• ماحصل سخنرانی تتانیاهو در کنگره ی آمریکا، دست اوباما را برای توافق با تهران بازتر از همیشه کرده است. از طرف دیگر مقامات و مذاکره کنندگان ایرانی تحت تاثیر تلاش های خرابکارانه جمهوریخواهان و دشمن همیشگی خود دولت اسرائیل برای اخلال در این مذاکرات، بر سرعت روند حل و فصل در مذاکرات کنونی که حساس ترین مرحله آن هم اکنون در مونتروی سوئیس جریان دارد، خواهند افزود ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۱۵ اسفند ۱٣۹٣ -  ۶ مارس ۲۰۱۵

بعد از هفته ها انتظار شوی تلویزیونی "بنیامین نتانیاهو" نخست وزیر رژیم اسرائیل در کنگره آمریکا به شیوه راه رفتن بر روی فرش قرمز هالیودی در جریان اهدای جوایز اسکار به سر آمد و فیلم تکراری "یهودی سرگردان" بر پرده نمایش در آمد. این نمایش سیاسی – تبلیغاتی که ظاهرا قرار بود به عنوان آخرین تیر ترکش مخالفان مذاکرات حول پرونده هسته یی ایران برای جلوگیری از به اصطلاح توافق حول یک "موافقتنامه بد" بر هدف بنشیند، به نظر می رسد که نه تنها نتوانست اهداف جمهوریخواهان کنگره و تندروهای تل آویو را برآورده کند که حتی به دلیل بی مایگی و دخالت آمرانه یک مقام سیاسی خارجی در امور سیاسی آمریکا، منجر به نتایج عکس گردید. هنرپیشه نقش اول این فیلم که گویا قرار بود نقش "بتمن" و اگر نشد حداقل در نقش "مرد عنکبوتی" ایفای نقش کند نه تنها در این نقش ها موفقیتی را به دست نیاورد که بیشتر به شخصیت "تناردیه" در رمان ماندگار بینوایان "ویکتور هوگو" شبیه بود که در پایان داستان در فاضلاب سیاست تنها در فکر جمع کردن غنیمتی هر چند ناچیز برای حفظ بقای سیاسی خویش می گشت. تاریخ سوم مارس و دعوت خارج از عرف و پروتکل های تشریفاتی "جان بینر" رئیس مجلس نمایندگان آمریکا از نتانیاهو برای سخنرانی در کنگره جدا از اینکه کاخ سفید را در معادلات وارد نکرد و حتی بدون مشورت با جناح دمکرات کنگره که کمتر از نیمی از کرسی ها را در اختیار دارند انجام شد، در پایان در خروجی سخنان تکراری مهمان ناخوانده دولت واشینگتن به عکس تصور و اهداف اولیه تنها توانست عزم "باراک اوباما" برای رسیدن به مصالحه با ایران و وحدت قوی تر بین نمایندگان دمکرات با رئیس جمهوری را فراهم کند. واکنش خشم آلود و ناخرسندی رهبران دمکرات در کنگره از جمله "نانسی پلوسی" رهبر اقلیت دمکرات در کنگره به خوبی نشان می دهد که در راند آخر بازی به جهت قطبی شدن بیشتر فضای سیاسی واشینگتن به غیر از چند نماینده انگشت شمار دمکرات چون "رابرت منندز" بقیه دمکرات های مردد در مورد سیاست اوباما در مذاکرات هسته یی با ایران در فردای توافق احتمالی به وضوح در کنار رئیس جمهوری قرار خواهند گرفت.            
از شروع تا پایان سخنان نتانیاهو در کنگره، تکرار چند باره اتهامات همیشگی وی بود که در طول یک سال گذشته برای کارشکنی در جریان مذاکرات گروه ۱+۵ با تهران در خصوص پرونده هسته یی مرتب گفته شده بود و هیچ نکته تازه یی را در خود نداشت. چنانچه تنها یک ساعت بعد از این سخنرانی باراک اوباما نیز وقت را تلف نکرد و ضمن گوشزد کردن کنایه تحقیرآمیزی مبنی بر اینکه این سخنان را زنده گوش نداده و بعدا از روی متن آن را خوانده است به صراحت گفت" در مورد موضوع اصلی، یعنی چگونگی جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی که این کشور را خطرناکتر می کند، نخست وزیر اسرائیل هیچ راه حل جایگزین عملی پیشنهاد نکرد". در شرایطی که طبق آخرین نظرسنجی ها بیش از ۶۵ درصد مردم آمریکا از مصالحه اتمی با ایران حمایت کرده اند و حدود نیمی از آنان نیز دعوت یکجانبه بینر از نتانیاهو برای سخنرانی در کنگره را نادرست دانسته اند، شاید این سخن نانسی پلوسی که بلافاصله بعد از اتمام سخنان نخست وزیر اسرائیل گفت "در میانه سخنان نتانیاهو به شدت متاثر شده و آن را توهین به شعور آمریکایی ها می داند" برآیند واقعی از عکس العمل دمکرات ها در این شوی تبلیغاتی باشد. سخنان نتانیاهو به خلاف انتظاری که می رفت نه تنها فشاری را بر دولت اوباما و تیم مذاکره کننده آمریکایی وارد نکرد که بدون تردید می توان گفت که تا حدودی خیال اوباما را از چند دستگی در حزب دمکرات و احتمال پیوستن تعداد زیادی از نمایندگان هم حزبی رئیس جمهور برای همراهی با جمهوریخواهان در مخالفت با این مذاکرات منتفی کرد. در شرایط کنونی چنانچه توافق جامع بین تهران – واشینگتن حول پرونده هسته یی شکل بگیرد با توجه به تشدید دوقطبی فعلی در فضای سیاسی واشینگتن که اختلافات بر سر یک پرونده کاری به سطح یک رقابت سیاسی بین جمهوریخواهان و دمکرات ها تبدیل شده است خطر اجماع در کنگره برای کسب آرای بیش از دو سوم نمایندگان جهت جلوگیری از "حق وتوی" رئیس جمهوری دست نیافتنی خواهد بود.                                          
