اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۱۹ اسفند ۱٣۹٣ -  ۱۰ مارس ۲۰۱۵

«واپسین رایزنی های هسته ای و موانع پیش رو»عنوان سرمقاله روزنامه جام جم به قلم دکتر غلامرضا کریمی است که در آن می خوانید؛همه چیز از حساسیت و سرنوشت ساز بودن مذاکرات ایران و ۱+۵ و همچنین نزدیکی مواضع دو طرف در مذاکرات حکایت دارد و تمام طرف ها معتقدند نباید فرصت دستیابی به توافق را از دست داد و حتی پیش بینی ها بر این است که توافق هسته ای تا پایان مارس به واقعیت می پیوندد.
تا قبل از سخنرانی نتانیاهو در کنگره، ناظران سیاسی انتظار داشتند این سخنرانی با افشاگری برخی از مفاد مذاکرات، روند دستیابی به توافق نهایی را دستخوش تغییر کند اما سخنرانی نتانیاهو نه فقط نتوانست امضای توافق نامه را با چالش مواجه کند، بلکه برعکس، کاخ سفید را بر امضای توافق مصمم تر کرد به طوری که جان کری در واکنش، گزینه وادار کردن ایران به تسلیم در رابطه با مساله هسته ای را یک انتظار غیرممکن دانست که آمریکا و دیگر اعضای گروه ۱+۵ از این رویکرد حمایت نخواهند کرد.
با وجود تمامی خوش بینی ها، هنوز موانع جدی و اساسی بر سر راه طرفین وجود دارد که با قضاوتی واقعگرایانه، امکان دستیابی به توافق جامع و نهایی را سخت کرده است.
برخی از موانع و چالش هایی که نیاز به تصمیمات مهم و اساسی از سوی طرفین دارند، عبارتند از:
۱- راستی آزمایی درباره جلوگیری از انحراف ایران در فعالیت های هسته ای: غرب به منظور جلوگیری از انحراف و گریز هسته ای ایران، به دنبال اعمال بازرسی های گسترده و سرزده در هر نقطه مورد نظر است اما ایران اجرای پروتکل الحاقی و مقررات متمم آن را با دسترسی محدود برای بازرسی تحت شرایط و قواعد معین و مورد توافق به عنوان بخشی از مرحله نهایی مذاکرات مورد بررسی و پذیرش احتمالی قرار می دهد در این باره ایران آمادگی دارد تا به صورت گسترده بازرسی ها و همکاری ها با آژانس صورت گیرد تا اعتماد بین المللی درباره تلاش نکردن ایران برای دستیابی به سلاح هسته ای جلب شود؛ البته خبرها از آخرین دور مذاکرات در مونترو سوئیس بیانگر این است که ایران و آمریکا بر سر راهی برای به یک سال رساندن زمان گریز هسته ای به توافق رسیده اند.
۲ ـ نوع و میزان سانتریفیوژها: آمریکایی ها تلاش می کنند تا تعداد و نوع سانتریفیوژها را محدود کنند، در حالی که ایران می خواهد ضمن حفظ سانتریفیوژهای فعال فعلی، به صورت پلکانی بتواند تا سال ۲۰۲۱ سوخت مورد نیاز نیروگاه بوشهر در حجم ٣۰ تن و ۱۹۰ هزار سو را در داخل تولید کند، علاوه بر این ایران تلاش دارد تا امکان استفاده از سانتریفیوژهای نسل دو و سه را برای خود حفظ کند ولی غرب فقط با سانتریفیوژ نسل یک آن هم در حجم محدود موافقت دارد، بنابراین اختلاف در این زمینه جدی است و دیدگاه ها هنوز به یکدیگر نزدیک نشده است.
٣ ـ مدت زمان قرارداد: درباره مدت زمان اجرای توافق نهایی اختلاف نظر جدی از هفت تا ۲۰ سال وجود دارد. آمریکایی ها که در ابتدا به دنبال زمان ۲۰ تا ٣۰ سال بودند اکنون به دوره زمانی ده ساله نیز رضایت داده اند، ولی ایران با اجرای مدت زمان محدود حداکثر به طول دو دوره چهار ساله موافقت دارد.
۴ ـ ذخایر اورانیوم: با توجه به تبدیل شدن ذخایر اورانیوم ۲۰ درصدی به میله سوخت و رقیق شدن باقیمانده آن، اختلاف نظر بین طرفین در مورد حفظ ذخایر اورانیوم ۵ درصدی است که آمریکایی ها اصرار بر خروج این ذخایر از کشور دارند، ولی به نظر می رسد ایران خواهان حفظ بخش عمده این ذخایر در حد ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ کیلوگرم و رقیق کردن دیگر ذخایر است.
۵ ـ رآکتور آب سنگین اراک: با توجه به اصرار غربی ها مبنی بر تبدیل این رآکتور به آب سبک که به ضرر ایران است به نظر می رسد با ادامه کار رآکتور آب سنگین اما با تولید پلوتونیوم کمتر در حد یک هشتم وضع مورد انتظار، طرفین به توافق نهایی نزدیک شده اند.
۶ ـ لغو تحریم ها: بزرگ ترین چالش و اختلاف درباره چگونگی لغو تحریم هاست؛ ایران که تحریم ها را از دید حقوقی و عملی، ظالمانه می داند به دنبال لغو قطعی و فوری تمامی تحریم های چهارگانه اعم از اتحادیه اروپا، شورای امنیت، دولت و کنگره آمریکا بلافاصله پس از توافق نهایی است اما غربی ها ضمن موافقت با لغو تحریم های اتحادیه اروپا و دولت آمریکا با امضای توافق نهایی، درباره تحریم های شورای امنیت معتقد به تعلیق هستند و در مورد تحریم های کنگره نیز درخواست دوره زمانی چند ساله برای لغو دارند ضمن این که آمریکایی ها به دنبال سازوکاری برای اعمال دوباره تحریم ها در صورت تخلف ایران از مفاد توافق نهایی هستند، بنابراین تمایلی به لغو کامل تحریم ها ندارند و علاقه مند به تعلیق دوره ای هستند تا ابزار فشار و اجماع بین المللی علیه ایران را در اختیار داشته باشند. البته گرچه واقعیت این است که تحریم ها به صورت تدریجی علیه کشورمان اعمال شده و باید بخشی از آنها به صورت تدریحی برداشته شود اما زمان و چگونگی برداشته شدن آنها باید در متن مذاکرات نهایی گنجانده شود ضمن این که زمان لغو کامل تحریم ها نباید حداکثر از یک سال تجاوز کند.
البته اختلافات دیگری میان طرفین درباره حجم و میزان فعالیت های تحقیق و توسعه، فعالیت یا تعطیلی سایت فردو و زمان پاسخگویی به پرسش های مربوط به احتمال نظامی شدن فعالیت هسته ای وجود دارد که فرآیند رسیدن به توافق نهایی را با پیچیدگی های بیشتری مواجه کرده است، افزون براین ارتقای جایگاه ایران در تحولات منطقه ای و چگونگی مهار نفوذ و تاثیرگذاری آن بر تحولات سیاسی و نظامی و نگرانی برخی کشورهای منطقه از قدرت یابی مجدد ایران در صورت امضای توافق نهایی، از دیگر چالش های فراروی مذاکرات است.
بدون تردید در صورت انعقاد توافق نهایی و لغو تحریم های ظالمانه، ایران در میان مدت توانایی این را دارد تا ضمن پاسخگویی به نیازها و مطالبات فوری مردم در داخل کشور، اقتدار و نفوذ خود را به عنوان یک قدرت فعال منطقه ای گسترش داده و حوزه تاثیرگذاری خود را در سطح جهان اسلام به طور اعم و در خاورمیانه به صورت اخص بیش از پیش تثبیت کند.

