• به همان اندازه که امروزه در ورزش حرفه‌ای یک صدم ثانیه نیز اهمیت دارد، برای برخی مسئولان ایرانی یک تار موی ورزش‌کاران زن ایرانی دارای اهمیت است. به هر اندازه که جهان با کمک تکنولوژی به سمت بهبود رکوردهای خود می‌رود، در ایران به اهمیت گشاد بودن لباس و کلاه ورزش‌کاران زن ایرانی در ورزش توجه و نگاه ریزبینانه شده است. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۱۱ بهمن ۱٣۹٣ -  ٣۱ ژانويه ۲۰۱۵

با نگاهی گذرا، و نه حتا کارشناسانه، به ورزش امروز ایران، متوجه جای خالی زنان در بسیاری از رشته‌ها در مسابقات بین‌المللی خواهیم شد، موضوعی که بعد از سه دهه استمرار، گویی به روندی رایج و عادی در جامعه تبدیل شده، اما این روند به معنای تبعیضی است که هرروزه بر نیمی از جامعه تنها به دلیل مرد نبودن‌شان روا داشته می‌شود. از کشتی و تنیس گرفته تا شنا و بسیاری از مهارت‌های دیگر، این خلأ در ورزش‌های سرعتی بیشتر خود را نشان می‌دهد. همواره نوع پوشش زنان در کشورهای اسلامی موضوعی بحث‌برانگیز و یکی از موانع اصلی برای حضور موفق زنان در مسابقات بوده است. البته، در معدود کشورهایی مثل ایران در سال‌های اخیر وضعیت از این نیز حادتر بوده و زنان به عنوان نیمی از جامعه حق تماشای مسابقات در سالن‌های ورزشی را هم از دست داده‌اند.
مردان جامعه، در بسیاری موارد با سکوتِ نشان از رضایت‌شان در قبال قوانین و تبعیض‌های جنسیتی یکی از عوامل استمرار این روند بوده‌اند. چهره‌های برجسته‌ی مذهبی نیز از مخالفین اصلی حضور زنان در ورزش داخلی و بین‌المللی هستند. آیت‌الله جوادی آملی، از مراجع تقلید، به صراحت اعلام کرده است: «نباید در حوزه‌ی زنان و اهمیت و جایگاه زنان، دنباله‌روی غربیها باشیم که مثل آن‌ها در مسابقات ورزشی برای ما مدال بیاورند، زیرا مدال آوردن برای زنان عامل افتخار نیست، بلکه اسلام بالاترین جایگاه را برای آن‌ها در نظر گرفته است.» او در ادامه بر موضوعی تأکید می‌کند که شاید ریشه‌ی بسیاری از مشکلات زنان در جامعه امروزی ایران باشد، تفکری که فقط جایگاه زنان را در خانه و در نقش‌ها و کلیشه‌های مادری و همسری می‌بیند، نگاهی که حضور زنان را در جامعه و حوزه‌هایی مثل ورزش بر نمی‌تابد. او با پافشاری بر این ایدئولوژی، ادامه می‌دهد: «نقش زنان مدیریت خانواده است. مرد وظیفه‌ی تأمین زندگی و مسکن را به عهده دارد و زن آرامش را به خانه می‌آورد. از منظر اسلام، زنان مجرای فیض الاهی بوده و این فیض را به فرزندان در رحم هم منتقل می‌کنند. این مقام و جایگاه رفیعی که زنان از آن برخوردار اند در دنیای غرب به صنعت و فناوری تقدیم شده است و این چیزی نیست که اسلام آن را بپذیرد.»

