• خروج دویست هزار نفر از معلمان از چرخه آموزشی کشور و تعدیل وسیع نیرو و همچنین افزایش ساعات موظف از ۲۴ ساعت به ۳۰ ساعت از جمله این طرح هاست. این نتیجه حاکمیت نگاه سود محورانه در ساختار آموزشی است. شاید لازم است به مسئولان آموزشی کشور یاد داوری شود که آموزش و پرورش بنگاه اقتصادی نیست و قرار نیست معلمان هزینه بی کفایتی مسئولان را بپردازند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۶ آذر ۱٣۹٣ -  ۲۷ نوامبر ۲۰۱۴

براساس تجربیات و بررسیهای روان شناختی و تربیتی، سالهای اولیه زندگی کودکان نقش اساسی در رشد و پرورش آنان ایفا می نماید. چرا که هشتاد درصد شخصیت کودک ظرف شش سال اولیه حیات او شکل می گیرد. بر این اساس آموزش و پرورش دبستانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آموزش و پرورش پیش از دبستان از طریق غنی سازی محیطی، کودکان را قادر می سازد که به کسب تجارب ادراکی و ذهنی جدیدی که احتمالا در محیط معمول خانواده برای آنان امکان پذیر نیست بپردازند. تحقیقات محققان نشان می دهد که کودکان محروم از آموزش پیش دبستانی از امکان سازگاری کمتری نسبت به سایر کودکان در مدرسه برخوردار بوده و احتمال شکست تحصیلی در آنها و نهایتا عدم موفقیت در دیگر مراحل زندگی در آنها بیشتر است. در نتیجه با توجه به اهمیت آموزش پیش دبستانی، تلاشهای بسیاری از سوی دولتها در بیشتر کشورهای جهان صورت می گیرد که این آموزشها به صورت رایگان در اختیار کودکان قرار بگیرد تا امکان دستیابی به فرصت های برابر در آینده برای همگان فراهم شود.(۱)
این درحالی است که در کشور ما توجه به آموزش پیش دبستانی از سوی دولت روندی نزولی داشته است. به خصوص در دو سال اخیر که به جای حمایت از آموزش پیش دبستانی، اقدامات بازدارنده دولت به کاهش تعداد کودکان پیش دبستانی منجر شده است. به طوریکه جمعیت کودکان پیش دبستانی از ۵۰ درصد در سال ۹۰ به ده در صد درسال ۹۳ کاهش داشته است.(۲) یکی از مهمترین اقدامات بازدارنده دولت روحانی در دوسال اخیر که در کاهش چشمگیر کودکان پیش دبستانی موثر بوده، ممانعت از اجرای مصوبه قانونی مجلس و جلوگیری از استخدام مربیان پیش دبستانی است. مربیانی که درسالهای گذشته نقش مهمی در توسعه آموزش پیش دبستانی و بهینه سازی آموزش ابتدایی داشته و با وجود تجربیات فراوان با تصمیم غیرقانونی دولت روحانی عملا درحال حذف از چرخه آموزش کشور می باشند.
حذف این گروه از معلمان از چرخه آموزشی صرفا محدود به مربیان پیش دبستانی نیست و نشانه هایی وجود دارد که به نظر می رسد این اقدام بخشی از یک سیاست کلانی است که دولت روحانی در روند آموزشی کشور در پیش گرفته که اصطلاحا می توان آن را سیاستهای انقباضی نام گذاری کرد. سیاستهایی که به نظر می رسد دولت تدبیر و امید در پی گیری آنها نه توجهی به تذکرات قانونی نمایندگان دارد و نه اهمیتی به اعتراضات و تجمعات صنفی مربیان پیش دبستانی می دهد.