کیهان:چند و چون عملیات آزادسازی تکریت
«چند و چون عملیات آزادسازی تکریت»عنوان یادداشت روز روزنامه کیهان به قلم سعدالله زارعی است که در آن می خوانید؛عملیات آزادسازی «تکریت» مرکز استان صلاح الدین که از چند روز پیش شروع شده است از جنبه های مختلفی «راهبردی» و تعیین کننده به حساب می آید از این رو نیروهای داعش از همه ظرفیت خود استفاده می کنند تا مانع سقوط تکریت به دست نیروهای عراقی شوند. در خصوص اهمیت و پیامدهای این عملیات نکاتی وجود دارد:
-۱ عملیات آزادسازی تکریت، مهمترین عملیات نیروهای مقاومت عراق علیه تروریست های داعش محسوب می شود. این در حالی است که تعدادی از عملیات های گذشته شامل عملیات آمرلی، جرف الصخر و مقدادیه از اهمیت بالایی برخوردار بودند. عملیات تکریت از این جهت از حساسیت بالاتری برخوردار است چرا که قلب بعث و داعش به حساب می آید. اگر تکریت سقوط کند به این معناست که بعث و داعش در اصلی ترین نقطه عراق شکست خورده اند و این انرژی رو به تزایدی را به مخالفانشان در عراق می دهد و آزادسازی موصل را تسهیل می کند. از این رو گفته شده است که داعش با فراخواندن بخشی از زبده ترین نیروهای خود از سوریه روی حفظ تکریت متمرکز شده است.
-۲ سقوط تکریت در واقع سقوط آخرین منطقه تحت سیطره بعث و داعش در استان صلاح الدین به حساب می آید. پیش از این نیروهای عراقی شهرستانهای الشرقاط و بیجی در شمال، توزخورماتو و الدور در غرب و بلد و الفریس در جنوب تکریت را آزاد کرده بودند. شهر بزرگ سامرا هم که از ابتدا از تعرض داعش دور ماند. بنابراین آزادی تکریت به معنای پایان عملیات ارتش و نیروهای مقاومت عراقی در استان صلاح الدین به حساب می آید. از آنجا که استان صلاح الدین در میان دو استان بزرگ سنی دیگر یعنی الانبار و نینوا واقع شده است، تأثیر زیادی روی وضعیت داعش در انبار و نینوا برجای می گذارد. بخش وسیعی از شمال و شرق انبار از طریق صلاح الدین به استانهای نینوا، کرکوک، بغداد و دیاله متصل می شود و از این رو عملیات آزادسازی تکریت نقش مهمی در تعمیق امنیت استانهای مرکزی و شرقی عراق خواهد داشت و تا حد زیادی موقعیت امنیتی پایتخت را تثبیت می نماید.
-۳ عملیات تکریت به واسطه آنکه دارای وسعت زیاد عملیاتی است، نیاز به همکاری بخش های مختلف مردمی در عراق را گوشزد می کند. منطقه عملیاتی تکریت به اندازه کل مساحت کشور لبنان و بیش از یک سوم کشور فلسطین به حساب می آید یعنی وسعت این منطقه عملیاتی بیش از ۱۰/۰۰۰ کیلومتر مربع می باشد. این وسعت و تأکیدی که بر سرعت عملیات وجود دارد، تکریت را به میدانی برای تمرین آمادگی ها و نشان دادن میزان توانمندی ها تبدیل کرده است از این رو یکی از مقامات سازمان پیشمرگان مسلمان کرد که در این عملیات دارای نقش می باشد، می گوید کردها به فرماندهان این عملیات اعتماد دارند و معتقدند عملیات تکریت زمینه ساز همراهی نیروهای مختلف و سازماندهی سریع آنان برای آزادسازی موصل می باشد. او در این بین با صراحت به برگزار شدن چندین جلسه میان مقامات سازمان پیشمرگه با سردار سلیمانی اشاره می کند.
پیش از این کردها از اینکه همراه سردار نام آشنای سپاه اسلام دیده شوند کتمان می کردند و از این رو تصریح مقامات پیشمرگه به خوبی نشان می دهد که یک اتفاق مهم میدانی افتاده است.
در واقع نیاز به حضور همه نیروهایی که دارای سازمان و سازماندهی مقاومت هستند این امکان را فراهم کرده است که هر جریان مردمی در عراق در حال رقابت با جریانات مردمی دیگر قرار گیرد.
وجود این موضوع دهها هزار نیروی پرتحرک آماده کار را وارد میدان نموده است.
-۴ یک جنبه مهم دیگر تکریت وضعیت اقتصادی و مدنی آن است. بخش عمده ای از میدان های نفتی عراق در مجاورت تکریت قرار دارد و تسلط داعش بر این منطقه، جدای از آنکه دولت را از امکان استخراج و صدور نفت محروم می کند یک پشتوانه مهم هم برای گسترش روابط داعش با کشورهای خارجی و افراد متنفذ در منطقه به حساب می آمد.
پایگاه هوایی اسپایکر هم که در همان هفته های نخست پس از حمله خردادماه داعش به دست این سازمان تروریستی افتاد، در تکریت قرار دارد و آزادی آن می تواند تاثیر روحی فراوانی برجای بگذارد آزادسازی این پایگاه یکی از اهداف عملیاتی در تکریت به حساب می آید. در واقع داعش در زمانی که بر اسپایکر و حوزه نفتی صلاح الدین در بیجی و تکریت دست پیدا کرد، قدرت خود را به رخ دشمنانش کشید. در آن زمان بسیاری از روزنامه های غرب، سیطره داعش بر منطقه بیجی و پایگاه هوایی اسپایکر را نشانه هوشمندی داعش در عملیات خود ارزیابی و شکست آن را در مرز محال معرفی کردند. اما طی روزهای اخیر همین روزنامه ها خبرهای زیادی مبنی بر قریب الوقوع بودن آزادی مناطق در اشغال باقی مانده استان صلاح الدین درج کردند. روزنامه واشنگتن پست در این میان با شیطنت خاصی نوشت: «هم اینک پای سردار سلیمانی به تکریت رسیده و انتظار می رود طی روزهای آینده به آزاد شدن مرکز صلاح الدین بینجامد.
عراقی ها معتقدند پیروزی سلیمانی در تکریت، رغبت زیادی را در عراق پدید می آورد تا آزادی موصل را از سلیمانی مطالبه نموده و با او برای عملیات موصل همراه شوند.» این در حالی است که غربی ها شدیدا از شکست داعش بدست نیروهایی با محوریت ایران نگرانی دارند و این نگرانی شان یادآور نگرانی از شکست صدام حسین در مقابل انقلاب اسلامی در فاصله سالهای ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۷ است. در آن زمان آمریکایی ها با صراحت می گفتند شکست صدام حسین در جنگ کار را بر کشورهای غربی برای تسلط بر منطقه حساس خلیج فارس و نیز کشورهایی که در دو سوی غربی و شرقی ایران قرار دارند، دشوار می نماید. همین چند هفته پیش هنری کیسینجر در مصاحبه با «وال استریت ژورنال» گفت: «خطر ایران برای آمریکا و متحدانش از خطر داعش شدیدتر است چرا که داعش یک پدیده است و از عمق راهبردی برخوردار نیست و از این رو به زودی محو می شود ولی انقلاب اسلامی ایران بر یک بستر تاریخی تکیه داشته و از سوی نیروهای انرژی یافته از یک مذهب حمایت می شود.
ایران دارای پیچیدگی های زیادی است که هنوز هم برای نیروهای ما ناشناخته است و حال آنکه داعش همین است که می بینیم». البته ایران همکاری با نیروهای عراقی و با مطالبه دولت قانونی عراق را هیچگاه پنهان نکرده است کما اینکه عراقی ها هم رسما مشارکت ایران در ساختار امنیتی مبارزه با داعش را خواستار شده و درخواست خود و پاسخ موثر ایران را کتمان نکرده اند. اما غربی ها به گمان اینکه ایران نمی تواند به مرکزیت مشترک بعث و داعش در تکریت غلبه کند، یک سناریو را برای ناامید کردن عراقی ها از توانایی ایران در به سرانجام رساندن عملیات های پیچیده امنیتی به میدان آورده اند و البته این سناریو عمر چند روز ه ای بیشتر نمی یابد و به همین دلیل هم غربی ها در این خصوص از حد کنایه گویی و استعاره سرایی فراتر نرفته اند.
۵ - طی روزهای گذشته عملیات آزادسازی تکریت به انجام سلسله عملیات های موفقی گره خورده است و از آنجا که در این حرکت یک هدف بزرگ وجود دارد و آن آزادسازی قلب داعش و بعث- تکریت- است، موفقیت های پی درپی که هر کدام از اهمیت خاصی برخوردارند به چشم نیامده اند. طی ۲ تا ۳ روز گذشته، رزمندگان مقاومت در عراق العلم، الدور، البوعیسی، البوطلحه که هر کدام یک شهرستان کوچک محسوب می شوند را به همراه ده ها روستا آزاد کرده اند که برای هر کدام از آنان نیاز به طراحی یک عملیات جداگانه بوده است. همزمان با این مسئله ما شاهد عقب نشینی و در واقع فرار بعثی ها و داعش از دو منطقه مهم الفتح و الحویجه بودیم که از وحشت و نگرانی عمیق آنان حکایت می کند آنان عملا فتح و حویجه را به دالانی برای عبور از تکریت به موصل تبدیل کرده اند. این در حالی است که داعش پیش از این به نیروهایش اجازه ترک میدان را نمی داد و به آنان با صراحت می گفت یا پیروزی و یا مرگ. کما اینکه در جریان عملیات القصیر در شمال استان حمص سوریه که در خردادماه سال گذشته انجام شد، نیروهای داعش وارد دالانی که حزب الله برای فرار آنان باز گذاشته بود، نمی شدند و تا آخر مقاومت کردند اما پیروزی های پی در پی ماه های اخیر رزمندگان مقاومت، تبعیت پذیری نیروهای داعش از فرمول یا پیروزی یا مرگ را کاهش داده است. نیروهای «شبک» که بخشی از شیعیان استان دیاله به حساب می آیند و در عملیات آزادسازی تکریت نیز دارای نقش هستند و منطقه عملیاتی محول شده به آنان مشرف به مناطق فتح و حویجه است می گویند شاهد فرار ده ها نفر از نیروهای زبده داعش بوده اند.
۶ - شکست داعش فقط شکست یک گروه تروریستی نیست بلکه شکست یک برنامه چندجانبه و یک فکر استراتژیک که در پشت آن سرویس های اطلاعاتی و سیاسی غرب و برخی از کشورهای منطقه ای قرار دارند نیز می باشد. از حدود ۳ سال پیش گفته می شد که محور آمریکا، انگلیس، فرانسه، ترکیه و عربستان در حال طراحی یک مدل هستند که در عین آن که شباهت زیادی به مدل ایران در مواجهه با دشمنانش دارد، اما در عین حال رو در روی ایران قرار می گیرد! در واقع این کشورها با محوریت آمریکا به یک مدل دست یافتند که از روش جنگ های نامتقارن سود می برد اما اینک این کپی تقلبی در برابر نسخه اصلی، تا حد بسیار زیادی رنگ باخته است.

خراسان:حکایت همچنان باقیست
«حکایت همچنان باقیست»عنوان یادداشت روز روزنامه خراسان به قلم مهدی یاراحمدی است که در آن می خوانید؛اسفند که فرا می رسد ایرانی ها مطابق با رسم دیرین خود آماده استقبال از بهار و ورود به سال جدید می شوند. به زودی دفتر سال۹٣ بسته می شود و اتفاقات آن جزئی از تاریخ و گذشته مردمان این مرز و بوم خواهد شد. اما نکته حائز اهمیت در این میان ضرورت مرور و بازنگری علمی، دقیق، بی طرفانه و واقع بینانه بر اتفاقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور در این سال می باشد تا ضمن بهره گیری از تجارب حاصل از آن زمینه پیشرفت و توسعه مملکت را در سال های آتی فراهم آوریم.
مسلماً در سالی که روزهای پایانی آن را سپری می نماییم مردم شاهد اتفاقات بسیاری در عرصه های مختلف در کشور بوده اند که پرداختن به همه آن ها در این مجال ممکن نیست. اما با توجه به عنوان سال ۹٣ که «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» می باشد بیان نکاتی به شرح زیر در همین راستا اهمیت بیشتری دارد؛ اول: «فرهنگ» همان عنصر مظلومی است که در کشور ما همواره(در عمل و نه در شعار) جزو اهداف دست چندم قرار دارد. این در حالی است که دستگاه های مختلفی به نام کار فرهنگی، بودجه و امکانات دریافت می نمایند تا جایی که فرهنگ درگیر و دار قریب به چهل دستگاه به این سو و آن سو کشیده می شود و هر لحظه بیم آن می رود که در خودش غرق شود.
به بیان دیگر حقیقتِ فرهنگ همیشه در تلاطم واقعیت هایِ تلخ سیاسی، اجتماعی و ... جامعه قربانی می گردد. نشان به آن نشان که هیچ عرصه مدیریتی در کشور به اندازه فرهنگ مدیران غیرمتخصص و ناکارآمد به خود ندیده است و بیشترین آزمون و خطاها در زمینه فعالیت ها و مدیریت های فرهنگی صورت می پذیرد. لذا اگر سال ۹٣ به پایان رسید، عزم ملی و مدیریت جهادی برای اصلاح و توسعه فرهنگ و رسیدن به ارزش های والای فرهنگِ مسلمانی انتهایی نداشته و باید دغدغه همه مردم و مسئولین باشد.
خصوصاً زمانی که به این جمله رهبر انقلاب عنایت کنیم که می فرماید: «در عرصه فرهنگ، بنده به معنای واقعیِ کلمه، احساس نگرانی می کنم و حقیقتاً دغدغه دارم. این دغدغه از آن دغدغه هایی است که آدمی به خاطر آن، گاهی ممکن است نصفِ شب هم از خواب بیدار شود و به درگاه پروردگار تضرّع کند. من چنین دغدغه ای دارم.» دوم: «اقتصاد» و مسائل و مشکلات مرتبط به آن نه تنها در سال ۹٣ بلکه در یک دهه اخیر کشور را با چالش های فراوانی روبرو کرده است. اینکه چند سالی هست که موضوعات اقتصادی یکی از پایه های اصلی عنوان سال می باشد بیانگر همین واقعیت است.
وقتی اتفاقات عرصه اقتصادی کشور در سال های اخیر را مرور می کنیم و مسائلی همچون؛ خام فروشی و وابستگی بی چون و چرا به نفت، تحریم های ناجوانمردانه بین المللی، عدم حمایت از سرمایه گذاران، الگوی ناصحیح مصرف، توسعه واردات به جای مصرف کالای ایرانی، مشکلات زیست محیطی و خشکسالی، مسائل مربوط به نابسامانی نظام بانکی و از همه مهمتر فسادهای مالی گسترده که ناشی از بیماری نظام مالی و اقتصادی کشور می باشد را ملاحظه می نماییم به خوبی این موضوع را در می یابیم که نه تنها یک سال بلکه سال ها عزم گروهی مردم و مجاهدت مسئولان و مدیران هم به این سادگی وضعیت اقتصاد و معیشت کشور را سامان نمی بخشد. سوم: «مدیریت جهادی» داستانی پر فراز و فرود دارد.
زمانی که این عنوان با کلماتی همچون فرهنگ و اقتصاد عجین می شود ثقل معنایی گسترده ای را بر آن وارد می نماید. اگر به اتفاقات سال ۹٣ با دقت بیشتری نگاه کنیم درمی یابیم که علی رغم تلاش های صورت گرفته متأسفانه تعابیری که از مدیریت جهادی در ذهن داریم در عرصه فرهنگ و اقتصاد رخ نداده است.
نظام مدیریت فرهنگی کشور کماکان در گیر و دار جشنواره های پرهزینه -که بعضاً با روح فرهنگ اسلامی مغایرت دارد- دست و پا می زند و خبری از طرح و برنامه استراتژیک و بومی مطابق با ارزش های اسلامی و نیازهای روز نمی باشد و مدیریت مالی و اقتصادی کشور هم در تلاطم تحریم، فساد مالی، ناکارآمدی بانک ها و مواردی از این دست در یافتن مسیر اقتصاد مقاومتی ناتوان می باشد. چهارم: «عزم ملی» آنچنان که باید و شاید در مسیر توسعه فرهنگی و اقتصادی کشور جزم نیست.
هر چند در سال ۹٣ در برخی از صحنه هایی که مردم می بایست حضور فعالانه داشته باشند نسبت به انقلاب و شهدای آن ادای دِین کردند اما واقعیت آن است با توجه به مسیر طولانی پیش روی کشور و کارشکنی ها و مخاطرات بیگانگان، این عرصه تلاش و اراده بسیار گسترده تری را می طلبد. به عنوان مثال هنوز عزم و اراده عمومی در عرصه اصلاح الگوی مصرف و یا حرکت آحاد جامعه در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی به چشم نمی آید و فرهنگ عمومی ما در عرصه های کار، مصرف، زندگی، ازدواج، طلاق و... با کاستی های فراوانی مواجه است.
سخن پایانی این که آن چه گفته شد نه به قصد سیاه نمایی و تنها دیدن نیمه خالی لیوان می باشد بلکه منظور ارائه مسیر طولانی پیش روی کشور برای دستیابی به آن چیزی است که ایران زمین و مردمان شریف آن لیاقتش را دارند. اگر می گوییم مدیریت جهادی رخ نداده و عزم ملی آنچنان که باید و شاید در مسیر توسعه کشور جزم نیست بدان معناست که هنوز مردم ایران به آن جایگاهی که به دلیل بهره مندی از اسلام، تمدن بی همتای ایرانی و استعدادهای درخشان و... شایستگی آن را دارند نائل نشده اند.
مدیریت جهادی و عزم ملی برای توسعه فرهنگ و اقتصاد کشور یک باور و اعتقاد ارزشمند است که می بایست مولفه های آن نه برای یک سال بلکه به صورت مستمر و دائمی در تمامی عرصه های فعالیت در کشور خصوصاً فرهنگ و اقتصاد متجلی باشد. سال ۹٣ تقریباً به پایان رسیده اما حکایت عزم ملی و مدیریت جهادی برای توسعه و بالندگی اقتصاد و فرهنگ همچنان باقیست.

