اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۱۷ فروردين ۱٣۹٣ -  ۶ آوريل ۲۰۱۴

امکان لغو اعدام آیا وجود دارد؟!
گزارش سال ۲۰۱٣ امنستی (سازمان عفو بین الملل) در هفته های گذشته منتشر شد. بر طبق گزارش؛ سالی که گذشت پروسه ی برخورد به اعدام و اعدامها یک نقطه ی روشن و یک قسمت تاریک داشت. آنالیز امنستی و گزارش در باره ی لغو اعدام بعنوان یک پدیده ی مهم حقوق بشری معاصر قابل توجه است. در گزارش آمده است که در مقطع خاتمه ی جنگ جهانی دوم یا بلافاصله بعد ازسال ۱۹۴۵ تعداد کشورهائی که در آن اعدام لغو شده بود به تعداد انگشتان دو دست نمی رسید.
اطلاعات موجود در سال گذشته نشان می دهد که در طول ۶۵ پنج سال اخیر در ۹٨ کشور اعدام بطور کلی لغو شده است. هم در زمان صلح و نیز در هنگام جنگ. یعنی لغو کامل اعدام. گزارش همچنین تاکید می کند در ۷ کشور اعدام در زمان صلح صورت نمی گیرد. در نهایت در ده سال اخیر در ٣۵ کشور دیگر حکمهای اعدام به حالت تعلیق در آمده است و اعدامی صورت نگرفته است. (۱)
طبق گزارش امنستی تعداد اعدامی ها در سال گذشته بیش از سال ۲۰۱۲ بوده و این نقطه تاریک و یک گام به پس است ولی اگر نظر سنجی ها را در سراسر جهان و بخصوص در آمریکا در نظر بگیریم می بینیم که تعداد افرادی که اعدام را غیر انسانی و بعنوان جرم علیه بشریت اطلاق می کنند افزایش داشته و این گامی است به جلو.
اهمیت چرخش افکار عمومی در آمریکا بدین دلیل است که کنشگران حقوق بشر موفق شده اند که رابطه منفی بین اعدام و کاهش جرم را توضیح دهند. لازم به یادآوری است که حاکمیت ایالات متحده جزو استثا دموکراسی های تثبیت شده است که اعدام را یک مجازات موثر در کاهش جرم می داند.
بر عکس نظر رسمی دولت آمریکا در مورد رابطه ی جرم و اعدام؛ بنا به بررسی های انجام گرفته و تاویل کنشگران حقوق بشر افزایش تعداد زندانیان در آمریکا، افزایش جرمهای سنگین و نیز بی اثر بودن اعدام در چرخش افکار عمومی موثر بوده است. بنظر من با توجه به وجود پارلمان، انتخابات و آزادی نسبی در جامعه ی آمریکا این نظر سنجی می تواند نمودار چرخش در افکار عمومی جهانی نیز باشد.
تعداد زیادی از کنشگران حقوق بشر و مدنی در دنیا اعدام را بعنوان ترور دولتی شمرده و دولت را بعنوان تنها استفاده کننده ی خشونت قانونی بحساب می آورند. بهمین دلیل استفاده از این استدلال و نیز اشاره با افزایش جرم علیرغم وجود اعدام و زندان صدور و اجرای احکام اعدام در کشورهائی که اعدام افزایش داشته است انعکاس چنین رابطه ای در نوشته ها و مباحثات ما می تواند در روشن شدن بحث مهم باشد.
طبق گزارش اخبار دولتی ایران تعداد اعدام شده ها در سال گذشته بالغ بر ٣۶۹ نفر بود. امنستی این تعداد را دو برابر تخمین می زند. چین گزارش رسمی از آمار اعدامی ها نمی دهد ولی امنستی تعداد اعدامی ها را چند هزار نفر تخمین می زند. اکثر این اعدامی ها با گلوله ای در پشت سر به زندگی اشان خاتمه داده می شود. گزارشها نشان می دهد که برای سرعت دادن و موثر بودن در امر اعدام افراد (مامورین اعدام) با ماشینهای دولتی به زندان ها رفته و حکم را گاهن بصورت جمعی نیز اجرا می کنند.