به عکس تصور بسیاری از تحلیلگران که سخنان نتانیاهو در کنگره را یک عنصر بازدارنده در روند مذاکرات هسته یی تلقی می کنند می توان به این نتیجه رسید که ماحصل این سخنرانی دست اوباما را برای توافق با تهران بازتر از همیشه کرده است. از طرف دیگر مقامات و مذاکره کنندگان ایرانی که معمولا در دقیقه نود بازی پراگمای سیاسی را بر هر چیزی ارجح می دانند تحت تاثیر تلاش های خرابکارانه جمهوریخواهان و دشمن همیشگی خود دولت اسرائیل برای اخلال در این مذاکرات، بر سرعت روند حل و فصل در مذاکرات کنونی که حساس ترین مرحله آن هم اکنون در مونتروی سوئیس جریان دارد، خواهند افزود. دولت "حسن روحانی" و تیم مذاکره کننده به رهبری "محمدجواد ظریف" با توجه به آنچه هم اکنون در واشینگتن و کنگره آمریکا جریان دارد فضای بازتری برای رسیدن به تفاهم در طول مذاکرات خواهند داشت و جناح مخالف موسوم به دلواپسان در چنین شرایطی خیلی سخت می تواند همان چیزی را تکرار کنند که قبل از آنان نتانیاهو با صراحت در نمایش کنگره آمریکا بیان کرده است. وقتی تمام قطعات این پازل در کنار هم قرار داده شوند به یک نتیجه منتج می شود و آن اینکه یک جناح در عرصه ملی، منطقه یی و بین المللی همچنان خواهان حفظ شرایط موجود و حتی تشدید منازعات می باشند و جناحی دیگر با نگاهی پراگماتیسم با توجه به تاثیر منفی این منازعه در روند توسعه ملی، امنیت منطقه یی و نظام بین المللی سعی در کاهش تنش ها و مختومه کردن یک پرونده پر هزینه برای تمام طرفین دارد. دعوای سیاسی کنگره با کاخ سفید و سواستفاده تبلیغاتی نتانیاهو در جریان سخنرانی در کنگره برای موفقیت در انتخابات ۱۷ مارس "کنست" هر چند که تاثیرات خود را در فضای سیاسی دوقطبی این کشورها خواهد گذاشت اما به نظر می رسد که این نمایش به یک بومرنگ سیاسی تبدیل شده است که بازیگران آن بزرگترین بازنده آن می باشند. به همین دلیل هم اکنون بهترین زمان برای دستگاه دیپلماسی تهران و واشینگتن است تا از این شرایط آچمز شدن رقبای خود در عرصه داخلی و خارجی نهایت بهره را برده و روند مذاکرات را جدی تر دنبال کنند. نشانه هایی که هم اینک از مونتروی سوئیس می رسد با توجه به اظهارات مذاکره کنندگان ایرانی – آمریکایی و به خصوص صراحت سخنان "فدریکا موگرینی" که ضمن هشدار به کسانی که سعی در اخلال مذاکرات دارند می گوید "مذاکرات هسته یی ایران و گروه ۱+۵ به حصول نتیجه نزدیک می شود" نشاندهنده این واقعیت است که دیپلماسی هسته یی در مسیر درستی پیش می رود.                                                                        
دوره گردی و اجرای نمایش هالیودی نتانیاهو نه تنها نتوانست بر روند مذاکرات هسته یی آمریکا و ایران تاثیر ملموسی بگذارد که حتی در عرصه سیاسی – انتخاباتی اسرائیل نیز بر طبق نظرسنجی های اخیر برای بی بی دستاوردی را به همراه نداشته است. هم اکنون گفته می شود رقابت تنگاتنگ بین حزب لیکود و جناح مخالف همچنان به قوت خود باقی است و نتانیاهو در بهترین حالت ممکن تنها می تواند به ۲۲ کرسی کنست دلخوش کند در حالی که بسیاری از تحلیلگران اسرائیلی ۱٨ تا ۱۹ کرسی را برای حزب وی پیش بینی می کنند. جامعه اسرائیلی بعد از یک دوره دراز حاکمیت جناح راست به رهبری نتانیاهو هم اینک بیشترین تمرکز خود را بر اصلاحات اقتصادی و رفاه اجتماعی متمرکز کرده و مورد ایران اولویت اول آنان تلقی نمی شود. همچنین تشدید تضاد بین واشینگتن – تل آویو بسیاری از مردم اسرائیل را نسبت به آینده روابط بین دو کشور بدبین کرده و سخنرانی نتانیاهو در کنگره بازتاب منفی در مطبوعات این کشور داشته است. تنها دستاورد این سخنرانی را شاید بتوان افزایش فشار بر دولت اوباما از سوی جناح محافظه کار اعراب سنی در منطقه به حساب آورد که در فردای این سخنرانی فیل آنان نیز یاد هندوستان کرد و به صورت سریالی از ریاض تا ترکیه غیر عرب، با تمسک به اوضاع عراق و نقش تهران در بسیج شبه نظامیان شیعه برای آزادسازی تکریت یک صدا از بلعیدن عراق توسط تهران اظهار نارضایتی کردند. سفر "جان کری" وزیر امور خارجه آمریکا به ریاض و دیدار وی با مقامات ارشد این کشور برای توضیح مواضع واشینگتن در قبال تهران را باید در همین راستا ارزیابی کرد.