جمهوری اسلامی:مرحله ای جدید در معادلات منطقه
«مرحله ای جدید در معادلات منطقه»عنوان سرمقاله روزنامه جمهوری اسلامی است که در آن می خوانید؛پیروزی های ارتش و نیروهای مردمی عراق در پاکسازی استان صلاح الدین از لوث وجود تروریست های داعش از جهات زیادی بسیار مهم و نقطه عطفی در تحولات ۹ ماه اخیر و از زمان پیشروی گروه تروریستی «داعش» در مناطق شمال غرب عراق محسوب می شود و برای آینده این کشور تعیین کننده خواهد بود.
این عملیات که هفته گذشته با فرمان حیدرالعبادی نخست وزیر عراق آغاز شد، تاکنون دستاوردهای چشمگیری داشته است و در جریان آن، شهرهای مهم «البغدادی»، «الدور» و «مکیشفه» به همراه صدها روستا آزاد شده اند.
این عملیات از چند جنبه اهمیت دارد.
۱ – عملیات آزادسازی ارتش عراق، نخستین عملیات منسجم و سازمان یافته برای قلع و قمع گروه های تروریستی تکفیری و اخراج آنها از شهرهای عراق به شمار می رود. در این عملیات به همراه نیروهای ارتش، نیروهای مردمی «الحشد الشعبی» متشکل از مبارزان مردمی و همچنین عشایر منطقه دوش به دوش می جنگند و صحنه ای از وحدت و جریان های سیاسی عراق را به نمایش گذاشته اند.
در این عملیات ٣۰ هزار نیرو مشارکت دارند و با برنامه ریزی و حرکت کاملاً سازمان یافته عمل می کنند، اقدامی که در اقدامات گذشته ارتش عراق مشهود نبود. همین تاکتیک دقیق، عامل از هم پاشیدگی تروریست ها شده و آنها را در موضع کاملاً انفعالی قرار داده است.
۲ – ویژگی دوم عملیات آزادسازی استان صلاح الدین، استفاده از نیروهای بومی و ملی عراق در این عملیات است و موفقیت در آن می تواند پیامدهای بسیار مهمی در جهت تحکیم قدرت دولت و حفظ استقلال عراق در پی داشته باشد.
دولتمردان عراقی از ابتدای عملیات نیز تاکید کردند که نیازی به نیروی خارجی ندارند و ملت عراق اراده کرده است که خود، برای آزادی سرزمین هایش از چنگ تروریست ها و شورشیانی که از جانب برخی دولت ها حمایت می شوند، اقدام کند.
محافل رسانه ای غرب، این رویکرد دولت عراق را سیاستی جدید عنوان کرده اند که موجب نگرانی دولت های خارجی مداخله گر، و در راس آنها، آمریکا شده است. شماری از شخصیت های سیاسی و رسانه های آمریکا دولت باراک اوباما را به باد انتقاد گرفته اند که چرا با خالی کردن میدان، نفوذ واشنگتن در عراق را با خطر جدی مواجه ساخته است. ژنرال «مارتین دمپسی»، رئیس ستاد ارتش آمریکا در جمع اعضای کمیسیون نیروهای مسلح سنا، ضمن انتقاد از ضعف عملکرد دولت آمریکا در عراق و عدم مشارکت در جنگ با تروریست ها، اعتراف می کند که این سیاست، افزایش نفوذ جمهوری اسلامی ایران را در پی داشته است.
دمپسی با نگرانی تاکید می کند در بررسی عملیات آزادسازی تکریت مشخص است که دو سوم از نیروهای شرکت کننده در این عملیات، شیعیانی هستند که با جمهوری اسلامی ایران ارتباط نزدیک و همسویی دارند. «لیبراسیون» نوشت: بعضی مقامات آمریکایی در توضیح اینکه چرا آمریکا در عملیات تکریت کنار نشسته است به این نکته استناد کرده اند که دولت عراق از آمریکا برای این عملیات دعوت نکرده است.
در این باره منابع عراقی گفته اند آمریکا در مبارزه با داعش جدیت ندارد و درحالی که عراق اعلام کرده بود عملیات آزادسازی موصل را در بهار آغاز می کند، آمریکایی ها به بهانه اینکه ارتش عراق آمادگی لازم را ندارد، خواستار موکول شدن این عملیات به پاییز سال آینده شده بودند.
٣ – نکته سوم در عملیات آزادسازی تکریت، تاثیر آن برای اقدامات آینده دولت عراق به ویژه برای آزادسازی شهر موصل خواهد بود. پیروزی کامل در تکریت که به گفته منابع نظامی عراق، طی چند روز آینده محقق خواهد شد، توانمندی و قدرت ارتش و نیروهای مردمی عراق را مورد تاکید قرار می دهد.
این رویداد، در عین حال که آمادگی عراقی ها را برای رویارویی در برابر تروریسم ارتقا می دهد در تضعیف روحیه تکفیری ها و تروریست ها نیز قطعاً موثر خواهد بود و عملیات تکریت در واقع دروازه آزادی موصل است.
بسیاری از ساکنان شهرهای آزاد شده در عملیات تکریت، نارضایتی خود را از حاکمیت تروریست ها بر مقدرات خود ابراز نموده اند و این، خلاف تبلیغات گروه تروریستی داعش را به اثبات می رساند.
این فضا در بقیه مناطق تحت اشغال تروریست ها نیز حاکم است و این موضوع، آسیب پذیر بودن تروریست ها و نبود پایگاه مردمی آنها را آشکار می سازد. ۹ ماه سیطره تروریست ها بر مناطقی در عراق و اقدامات ضدانسانی و جنایات تکان دهنده آنها، ماهیت این گروهک ضد بشری را آشکار کرده است. بسیاری از ساکنان شهرهای تحت اشغال تروریست ها که تا پیش از آن، چنین تصور می کردند که گروه های تکفیری، به نفع آنها عمل خواهند کرد و برای آنها جامعه ای ایده آل خواهند ساخت، اکنون کاملاً به اشتباه خود پی برده و خواهان رهایی از چنگال این عناصر وحشی، جنایتکار و منفعت طلب هستند. چنین فضایی، زمینه را برای پیشبرد اقدامات دولت عراق و پیشروی ارتش و نیروهای مردمی هموارتر ساخته است.
۴ – نکته آخر اینکه، عملیات آزادسازی تکریت، مرحله جدیدی را در معادلات منطقه ایجاد کرده است و این واقعیت که تروریسم، یک تهدید جدی برای ثبات و امنیت کل منطقه است، آشکارتر شده است. همه کشورهای منطقه باید در مبارزه با این پدیده شوم که مولود سازمان های اطلاعاتی و جاسوسی قدرت های مداخله گر و توسعه طلب است در کنار یکدیگر و متحد با هم اقدام کنند و این نکته مهم باید مدنظر باشد که مقابله با این پدیده تنها در صلاحیت کشورهای منطقه است و قدرت های خارجی نه تنها مصمم به مبارزه با تروریسم نیستند بلکه از این دستاویز به عنوان ابزارهای نفوذ خود در منطقه سود می جویند.
توجه به این واقعیت ها، اهمیت عملیات تکریت را آشکار می سازد و تعیین کنندگی آن را مورد تاکید قرار می دهد.

رسالت:تغییر از درون
«تغییر از درون»عنوان سرمقاله روزنامه رسالت به قلم سید مسعود علوی است که در آن می خوانید؛بیداری اسلامی، وزش یک نسیم الهی بر امت اسلام بود و می رفت با این نسیم، با توفان ستم تاریخی ای که از سوی غرب در جهان اسلام می وزید، مقابله شود. بیداری اسلامی، نوید سقوط دیکتاتورها در بلاد اسلامی و محو سلطه خارجی و پدیداری استقلال و آزادی را می داد. اروپا و آمریکا در برابر این پدیده تاریخی، کاری نمی توانستند بکنند. حکومت های دیکتاتوری و وابسته در کشورهای اسلامی قدرت بازتولید مشروعیت خود را نداشتند، عقیم بودند، آنها با کمترین تکانه سیاسی، آسیب پذیر شده بودند. غرب هیچ نسخه ای برای کنترل از بیرون جهت حفظ منافع خود در این کشورها نداشت، لذا به کنترل از درون یا تغییر از درون، روی آورد.
آنچه امروز در عراق، سوریه، لیبی، نیجریه، سودان و... می بینیم واقعاً تأسف بار است. شهرهای سوخته، روستاهای ویران شده، سرهای بریده شده بر سر میله های آهنین در میادین شهرها، زنده سوزی اسیر، تجاوز به نوامیس، اعدام های دسته جمعی زیر بیرق ایسم ها و ایست های غربی صورت نمی گیرد، اینها با فریاد الله اکبر و لا اله الا الله انجام می شود!پدیده تکفیر، همان پدیده ای است که در دهه اول انقلاب، امام (ره) از آن به عنوان اسلام آمریکایی یاد می کرد. اسلام آمریکایی، زمان امام (ره) از حیطه «تئوری» به وادی «عمل» پا نهاده و این همه جنایت و خشونت، محصول این حرکت کور است. امت اسلام از این گردنه عبور می کند اما این عبور، مستلزم هزینه های مادی و معنوی بسیار است که پرداخت آن اجتناب ناپذیر است.
دو دهه قبل در کشورهای عربی خبری نبود، نخبگان و جوانان سر در گریبان خود داشتند، تحرکی در میان آنان دیده نمی شد، هر چه گفته می شد به پا خیزید و از منافع خود دفاع کنید و نگذارید مصالح شما را آمریکایی ها و اروپایی ها تشخیص دهند، از سنگ صدا درمی آمد از اینها حرفی و کلامی صادر نمی شد! اما الآن آنها صاحب ایدئولوژی، لشکر و حشم و سلاح و مهمات و لشکرکشی های چند ملیتی شده اند. این سازماندهی و تحرک را از کجا آوردند؟ چه کسانی آنها را تجهیز کردند؟ این همه خشونت و نفرت از کجا آمد؟!
آنها هر روز در عراق و سوریه و دیگر بلاد اسلامی سر می برند، آدم می سوزانند، قبل از آن بیانیه می خوانند و جالب است که بیانیه آنها هم به زبان لاتین، گاهی با لهجه آمریکایی و گاهی هم با لهجه انگلیسی قرائت می شود! غرب با این بیانیه ها می خواهد به جهان اسلام بگوید با دست خودتان، خودتان را نابود می کنیم. امت اسلام باید پیرامون این مسئله تدبر کند و با هوشمندی در برابر «تغییر از درون» به سبک آمریکایی ها و انگلیسی ها بایستد.
ظلم و ستمی که امروز از ناحیه جریان سلفی و تکفیری بر ملت های اسلامی می رود، روزی به پایان می رسد، چرا که خداوند متعال وعده فرموده؛ «فقطع دابر القوم الذین ظلموا - به کیفر ستمگری، ریشه گروه ظالمان برکنده شد.» (سوره مبارکه انعام، آیه ۴۵) باید فکری برای پس از آن بکنیم. جریان تکفیر در جهان اسلام یک جریان نفاق پیچیده است. انقلاب اسلامی ایران در ابتدا در درون خود با این پدیده رو به رو بود. جریان نفاق در ایران با روشنگری، منزوی شد. خشونت منافقین ده ها برابر خشونت تکفیری ها بود. آنها حتی به کادرهای وفادار خود هم رحم نمی کردند و بارها در درون تشکیلات خودشان، تصفیه های خونین داشتند.
جریان اخوان المسلمین یک گفتمان مسلط در کشورهای اسلامی است. ما باید به رهبران اخوان بگوییم راه را از کجا اشتباه آمده اند و چرا ویروس زدایی از تفکر وهابیت و تکفیر در درون خود را آغاز نمی کنند؟ آنها باید بدانند غلبه اسلام در بلاد اسلامی، از راه خشونت، محقق نمی شود. پیامبر اکرم (ص) رحمت للعالمین بود. او بنای قدرت الهی خود را بر اساس عدل و علم و بسط رحمت خدایی در میان انسان ها استوار کرده بود. او ریختن خون انسان ها را آن گونه که در جریان تکفیری و سلفی باب شده است، هرگز برنمی تابید و ساحت مقدس او از این همه ظلم و تباهی و سیاهی، بری بود. امروز رسالت اخوان المسلمین و علمای جهان اسلام این است که نگذارند چهره نورانی پیامبر (ص) و سیمای درخشان اسلام با خون و تجاوز و خشونت، آلوده شود.جهان تشنه معارف اسلامی است و این تشنگی با خشونت و بی رحمی، مرتفع نمی شود، با اندیشه پاک و تفکر وحیانی و آواهای قرآنی سیراب می گردد.ما در ایران اسلامی باید چالش های فراروی دیپلماسی وحدت بین فرَق اسلامی را مورد بازبینی و بازخوانی قرار دهیم.
اقتدار اسلام با وحدت و همگرایی مسلمانان در برابر کفار و مشرکین، نمود پیدا می کند. اقتدار و شوکت اسلام، رهین بازسازی تمدن اسلامی و برقراری تمدن نوین اسلامی است. بازسازی تمدن اسلامی در گرو شکل گیری امت واحده است. ما برای حرکت به این سو، نیاز به سرمایه گذاری و به ویژه تئوری پردازی داریم. امروز نگاه جهان اسلام به حوزه های علمیه ایران است.
اینکه به همت مراجع عالی قدر، کنفرانس علمای بلاد اسلامی در قم، با استقبال عظیم نخبگان جهان اسلام رو به رو شد، نشانه این نگاه درست در رفع تشنگی های فکری ملت های مسلمان است. آنچه امروز ما را از مهلکه ها خارج می کند تکیه بر فرهنگ اهل بیت عصمت و طهارت (ع) و نگاه آنها به وحدت مسلمین است؛ نگاهی که در عراق امروز در دیدگاه های آیت الله العظمی سیستانی به خوبی مشاهده می شود.
کافی است به مسلمانان تفهیم کنیم که اوباما و نتانیاهو، اولی الامر نیستند. تغییر از درون باید بر اساس نسخه اولی الامر مسلمین جهان باشد، نه نسخه ای که از واشنگتن، لندن و تل آویو دیکته می شود. «ان الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم - در حقیقت‏، خداوند حال قومی را تغییر نمی ‏دهد تا آنان حال خود را تغییر دهند.» (سوره مبارکه رعد، آیه ۱۱)

