• بیش از پنچاه میلیون از جمعیت در ایران کارکنان و کارگرانی هستند که بر اثر فشار اقتصادی زندگی روزانه آنها در منگنه فشار مالی، حقوق و دستمزد قرار گرفته اند. دستمزد مکفی و حقوق مناسب فاکتور مهمی برای تامین معیشت است. به همین دلیل تعیین نرخ دستمزد و حقوق ها گفتمان آشنایی است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۲۲ بهمن ۱٣۹٣ -  ۱۱ فوريه ۲۰۱۵

مقدمه: تعیین نرخ دستمزها گفتمان آشنایی است. کمتر کسی از مردم از طبقات اجتماعی هستند که با این گفتمان آشنایی نداشته باشند. آشنایی و حساسیت و تعقیب میزان دستمزدها در این سطح در خیلی از جوامع و کشورها وجود ندارد. زمینه های حساسیت و آشنایی وسیع با میزان دستمزدها مسئله ای اجتماعی و سیاسی است. برآمده از وضعیت معیشتی و قبول احساس مسئولیت خانواده های کارگر و کارکنان مزدبگیر در جامعه ایران است. بیش از پنچاه میلیون از جمعیت در ایران کارکنان و کارگرانی هستند که بر اثر فشار اقتصادی زندگی روزانه آنها در منگنه فشار مالی، حقوق و دستمزد قرار گرفته اند. دستمزد مکفی و حقوق مناسب فاکتور مهمی برای تامین معیشت است. به همین دلیل تعیین نرخ دستمزد و حقوق ها گفتمان آشنایی است.
بورژواها برای کارگران و همدردی با آنها ادبیات کلاسیکی دارند. میگویند؛ «در فرهنگ ایرانی نیز دستان پینه بسته کارگر نیز همیشه مقدس بوده است و از غزالی تا فیض کاشانی، از فردوسی و ناصرخسرو تا مولوی و ابن یمین، از سعدی تا جامی، همه جا به اشعار و عبارات نغزی بر می خوریم که کار را تحسین و کارگر را می ستاید». و برای دلنوایی و ابراز "همبستگی" میگویند «که البته کارگران اما نه تنها در ایران بلکه در سراسر جهان یکی از آن دسته از قشرهای اجتماعی هستند که حقوقشان پایمال می شود». این "خوشرویی" ها و "دلسوزی" برای "دستان پینه بسته" تشریفات برای انجام ضیافتی است که چندین سال است سفره کارگران و بیش از پنچاه میلیون از مزدبگیران جامعه را مورد حمله قرار داده اند. سفره آنها را هر سال کم رونق تر کرده اند.

دولت: حسن هفده تن معاون روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مرجع تصمیمگیری در روابط کارگر و کارفرما در ٢٨دی ماه در ارتباط با نرخ دستمزدها گفته است؛ «وزارت کار در بحث دستمزد دخالتی نمی‌کند و هر دو گروه کارگری و کارفرمایی باید در مورد آن به توافق برسند و بسته پیشنهادی خود را به ما ارائه دهند. درصدد هستیم بدون آنکه به انتظارات تورمی در جامعه دامن بزنیم، قدرت خرید کارگران را که از سال ١٣٨٤ یک‌سوم شده به طریقی جبران کنیم. زیرا معتقدم سهم دستمزد در قیمت تمام شده تولید کم است و باید بتوانیم هزینه‌های مبادله و قیمت تمام شده کارفرما را کاهش دهیم تا دستمزدی مطلوب تعیین شود».
جبران قدرت خرید کارگران با ارقام و نرخ تعیین شده دستمزدها ربط دارد. انتظارات تورمی شاخه های گسترده ای از عرصه اقتصاد در بازار را شامل میشود. جبران قدرت خرید کارگران و مزدبگیران جامعه با جنگ و دعوای جناحهای دولت ها و دولت یازدهم عملی نیست و تاکنون بعنوان کلاف سردرگمی باقی مانده است. برای کارگران، جبران قدرت خرید و رنگین شدن سفره آنها به معنی کاهش گرانی، اشتغال و باز شدن بازار کار بر روی بیش از سه میلیون از نسل جوانی که وارد بازار کار شده و ده ها هزار کارگر و کارکنانی که هر روزه اخراج و بیکار شده اند، است. گریز دولت و کارفرماها و عدم جواب روشن و شفاف به نرخ دستمزدها و قالب کردن توافقات کارفرما با گروه کاری کارگری(در واقع عناصر خانه کارگریها و انجمن های صنفی) از نظر کارگران امری باطل و در جهت منافع دولت و کارفرماها است وبا آنچه کارگران میخواهند، هماهنگ نیست.

