروپا اعلام کرده بود که تحریم اوکراین موجب تجزیه این کشور خواهد شد.
کلیویف روز پنجشنبه هفته گذشته در دیدار با وزیران خارجه آلمان، فرانسه و لهستان به صراحت گفت که ˈ با توجه به رویارویی های بسیار شدید، خطر تجزیه کشور به دو بخش بروز کرده استˈ.
نگاهی اجمالی به تلاش دولتمردان اوکراین و در راس آنها یانکوویچ رییس جمهور این کشور برای بازگرداندن ثبات به این جمهوری بحران زده به شکل برکناری نخست وزیر، موافقت با کاهش اختیارات رییس جمهور و برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری نشان می دهد که غرب همچنان با تحریک مردم، طرح ادامه بحران در اوکراین را در دستور کار دارد.
هرچند غرب همانند دیگر موارد انجام کودتاهای خزنده و انقلاب های رنگی ادعا دارد که دوران جنگ سرد به پایان رسیده و با روسیه در معادلات جهانی همگرایی دارد، اما واکاوی بحران اوکراین و نقش سازمان های اطلاعاتی غربی عکس این ادعا و گرم بودن آتش زیر خاکستر بلوک بندی جهان به دو قطب شرق و غرب همانند دوران جنگ سرد را در هزاره سوم اثبات می کند.
از این منظر غرب در کنار بحران سازی در عرصه داخلی روسیه به دنبال بحران سازی در حوزه پیرامونی آن نیز می باشد که به دلیل شرایط حساس و ویژه اوکراین بخش عمده ای از این تحرکات در قبال این کشور صورت می گیرد.
کارشناسان مسایل سیاسی بااشاره به تهدیدهای مکرر اتحادیه اروپا و آمریکا علیه مقام های اوکراینی می گویند غربی ها درحالی ادعای حمایت از مطالبات مردم اوکراین را سر می دهند که عملا به دنبال به آشوب کشاندن این کشور می باشند و در این عرصه گزینه های متعددی را در دستور کار دارند؛ گزینه هایی که از سرنگونی نظام حاکم بر اوکراین گرفته تا تجزیه این کشور و تکرار سرنوشت دیوار برلین میان دو آلمان (اکنون دو اوکراین) را در بر می گیرد.
در واقع غرب با دنبال کردن سیاست تجزیه برای تحت سیطره درآوردن کشورهای بزرگی همچون اوکراین با یک تیر دو هدف را می زند؛ نخست اینکه یک کشور ۴۶ میلیون نفری با پتانسیل خطرآفرینی در مجاورت مرزهای روسیه را کوچک و تضعیف می کند و دوم اینکه به این وسیله حلقه محاصره بر روسیه میراث دار شوروی سابق را بیشتر می فشارد.
در نهایت می توان گفت که اوکراین به عنوان یکی از جمهوری های پیشروی شوروی سابق در حیطه صنعت، اقتصاد و فرهنگ این روزها تحت تاثیر اختلافات داخلی و بحران سیاسی پیش رونده در مسیر تجزیه حال و روز خوشی ندارد و جدایی به دوبخش غربی و شرقی هر لحظه آن را تهدید می کند.