قدس:دست خالی جمهوری خواهان
«دست خالی جمهوری خواهان»عنوان یادداشت روز روزنامه قدس به قلم آرش خلیل خانه است که در آن می خوانید؛خط و نشان کشیدن و رجز خوانی تعدادی از سناتورهای جمهوری خواه آمریکایی در برابر توافق هسته ای با ایران، در نگاه نخست، شرایط مبهمی را پیش روی مذاکرات و چشم انداز توافق احتمالی قرار می دهد.
۴۷ نفر از سناتورهای جمهوری خواه آمریکایی در نامه ای سرگشاده به مقامهای ایران، هشدار دادند که هرگونه توافق هسته ای میان آمریکا و ایران تنها تا پایان دوره ریاست جمهوری باراک اوباما دوام خواهد داشت.
این سناتورها، مقامهای ایران را ناآشنا به قانون اساسی آمریکا خوانده و گفته اند، هرگونه توافقی در صورت تأیید نکردن کنگره عملی نخواهد شد و تنها در کاخ سفید باقی خواهد ماند و رئیس جمهور بعدی آمریکا به راحتی می تواند با حرکت خودکار، این توافق را به طور کلی لغو کند و کنگره نیز می تواند مفاد این توافق را در زمان دلخواه تغییر دهد.
این نامه لحنی تند، قاطع و تهدید آمیز دارد، اما نگاه دقیق تر به اصل این رخداد و محتوای این نامه خود پرسشهایی را مطرح می کند که به روشن شدن فضای واقعی پشت این نامه کمک می کند. اساسا اگر کنگره در اختیار جمهوری خواهان درباره نقش و تأثیر گذاری خود در توافق هسته ای با ایران مطمئن است، چرا تا این حد از وقوع آن و امضای یک توافق هسته ای جامع با ایران نگران و خشمگین است. آن گونه که سناتورهای تندرو جمهوری خواه ترسیم کرده اند، به راحتی می توانند مانع از اجرای این توافق شود. به گفته آنها، چنین توافقی باید به تصویب کنگره برسد تا قابلیت اجرا داشته باشد.علاوه بر این، آنها تأکید کرده اند که مفاد این توافق را تغییر خواهند داد. در همین بخش دو موضوع قابل توجه است. نخست آنکه یک سفسطه بزرگ در این نامه وجود دارد. سناتورهای آمریکایی توافق هسته ای را توافق میان ایران و آمریکا دانسته اند، حال آنکه اساسا توافق جامع هسته ای که از دل مذاکرات جاری به دست آید، توافقی بین ایران و گروه ۱+۵ به نمایندگی از شورای امنیت سازمان ملل متحد خواهد بود، نه توافقی بین ایران و آمریکا.
طرفهای مذاکره با ایران پنج قدرت جهانی دارای حق وتو در شورای امنیت هستند که سناتور های آمریکایی نقش جایگاه وظرفیت آنها را نادیده گرفته و منکر شده اند. این موضوع بی تردید واکنش دیگر اعضای گروه ۱+۵ و کشورهای ذینفع در حصول توافق هسته ای با ایران را هم در پی خواهد داشت.
علاوه بر این، مدیریت این مذاکرات را مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برعهده دارد. پس این مذاکرات و توافق حاصل از آن از پشتوانه اجرایی محکمتری از خواست و رفتار یک دولت و کشور برخوردار است.
از سوی دیگر چنین توافقی حتماً شامل راهکارهای سیاسی و حقوقی معطوف به پرونده ایران در شورای امنیت و قطعنامه های این شورا و همچنین نظام حقوقی و فنی آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای حکام آن خواهد بود. هر توافقی با هر مدت زمانی در وهله نخست می باید شامل برطرف شدن تحریمهای یک جانبه آمریکا و اروپا و سپس تحریمهای ناشی از قطعنامه های شورای امنیت باشد و این ساختار به راحتی نمی تواند از سوی کنگره آمریکا دگرگون شود.
نباید فراموش کرد که هر توافق و معاهده ای دو یا چند طرف مختلف دارد که ذیحق هستند و نقض تعهدات یا تغییر آنها منوط به رأی و اراده یک طرف نیست. اما از سوی دیگر درباره نقش کنگره در تغییر یا تأیید توافق هسته ای با ایران و برداشتی که سناتورهای آمریکایی دارند و تطبیق آن با واقعیت میدانی یک تضاد آشکار وجود دارد. جمهوری خواهان ادعا کرده اند که توافق هسته ای بدون تأیید کنگره اجرایی نخواهد شد و در کاخ سفید خواهد ماند. در همین حال آنها طرحی را ارایه داده اند که هفته آینده قرار است در سنا به بحث گذاشته شود. این طرح دولت آمریکا را ملزم می کند تا در صورت توافق هسته ای با ایران آن را برای اعلام نظر و تصویب به کنگره ارایه کند. این طرح خود نشان می دهد که در شرایط موجود دولت آمریکا ملزم به گرفتن مصوبه کنگره نیست، ضمن اینکه اوباما هم اعلام کرده، در صورت تصویب این طرح آن را وتو خواهد کرد.
تنها برگی که در اختیار جمهوری خواهان قرار دارد، تحریمهایی است که کنگره علیه ایران اعمال کرده که این مسأله همان طور که مقامها و دیپلماتهای ایرانی تصریح کرده اند، مسأله داخلی آمریکایی هاست و در صورت توافق، ساز و کار حل این مشکل را دولت آمریکا باید طراحی و اجرا کند. در چنین شرایطی انتشار این نامه را باید یک خطای ناشیانه سیاسی از سوی جمهوری خواهان دانست که برآیند تأثیرات معکوس و منفی دعوت آنها از نخست وزیر رژیم صهیونیستی برای انجام شوی تبلیغاتی مضحک علیه ایران بود، با این امید که شاید این بار بتواند در طرف دیگر این معادله، یعنی تهران برای رسیدن به توافق هسته ای تردید ایجاد کند.
این یک رفتار کاملاً خارج از عرف سیاسی و دیپلماتیک است که در عالم واقع و میدان عمل به نفع جمهوری اسلامی ایران تمام خواهد شد. ایجاد تردید در ضمانت اجرایی توافق هسته ای تنها موجب می شود که مذاکره کنندگان ایران با هوشیاری و دقت بیشتری ضمانتهای محکمتری را مطالبه و اخذ کنند و این مطالبه نیز اکنون کاملاً مستند شده است. از سوی دیگر اکنون جامعه جهانی دیدی روشنتر به نیات و رفتار جنگ طلبان و مخالفان حل مناقشه هسته ای با ایران دارند و در صورت شکست این مذاکرات یا نقض توافق احتمالی، نه ایران مقصر شناخته می شود و نه دیگر اجماع یا حتی همراهی با گروه های فشار در آمریکا و اسراییل وجود خواهد داشت. جمهوری خواهان با قلم خودشان مشت خودشان را گشوده اند، بی آنکه در این بازی تبلیغاتی چیزی نصیب آنها شده باشد.

سیاست روز:تدبیر در بگم بگم!
«تدبیر در بگم بگم!»عنوان یادداشت روز روزنامه سیاست روز به قلم مهدی رجبی است که در آن می خوانید؛حکایت عجیبی است. برخی ها پایشان را درست جای پای قبلی ها می گذارند. تا پیش از این برای تصاحب صندلی ها و ساختمان ها رفتارهای یک بنده خدایی را مذموم می دانستند و مدام می گفتند فلانی چنان کرده و اخلاق را زیر پا گذاشته و... اما حالا کپی برابر اصل شده اند.
عجیب تر آنکه گویی یادشان رفته خودشان قبل ترها چه کرده اند و منتقد چه بوده اند.
می گویند یک بنده خدایی آمده و گفته دولت فلانی «آلوده ترین دولت تاریخ بعد از انقلاب» بوده و تازه مدعی شده «حالا نوبت ماست که بگم ، بگم ها را شروع کنیم»
این بنده خدا که معلوم نیست برای چه به این راحتی اتهام وارد می کند و البته دچار ذوق زدگی کاذب هم شده است، البته معذوریت هایی هم دارد. مثلا اینکه نگران این است که اگر فسادها را الان اعلام کنند، از دهان بیفتد! برخی ها نگران بیات شدن اتهامات هستند و می خواهند فعلا انبار کنند و تا به وقتش به بازار بفرستند.
طرف می گوید: «سال آینده، سال مهمی خواهد بود، در اسفندماه سال آینده انتخابات خبرگان رهبری و مجلس شورای اسلامی برگزار خواهد شد بنابراین اگر آقایان بخواهند این طرف سال افشاگری کنند ممکن است مطالب کهنه شود»
بله. به همین راحتی و خوشمزگی! احتمالا خروجی برخی همایش ها و نمایش های مبارزه با فساد این بوده که هرگاه فسادی رویت شد، نباید خیلی سریع اعلام شود. البته نه برای اینکه برای اثبات اتهام صبر پیشه کنیم. نه. باید بگذاریم تا از آن استفاده ابزاری کنیم و به وقتش سرِ زبان مردم بیندازیم. همین بنده خدا یک اعتراف دیگر هم دارد: «دولت می خواهد دیرتر معرفی کند تا مردم حضور ذهن داشته باشند و بدانند چه کسانی این کارها را انجام داده اند.» دست شان درد نکند با این همه دغدغه برای مردم. اسم این هم که ورود مستقیم به انتخابات نیست. شورای نگهبان هم که...
آقایان واقعا خسته نباشید. این تدبیر در زمان اعلام مفاسد واقعا جای تشکر دارد. اینکه هر از گاهی یکی از پاستوری ها می آید و برای سرپوش گذاشتن بر ضعف خود و مجموعه اش قبلی ها را متهم می کند، اتفاق تازه ای نیست. اتفاقا قبلی ها هم همین کار را می کردند. اسامی مفسدان در جیبشان بود، قرار بود با آقازاده های درشت برخورد کنند، قرار بود دست مفسدان را از بیت المال کوتاه کنند، اما دست خودشان و اطرافیانشان هم مشکل پیدا کرد. این اتفاق قبلا هم افتاده است. در خارج از دولت هم بوده آن آقایانی که محض رضای خدا از آقا شهرام پول گرفتند و خوردند و هیچ کس هم پی شان را نگرفت.
آقایان خیلی مواظب باشید. محمود خان هم فکرش را نمی کرد، بعدی ها بیایند و این طور سکه یک پولش کنند و در بگم بگم، گوی سبقت را از او بربایند. او فکرش را نمی کرد که معاونش این روزها روی یکی از تخت های یکی از بندهای اوین دراز بکشد و به سقف خیره شود و به کارهای کرده و نکرده اش فکر کند.
حالا اگر خدای ناکرده ۲سال یا ۶ سال دیگر یکی دیگر آمد و او هم خواست رکورد بگم بگم ها را بشکند باید چه کرد؟ به قول معروف «وای اگر از پس امروز بُود فردایی»
متاسفانه این روند غلط هم در دولت گذشته رخ داد و هم در دولت فعلی با همیتی کم نظیر در حال اجراست. رهبر انقلاب هم به دولت گذشته تذکر دادند و هم در دیدار تابستان گذشته خود با دولت یازدهم فرمودند: «همواره دولت ها نسبت به دوره های گذشته ی خود منتقد بوده اند که ایرادی هم ندارد، اما این انتقاد نباید حالت اغراق آمیز و تخریب پیدا کند، زیرا در روحیه ی مردم تأثیر بد می گذارد و آنان را نسبت به آینده نیز نامطمئن می کند. اگر در این اظهار نظرها بی انصافی شود، قطعاً در آینده نیز نسبت به عملکرد ما هم بی انصافی خواهد شد.»
حال سوال این است آیا آنچه این روزها رخ می دهد با توصیه رهبر انقلاب هم خوانی دارد؟ آیا این رفتارها نشانی از تقوا دارد؟ آقایان مراقب تدبیرتان باشید.