با این حال، در سال‌های گذشته و در مواردی اندک، زنان ایرانی با وجود تمام محدودیت‌های قانونی و نگاه نابرابر، به صورت فردی و بدون حمایت مسئولان اقدام به شرکت در ورزش‌های سرعتی کرده‌اند. از جمله در مسابقات رالی، لاله صدیقی یکی از این افراد بوده که به شوماخر ایرانی نیز شناخته می‌شود. لاله صدیقی که اولین زن ایرانی در سه دهه گذشته است که با مردان در یک پیست مسابقه داده، در مصاحبه‌های مختلف از سختی‌ها و نگاه تبعیض‌آمیز جامعه به زنان و به خصوص در ورزش‌های سرعتی گفته است. او با ذکر خاطره‌ای از گذشته‌ی خود می‌گوید: «در دوران بعد از دبیرستان به پیست مسابقات که تنها برای مردان قابل استفاده بود می‌رفتم، و بعد از پایان مسابقات از مسئولان می‌خواستم فقط اجازه دهند دقایقی در پیست با ماشین دور بزنم.» او که خود را عاشق سرعت می‌داند، ادامه می‌دهد که «اگر راه باز باشد دوست دارم تا بالای دویست کیلومتر در ساعت رانندگی کنم، عاشق سرعت هستم و هیچ کار دیگری مثل سرعت برایم لذت بخش نیست.»
او اگرچه توانسته در برخی از مسابقات بین‌المللی شرکت کند، همواره با نگاه نابرابر جامعه نسبت به زنان نیز مبارزه کرده است. در شرایط امروز که توهین و جوک‌های بسیاری در مورد رانندگی زنان وجود دارد و نگاه نابرابر مسئولان به حوزه‌ی زنان در ورزش‌های سرعتی نیز مشکلی مضاعف است، چنین موفقیت‌هایی دارای اهمیتی دوچندان است. در دیگر ورزش‌های سرعتی نیز اوضاع برای زنان در وضعیتی مشابه است. در دو میدانی، در سال‌های گذشته اهالی ورزش نام مریم طوسی را بارها شنیده‌اند. او نیز همواره از نگاه نابرابر مسئولان ایرانی رنج برده است، هر چند با وجود تمام این محدودیت‌ها رکوردهای شگفت‌انگیزی را به نام خود ثبت کرده است.

چه بپوشیم؟ چگونه بپوشیم؟
لباس ورزش‌کاران در ورزش‌های سرعتی امروزه دارای اهمیتی ویژه است. در این میان تکنولوژی نیز نقش بسیار مهمی دارد، به طوری که کوچک‌ترین تغییر در وسایل ورزشکاران می‌تواند نتایج یک مسابقه را به کلی تغییر دهد: چه این موضوع در ورزش شنا و در قالب یک مایو یا کلاه ورزشی باشد، چه در دو میدانی و به شکل یک کفش، و چه یک اتومبیل در مسابقه‌ی رالی. اما این موضوع همواره برای زنان در ایران با مشکلات دیگری نیز همراه بوده است: اگر آن‌ها حتا از سوی مسئولان کشور مجوز حضور در مسابقات بین‌المللی را دریافت کنند، به اجبار باید لباسی را به تن کنند که آن‌ها را در یک شرایط کاملاً نابرابر با حریفان قرار می‌دهد. شاید آوردن چند مثال اهمیت این موضوع را بیشتر روشن کند.
هر چهار سال یک بار، با آغاز مسابقات المپیک و به خصوص در ورزش‌های پرطرفدار سرعتی، میلیون‌ها نفر در جهان چشم و امید به رکوردهای جدید دارند. در دو دوره‌ی گذشته، یک اتفاق ویژه در ورزش شنا افتاد و جهان با پدیده‌ای به نام مایکل فیلیپس آشنا شد. او توانست به تنهایی هفت رکورد جهانی را جابه‌جا کند و مدال‌های طلایی که کسب کرد به عدد انگشتان دو دست نزدیک شدند. اندکی بعد از مسابقات، کارشناسان با بررسی بیشتر متوجه لباس مخصوص او شدند. او از یک لباس شنای ساخته شده با استفاده از فناوری نانو استفاده کرده بود. لباسی سبک و لغزنده که آب را کمتر از لباس‌های رایج به خود جذب می‌کند و باعث سرعت بیشتر ورزشکار می‌شود. نباید فراموش کرد در ورزش حرفه‌ای یک صدم ثانیه هم دارای اهمیت است. از این نوع لباس امروزه در ورزش‌های سرعتی دیگر نیز استفاده می‌شود.