قبل از پرداختن به این نشانه ها لازم است روشن کنیم که اعتراضات مربیان پیش دبستانی در چه بستری شکل گرفت و چگونه به اینجا رسید. در سال ۱۳۷۹ وزارت آموزش و پرورش دولت وقت، تصمیم بر توسعه آموزش پیش دبستانی گرفت. براین اساس بخشی از فضای برخی از مدارس شهری برای اموزش پیش دبستانی درنظر گرفته شد و مربیانی برای آموزش به صورت قراردادی و موقت استخدام شدند و تلاشهایی در جهت تشویق خانواده ها برای فرستادن فرزندانشان به آموزشهای پیش دبستانی صورت گرفت. حتی در مواردی صحبت از اجباری شدن اموزش پیش دبستانی قبل از حضور دانش اموزان در مقطع ابتدایی بود. تا سال ۸۵ مدیریت مالی مراکز پیش دبستانی مستقیما زیر نظر آموزش و پرورش بود.اما از سال ۸۵ وظیفه مدیریت مالی پیش دبستانی ها برعهده شرکت های پیمان کاری قرار گرفت. و این شرکت ها موظف شدند که مربیان پیش دبستانی را بیمه کنند. در نتیجه شهریه های دریافت شده از خانواده ها میان ادارات آموزش و پرورش و شرکت های پیمانکاری تقسیم می شد وعملا بخش اندکی از مزایای مالی نصیب مربیان پیش میشد.در واقع شرایط کاری مربیان پیش دبستانی در این سالها بیشتر به نوعی استثمار کاری شباهت داشت.یکی از همین مربیان در تشریح وضعیت مربیان پیش دبستانی در این سالها می گوید: "سالهایی که زیر نظر دولت بودیم به این شکل بود که شصت درصد شهریه به اداره آموزش وپرورش و چهل درصد به مربیان تعلق می گرفت. آن سالها بیمه نبودیم. بعد که به پیمانکار واگذارشدیم ،بیمه شدیم اما با مشکلات پیمانکاران روبرو بودیم .تمام درآمد شامل حال پیمانکار واداره می شد به جز مربی زحمتکش که همه بارها رابه دوش می کشید.بیمه ی ما الان ۱۵ روز درماه است .یعنی اگر ۱۰ سال زحمت بکشیم فکر نکنم بیمه ام به سه سال برسد". (٣) پذیرش چنین شرایط کاری از سوی مربیان پیش دبستانی در این سالها فقط به امید استخدام از سوی آموزش و پرورش صورت می گرفت.امیدی که با اجرای سیاست جدید آموزشی در دوره ابتدایی و اضافه شدن پایه ششم کمرنگ شد.چرا که مربیان امید داشتند که پایه پیش دبستانی اجباری شده وبه مقطع ابتدایی اضافه شود.نهایتا در نتیجه بلاتکلیفی وضعیت این مربیان در سالهای اتی و درنتیجه اعتراضات صورت گرفته ،نمایندگان مجلس دو سال پیش طرحی را به تصویب رساندند که براساس آن دولت موظف شد که در طی دوسال تکلیف استخدام این مربیان را مشخص کند.با آغاز به کار دولت جدید و اتخاذ سیاستهای انقباضی ، اولین اقدام دولت روحانی ممنوعیت هرگونه استخدام در ادارات دولتی و به خصوص وزارت اموزش و پرورش بود.در نتیجه اتخاذ چنین سیاستی بود که در طول دوسال گذشته باوجود اعتراضات گسترده مربیان پیش دبستانی و فشارهای نمایندگان مجلس ،وزارات آموزش وپرورش هر بار از برگزاری ازمون استخدامی برای مربیان سرباز زده است.توجیه اصلی وزارت خانه از این ممانعت ،ممنوعیت دولت و عدم صدور مجوز استخدامی از سوی دولت برای ادارات اموزش و پرورش است. و در همین راستا مشاور معاونت برنامه ریزی دولت روحانی با اشاره به نا بسامانی ها در ساختار اداری آموزش و پرورش از وجود حدود ۵۷ هزار نیروی مازاد در این وزارت خانه سخن گفته و بر همین اساس استخدام مربیان پیش دبستانی را منتفی دانسته است.(۴)این درحالی است که مشکل کمبود نیروی انسانی در مقطع ابتدایی درسالهای اخیر از اساسی ترین مشکلات آموزش و پرورش بوده است.و در مقایسه با سال گذشته ۲۰۰ هزار دانش اموز جدید امسال به تعداد دانش اموزان دوره ابتدایی افزوده شده است.بر همین اساس است که معاون اموزش ابتدایی وزارت خانه کمبود نیروی انسانی را مهمترین مشکل دوره ابتدایی می داند.