وطن امروز:بگو بگو!
«بگو بگو!»عنوان سرمقاله روزنامه وطن امروز به قلم محسن موید است که در آن می خوانید؛ اکبر ترکان، مشاور ارشد، ویژه و بلامنازع رئیس جمهور در جدیدترین اظهارات خود اعلام کرده «برخی با این پول های کثیف می خواهند در آوردگاه های سیاسی سال ۹۴ شرکت کنند و اینکه سال ۹۴ ما سکوت کنیم و چیزی نگوییم و نقاب از چهره کسی برنداریم، درست نیست».
مشاور ارشد آقای روحانی در مدتی که حکم های سریالی در دولت یازدهم گرفته بارها معرکه «بگم بگم» راه انداخته اما در لابه لای این بگم بگم ها چیز به درد بخوری نمی گوید! اکبر ترکان فقط تهدید می کند و معلوم است از این بگم بگم ها قرار است چه بهره برداری سیاسی ای صورت بگیرد و مضحک خواهد بود اگر کسی فکر کند اظهارات وی در راستای تامین منافع ملی است؛ اظهارات کسی که هیچ ابایی ندارد در توهینی آشکار به نیمی از ملت بگوید آنهایی که به حسن روحانی رای ندادند بی قانون هستند. مشاور ویژه رئیس جمهور آنقدر جملات سخیف و بی ادبانه دارد که در این مقال نمی گنجد اما واقعا این اظهارات سخیف از کسی با سن ایشان موجب شرمساری است. اکبر ترکان در اظهارات اخیر خود باز هم تهمت ها و افتراهای مبهم به افراد مبهم زده و گفته: «اگر هزار بار پوستین خود را عوض کنند نمی توانند دست های آلوده به فسادشان را بپوشانند. ۹۴، سال افشای آنهاست.
تهدیدها، افتراها و بگم بگم های ترکان در حالی است که هیچگاه منتج به نتیجه ای نمی شود و وی مانند اکثر مسوولان دولت یازدهم فقط اعلام می کند فساد اقتصادی راه انداخته اند و فساد را به حد اعلا رسانده اند، پول ها معلوم نیست کجا رفته است و... اما دریغ از یک اطلاعات شفاف و کدهای واقعی. در همین راستا روزنامه «وطن امروز»، ۲۹ مهر بخش کوتاهی از یک فایل صوتی را منتشر کرد تا دیدگاه مسوولان فعلی درباره سایرین روشن تر شود. در آن متن آمده بود ترکان درباره موضوع پلت فرم در صنعت خودرو می گوید: «ساختن یک پلت فرم مشترک و کاری که روی تندر ۹۰ شد به نظر من یک کار غیرفنی بود. یک هیجانی در آن موقع رئیس سازمان گسترش را گرفت. این کار فنی نیست. تندر ۹۰ که ۶ سال ساختن آن طول کشید موفق نشد. در حال حاضر ما یک پلت فرم مشترک نداریم. معنی پلت فرم مشترک برای یک کمپانی است. آقای ویسه این اشتباه را کرد و با پلت فرم به سمند خیلی ضرر رساند، درست در اوج شکوفایی صنعت خودرو سازی ایران آقای ویسه بحث پلت فرم مشترک را مطرح می کند».
یک دلال پشت این داستان است مشاور ارشد رئیس جمهور درباره اسحاق جهانگیری، معاون اول فعلی رئیس جمهور هم می گوید: «آقای خاتمی و آقای جهانگیری خیلی بحث خودروی ملی را نمی فهمیدند. از آقای جهانگیری که لیسانس فیزیک دارد بیشتر از این نباید انتظار داشت ولی آقای ویسه که باید این موضوع سمند را در اوج افتخار دنبال می کرد، دنبال یک خودروی دیگر می رود. احساس من این است که یک دلال پشت این داستان است. من می دانم دلال پژو یک شخصی است به نام آقای[...] که تمام پورسانت های خرید ما را از فرانسه آقای[...] انجام می دهد و در فرانسه هم دفتر دارد».
بعد از انتشار این متن خیلی ها انتظار داشتند اکبر ترکان به آن واکنش نشان دهد اما این اتفاق رخ نداد و ترکان درباره این فایل صوتی سیاست سکوت در پیش گرفت و این سکوت تا الان ادامه دارد. غرض از یادآوری این مطلب این است بدانیم آقای ترکان اتفاقا از بسیاری ریشه های پول های کثیف و نامشروع باخبر است حتی مفاسدی که در دولت های اسبق رخ داده و چه خوب است به جای بگم بگم ها و ادای جملات مبهم واقعا بگوید که چه کسی و کسانی تخلف کرده اند. آقای ترکان می تواند با همین موضوع خودرو بگم بگم های واقعی را آغاز کند و اگر ادعایش راست است بگوید چه کسی پول دلالی تندر ۹۰ را گرفته و هنوز هم می گیرد؟ بگوید که چرا آقای ویسه (که هم اکنون معاون جهانگیری است) اشتباه کرد و با تندر۹۰ به خیلی ضررها رساند؟ بگوید که آن دلالی که پشت این داستان بود چه کسی بود؟ پورسانت های دلالی پژو چقدر بوده و آیا هنوز پرداخت این پورسانت ادامه دارد؟ بگوید چرا باید مردم هنوز هزینه یک تصمیم اشتباه را در دولت اصلاحات بپردازند؟
ترکان و سایر مسوولان باید بدانند دوران بگم بگم گذشته و باید بگویند؛ بگویند که چه فسادهایی در دولت های گذشته حتی دولت هایی که در آن مسوولیت داشته اند رخ داده است. (جالب اینکه جناب ترکان در دولت احمدی نژاد سمت های مهمی در وزارت نفت داشته است! )آقای ترکان که فریاد عدالتخواهی شان عرش را به لرزه درمی آورد بیاید و برخی فسادهای دولت های اسبق و سابق تر را بگوید. البته انتظار داریم ایشان رعایت سن خود را بکند و از ادای جملات توهین آمیز و سخیف حتی درباره دوستان مساله دار خود نیز پرهیز کند!

حمایت:تضمین توافق نهایی چیست؟
«تضمین توافق نهایی چیست؟»عنوان یادداشت روز روزنامه حمایت به قلم اسماعیل کوثری است که در آن می خوانید؛ ۴۷ سناتور جمهوریخواه با ارسال نامه ای سرگشاده به اصطلاح، هشدار دادند هر گونه توافق هسته ای ایران با آمریکا فقط تا پایان زمامداری «اوباما» قانونی و معتبر خواهد بود. در این نامه خطاب به مقامات کشورمان آمده است: "پس از مشاهده مذاکرات هسته ای شما با دولتمان متوجه شدیم ممکن است درک کاملی از ساختار قانون اساسی مان نداشته باشید.
هر آنچه که به وسیله کنگره تأیید نشود، فقط حکم یک «توافق اجرایی» را دارد. رئیس جمهور آینده می تواند این توافق دولتی را با «اشاره یک خودکار» لغو کند و کنگره های آتی نیز می توانند مفاد این توافق را در هر زمانی تغییر دهند."از سویی دیگر، پیش از این نیز رئیس جمهوری آمریکا در مصاحبه با شبکه سی بی اس گفت که اگر به توافق قابل قبول با ایران نرسیم واشنگتن مذاکرات را رها خواهد کرد.
اوباما تاکید کرد هرگونه توافق هسته ای باید به قدرتهای غربی این قابلیت راستی آزمایی را بدهد که مطمئن شوند ایران به سلاح هسته ای دست پیدا نخواهد کرد و اگر ایران تمرد نمود، قدرتهای غربی وقت کافی برای واکنش را داشته باشند. وی اینگونه نتیجه گیری می کند که اگر قرار باشد به چنین توافقی نرسیم پس ما آن را نمی خواهیم.
اظهارات اخیر مقامات ارشد آمریکایی که به گونه ای پالس منفی به مذاکرات به شمار می آید و این سوال را به ذهن متبادر می نماید که اساساً تکلیف مذاکرات چه می شود و مذاکره کنندگان ما باید چه سیاستی را درباره این مواضع در پیش بگیرند؟ هنگامی که سناتورها، نسبت به تعلیق و توقف هرگونه توافق احتمالی، پس از اتمام دوره ریاست جمهوری اوباما هشدار می دهند و شخص رئیس جمهور نیز، اصل هر گونه توافق که نوعی بده بستان معقول و منطقی است را زیر سوال می برد، جا دارد که مذاکره کنندگان ما، گام های بعدی را با احتیاط بیشتر و بردارند. پیش از بررسی زوایای این دو اظهار نظر باید به تذکرات مقام معظم رهبری، مبنی بر غیرقابل اعتماد بودن سیاستمداران آمریکایی اشاره کرد.
در فضایی که هم تیم مذاکره کننده ایرانی و هم مقامات آمریکایی، برای دستیابی به توافق تلاش کردند و در نهایت به توافق ژنو منتهی گردید، طیف گوناگونی از نقض توافقات را پیش از توافق نهایی شاهد بودیم که از سوی همین دولت دموکرات و طرفدار به اصطلاح توافق صورت گرفت. چنانچه این دولت که حدود دو سال از عمر آن باقی است در چنین شرایط متزلزلی که آشکارا خلف وعده کرده و به ظاهر به دنبال توافق است، زمام امور را در انتخابات بعدی به جمهوری خواهان بسپارد، کاملاً مشخص است که چه بر سر توافقنامه نهایی احتمالی خواهد آمد. لذا در شرایط کنونی، ضروری ترین و اصلی ترین نکته ای که تیم مذاکره کنندگان ما باید آن را لحاظ کنند، اخذ تضمین اجرایی توافقنامه به شکلی غیرقابل خدشه است.
درباره چرایی گرفتن تضمین اجرای توافقنامه نهایی باید به نکات ذیل اشاره کرد:
۱- وضع و رفع تحریم ها در قانون اساسی آمریکا باید از تصویب مجلس سنا بگذرد و بر این اساس، تنها راه رفع تحریم ها، رای گیری مجدد در کنگره آمریکاست.
۲- سخنرانی هفته گذشته نتانیاهو در کنگره آمریکا و استقبال همراه با سوت و کف از نمایش سیاسی نخست وزیر رژیم کودک کش، نشان می دهد که کنگره، نسبت به رفع تحریم ها بی علاقه است و در مقابل از وضع تحریم های جدید حمایت می کند.
٣- متن نامه سناتورهای جمهوریخواه، از جهت قانونی و حقوقی و رعایت ساختار سیاسی آمریکا صحیح به نظر می رسد؛ بدین معنی که ایستگاه آخر هر گونه توافق احتمالی، سنای آمریکا و تایید سناتورها است.
۴- مدت زمان مسئولیت رئیس جمهور آمریکا، حداکثر دو دوره است، در حالی که دوره تصدّی سناتورها محدودیت ندارد و اگر سناتوری به عنوان مثال ۱۰ دوره رأی بیاورد، می تواند همچنان به کار خود ادامه دهد. بنابراین، قدرت سناتورها در تصمیم گیری نهایی بیش از قدرت رئیس جمهور و مقامات کاخ سفید است.
۵- پیام نامه سناتورها به مقامات کشورمان در مورد یادآوری ساختار قانون اساسی آمریکا و برچسب «توافق اجرایی» زدن به توافقنامه احتمالی نهایی، نشان از این واقعیت روشن است که «با ما طرفید و نه کاخ سفید». علّت اصلی نامه نگاری سناتورهای آمریکایی احتمالاً این است که مشاهده نموده اند مذاکره کنندگان کشورشان، مشکلات ساختاری را برجسته نمی کنند و از سوی دیگر،می پندارند طرف ایرانی به توافق مشتاق تر است، لذا تصمیم گرفتند که با نوشتن این نامه، فلش راهنما را به سمت طرف اصلی و واقعی مذاکرات هسته ای بگیرند.
ضروری است وزارت خارجه تضمین های لازم را به شکلی محکم و موکد، از طرف آمریکایی اخذ کند. چنانچه با تغییر دولت ها و عوض شدن ترکیب مجلس سنا، توافقات معلق و متوقف نشوند. اگر بناست مشکل روند مذاکرات هسته ای اعلام شود، به هیچ عنوان مطلوب نیست که چنین معضلاتی از سوی طرف آمریکایی به مردم آمریکا و ایران گوشزد شود؛ بلکه انتظار این است که مذاکره کنندگان ما به صورت شفاف، آن را با مردم در میان بگذارند.
این، وظیفه وزارت خارجه است که ساختارها و موانع را توضیح دهند، زیرا مردم ما با هوشیاری چنین اظهاراتی را رصد می کنند و کلّی گویی بعضی مسئولین که گاهاً به گفتن «در مذاکرات پیشرفت داشتیم» یا «روند مذاکرات را مثبت ارزیابی می کنیم» بسنده می کنند، منجر به اعتمادسازی نمی شود و در حوزه افکار عمومی با مشکلاتی رو به رو خواهیم بود. طرفه آنکه، از آمریکا و سیاست متناقض مسئولین آن باید به نتیجه تلخ ولی واقعی «عدم اعتماد و عدم خوشبینی» رهنمون شویم که در گذشته بارها تجربه نموده ایم و اینکه اگر بناست توافقنامه ای را امضاء کنیم، گرفتن تضمین اجرایی، حقوقی و قانونی بر اساس دلایل ذکر شده، ضروری ترین اصل دیپلماسی عزتمندانه است.

