• کمپانیH&M یا همان هنس اند ماوریتس برای مد پائیزه امسال خود از لباس های زنان مبارز کرد که اکنون در کوبانی مقاومت می کنند، الگو برداری کرده است. شاید در نگاه اول این مساله آزاردهنده نباشد زمانی این اتفاق غیر قابل قبول می شود که بدانیم هویت این زنان گریلا و لباس هایشان و سبک زندگی آنان از پایه و اساس با این برندسازی ناهمگون است. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲۱ مهر ۱٣۹٣ -  ۱٣ اکتبر ۲۰۱۴

کمپانیH&M یا همان هنس اند ماوریتس در سال ١٩۴٧ در سوئد پایه گذاری شد. طبق آمارهای سال ٢٠١٣ اکنون در ۵٣ کشور جهان فعال و دارای ١١۶٠٠٠ کارمند است و به عنوان «مد سریع»شناخته می شود. برندی آماده حضور در همه مکان ها و زمان ها. این کمپانی برای مد پائیزه امسال خود از لباس های زنان مبارز کرد و به خصوص گریلاهایی که اکنون در کوبانی مقاومت می کنند، الگو برداری کرده است. شاید در نگاه اول این مساله آزاردهنده نباشد و حتی لبخندی از رضایت به همراه بیاورد که یک کمپانی یونیورسال، لباس این دختران را جهانی کرده است. زمانی این اتفاق غیر قابل قبول می شود که بدانیم هویت این زنان گریلا و لباس هایشان و سبک زندگی آنان از پایه و اساس با این برندسازی ناهمگون است. در واقع انکار آن طرز نگاه و رفتاری است که کمپانی های مختلف سرمایه داری از بدن زنان انتظار دارند.

چرا این کمپانی لباس گریلا را انتخاب کرده است؟

تصاویر زنان گریلا هزاران بار توسط رسانه های جمعی نشان داده شده و بودن و هویتشان تکثیر شده است. لباس هایشان، لبخندها و اندامشان در پشت خاکریزها و در میان کوهستان های بلند. با اسلحه در دست و در حرکت و در مقابل آنان نیز یکی از خطرناک ترین گروههای تروریستی جهان قرار دارد و چند کشور برای شکست آن هم پیمان شده اند. این تصاویر چنان قدرتی دارند که حتی با وجود تمام سانسورهای موجود برای نادیده گرفتن فاجعه ی در حال وقوع در خاورمیانه، باز هم رسانه ها را تسخیر کرده اند. کمپانی های چند ملیتی آرزوی تبدیل کردن این زنان مبارز و لباس و بدنهایشان را به کالایی مصرفی دارند. حال که نگاه و رسانه ها را تحت سلطه قرار داده اند، باید آنها را مصرف کرد، باید از چنین بودنی استفاده ابزاری کرد و لباسی ساختگی را به فروش میلیون دلاری رساند. در واقع مبتذل کردن هر آنچه ستودنی و ناب است و کپی ای ندارد. امر مبتذل فراوان است، کپی عرضه شده،آنقدر ساده گردیده که همگان با هر سطح شعور و درکی بتوانند آن را بفهمند و البته بخرند. رنج و درد انتخاب و یگانه بودن را ندارد و دشواری زندگی در موقعیت های ضد انسانی را به همراه ندارد. قالبی و محصول عادت گرفتن و تقلید کردن است. پیش از این هم سیگار برگ چه گوارا و صورت و نام مارکس و جملات ماندلا و مونالیزای داوینچی مبتذل شده بودند. ایدئولوژی مسلط همه را تبدیل به کالاهایی جذاب کرد و به فروش رساند. این بار کمپانی عظیم   H&M تصمیم به تصاحب زنان گریلا گرفته است، وقتی ناتوان از درک آنان و عاجز از رقابت با قدرت تصاویرشان است ، این میل را به شکلی دیگر ارضاء می کند: کپی برداری از لباس هایشان و فروکاستن آن همه انگیزه و شعور مبارزه به مارکی پشت ویترین، به فروشی چند ده دلاری . میلی که ناکام می ماند.