ورزش دو میدانی نیز، به عنوان مادر تمام ورزش‌ها، از تأثیرپذیری دانش نوین بی‌بهره نبوده است. شرکت آلمانی آدیداس، به عنوان یک از مطرح‌ترین تولیدکنندگان لباس‌های ورزشی، کفش‌های جدیدی با استفاده از فناوریهای نوین تولید کرده است که در عین سبکی فوق‌العاده تأثیر مستقیمی در افزایش نسبی حرکت دونده خواهد داشت. میک لوسیر، رهبر تیم تحقیقاتی ابتکارات و خلاقیت این شرکت، می‌گوید: «این کفش‌های جدید به واسطه‌ی انحنای خاصی که در ساختار آن وجود دارد، به دونده این امکان را می‌دهد تا در پیچ‌ها با کنترل بیشتری حرکت کرده و و بدون آن که نیازی به کاهش قابل توجه سرعت باشد، با اطمینان و پایداری کاملی به مسیر خود ادامه دهد.» کفش‌های جدید این شرکت با استفاده از نانولوله‌های کربنی ساخته شده‌اند و نتیجه‌ی آن ارائه‌ی محصولاتی با کفی زیرین بسیار سبک و نازک و در عین حال مقاوم بوده است، به طوری که ضخامت و وزن آن‌ها در مقایسه با کفش‌های مشابه فعلی به ترتیب یک سوم و نصف شده است. پیش‌بینی شده است در آینده‌ای نه چندان دور این محصول جدید روانه‌ی کشورهای مختلف جهان و تیم‌های ورزشی شود.

از این دست مثال‌ها را امروزه در تمام ورزش‌ها می‌شود پیدا کرد. با توجه به اهمیت این موضوع، به خصوص در ورزش‌های سرعتی، یکی از دلایل مهم عقب افتادن ورزش‌کاران زن ایرانی از عرصه‌های بین‌المللی را می‌توانیم بهتر درک کنیم. شاید به همان اندازه که امروزه در ورزش حرفه‌ای یک صدم ثانیه نیز اهمیت دارد، برای برخی مسئولان ایرانی یک تار موی ورزش‌کاران زن ایرانی دارای اهمیت است. به هر اندازه که جهان با کمک تکنولوژی به سمت بهبود رکوردهای خود می‌رود، در ایران به اهمیت گشاد بودن لباس و کلاه ورزش‌کاران زن ایرانی در ورزش توجه و نگاه ریزبینانه شده است.
در کنار تمامی این مشکلات، موارد دیگری نیز در عدم موفقیت زنان ایرانی در عرصه‌های مهم بین‌المللی دارای اهمیت هستند. در خبرگزاری‌ها، فعالیت‌های ورزش‌کاران زن ایرانی پوشش رسانه‌ای گسترده داده نمی‌شود؛ بسیاری از مسئولان ورزشی و عقیدتی موفقیت‌های آن‌ها را کم‌اهمیت می‌دانند؛ در جامعه، حضور آنان در مسابقات جهانی آن طور که باید جدی گرفته نمی‌شود، و حتا پاداش‌های آنان در صورت مدال‌آوری مشابه با مردان نیست.
باید تأکید کرد، از آن‌جایی که ورزش‌های سرعتی به نوعی ورزش مادر هم حساب می‌شوند و باید نحوه‌ی یادگیری و توجه به آن‌ها از سنین کودکی در مدارس آغاز شوند، تا زمانی که تمام فکر و توجه مدیران به اندازه‌ی دیوارهای مدارس و نوع پوشش دختران باشد، و آن‌ها از لباس‌های استاندارد برای ورزش و فعالیت محروم باشند، نمی‌توان شاهد پیشرفت چشمگیری در این زمینه بود. در نگاهی کلیتر، عموم دختران تنها به دلیل زن بودن‌شان و نگاه کلیشه‌ای که به آن‌ها وجود دارد از عرصه‌‌‌ی رقابت‌های جهانی باز مانده‌اند و شرایط شکوفایی استعدادشان از آن‌ها سلب شده است.

منبع:تابلو