آفرینش:نصب سرعت گیر در مسیر مخالفان هسته ای
«نصب سرعت گیر در مسیر مخالفان هسته ای»عنوان سرمقاله روزنامه آفرینش به قلم حمیدرضا عسگری است که در آن می خوانید؛ در دور دست های افق دیپلماسی، دودی سفید از اتاق مذاکرات هسته ای به نظر می آید و بوی توافقی نسبی به مشام می رسد. اما نمی توان به طور قطع گفت که این اتفاق رخ داده و همه چی حل و فصل شده است. چرا که مخالفان این توافق با نزدیک شدن به آخرین مراحل مذاکره، تمام انرژی و تلاش خود را می کنند تا بلکه روند این گفتگوها را منحرف و طرفین از رسیدن به توافق محروم بمانند. اینکه تاکنون دیپلماسی هسته ای در برابر فشارهای داخلی و خارجی تاب آورده است، مدیون حمایت هایی است که رهبرانقلاب از تیم مذاکره کننده داشته و از سوی دیگر مقاومت دولت آمریکا در برابر لابی های عبری – عربی می باشد.
در داخل ایران عده ای هرگونه توافق با غرب را به صلاح نمی دانند و در آمریکا نیز جمهوری خواهان که وامدار لابی صهیونیسم هستند تا آنجا که بتوانند فشار خود را بر دولت وارد می کنند تا بتوانند همکاری با ایران را یک توافق بد جلوه دهند و نظام تحریم ها را پایدار نگه دارند. دراین راستا حتی نمایندگان آمریکا درنامه ای به مقامات ایرانی، تهدید کرده اند که توافق احتمالی با ایران صرفاً در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما پایدار خواهد بود و پس ازآن رییس جمهور بعدی این توافق را لغو خواهد کرد. با این اوصاف مشاهده می کنیم که سرعت و قدرت مخالفان در مسیر هسته ای بسیار بیشتر از روند توافق میان طرفین می باشد.
عقب گرد پرونده هسته ای ایران به حالت قبل شاید منافع برخی افراد و گروه ها در داخل و خارج را تامین کند، اما ادامه این وضعیت به لحاظ مادی و روانی فشار سنگینی را برمردم ایران تحمیل خواهد کرد. لذا باید سرعت گیرهایی بر سر راه آنها نصب شود تا بیهوده پرونده هسته ای ایران پس ازگذشت یک دهه مذاکره، مجددا به حالت قبلی باز نگردد. یکی از طرح های پیشنهادی ایران که اخیراً توسط وزیرخارجه کشورمان مطرح گردید، تبدیل شدن توافق هسته ای به یک "معاهده بین المللی در سازمان ملل" بود. این پیشنهاد ایران درصورت توافق دیگر طرف های مذاکره کننده از چندین جهت دارای بار سیاسی و دیپلماتیک خواهد بود. البته برخی کارشناسان معتقدند این امر میسر نخواهد شد، مگر اینکه به تایید سنای آمریکا برسد، اما تیم مذاکره کننده کشورمان براین باور است که درصورت توافق همه طرفین مذاکره، می توان این امر را جامه عمل پوشاند.
ازجهتی می توان ارجاع توافق هسته ای به سازمان ملل را اقدامی کم سابقه و یک راه حل هوشمندانه توصیف کرد. چرا که این اقدام می تواند جلوی برخی افراط گری ها و کارشکنی های احتمالی را در صورت توافق میان طرفین، بگیرد. به عنوان مثال تاکنون بارها کنگره آمریکا حصول توافق را منوط به تایید خود دانسته و احتمال کارشکنی درآن بسیار است. چرا که ممکن است کنگره آمریکا و برخی کشورهای دیگر زیر بار لغو تحریم های ایران نروند و خودسرانه به ادامه این فشارها اقدام کنند.
حال آن که در صورت تصویب قطعنامه ای در شورای امنیت یا مجمع عمومی سازمان ملل، همه پارلمان ها و دولت ها موظف به اجرای آن خواهند بود. همچنین اگر مفاد این توافق حافظ حقوق هسته ای کشورمان باشد، با تبدیل شدن آن به معاهده ای بین المللی، حوزه مخالفت های داخلی نیز با آن محدود خواهد شد و در صورت تغییر دولت ها و جابه جایی قدرت سیاسی درکشور، نمی توان به طور سلیقه ای در اجرای تعهدات هسته ای اقدام کرد.
اما درصورت توافق با چنین پیشنهادی و تبدیل شدن آن به معاهده ای الزام آور در سازمان ملل، مسلماً ضمانت های اجرا و مجازات هایی برای تعدی و تخلف از مفاد آن تصویب خواهد شد. اگرچه نسبت به راست آزمایی فعالیت های هسته ای کشورمان شکی وجود ندارد، اما بر حسن نیت غرب هیچ اعتمادی نیست.
چه بسا غرب بار دیگر به بهانه های واهی که در طی این سال ها ایران را به نقض فعالیت صلح آمیز هسته ای متهم کرده، و تحریم های مختلفی که برعلیه کشورمان به اجرا گذاشته، بار دیگر به این شیوه عمل کند و این بار با ملاک قرار دادن مجازات های قانونی فشارهای سنگین تری را برعلیه ایران به اجرا بگذارند.
با تمام این اوصاف هرگونه تفاهم و فعالیت میان کشورها در جامعه بین المللی ، اگرچه مورد اعتبار و دارای ارزش حقوقی است، اما ورود چنین توافق هایی به سازمان ملل و تایید رکن مهمی همچون شورای امنیت می تواند بر افزایش اعتبار حقوقی و سیاسی آن توافقنامه بیفزاید. اما ضرورت ایجاب می کند تا دیپلمات های کشورمان تمام جوانب، احتمالات و ابهامات چنین پیشنهادی را مورد بررسی قرار دهند، چرا که باید پذیرفت تحریم ها و قطعنامه های سازمان ملل و شورای امنیت "کاغذ پاره" نیست.

شرق:حرمت و حقوق آدمیان
«حرمت و حقوق آدمیان»عنوان سرمقاله روزنامه شرق به قلم محمد تقی فاضل میبدی است که در آن می خوانید؛برخی مطبوعات، رسانه ها و معدودی از سیاستمداران در ایران هرگاه گام در بازی سیاست می گذارند، تلاش می کنند با اتکای به باورها یا مردم، سیاست بورزند و سخن بگویند و از این دو سرمایه، سود بجویند. آنها در رقابت های سیاسی و اظهارات دیپلماتیک، یا می گویند دین چنین گفته یا نظر مردم چنان است که ما می گوییم. اگر این دو واژه را از قاموس برخی سیاست ورزان و نویسندگان عرصه مطبوعات بگیریم، پناه و برهانی برای سخن خود ندارند. آنچه در اینجا با تاسف باید یاد کرد این است که گاهی، با اتکا به برخی واژه ها اصول اولیه اخلاق در اظهارنظرها رعایت نمی شود. برای حذف رقیب یا پیروزی بر رقیب از کلماتی استفاده می شود که هیچ ارتباطی با فرهنگ اسلام و ایران ندارد. جملاتی از قبیل: «عضو باند فلانی» یا «گروهک فلان» و اصطلاحاتی از این دست در برخی نوشته ها و یا «اخبار خاص» نشان دهنده این است که اخلاق انسانی یا رسانه ای در عرصه مطبوعات رو به آسیب است.
در دستگاه حقوقی اسلام و نیز حقوق جهانی اصل اولیه بر این است که آدمیان مبرای از جرم و گناهند. انسان مجرم چون از این قاعده کلی مستثنا می شود، باید جرم او در محاکم حقوقی و قانونی با حضور متهم یا وکیل مدافعش به اثبات رسیده باشد. اگر انسانی در برابر جرمش متحمل مجازات شد، بازگشت به اصل اولیه می کند و جزو قاعده می شود، پس باید همانند دیگر آدمیان به حقوق وی احترام گذاشته شود. بنابراین نباید کسی که جرمی برای او از طریق محاکم قضایی ثابت نیست یا ازخود دفاع نکرده یا در مرحله اتهام است، در نوشته و رسانه ای یا تریبونی مورد هجوم و حمله قرار گیرد، حقوقش تضییع شود و بدتر اینکه با تعابیری نازیبا و به دوراز اخلاق، کرامت و شخصیتش مورد تمسخر یا استهزا قرارگیرد.
قرآن کریم خطاب به مومنان می فرماید: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا یسْخَرْ قَومٌ مِّن قَوْمٍ؛ ای کسانی که ایمان آورده اید گروهی از مردان شما گروه دیگری را استهزا نکند؛ عَسَی ان یکونُوا خَیرا مِّنْهُمْ، شاید آنها که مورد استهزا قرار گرفته اند، از اینها که مسخره می کنند بهتر باشند؛ وَلا نِسَاء مِّن نِّسَاء عَسَی ان یکنَّ خَیرا مِّنْهُنَّ؛ همچنین گروهی از زنان نباید زنان دیگری را مورد سخریه قرار دهند چرا که ممکن است آنها از اینها بهتر باشند. در مرحله بعدی می فرماید: وَلا تَلْمِزُوا أَنفُسَکمْ؛ یکدیگر را مورد طعن و عیب جویی قرار ندهید. و در مرحله سوم می فرماید: وَلا تَنَابَزُوا بِالأَلْقَابِ؛ و یکدیگر را با القاب زشت و ناپسند یاد نکنید. در مرحله چهارم می فرماید: بِئْسَ الاِسْمُ الْفُسُوقُ بَعْدَ الإِیمَانِ؛ بسیار بد است کسی را که ایمان آورده نام فسق و کفر بر او بگذارند و در پایان یادآور می شود: وَمَن لَّمْ یتُبْ فَأُوْلَئِک هُمُ الظَّالِمُونَ؛ یعنی آنها که چنین کارهای زشت را نسبت به دیگران انجام دهند، اگر توبه نکنند و دست از این اعمال برندارند، ظالم و ستمگرند. (حجرات، آیه ١١) مفسران بزرگ نوشته اند یکی از مسایلی که آدم ها را وادار می سازد تا نسبت به دیگران حالات مورد اشاره داشته باشند و به طعن و توهین و تمسخر دیگران بپردازند، عجب و خودبرتربینی است.
این خودبرتربینی که در برخی قلم ها و نوشته ها و گفتارها خود را نشان می دهد، از نگاه و زوایای اصول اخلاقی و اسلامی مطرود و مذموم است. با چه حجتی در نزد خدا، به افراد اتهام، ضد نظام، همدست با بیگانگان و مخالف ارزش ها زده می شود و در برخی رسانه ها برایشان محکمه تشکیل می شود...و با هجمه و جنجال، افراد به صورت غیابی محاکمه می شوند؟ چرا نباید از سیره امام علی (ع) با مخالفان خود درس بیاموزیم؟ خوارجی که دست به شمشیر نبرده بودند ولی به عقیده خود باقی بودند، حضرت آنان را در پناه حکومت خود جای دادند و فرمودند: لا تقتلوا الخوارج من بعدی فلیس من طلب الحق فاخطاه کمن طلب الباطل فا درکه، یعنی پس از من خوارج را نکشید؛ زیرا آنکه در جست وجوی حق می رود و در راه خطا گام می گذارد، همسان کسی نیست که هدف باطلی را دنبال می کند و بدان دست می یابد. امام علی (ع) می داند که خوارج نیز در جست وجوی حق بوده اند ولی خطا رفته اند. با این حال با آنان به عنوان یک شهروند برخورد می کند و دستور می دهد کسی متعرض آنان نشود.
آیا احترام به حقوق بشر از این بالاتر می شود؟ پیامبر در مدت ٢٣ سال بعثت به گونه ای مخالفان خود را به صف مومنان درآورد که خداوند فرمود: و یدخلون فی الدین الله افواجا، اینکه فوج فوج و گروه گروه مردم به دین درآمدند. جز با سرمایه اخلاقی پیامبر نبود که در چندجای قرآن به آن اشاره دارد. مخالف یا منتقدی را از طریق رسانه ها خردکردن و از اذهان انداختن و احیانا از حقوقش محروم داشتن کار دشواری نیست. اما ساختن یک انسان نمونه و الگو و باسابقه برای انقلاب و نظام کار آسانی نیست. باید مواظب باشیم که با سرمایه های انسانی چه می کنیم. امروز که بحث از توسعه در یک کشوری می شود، نخست توسعه را از توسعه انسانی آغاز می کنند؛ اینکه با انسان های اسوه، فکور و فرهنگی چگونه برخورد می شود.
سخن گفتن احساسی در خطبه و خطابه نسبت به دیگران یا فعال کردن یک سایت، چندان کار دشواری نیست؛ اما بازتولید این نوع رسانه ها نسبت به سرمایه های انسانی و ملی و انسان های فکور و فرزانه تا چه میزان است؟ شاید کمتر مکتبی مانند اسلام روی کرامت آدمی انگشت گذاشته باشد. عرفای ما درباره حفظ شان و کرامت آدمی تا آنجا پیش رفته که گفته اند: «نانش دهید و از آیینش نپرسید». در طریقت امثال حافظ که از مفاخر فرهنگ ایران و جهان است، گناهی غیر از انسان آزاری نیست. «مباش در پی آزار و هر چه خواهی کن/ که در طریقت ما غیر از این گناهی نیست».
حال شاید این مضمون را با این اطلاق ،پاره ای نپذیرند ولی نقطه حساس امثال این کلام این است که نباید آدمیان از دست همنوعان خود برنجند. ادبیات، هنر، موسیقی، شعر، رنگ هایی که امثال کمال الملک و پیکاسو و داوینچی و سایر نقاشان بزرگ به روی کاغذ ریخته اند، برای این بود که انسان در مسیر زیبایی و زیبانگری در راه مکارم اخلاقی گام بردارد. تاریخ واقعی بشر، تاریخ تمدن و فرهنگ و هنر و معنویت و حفظ حقوق آدمیان و در یک کلام تاریخ اخلاق است و نه تاریخ جنگ و جدال و حذف رقیب و برخوردهای ناعادلانه که به رنج آدمیان انجامیده است. آفریده های قلم و سخن در رسانه ها و مطبوعات باید مانند آفریده های هنرمندان بزرگ باشد که آدم ها را به سوی خود جذب کند. نیک بدانیم هنر و هدایت قرآن و کلام پیامبر در این راستا صورت گرفته است.
دلش به ناله میازار و ختم کن حافظ / که رستگاری جاوید در کم آزاری است

