اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۷ مهر ۱٣۹٣ -  ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۴

شورای حقوق بشر سازمان ملل، با وجود فراخوان های مدافعان حقوق بشر و قربانیان نقض حقوق بشر و شمار زیاد «میزگردهای بحث و گفتگو»، بیش از پیش در اجرای وظیفه خود برای توجه به نقض فاحش و سامان مند حقوق بشر ناموفق است.

دلیل این عدم موفقیت سکوت این شورا در باره بحران های رو به رشد، حمله های هماهنگ به جهان شمولی حقوق بشر و گسترش جوّ زیانبار است.
امروز با به پایان رسیدن نشست 27ام، شورای حقوق بشر موفق نشد به بحران های حقوق بشری در مصر و بحرین بپردازد. این شورا با کوتاهی از تصویب قطعنامه ای در محکومیت دولتمردان مصری به خاطر حمله های سامان مند آنها به آزادی بیان، مدافعان حقوق بشر و سازمان های غیردولتی [1]، چشم خود را بر فراخوان های مدافعان حقوق بشر و سازمان های جامعه مدنی بست. شورا همچنین از مسوولیت خواهی از بحرین به خاطر قصور آن از اجرای توصیه های کمیسیون مستقل تحقیق بحرین و توصیه های طرح شده در رسیدگی ادواری عمومی و نیز انتقام جویی از فعالان مسالمت جو، کوتاهی کرد.
عبدالکریم لاهیجی، رییس فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر، گفت: «فلج قابل مشاهده در سالن اجلاس عمومی شورا در تناقض کامل با نشست های متعدد و موازی سازمان های غیردولتی و فراخوان آنها به عمل بود.»
نشست 27ام شورای حقوق بشر همچنین شاهد حمله های هماهنگ علیه جهان شمولی حقوق بشر بود. گروهی از کشورها، به رهبری سازمان کنفرانس اسلامی، با قطعنامه ای در باره حمایت از اشخاص علیه خشونت و تبعیض بر اساس گرایش جنسی یا هویت جنسیتی مخالفت کردند [3] ولی این قطعنامه سرانجام پس از بحث های شدید تصویب شد. به موازات آن، قطعنامه ای با هدف تداوم ابتکارهای قبلی در حمایت از «فضای جامعه مدنی» مورد حمله گروهی از دولت هایی قرار گرفت که فعالیت سازمان های غیردولتی را در کشورهایشان ـ از جمله چین، کوبا، روسیه، مصر و ونزوئلا ـ محدود می کنند، گرچه اصلاحیه های مخالف سرانجام رد شدند.
نایب رییس فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر، شیلا مووانگا، گفت: «در سراسر این نشست، مصر، چین، کوبا، عربستان سعودی یا ایران مرتب علیه سازمان های غیردولتی که صحبت می کردند، تذکرهای آِیین نامه ای می دادند، تا این که شورا وجود آزار و تعقیب جامعه مدنی در این کشورها را اعلام کرد.»
این فضای زیانبار رو به رشد خطر فلج کردن شورای حقوق بشر را ایجاد کرده و ممکن است دوباره سازمان ملل را به زمان کمیسیون حقوق بشر بازگرداند که کشورهای مسوول نقض فاحش حقوق بشر با در دست گرفتن این کمیسیون باعث بی اعتبار شدن آن شدند. انتخابات برای عضویت در شورای حقوق بشر بر اساس تبعیض به نفع «فهرست های آماده» [4] انجام می شود و از رقابت واقعی بر اساس شایستگی جلوگیری می کند؛ و به دولت های مستبدی اجازه عضویت در شورا را می دهد که می خواهند از انتقاد بگریزند و در مقابل کار شورا مانع تراشی کنند. بر اساس مقررات تشکیل شورای حقوق بشر (قطعنامه 251/60 مجمع عمومی سازمان ملل)، «سهم نامزدان عضویت در ترویج و حمایت از حقوق بشر و تعهد داوطلبانه آنها به حقوق بشر» باید در انتخابات در نظر گرفته شود و اعضای منتخب «به بالاترین سطح از موازین ترویج حقوق بشر و حمایت از آن پایبند باشند.»
27امین نشست عادی شورای حقوق بشر ـ مرجع اصلی سازمان ملل و مسوول تقویت ترویج و حمایت از حقوق بشر در جهان ـ از 8 تا 26 سپتامبر در ژنو برگزار شد. این اولین اجلاسی بود که کمیسر عالی تازه حقوق بشر سازمان ملل زید رعد الحسینی در آن شرکت می کرد. این شورا 10 «میزگرد بحث و گفتگو» در باره موضوع های مختلف برگزار کرد و 32 قطعنامه به تصویب رسانید. نشست عادی بعدی در مارس 2015 برگزار می شود.

پی نوشت ها
[1] اصلاحیه قانون مجازات که رییس جمهوری مصر به تازگی اعلام کرده بسیار نگران کننده است. این اصلاحیه دریافت کمک مالی خارجی را جرم تلقی کرده و مجازات هایی تا سرحدّ حبس ابد را برای اقدامات مضرّ به منافع ملی یا بی ثبات کننده صلح عمومی یا مضر برای استقلال و وحدت کشور تعیین کرده است. تعریف اقدامات مجرمانه به قدری مبهم است که این مقررات را می توان خودسرانه برای حمله به دگراندیشان، از جمله مدافعان حقوق بشر، فعالان یا کارکنان رسانه ها، تفسیر کرد.

[2] نگاه کنید به گزارش های فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر در باره نشست 27ام شورای حقوق بشر سازمان ملل در: https://storify.com/FIDH_NGO/hrc

[3] 14 کشور زیر به قطعنامه رای منفی دادند: الجزایر، بوتسوانا، ساحل عاج، اتیوپی، گابن، اندونزی، کنیا، کویت، مالدیو، مراکش، پاکستان، روسیه، عربستان سعودی و امارات متحده عربی.
25 کشور به قطعنامه رای مثبت دادند: آرژانتین، اتریش، برزیل، شیلی، کستاریکا، کوبا، جمهوری چک، استونی، فرانسه، آلمان، ایرلند، ایتالیا، ژاپن، جمهوری پیشین یوگسلاوی مقدونیه، مکزیک، مونته نگرو، پرو، فیلیپین، جمهوری کره، رومانی، آفریقای جنوبی، بریتانیا، ایالات متحده آمریکا، ونزوئلا، ویتنام.
7 کشور زیر رای ممتنع دادند: بورکینا فاسو، چین، کنگو، هند، قزاقستان، نامیبیا، سیرا لئون.
یک کشور در رای گیری شرکت نکرد: بنین.

[4] فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر بارها از کشورهای عضو سازمان ملل خواسته است تا اطمینان حاصل کنند که شمار نامزدهای عضویت بیش از تعداد کرسی های خالی در گروه های منطقه ای باشد و بدین ترتیب گزینش از طریق انتخابات به طور واقعی انجام شود (یعنی «فهرست های آماده» در کار نباشد).