در سال ۲۰۱٣ در عراق حداقل ۱۶۹ نفر اعدام شده اند. تعداد افرادی که در ترورهای گوناگون کشته شده اند به ده هزار تن می رسد. طبق آمار رسمی در سال ۲۰۱٣ جمعن حدود ۷۷٨ نفر در ۲۲ کشور جهان اعدام شده اند. این رقم در سال ۲۰۱۲ حدود ۶٨۲ نفر و در ۲۱ کشور گزارش شده است.
هیچ دلیل منطقی و انسانی برای اعدام وجود ندارد. دولتها و مسئولین جزائی از اعدام بعنوان وسیله ای که مرمین و یا اشخاصی که امکان دست زدن به جرم را دارند می ترساند. تحقیقات و نظر سنجی ها نشان می دهد که اعدام نمی تواند حتی افراد و کسانی که بزهکار هستند را بترساند و برخلاف این ادعا یعنی اینکه اعدام ترس ایجاد می کند و ترس خود بخود به کاهش جرمهای سنگین منجر می شود پشتوانه ی علمی و تحقیقاتی ندارد. بر عکس خشونت، خشونت بوجود می آورد.
دولت و جوامعی که در ه‍یآن احکام اعدام اجرا می شود با صدور احکام اعدام و اجرای اعدام بطرز خشنی حق زندگی افراد را نقض می کنند. در مرحله ی اول با زندانی کردن آنها تمامی امکانات دفاعی و قدرت آزادی از افراد گرفته می شود و سپس مرگی زجر آور تحمیل فرد و جامعه می شود. تجربه های گوناگون نشان داده است که تعدادی از کسانی حکم اعدام گرفته اند و اعدام نیز شده اند بی گناه بودند و پروسه ی دادگاه و دلایل اعدام یک دسیسه بود.
از بین بردن اعدام کار راحتی نیست. تا زمانی که حکومتهای دیکتاتور و اقتدار گرا وجود دارد و تا زمانیکه فقر به زندگی خیلی ها حاکم است و توزیع ثروت عادلانه نیست ناهنجاریهای اجتماعی رخ می دهد. روش برخورد به انومالی ها و بزهکاری ها از بین بردن بسترهای ایجاد بزهکاری است.
افزایش تعداد کشورهائی که اعدام در آنها منع شده، بررسی های پژوهشگران و روانشناسان اجتماعی در رد نظریه رابطه ی جرم ، ترس و مجازات اعدام و اعتراض نیروهای مدنی و حقوق بشری بر علیه اعدام رو به افزایش بوده و نشانگر این است که لغو اعدام امکا ن پذیر است. برای لغو جهانی اعدام هر کشوری و ملتی باید خود قدم پیش گزارد. سکوت ما می تواند به استمرار صدور و اجرای احکام اعدام ادامه دهد!
اخبار مختلف از آمریکا و پاره ای از کشورهای اروپائی حاکی است که شرکتهای داروئی از فروش و تحویل سمها و وسایلی که از آن برای مسموم کردن و کشتن زندانی ها استفاده می شود سر باز می زنند. سرکشی از اجرای احکام اعدام نیز در پاره ای از کشورها گزارش می شود. عدم حضور مردم در مراسم اعدام و نیز عدم سکوت آنها و اعتراضهای ما می تواند در کاهش و لغو اعدام موثر باشد. هر قدمی در جهت افشاگری ستمی که بر افراد و جامعه روا داشته می شود و نیز هر اقدامی برای عدم اجرای اعدام و لغو کامل آن در دراز مدت اقدامی است که نشان دهنده ی رشد جامعه، دموکراسی و اجرای عدالت در زندگی مردم هست.


۱. برای مشاهده ی اسامی کشورها به گزارش امنستی و یا سایت سازمان ملل متحد مراجعه کنید.