مردم سالاری:از نطق مجلسیان تا جوهر افشانی اهل قلم
«از نطق مجلسیان تا جوهر افشانی اهل قلم»عنوان سرمقاله روزنامه مردم سالاری به قلم ارسلان عبدالله پور است که در آن می خوانید؛شاید در چند ساله اخیر مفهوم نقد و انتقاد بیشتر از گذشته مورد توجه قرار گرفته باشد درباره این مفهوم بسیار گفته و نوشته شده نگارنده تصمیم ندارد این مفاهیم و تعریفات آنها را مجدداً تکرار نماید بلکه هدف از نگارش این سطور تنها یادآوری انتقادات وارده و عدم پاسخگویی نقد شوندگان است که می توان آن را نوعی بیماری فرهنگی قلمداد کرد که همه به نحوی آن را با خود همراه داریم انگار عدم پاسخگویی یک مشکل و بیماری تاریخی است که خود از عوارض بیماری های موجود در ساختار اجتماعی جامعه است.
می توان گفت نقدی با ارزش و سازنده است که به دور از هر نوع تخریب طرف نقد شده باشد در واقع نقد از بررسی آگاهانه و روشمند سرچشمه می گیرد به منظـور آشکار شدن نقاط ضـعف وقـوت آن همچنین نقد باید هدفش ارزیابی عینی و بیطرف از افکار واعمال دیگران جهت تصحیح اشتباهـات باشد و بایستی به نحوی ابراز گردد که در جهت مصالح و پیشرفت و توسعه جامعه به کار رود. درواقع دغدغه انتقاد در جامعه حرکت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب است و انتقاد به عنوان یک فرآیند نظارتی بر مجموعـه عملکرد مدیران و دولتمـردان در جامعه عمل کند.
در همین راستا برخی از منتقدین دست به قلم برده و قسم یاد می کنند که قلمشان در راستای توسعه و پیشرفت جامعه و در چارچوب قانون جوهرافشانی کند قلمی که در قرآن به آن سوگند یاد شده (و القلم و ما یسطرون + الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ). قسم خداوند به قلم نشان از عظمت قلم و کتابت دارد؛ پس مسوولین باید بدانند که جوهر قلمها از یک نوع پر نمی شوند و قلمها نباید به یکسو هدایت شوند تا فقط تعریف و تمجید را برروی کاغذ بیاورند نباید هراسی از ابراز اندیشه های متفاوت داشته باشند بلکه باید انتقادهای صحیح را پذیرفته و اگر جامعه ای خواستار پیشرفت باشد باید محیطی برای نقد فراهم نمایند.
با ذکر این نکته که مطبوعات و رسانه ها آیینه تمام نمای افکار و اندیشه های مردمند نباید مسوولان از منتقدین هراسی داشته باشند لذا باید این روحیه در مسوولان موجود باشد که نوشته ای انتقادی مطلبی دیکته شده از طرف دشمنان نیست بلکه از سر دلسوزی و احساس مسوولیت است که زبان به گفتن و دست به نوشتن میزنند و چه بسا ممکن است در این راه و در برخی مواقع صاحبان قلم مورد بی مهری نیز قرار گیرند.
ای کاش زمانی که از وضعیت نامطلوب و عدم خدمات رسانی از ادارات و دستگاه های دولتی و یا هر دستگاهی به نحوی با دولت در ارتباط است سخنی به میان می آید همانند نطق های نمایندگان مجلس که آن نطق به دستگاه های مربوطه ارجاع داده می شود و قابل رسیدگی می شود این نوع انتقادات نیز به دستگاه های مربوطه ارجاع داده می شد. ایکاش نمایندگان در حوزه های انتخابیه خود نیز با همین رویه عمل می نمودند.
- برابر آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی وظایف نمایندگی شامل نطق، بحث های داخل دستور، بحث های جلسات کمیسیون ها، اظهارنظراتی که برای اعمال قانون اساسی انجام می‏ شود و سایر موارد نظارتی و قانونی است.-یکی از فواید نطق پیش از دستور مجلس این است که نمایندگان مجلس نظرات خود را بیان می کنند و مردم آگاه می شوند که نمایندگان مختلف چه دیدگاه و نظراتی دارند پس اگر مجلس مکانی برای ابراز عقاید و انتقادات و نظارت های نمایندگان است روزنامه ها و رسانه های گوناگون نیز می توانند تریبون و کرسی هایی برای آزاد اندیشی باشند.
اگر در روزنامه ای و یا هر نوع رسانه ای انتقادی از یک و یا چند دستگاه خدمات رسان و دستگاه های مرتبط همچون بیمارستان، شهرداری، شورای شهر، دانشگاه ها و... منتشر می گردد انتظار می رود پاسخی شایسته به افکار عمومی و منتقدین داده شود و موضوع مورد انتقاد از طرف اداره مربوطه پیگیری گردد ایکاش فرهنگ انتقاد پذیری و پاسخگویی تغییرات اساسی را به خود می دید ای کاش با پاک کردن صورت مسأله و یا عدم پاسخگویی مردم را سرخورده از نحوه خدمات رسانی ننماییم ای کاش همچنانکه در مواقع ضروری از مردم انتظار مشارکت و حضور گسترده دارند این حق را نیز به مردم بدهند که انتظار پاسخگویی و پیگیری مطالبات را مطابق قانون از دولتمردان و یا دست اندرکاران دولتی داشته باشند چرا که ساز و کارهای قانونی برای انتقاد و رسیدگی به مطالبات مردم فراهم شده و در چارچوب قانون سعی در جلب رضایت مردم داشته باشند.
جدای از موارد قانونی دیگری که به صراحت در این زمینه موجود است می توان به بند الف ماده ۲ قانون سازمان بازرسی کل کشور که به این موضوع اختصاص داده شده اشاره کرد در اطلاعیه آن سازمان آمده است «چنانچه شما از نحوه ارائه خدمات وزارتخانه، اداره، شرکت دولتی یا موسسه مأمور به خدمت عمومی در زمینه های نقض قوانین، عدم انجام وظیفه، اطاله رسیدگی، عدم پاسخگویی یا ضعف در ارائه خدمات شکایتی داشته ... و یا به عنوان یک شهروند آگاه با حس مسوولیت اجتماعی از سوی جریان اداری نظیر تضییع اموال عمومی، دولتی، منابع طبیعی و محیط زیست، وجود فساد و جرم و یا دیگر تخلفات اداری اطلاعاتی دارید، می توانید شکایت و یا اطلاعات خود از این گونه سو جریانات را با رعایت نکات [مربوطه] به سامانه ملی رسیدگی به شکایات و اعلامات سازمان بازرسی کل کشور ارسال نمایید»... بارها مشاهده شده که در رسانه ها مطالبی انتقادی مطرح می گردد ولی متأسفانه همچنانکه در سطور پیشین ذکر گردید با استقبال دستگاه های مربوطه مواجه نمی شود و حتی دستگاهها در صدد پاسخ نیز برنمی آیند و موضوع را حداقل به صورت غیر آشکار نیز پیگیری نمی نمایند.
در اینجاست که نقش نمایندگان مردم در مجلس و صاحب منصبان رده بالای دولتی در شهرها خطیرتر شده و بایستی ارگان ها و دستگاه های دولتی را مجاب کنند در چارچوب قانون سعی در پیگیری و پاسخ به نظرات و انتقادات شهروندان نمایند. به نظر میرسد یکی از وظایف روابط عمومی ادارات یاری رساندن به مدیریت سازمان است در تحقق اهداف سازمانی، اعتقاد به شفافیت امور و پاسخگویی، رعایت حقوق شهروندان، شناخت تکالیف و مسوولیت های حکومتی، حق نظارت مردم بر کارها و حق مردم در نقد و ارزیابی برنامه ها و عملکردهای سازمان، ولی سوال اینجاست آیا این واحد به این موارد جامه عمل می پوشاند؟
می گویند عدم اعتماد اجتماعی که میان منتقدین ودستگاهها وجود دارد ناشی از توسعه نیافتگی کشور ماست و می توان گفت مشکلات موجود تنها از طریق بسط دموکراسی در جامعه و پاسخگو شدن نهادهای حکومتی و اصلاحات در ساختار اجتماعی حل خواهد شد همان طور که رشد و توسعه رسانه ها و مطبوعات نیز از همین طریق میسر می شود همین بسط را می توان با پاسخگویی شروع کرد برای این منظور میتوان از واحد روابط عمومی های ادارات کمک گرفت.
برای نیل به اهداف فوق بایستی چالشها را شناسایی، اطلاعات مربوطه را جمع آوری و سعی نمود مسایل و مشکلات حادث شده را حل و ساماندهی کرد. به مخاطبان درونی و برونی دستگاه به موقع پاسخ لازم ارائه داد. پایش مستمر رسانه ها اعم از مکتوب، دیداری و شنیداری، شناسایی مسائل مرتبط با دستگاه مربوطه و پاسخگویی به آنها در سرلوحه کار قرارگیرد. افکار مخاطبان درونی و بیرونی دستگاه نسبت به فعالیت ها و عملکرد دستگاه مربوطه مورد سنجش قرار گیرد.
اگر برای واحدهای روابط عمومی وظایفی چون اطلاع رسانی، فرهنگ سازی، شکل دهی به افکار عمومی و ارتقای سطح آگاهی های عمومی قایل باشیم؛ وظیفه پاسخگویی به افکار عمومی؛ یکی از مهم ترین وظایف این واحد سازمانی است به طوری که پاسخگویی دربرگیرنده و نتیجه تمامی تلاش های صورت گرفته دستگاه مربوطه است. دستگاه های دولتی با ارتقا جایگاه پاسخگویی به عنصری موثر در جهت شفاف کردن روابط اجتماعی، جلب اعتماد مردم، درستگویی و درستکاری تبدیل می شوند. با درنظر گرفتن شرایط موجود و نیاز به حضور مردم در حوزه های مختلف امید است روند پاسخگویی دستگاه ها و نحوه خدمات رسانی به مردم رو به پیشرفت بگذارد.

آرمان:کاندیدا های مستقل شانس کمتری دارند
«کاندیدا های مستقل شانس کمتری دارند»عنوان یادداشت روز روزنامه آرمان به قلم سید حمید حسینی است که در آن می خوانید،اتاق های بازرگانی کشور یکی از مهمترین نهادهای صنفی و اقتصادی کشور محسوب می شوند. انتخابات این اتاق ها با توجه به شرایط خطیر اقتصادی که کشور در آن قرار دارد و با توجه به رسالتی که بخش خصوصی در این میان بر دوش دارد، اهمیتی دوچندان یافته است.
انتخابات اتاق بازرگانی تهران و سایر شهرستان ها، دیروز ۱٨ اسفند با مشارکت بالای رای دهندگان و فعالان بخش خصوصی انجام شد و پایان پذیرفت. اخباری که ما دریافت نمودیم حاکی از این بود که در دو شهر اهواز و ارومیه حتی تعرفه های انتخاباتی برای انتخابات اتاق بازرگانی به نسبت رای دهندگان کم آمده بود و برای این دو شهر تعرفه ارسال شده شد.
در عین حال نسبت به دوره های گذشته در این دوره تعداد کاندیداها نیز افزایش یافته بود. لازم به ذکر است که ما در این دوره تجربه خوبی داشتیم و آن این بود که این انتخابات برای اولین بار به شیوه الکترونیکی برگزار شد. بنابراین لازم نبود رای دهندگان محترم زمان زیادی را برای رای گیری صرف کنند. البته با این احوال به دلیل مشارکت بالایی که وجود داشت، زمان اخذ رای تا ساعت۱۹ تعیین شده بود.
صرف نظر از برخی حواشی و حرف و حدیث هایی که در این دوره توسط برخی محافل ایجاد شد، باید اذعان کرد که حضور فعالان اقتصادی جوان و رای اولی ها نیز در این دوره از انتخابات اتاق های بازرگانی، به شدت جدی و پررنگ بود. همچنین به نسبت دوره های قبل، بانوان نیز در انتخابات حضور خوبی داشتند. درعین حال، تسهیلات لازم برای رای دهندگان در محل اخذ رای گیری (از قبیل امکانات رفاهی و فضای پارکینگ) با تمام مشکلاتی که وجود داشت، فراهم آمد که همه این مسائل جای تقدیر و تشکر دارد. البته تخلفات و حواشی خاصی نیز در این دوره از انتخابات اتاق وجود داشت.
شواهد نشان می داد که تعداد اندکی از کاندیداها سعی نمودند تا تعدادی از آرای رای دهندگان محترم را خرید و فروش کنند. اما از آنجایی که قشر رای دهنده حاضر در این انتخابات قشری فرهیخته و آگاه است تحت تاثیر قرار نگرفتند. وضعیت نشان می دهد که بیشتر آرا به لیست ها و گروه ها داده شده است و بعید است کسانی که به طور مستقل برای انتخابات کاندیدا شده اند، شانسی داشته باشند. امیدواریم که با این توصیف اتاق بازرگانی آینده، اتاقی پویا و توانمند باشد و بتواند برای وضعیت اقتصادی کشور و مردم مفید واقع شود و به فعالان اقتصادی بخش خصوصی خدمت کند.