مشکلی که درسالهای گذشته برای رفع آن ، بکارگیری نیروهای خدماتی و غیر متخصص در مقطع ابتدایی در دستور کار قرار گرفت و به نوعی فاجعه ای آموزشی در ساختار آموزشی کشور رقم خورد. فاجعه ای که بارها از سوی مقامات وزارتی وقت مورد انکار قرار گرفت ونهایتا معاون اموزش ابتدایی وزارت اموزش و پرورش همین اواخر در مصاحبه ای بکارگیری نیروهای خدمه به عنوان معلمان ابتدایی در دوره های گذشته را مورد تایید قرار داد.(۵).از سوی دیگر بنابر اظهارات مدیر کل آموزش و پرورش شهر تهران ،کمبود نیرو در مقطع ابتدایی در سال جاری با بکارگیری مجدد معلمان بازنشسته به صورت حق التدریس ،جبران شده است.(۶ )این درحالی است که به باور بسیاری از کارشناسان آموزشی استفاده از مربیان پیش دبستانی با سوابقی طولانی در اموزش کودکان ،بهترین و بهینه ترین راه حل برای جبران کمبود نیرو در مقطع ابتدایی در سالهای اخیر می باشد.اما غلبه نگاه سود محورانه در امر اموزش در دولت تدبیر و امید راه را بر هرگونه تصمیم گیری صحیح آموزشی بسته است.در همین راستاست که وزیر آموزش و پرورش ضمن اعتراف به کمبود نیرو ی انسانی در ساختار آموزشی ، با افتخار از ۹ هزار میلیارد صرفه جویی اقتصادی در این وزارت خانه سخن می گوید.فانی در مصاحبه ای با خبرنگاران در آبان ماه سال جاری می گوید:"باوجود کمبود ۴۲ هزار نیروی انسانی در وزارت اموزش وپرورش ،برنامه جدیدی برای استخدام وجود ندارد.کمبود نیروی انسانی در این وزارت خانه با پرداخت حق التدریس به معلمان برای ساعات اضافی کلاسها جبران شده و با این طرح ۹ هزار میلیارد ریال در کشور صرفه جویی اقتصادی شده است."(۷)به نظر می رسد برای فانی ودیگران تصمیم گیران آموزشی کشور توجیه اقتصادی هر تصمیمی ،مبنایی لازم وکافی برای اتخاذ و اجرای آن می باشد. اینکه استفاده از معلمان ابتدایی در دونوبت صبح وبعد ازظهر ،انتقال معلمان متوسطه به دوره ابتدایی بدون گذراندن آموزشهای لازم و استفاده از معلمان بازنشسته پس از سی سال کار فرسوده کننده ، می تواند وضعیت اموزش ابتدایی کشور را به شرایط اسفناک تری بکشاند مسائلی است که به نظر می رسد خارج از توجه و علاقه وزیر و معاونانش می باشد. به هرحال شاید مربیان پیش دبستانی اولین قربانیان سیاستهای انقباضی دولت جدید باشند اما به طور حتم آخرین آنها نخواهند بود.نشانه هایی ازبرنامه ریزیهایی از حذف بخش دیگری از معلمان از چرخه آموزشی کشور به بهانه های مختلف وجود دارد که زنگ خطر را برای معلمان و درکل ساختار آموزشی کشوربه صدا در می آورد. طرحهای در راستای سیاستهای انقباضی دولت روحانی در دستور کار است که صرفه جویی اقتصادی بیشتری را به دنبال داشته باشد بدون اینکه کیفیت آموزش و عواقب مساله ساز آن رادر نظر بگیرد. خروج دویست هزار نفر از معلمان از چرخه آموزشی کشور و تعدیل وسیع نیرو و همچنین افزایش ساعات موظف از ۲۴ ساعت به ٣۰ ساعت از جمله این طرح هاست.(٨) .این نتیجه حاکمیت نگاه سود محورانه در ساختار آموزشی است. شاید لازم است به مسئولان آموزشی کشور یاد داوری شود که آموزش و پرورش بنگاه اقتصادی نیست و قرار هم نیست که معلمان هزینه بی کفایتی مسئولان در اداره کشور و ماجراجویی های بین المللی سیاستمدارن را بپردازند.

فهرست یادداشتها:
۱-ضرورت پیش دبستانی .www.k-p-d.xlogfa.com      
۲- با شگاه خبرنگاران جوان. ۲شهریور ۱٣۹٣
٣-www.bidarzani.com/۱۹٣۵۵
۴-دوم ابان www.news.bazarekar.ir
۵- خبرگزاری ایسنا ۲۶ ابان
۶-باشگاه خبرنگاران جوان ۲۲ مرداد
۷- خبرگزاری فارس سوم ابان
٨-خبرگزاری فارس دهم شهریور