• گوردیمر از آغاز با دفاع از آزادی بیان و ادبیات به مبارزه علیه دولت پلیسی پرداخت. هومانیسم شجاعانه و شهامت اجتماعی او موجب شد که وی علیه خشونت و بی عدالتی علیه سیاهان اعتراض نماید. رمانهای جدید او نشانه ناتوانی لیبرال های سفید طبقه متوسط در مبارزات اجتماعی بعد از انقلاب هستند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۲۵ تير ۱٣۹٣ -  ۱۶ ژوئيه ۲۰۱۴

چپ ها و مرگ خانم نادین گوردیمر

خانم نادین گوردیمر، نویسنده زن چپگرا و برنده جایزه نوبل ادبیات، روز یکشنبه گذشته در سن ۹۰ سالگی در کشور آفریقای جنوبی درگذشت. او به دو دلیل نویسنده ای مردمی است. اول اینکه خالق رمانها و داستانهای ادبی سیاسی ضد آپارتاید و ضدنژادپرستی سفیدهای حاکم در کشور آفریقای جنوبی بود و دوم اینکه در غالب آثارش مارکسیستها و کمونیستهای سفید پوست و لیبرالهای هومانیست به پشتیبانی از جنبش ضد آپارتهاید سیاهان میپردازند و تحت فشار و تعقیب حاکمان سفید پوست آن کشور قرار میگیرند.

نادین گوردیمر اجدادی اروپایی داشت. مادرش یک زن انگلیسی و پدرش یک یهودی از کشور لیتوانی بود .او در آثارش به توصیف زندگی سیاهان فقیر میپردازد و در مصاحبه ای گفته بود که همیشه با محافل روشنفکری چپ در کشورش در تماس بوده است. موضوع غالب آثارش رابطه میان سفیدها و سیاهان است.

او خواهان جامعه ای آزاد و بدون تبعیض نژادی بود. وی با جامعه راسیستی کشورش برخوردی ادبی و انتقادی می نماید. آثارش پیرامون شرایط کشور آفریقای جنوبی در زمان حکومت آپارتاید است. او از عقل و اخلاق شهروندان سفیدپوست تقاضا دارد که بخاطر یک هومانیسم لیبرال در مقابل تبعیض نژادی مقاومت کنند.

نادین گوردیمر در یک خانواده بازرگان در یکی از شهرهای صنایع معدنی آفریقای جنوبی بدنیا آمد. وی در دوران کودکی چون اجازه نداشت در بیرون از خانه با کودکان سیاهپوست بازی کند خود را با کتاب و مطالعه مشغول می نمود. او در دوران نوجوانی تحصیلات دانشگاهی اش را ناتمام گذاشت و بطور تمام وقت خود را در خدمت مطالعه و خلق ادبیات مردمی قرار داد.

او را آنزمان وجدان آفریقای جنوبی نامیدند. گرچه دیگران او را فمنیست بشمار می آوردند، او خود را هنرمند و مبارزی علیه راسیسم بحساب می آورد. نادین گوردیمر یکی از پایه گزاران شورای نویسندگان مستقل افریقای جنوبی در زمان آپارتاید است.

زمانیکه در دهه ۵۰ قرن گذشته یک گروه سفیدپوست روشنفکر به مخالفت با سیاست آپارتاید پرداخت او به این گروه پیوست. در سال ۱۹۶۲ بعد از دستگیری ماندلا کنگره ملی آفریقا تمایلات مارکسیستی یافت. بعد از انقلاب و پیروزی جنبش سیاهان او به نلسن ماندلا برای نوشتن اتوبیوگرافی اش کمک نمود.

در زمان آپارتاید بعضی از آثار گوردیمر به اتهام تمایلات کمونیستی ممنوع شدند. او در مصاحبه ای گفته بود که "من چیز زیادی در باره کمونیسم نمیدانم ولی با چند نفر از آنان دوستی نزدیک دارم. من شاهد شهامت آنان بودم که به من و دیگران جرئت مبارزه و از خود گذشتگی دادند."

گروهی از منقدین ادبی با اشاره به آثار او مدعی شدند که در آثارش نقل قولهای مارکسیستی زیادی آمده. نادینه گوردیمر خلاف همکاران سیاه پوستش گرچه مورد سانسور قرار گرفت ولی وادار به مهاجرت و زندان نشد. یکی از دلایل اعطای جایزه نوبل در سال ۱۹۹۱ به وی این بود که او با کمک توانایی قلم اش کوشید تا به وقایع تاریخی شکلی اجتماعی و امروزی بدهد . برای این هدف کمیته نوبل به سه اثر او یعنی داستان پسرم، خانواده جولی، و کتاب داستانهای کوتاه او اشاره نمود. کمیته اعطای جایزه نوبل با تحویل این جایزه به او، رد راسیسم و مخالفت با حکومت سفیدان بر سیاهان را نشانه گرفت.

خانم گوردیمر خالق ۱٣ رمان و ۱۰ جلد کتاب داستان کوتاه و ۱۵۰ مقاله و دهها سخنرانی و مصاحبه بوده است. از آنجمله - ۶ قدم زمین - غریبه ای میان غریبه ها - مهمان محترم - صاحب - دختر شهروند - یک بازی طبیعت - داستان پسرم - انسان بدون همراه - سلاح خانوادگی - مردی خیابانی - جادوزدایی - و انگیزه عاشق شدن - هستند .
او در آثارش پاشیدگی و زوال یک جامعه طبقاتی راسیستی را پیش بینی میکند. روابط خصوصی میان سفیدها و سیاهان نیز موضوع بعضی از آثار او هستند. او به سفیدهای چپ و لیبرال اشاره میکند که از مبارزات جنبش کنگره ملی آفریقای جنوبی حمایت میکنند.

رمان دختر شهروند او را مهمترین رمان سیاسی وی میدانند. بعضی از رمانهایش سالها در آفریقای جنوبی سانسور شدند ولی با این وجود او خود را نویسنده ای سیاسی نمیدانست بلکه هنرمند بشمار می آورد. بعضی از آثارش اکنون در حال فیلم شدن هستند. او در آثارش به توصیف انسانهایی میپردازد که در شرایط بحران هستی دچار خشونت راسیسم یک دولت زورگو میگردند.

گرچه نویسندگان مورد علاقه گوردیمر، کافکا و پروست و جویس و فورستر هستند، او در رئالیسم زیر تاثیر نظرات رفیق لوکاچ است. گوردیمر از آغاز با دفاع از آزادی بیان و ادبیات به مبارزه علیه دولت پلیسی پرداخت. هومانیسم شجاعانه و شهامت اجتماعی او موجب شد که وی علیه خشونت و بی عدالتی علیه سیاهان اعتراض نماید. رمانهای جدید او نشانه ناتوانی لیبرال های سفید طبقه متوسط در مبارزات اجتماعی بعد از انقلاب هستند.