کارفرماها: اصغر آهنی‌‌ها درباره بسته پیشنهادی مزدی ۹۴ کارفرمایان در جلسه سه‌شنبه ١٤بهمن شورای عالی کار، گفت: «درباره بحث معیشت کارگران چند بحث مطرح است. یکی از بحث‌هایی که ما در جلسات گذشته شورای عالی کار مطرح کردیم این بود که کارگران هزینه‌های بسیاری صرف مباحث درمانی خود می‌کنند. دولت باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کند تا بحث درمانی کارگران رایگان باشد. وی ادامه داد: اعتقاد ما این است که دولت با توجه به سرانه‌ای که باید برای درمان تخصیص دهد، بحث درمان برای کارگران رایگان شود. بحث دوم پیشنهاد کارفرمایان این است که دولت با تدبیری مالیات حقوق کارگران را حذف کند. مالیات در حال حاضر به حداقل دستمزد کارگران تعلق می‌گیرد. ما پیشنهاد می‌کنیم مالیات حتی به اضافه کار هم تعلق نگیرد. آهنی‌ها ادامه داد: ما مطرح کردیم که خط فقر معیار معافیت از مالیات باشد. یعنی اگر مراکز آماری و رسمی به‌طور مثال ۲ میلیون تومان را خط فقر اعلام می‌کنند، تا ۲ میلیون تومان دریافتی کارگران مشمول مالیات نشود. از این طریق کمکی به معیشت کارگران می‌شود. نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار با اشاره به اینکه دولت برای حمایت از کارگران باید منابعی برای ایجاد مسکن ارزان‌قیمت تامین کند، گفت: در حال حاضر بیش از ۵۰ درصد هزینه کارگران صرف مسکن می‌شود». اصغر آهنی ها در ششم دی ماه اعلام کرد؛«کارفرمایان بسته پیشنهادی دستمزد سال آینده کارگران را حول و حوش تصمیم دولت درباره افزایش حقوق کارمندان تنظیم و ارائه می کنند. گفتنی است، دولت میزان افزایش حقوق سال آینده ٤ میلیون کارمند دولت را ١٤ درصد در نظر گرفته است».

نامه دولت به کارگران: دولت در ششم دی ماه طی نامه ای از کارگران درخواست کرد که حداکثر ظرف مدت ١٠ روز راهکارهای علمی و قابل دفاع به منظور افزایش قدرت خرید کارگران با نگاهی بر رقابت پذیری اقتصادی در قالب طرح علمی برای بررسی ارسال کنند. ١ـ نامه دولت به کارگران خطاب به آندسته از نهاد و تشکلهای کارگری زرد از جمله خانه کارگر و شوراهای اسلامی و انجمن های صنفی است که در جلسات سه جانبه گری(دولت، کارفرما ها و به اصطلاح نمایندگان کارگران) حضور دارند. در این جلسات سه جانبه نمایندگان منتخب کارگران حضور ندارند. دولت هم در این جلسات کارفرمای بزرگی است که بر اساس منافع خود و کارفرماها تصمیمات و نرخ دستمزدها را تعیین میکند. ٢ـ در نامه دولت بطور مزورانه ای به افزایش دستمزدها و نرخ واقعی دستمزدها بشکل مستقیمی اشاره ای نشده و در عوض بر رقابت پذیری اقتصادی و افزایش قدرت خرید کارگران اشاره شده است. افرایش قدرت خرید به افرایش مستقیم نرخ و میزان دستمزدها مربوط است. امسال دولت و نهادهای وابسته به آن و مجلس و انجمن های صنفی بیش از سالهای قبل به گفتمان افزایش قدرت خرید کارگران پرداخته اند. بطور واقعی قدرت خرید مردم در سطح میلیونی پائین آمده. گرانی روز بروز بیشتر شده، و امنیت شغلی و بیکارسازی هم فاکتورهایی هستند که قدرت خرید توده مردم را نه فقط در عرصه مواد خوراکی بلکه در عرصه وسائل و امکانات زیستی، تزئینی و نو کردن امکانات و لوازم خانگی محتاطانه و به حداقل رسانده است. جواب کارگران برای بالابردن قدرت خرید و رونق و رفاه خود و خانواده هایشان حقوق مناسب و دستمزدهای مناسب است.   