ابتکار:در جستجوی مقصران قانونی، شبه قانونی و غیر قانونی یک پدیده
در جستجوی مقصران قانونی، شبه قانونی و غیر قانونی یک پدیده»عنوان سرمقاله روزنامه ابتکار به قلم سید علی محقق است که در آن می خوانید؛روز یکشنبه رهبر انقلاب در دیدار با مسوولان و فعالان حوزه مدیریت زمین، منابع طبیعی و محیـــط زیست کشور در سخنـــان مهم و کم سابقه ای بر لزوم حفاظت از خــاک و زمین و منابع طبیعی کشـــور تاکید کرده و خواستار برخـورد بـــدون اغماض با زمین خواران و تخریب گران منابع ملی کشور شدنـــد. تیـــرماه امسال هم ایشان در جمع اعضای هیات دولت درباره خطر تخریب و نابودی زمین های کشاورزی هشدار دادند. جغرافیای ۱۶۵ میلیون هکتاری ایران با بهره مندی از اقلیم های متعـدد، علی رغم محدودیت های منابع آب و خاک، هم ترکیبی از همه منابع و مواهب طبیعی از جنگل تا بیابان را در خود جای داده است و هم یکی از قطب های کشاورزی منطقه محسوب می شود.
مرکز آمار ایران اخیرا با اعلام نتایج سرشماری کشاورزی، مجموع اراضی زراعی، باغی و آیش کشور را حدود ۶/۱۶ میلیون هکتار یعنی ۱۰ درصد مساحت کل کشور اعلام کرده که در مقایسه با یک دهه پیش کاهشی ۷ درصدی را نشان می دهد. با کمی بررسی در قوانین و اقدامات دستگاههای دولتی و شهروندان و بخش خصوصی می توان ردپای مجموعه ای از عوامل قانونی، شبه قانونی و غیرقانونی را به عنوان مقصران اصلی کاهش تدریجی اراضی کشاورزی و منابع ملی کشور و زمین خواری شناسایی کرد.
افزایش تعداد و مساحت شهرهای کشور و واقع شدن ۷۰ درصد شهرها و بیش از ٨۰ درصد روستاهای بزرگ در دشت ها و اراضی حاصلخیز و قابل کشاورزی باعث شده است تا همواره این اراضی قربانیان اصلی برنامه های توسعه، تغییرات جمعیتی، گسترش شهرها و روستاها و انواع ساخت و سازهای مجاز و غیر مجاز باشند.درکنار گسترش محدوده شهرهای بزرگ، یکی دیگر از عواملی که به نابودی زمین های کشاورزی و عرصه های منابع طبیعی دامن زده است، کاهش نصاب قانونی تبدیل مناطق روستایی به شهر با تغییر قانون تقسیمات کشوری در دولت گذشته است. درحالی که پیش تر هر منطقه مسکونی بالای ۱۰ هزار نفر به عنوان شهر شناخته می شد، در سالهای اخیر این نصاب به تدریج کاهش یافت و از سال ۱٣٨۹ صرفا برای خوشایند درصدی از روستاییان، بار دیگر قانون تغییر داده شد تا روستاهای دارای جمعیت ٣۵۰۰ نفر به عنوان شهر شناخته شوند.
در این فرآیند روستاهای زیادی شهر محسوب شدند و مساحت زیادی از اراضی به ویژه باغ ها به عنوان محدوده به شهرهای جدید(روستاهای سابق) اضافه شده و از شمول قانون حفظ اراضی کشاورزی خارج شد و یا به دلیل رشدتصاعدی ارزش زمین های واقع درحاشیه اینگونه شهرها و شهرک های نوساخته به امیدالحاق به محدوده شهر تفکیک و خرید و فروش و بایر شده و از چرخه کشاورزی و تولید خارج شده اند.
از سوی دیگر طی یکی دو دهه اخیر هرگاه که شرایط اقتصادی کشور فراز و نشیبی غیرعادی را به خود دید و ریسک سرمایه گذاری در تولید و بازارهای متداول بالا رفت، تمایل شهروندان به سرمایه گذاری در ملک و تبدیل نقدینگی ها به زمین افزایش یافت. در کنار پدیده نگاه به زمین به مثابه سرمایه گذاری، رواج پدیده خوش نشینی و ویلا سازی سرمایه دارها و ساخت باغ شهرها و تفرجگاهها نیز بلای دیگری شد که به جان کشور افتاد. این دو پدیده را می توان اصلی ترین عوامل فشار سازماندهی شده برای زمین خواری از طریق تغییر غیرمجاز کاربری اراضی کشاورزی و نیز تصرف اراضی منابع ملی و دولتی در مناطق مختلف کشور به ویژه در حریم شهرها و حوزه نفوذ شهرهای بزرگ دانست.
بررسی روند تغییرات اجتماعی در کشور نشان می دهد که در دهه های اخیر به دلایلی واقعی مانند خشکسالی ها و کاهش منابع آبی و خاکی و بهانه هایی مانند میل به شهری شدن و یک شبه پولدار شدن، روز به روز روستاییان زیادی راهی شهرهای بزرگ شده اند.درصدی زیادی از این مهاجران معمولا در خارج از محدوده شهرها حاشیه نشین و زاغه نشین شده اند.
به موازات این پدیده، همانطور که گفته شد شهرنشینانی که دستشان به دهنشان می رسد، هم راهی روستاهای خوش آب و هوا شده اند و دراطراف روستاها و در دل مزارع و باغ ها ساخت و ساز نموده و مسکن دومی برای خود بناکرده و ویلانشین شده اند. در این روند دوگانه، روستاییان دیروز تخریبگران اراضی خارج از محدوده شهرها شده و دهها ناهنجاری اجتماعی ناشی از شکــــاف طبقــاتی را نیز با خود به همراه آورده اند.
شهری ها هم نابودگران مزارع و باغ های اطراف روستاها شده و روستاییان باقیمانده را نیز خواه ناخواه دچار بحران هویت اجتماعی کرده اند. در این روند شهرداری ها به جای عمل به قانون در ازای دریافتی مشتی عوارض و جرایم از تخریب باغ ها و مزارع و ساخت و سازهای بی قواره و غیر اصولی خارج از محدوده شهـــرها، توسط حاشیه نشینان چشم می پوشند و دهیاران و بخشداران هم در حاشیــــه روستاها به جای کمک به جهاد کشاورزی برای حفاظت از زمین های کشـــاورزی، در ازای دریافت مبالغی به عنوان عوارض و همیاری و... قدم ویلاسازان تخــــریبـــگر را بر دیده خود می گذارند و آنان را عامل توسعه روستاهای خود معرفی می کنند.
مجموع پدیده های گفته شده و ناگفته هایی از این دست باعث شده تا در مجموع طی سه چهار دهه اخیر بیش از یک میلیون هکتار از اراضی کشاورزی کشور از راههای قانونی و شبه قانونی، یا به صورت غیر قانونی تغییر کاربری داده شده و از چرخه تولید خارج شود و بیش از ٣.۵ میلیون هکتار دیگر از زمین های کشاورزی حاشیه شهرها و روستاها در معرض زمین خواری و تخریب و خروج از چرخه تولید قرار گیرد.
بدیهی است که مجموع این پدیده ها هم عرصه های زراعی و باغی کشور به عنوان بخشی از محیط زیست کشور را دچار مخاطره کرده و با کاهش سطح فضای سبز سرانه، تشدید آلودگیهای زیست محیطی در شهرها و کانونهای جمعیتی را به همراه خواهد داشت و هم باکاهش میزان تولیدکشاورزی به کاهش اشتغال و درآمد و افزایش بیکاری، فقر و مهاجرت کشاورزان دامن زده و هشداری جدی برای تامین امنیت غذائی در آینده نزدیک و دور خواهد بود.

دنیای اقتصاد:فرصت ارز تک نرخی
«فرصت ارز تک نرخی»عنوان سرمقاله روزنامه دنیای اقتصاد به قلم دکتر پویا جبل عاملی است که ر آن می خوانید؛این اجماع در بین تصمیم گیرندگان وجود دارد که نظام دو نرخی باید هر چه سریع تر اصلاح شود، ولی آن چه مانع احیای نظام تک نرخی می شود، عدم قطعیت در مورد زمان اجرای آن است. نگارنده در زمان توافق موقت بر این نظر بود که ضرورتی بر نگهداری نرخ ارز مرجع نیست و بازار با دوری متقاضیانی که به دلار به شکل دارایی امن نگاه می کردند و باعث شوک های سال ۹۰ و ۹۱ شدند، از آرامش کافی برای اصلاح نظام ارزی برخوردار است. در واقع از همان بر سرکار آمدن دولت جدید این شرایط آماده بود و با توافق موقت این امر تکمیل شده بود. اما به نظر می رسد که مقامات هنگام توافق موقت بر این نظر بودند که می توان ۶ ماه دیگر هم صبر کرد و با توافق جامع، کار برای احیای نظام تک نرخی آسان تر است، اما عملا این گونه نشد و احیای نظام تک نرخی با تمدید مذاکرات به تاخیر افتاد و به نظر تصمیم گیرندگان هنوز فرصت مناسبی به دست نیامده است.
در واقع دغدغه اصلی در احیای نظام تک نرخی آن است که با افزایش بهای نرخ ارز دولتی، بازار دچار شوک شده و نرخ ارز آزاد بار دیگر جهش داشته باشد. از این رو قید بزرگ مقامات ارزی آن است که چه زمانی باید این کار صورت پذیرد؟ البته مساله دیگر نیز آن است که آیا باید به طور یکباره این کار صورت گیرد یا تدریجی؟ پاسخ بدون شک آن است که بستگی به شرایط دارد، اما به هر روی اگر افزایش یکباره ایجاد شوک در بازار نکند، بسی بهتر از فرآیند تدریجی است که در آن نمی توان مطمئن بود که در طول تعدیل ارزی چه رویدادهای دیگری رخ خواهد داد و معلوم نیست این فرآیند به سرانجام رسد و از سوی دیگر برای اقتصاد تورمی چون ما، زمان، امر گرانبهایی است؛ زیرا هر روزی که بگذرد احتمال افزایش نرخ ارز آزاد وجود دارد و این یعنی شکست احیای نظام تک نرخی.
از این رو افزایش یکباره با کمترین شوک در بازار، بهترین گزینه است و برای رسیدن به کمترین شوک، زمان انجام آن مهم است. خصوصیت اصلی این زمان در این مشخصه خلاصه می شود که بازار برداشتی مثبت از آینده درآمدهای ارزی داشته باشد، زمانی که معامله گران با اطمینانی بالاتر به این اعتقاد رسیده باشند که روند قیمتی ارز در روزها و ماه های آتی با ثبات خواهد بود. بهترین زمانی که دارای این مشخصه باشد، روزی است که توافق بین قدرت های جهانی و ایران صورت می گیرد: پایان ماه میلادی جاری. چه روزی بهتر از این، آن هم زمانی که بازار با معاملات کم در تعطیلات است.
بازیگران بازار خوب می دانند که این توافق انجام نمی شود مگر آنکه دو طرف همه جزئیات را مرور کرده باشند و بر سر آنها به تفاهم رسیده باشند. مانند آنکه شما بر سر قیمت خانه ای به تفاهم می رسید و قولنامه امضا می کنید و چند هفته بعد باید آن را محضری کنید. این برداشتی است که اکنون بازار کم و بیش به آن اعتقاد دارد. در این فضا و با امضا شدن توافق، بهترین فرصت برای مقامات ارزی فراهم است تا با بیان این مطلب که نرخ مرجع برای دوران خاص تعریف شده بود و فصل دیگری در اقتصاد ایران جاری شده است، از شر نرخ دولتی رهایی یابند.
احتمال بسیار ناچیزی وجود دارد که با این اقدام، بازار دچار شوک شود. فراموش نکنیم حتی زمانی که نرخ مبادله ای به میزان نرخ بازار تعریف شد یا زمانی که نرخ ۱۲۲۶ تومانی به طور کلی ملغی شد با وجودی که فضا از آنچه در بالا ترسیم شد نامساعدتر بود، باز شوکی به واسطه این سیاست ها در بازار ایجاد نشد. از این رو ترس ایجاد تکانه ای در بازار به واسطه احیای نظام تک نرخی در فضای پس از توافق بی مورد است. اکنون زمان استفاده از فرصت است تا دو دل بودن و دست دست کردن.
 
جام جم آنلاین