• شادروان مسعود فرزاد دارای ۳۶ ترجمه ـ به صورت مقاله و کار تحقیق ـ از نویسندگان مختلف می باشد که همگی آنها را در مطبوعات به چاپ رسانیده است . از مهمترین ترجمه های فرزاد می توان به آثار زیر اشاره کرد: ترجمه موش و گربهعبیدزاکانی ( به زبان انگلیسی )   هاملت- رویا در نیمه شب تابستان اثر ویلیام شکسپیر - کوچولین رستم ایرلندی، اثر ویلیام باتلرییتز. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۹ مهر ۱٣٨۵ -  ۱ اکتبر ۲۰۰۶

 
شادروان مسعود فرزاد در سال ۱۲٨۵ در شهر زیبای سنندج دیده به جهان گشود و دوران کودکی اش را در این شهر سپری کرد . سپس والدینش به تهران نقل مکان کردند و وی تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مدارس ” تربیت‌” و ” دارالفنون” و همچنین دوره تحصیل در کالج آمریکایی را در تهران به اتمام رساند . وی در سال ۱٣۰٨ ، در شمار دانشجویان اعزام به خارج ، راهی اندن شد ، اما با فوت پدر و لزوم تأمین معاش خانوادگی ، اقامتش در اروپا بیشتر از دو سال طول نکشید و تحصیلاتش در دانشکده ادبیات و اقتصاد دانشگاه لندن نا تمام ماند .
بعد از بازگشت به ایران دوره خدمت وظیفه را در سالهای ۱٣۱۰ و ۱٣۱۱ به پایان رسانید . فرزاد از همان اوان دبیرستان عشق و علاقه‌ای خاص به زبان و ادبیات فارسی داشت و به علت معاشرت با شادروان سعید نفیسی ۱ توانست با بسیاری از دانشمندان و نویسندگان معروف ، از جمله صادق هدایت ، آشنایی یابد و حتی صادف هدایت تأثیر بسزایی بر افکار فرزاد بر جای نهاد . اولین ثمره مصاحبت و همکاری فرزاد با هدایت ، کتاب طنزآمیز”وغ وغ ساهاب ” در سال ۱٣۱۰ بود .
فرزاد در آبان ماه سال ۱٣۲۱ مجدداً به لندن بازگشت و ۲۵ سال در آن دیار ماندگار شد . او ٨ سال با رادیوی انگلستان (BBC) و ۱۷ سال با سفارت ایران ( به سمت رایزن فرهنگی و مترجم سفارت ) همکاری کرد . آشنایی عمیقی که فرزاد با زبان و ادبیات فارسی و انگلیسی داشت او را ثادر ساخت تا برخی از آثار شکسپیر را ترجمه کند . او در طی ٨ سال گویندگی در (BBC) در جهت شناساندن ادب فارسی تلاش بسیار کرد و در حدود ٣۰ نمایشنامه رادیویی را بر اساس ۵۰ داستان از مثنوی مولوی فراهم آورد و در رادیو اجرا کرد .
فرزاد علاوه بر تحقیق و پژوهش در ادبیات فارسی خود نیز از شاعران خوب ما به شمار می‌رود و چند مجموعه ، از جمله کوه تنهایی ، بزم درد و ... ، را منتشر کرد و حتی در سال ۱٣۱۰ به تصحیح انتقادی دیوان حافظ پرداخت و نخستین متن این مجموعه را در سال ۱٣۲۰ به پایان رسانید و این کوشش مستمر ۵۰ ساله درباره دیوان حافظ تا سال ۱٣۵۵ ادامه داشت .
 شادروان مسعود فرزاد دارای ٣۶ ترجمه ـ به صورت مقاله و کار تحقیق ـ از نویسندگان مختلف می باشد که همگی آنها را در مطبوعات به چاپ رسانیده است . از مهمترین ترجمه های فرزاد می توان به آثار زیر اشاره کرد: ۱- ترجمه موش و گربهعبیدزاکانی ( به زبان انگلیسی ) ۲    ۲- هاملت ٣- رویا در نیمه شب تابستان اثرویلیام شکسپیر ۴- کوچولین رستم ایرلندی ، اثر ویلیام باتلرییتز .
همچنین بعضی از آثار وی به زبان انگلیسی عبارتند از :‌
 
) در نقد شکسپیر)  ۱-Woodbine and honey suckle, ۱۹۴۶
  ( شعر به زبان انگلیسی )  ۲- The man who thought
 
 
فرزاد را در ایران به دو عنوان می شناسند ، حافظ پژوه و مترجم ؛ اما بیشتر دوست دارم او را محقق بنامم ، زیرا ترجمه هایش – به جز یکی یا دو اثر از شکسپیر – نتوانست جایگاه خاصی را در میان مترجمان معاصر ایران بیابد .
در حالیکه او سالها در BBC انگلستان به ترجمه مطالبی درباره فرهنگ و ادبیات ایران پرداخت و این اهمیت و استقامت بسیاری را می طلبد .
در ترجمه هملت نسبتاً موفق بود . هر چند بسیاری افراد پس از او آن را دوباره ترجمه کردند،‌اما هنوز هم ترجمه اش به متن اصلی بسیار نزدیک است ، هم زبان انگلیسی را خوب می دانست و هم موانست دایم او با حافظ و ادبیات ایران ، زبان فارسی او را صیقل داده بود .
اما کار رادیویی دست رایزن فرهنگی بخش عمده وقت او را در انگلستان صرف کرد . در حالیکه ۲۵ سال اقامت در انگلستان ، فرصت غنیمتی بود و می توانست در معرفی ادبیات معاصر یا قدیم انگلستان به ایرانیان کوشا باشد ،‌اما او با نوشتن مقالات تحقیقی وشعر سرودن به زبان انگلیسی این فرصت طلایی را از دست داد! و در بازگشتی به ایران ، تمام عمر را صرف حافظ کرد و بدین دلایل هیچگاه به عنوان مترجمی جدی و رسمی و تاثیرگذار در ادبیات امروز و میان خیل مترجمان معاصر شناخته نشد .و درباره تصحیح دیوان حافظ او نیز ، یاد حرف مرحوم دکتر خانلری می افتم که در مصاحبه‌اش با نشریه آدینه گفت :‌مرحوم فرزاد با تصحیح خود می خواست چیزهایی تحمیل بکند که نمی‌شد .
«عیب کار مرحوم فرزاد این است که متاسفانه منابع و مآخذش معتبر نیست وگرنه کارش جای بحث دیگری است او ۱۴ ، پانزده نسخه جمع کرده بود که اصالت و صحتشان مسلم نیست . یک مقدار از مآخذی که مورد استفاده او قرار گرفته ، نسخه های چاپی حافظ است که عمده غزلها از ۴۵۱ تا ۵۰۰ بیشتر نیست ! .»
 
بنا به این دلایل فرزاد را بیشتر می توان یک محقق نامید ،‌و به خاطر شخصیت دوست داشتنی اوست که او را ارج می نهیم و گرنه در نقد جدی فرزاد از جایگاهی خاص و اندیشه ای مشخص درآثارش برخوردار نیست .
روانش شاد و یادش گرامی باد .
وبلاگ قانعی فرد :
www.erphaneqaneeifard.blogfa.com
 
 
۱  مسعود فرزاد برادر خانم استاد نفیسی بود .
Rats against Cats    ۲-