بدن و لباس و هویت یکی هستند

«دوسرتو »و «فوکو»درباره بدن مطالعه کرده اند. فوکو در کتاب مراقبت و تنبیه خود به نقش،قدرت و کارکرد سیستم های دینی،سیاسی و اجتماعی برای به بند کشیدن و تربیت بدن انسان در طی تاریخ اشاره کرده است. ساختن زندان ها، بیمارستان ها، تیمارستان ها ، پادگان ها و مدارسی که با انظباطی خشن اداره می شوند همگی نه تنها برای ایجاد جامعه همگون از بیرون، بلکه برای رام کردن و تربیت کردن بدن است. هر کدام از نهادهای اجتماعی نیز سرمایه، کارکرد و اهداف و کارکنان خود را برای این به بند کشیدن در اختیار دارند. تربیتی که فوکو از آن سخن می گوید امروز در شکل و شمایلی دیگر بازتولید شده است. این انظباط خشن همواره بدن زن را نشانه گرفته است. در قالب مدل سازی و مصرف کردن همه اعضای بدن زنان. برای فروش هر چه بیشتر آن ها. تفاوتی هم ندارد که این کالایی کردن بدن زن برای فروش ماشین مازراتی باشد یا یک لیتر روغن مایع . برای اشانتیون یک هتل لوکس باشد در سواحل ترکیه یا پذیرش دانشجو در آمریکا، در همه این موارد بدن جوان یک زن سفید پوست، سالم و قد بلند و صورت او با لبخندی مطمئن تضمین بازگشت سرمایه است . زنان برای تبلیغ کالاهای مربوط به خود هم این بدن را مصرف می کنند، بدنی که به دقت اندازه گیری می شود و به شدت کنترل می شود. مانکن های کمپانی H&M و دیگران ، با قد ١٧۵ به بالا و وزن های کمتر از ۵٩ کیلوگرم با نگاهی خیره، گیج و مسخ شده بارها و بارها طول سالن های مد را طی می کنند از استکهلم گرفته تا ابوظبی، از ونکور تا استانبول. همگی باسن و دور کمر و اندازه مچ دست و فرم صورت هایشان طبق سلیقه کمپانی های مردسالار و سرمایه دار انتخاب شده یا تغییر کرده و جراحی شده است. کالایی مورد پسند که قرار است خدمت کند و در همه نقاط دنیا به نام «ایماژ بدنی» کپی برداری شود. این ایماژ تثبیت شده این بار توسط یک اتفاق به نام کوبانی شکست خورد. تصاویر زنان گریلا در مقاومت چند ماهه کوبانی، درنبرد با داعش و در دفاع از خود و خاک همه الگوسازی های قبلی از بدن زنانه را به چالش کشیده است. این بدن زنانه چندین بعد دارد:

بعد سیاسی: هویت این زنان هویتی آگاهانه و انتخاب شده است. حرکت مداوم جمعی که در مقابل ارتش سوریه و نیروی داعش مبارزه و مقاومت کرده اند . بدن زنانه کالایی مصرفی توسط سیاستمداران نیست بلکه خود کنشگر، فعال و برابر است.

بعد اجتماعی: تصاویر گزینشی از خاورمیانه پیش از این همه بر خشونت علیه زنان و صورت ها و بدن های له شده و سوخته متمرکز بود. این بار این کلیشه ها در هم شکست. هویت اجتماعی آنان تحت سلطه پدرسالارانه نیست و بدن در این موقعیت نه سرکوب شده و نه به بند کشیده شده است. رها و در حرکت است.

بعد فمینیستی: آنچه فمینیست ها بسیار به آن اشاره کرده اند همان «کنترل بدن و ذهن زنانه»است توسط نظام های مختلف و تقسیم فضاهای موجود به مردانه و زنانه. هدف ایدئولوژی های مردانه سرکوب هرچه بیشتر و فروکاستن قابلیت و توانایی زنان است به همان سرنوشت و بدن محتوم. زنان گریلا با بدن های طبیعی و فراتر از هر خط کشی ، ابژه ای تنها در اختیار خود و انتخاب خود هستند. سبک زندگی،هویت،لباس،ذهن و بدن هایشان تالی همان «خود بودن»است بدون اینکه جنسیت خود را انکار کنند یا در اختیار جراحی و اندازه های مردانه قرار دهند.

لباس این زنان حتی اگر در این برند باقیمتی معلوم و زمانی مشخص و در هزاران هزار تعداد تکثیر شود، کالا شود و به مصرف برسد… هویت آنان قابل کپی برداری نیست. بودنی است ناب که علیه وضعیت موجود با تمام مناسبات بین المللی در یک منطقه ناامن به مبارزه برخاسته است.

منبع:بیدارزنی