خط فقر: حسین راغفر استاد اقتصاد و متخصص در مسائل فقر‌شناسی: گفته است؛ " محاسبات نشان می‌دهد که خط فقر در سال‌٩٣ برای یک خانوار ٥نفری در برخی روستاها یک میلیون تومان است و در شهر تهران این عدد به ٢میلیون و ٦٠٠هزار تومان در ماه می‌رسد. در حال حاضر سبد خانوار فقیر با سبد خانوار ثروت‌مند بسیار متفاوت است" و افزودا است: "خانوارهای فقیر تورم بیشتری را تحمل می کنند. بنابراین اگر بر این اساس بخواهیم خط فقر سال آینده را محاسبه کنیم، خط فقر در سال‌٩٤ برای یک خانوار ٥نفری در شهر تهران بیش از ٣میلیون و ٢٠٠هزار تومان در ماه است. "
سخنان راغفر را اگر مبنای خط فقر قبول کنیم. خط فقر بیش از سه میلیون تومان با افرایش ناچیز دستمزدها به معنی ادامه سناریوی زندگی بیش از پنچاه میلیون از کارکنان و مزدبگیران جامعه زیر خط فقر، و حمله آشکاری است به زندگی کارگران و کارکنان مزدبگیر.

مبارزات کارگران برای افزایش دستمزد: یک عرصه دائمی اعتراض کارگران در مراکز تولیدی و صنعتی مبارزه برای افزایش دستمزدها، است. هفتم دی ماه اعتصاب کارگران پارس خودرو سایپا برای افرایش دستمزد، هفدهم دی ماه اعتصاب غذای یکپارچه کارگران ایران خودرو در اعتراض به کمی دستمزدها و پائین بودن پایه حقوقی شان، ١١بهمن اعتصاب کارگران نی بر مجتمع کشت و صنعت کارون شوشتردراعتراض به پائین بودن دستمزد. اینها نمونه هایی از اعتصاب و اعتراضات سه هفته گذشته است. در سال ١٣٩٣ ده ها اعتصاب و اعتراض کارگران برای افزایش دستمزدها توسط کارگران انجام شده است.

هزینه خانواده کارگری: در یکم بهمن ماه آماری تحلیلی، توسط نهادهای وابسته به وزارت کار اعلام کرده است که، متوسط هزینه خانوار شهری در سال ۱۳۹۲ بیش از دومیلیون بوده و با احتساب رقم تورم ۹ ماهه اول سال ۱۳۹۳ (۱۱/۸۷درصد ــ تورم اعلام شده دولت)دو میلیون و سی صد هزار تومان است. خط فقر در تهران بیش از سه میلیون تومان است. نرخ دستمزدهای کمتر از سه میلیون زندگی زیر خط فقر است و این میزان دستمزد، رفاه و امنیت مالی ـ اجتماعی کارگران را در معرض خطر جدی قرار خواهد داد و سایه شوم فقر و نداری را بر زندگی بیش از پنجاه میلیون مزدبگیران را تثبیت خواهد کرد.