• جمهوری اسلامی ایران پس از دوازده‏ سال لجاجت و اصرار و سرباز زدن از خواست‏های غرب درباره‏ موضوع غنی‏سازی اورانیوم جهت دستیابی به‏ سلاح اتمی، با تحمل صدها میلیاد دلار ضرر و انزوا در جامعه‏‏ جهانی و به‏ بهای فقر و بیکاری مردم ایران و بسیاری از مسائل دیگر، بیش از این فرصتی برای بلندپروازی‏هایش نخواهد داشت و به‏ نقطه‏ صفر بازمی‏گردد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۱ ارديبهشت ۱٣۹۴ -  ۲۱ آوريل ۲۰۱۵

سرانجام روز پنجشنبه‏ سیزدهم فروردین‏ماه ١٣٩٤ شمسی برابر با دوم آوریل ٢٠١٥ میلادی، بعد از ١٨ ماه‏ مذاکره میان جمهوری اسلامی ایران و شش قدرت جهانی پیرامون غنی‏سازی اورانیوم از سوی ایران، بیانیه‏ کوتاهی که‏ قسمتی از کلیات آن موارد را در بر گرفته‏ بود، و هر دو طرف به‏ تفاهم رسیده‏ بودند از سوی جواد ظریف وزیر امور خارجه‏ ایران و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی‏ اتحادیه‏ اروپا در لوزان سوئیس قرائت شد که‏ قرار شد در ادامه‏ مذاکرات، طرفین تا تیرماه‏ به‏ توافق نهایی برسند.
در مهرماه‏ ١٣٩٢ شمسی و قبل از آغاز دوباره‏ گفتگوها در ژنو سوئیس درباره‏ مسأله‏‏ غنی‏سازی اورانیوم از سوی ایران به‏ منظور دستیابی به‏ تسلیحات اتمی، در مقاله‏ای تحت عنوان "آیا جمهوری اسلامی به‏ سوی تغییر گام برمی‏دارد؟" با تحلیل اوضاع نابسامان اقتصادی ایران و احساس خطر زمامداران این کشور و در رأس همه‏ آنها آیت‏الله‏ علی خامنه‏‏ای رهبر رژیم، از فروپاشی قطعی اقتصاد کشور ـ که‏ بخشی از آن به‏ دلیل اعمال تحریم‏هایی است که از سوی سازمان ملل متحد و کشورهای غربی علیه‏ ایران وضع گردید ـ و به‏ منظور نجات رژیم از این تحریم‏ها، پیش‏بینی نمودم که سرانجام رژیم به‏ شرایط غرب گردن نهاده‏ و تا فرصت مناسب دیگری از بلندپروازی‏هایش دست برمی‏دارد، در واقع بیانیه‏ ٢ آوریل لوزان درستی این پیش‏بینی‏ها را اثبات نمود.
علیرغم اینکه‏ این بیانیه‏ رسمی خیلی کوتاه‏ بود و به‏ گفته‏ طرفین مذاکره، تمام مواردی که‏ در این چهارچوب بر سر آن به توافق رسیده بودند، اعلام نشده‏ و بخشی از آن از مردم مخفی شده است، آنچه‏‏ که در این بیانیه مورد بحث قرار گرفته و بخصوص سخنان طرفین برای رسانه‏‏ها پس از قرائت بیانیه‏، ما را به‏ این نتیجه‏ می‏رساند که‏:
١ـ ایران پذیرفته است که‏ از میان تمامی مراکز غنی‏سازی اورانیوم، مرکز هسته‏ای نطنز تنها مرکزی باشد که‏ غنی‏سازی اورانیوم در آن انجام می‏گیرد، میزان غنی‏سازی اورانیوم هم نباید از ٣.٦٧ درصد بیشتر باشد، مقدار اورانیوم غنی‏شده‏اش را نیز که در حال حاضر ده‏ هزار کیلو می‏باشد، باید به‏ کمتر از ٣٠٠ کیلو کاهش دهد، تا پانزده‏ سال در مرکز فردو غنی‏سازی انجام نشود، تا پانزده‏ سال هیچ مرکز غنی‏سازی دیگری تأسیس نکند، و دو سوم از سانتریفیوژهایش را کاهش دهد.
٢ـ ایران پذیرفته است که‏ تحت نظارت دائم آژانس بین‏المللی انرژی اتمی باشد و آنان در هر زمانی که اراده کنند، از هر مکان مشکوکی بازدید نمایند، علاوه بر این،از طریق دستگاه‏های مجهز و پیشرفته‏ تحت نظارت باشد، به‏ این ترتیب تمامی‏ راه‏های غنی‏سازی اورانیوم به‏ منظور دسترسی به‏ تسلیحات اتمی از سوی ایران مسدود خواهد شد.
٣ـ در مقابل این تسلیم شدن ایران در مقابل شرایط کشورهای غرب، ‏تحریم‏های اعمال شده‏ بر ایران مرحله‏ به‏ مرحله برداشته‏ می‏شوند به‏ شرطی که آژانس بین‏المللی انرژی اتمی تأیید نماید که‏ ایران به‏ تعهدات خویش‏ پایبند بوده‏ و آنها را به‏ درستی به‏ انجام رسانده‏ است.
به‏ این ترتیب، جمهوری اسلامی ایران پس از دوازده‏ سال لجاجت و اصرار و سرباز زدن از خواست‏های غرب درباره‏ موضوع غنی‏سازی اورانیوم جهت دستیابی به‏ سلاح اتمی، با تحمل صدها میلیاد دلار ضرر و انزوا در جامعه‏‏ جهانی و به‏ بهای فقر و بیکاری مردم ایران و بسیاری از مسائل دیگر، بیش از این فرصتی برای بلندپروازی‏هایش نخواهد داشت و به‏ نقطه‏ صفر بازمی‏گردد.

دستاورد مردم ایران از این مذاکرات
بدون شک اگر طرفین تا موعد مقرر (ژوئن ماه‏) به‏ توافق نهایی برسند، پس از برداشتن (یا تعلیق) تحریم‏ها اقتصاد بیمار مردم نفسی تازه‏‏ خواهد کرد و کار و تجارت به‏ جریان خواهد افتاد که‏ این خواست اصلی مردم است. خوشحالی و شادی مردم در شهرهای ایران پس از اعلام بیانیه‏ نشان از امیدواری به‏ این تغییرات مثبت بر زندگیشان است. این ابراز خوشحالی از طرف مردم پیام سیاسی مهم دیگری با خود دارد و آن اینکه‏ اگر تا حالا رژیم گاهگاهی از طریق عوامل خود راهپیمایی‏های نمایشی به‏ راه‏ می‏انداخت و شعار "انرژی هسته‏ای حق مسلم ماست" سر می‏دادند، اینها تنها شعارهای تبلیغاتی بودند، مگر نه‏‏ اینکه‏ طبق این بیانیه توانایی تولید سلاح اتمی از رژیم سلب خواهد‏ شد‏، لیکن مردم خوشحال هستند و برای ابراز شادی و شعف خود به‏ خیابان‏ها می‏ریزند؟
اما بر اساس شناخت تجربه‏ای که‏ تاکنون از این رژیم داریم، حداقل در کوتاه‏‏مدت فضای امنیتی همچون سابق پابرجا خواهد ماند، البته‏ اگر بدتر از این هم نشود.
انتظار می‏رود که مردم پس از بهبود اوضاع اقتصادی، به‏ طور جدیتر و گسترده‏تر خواست‏های دیگر خود را که همانا آزادی و برداشتن فضای امنیتی خشونت‏باری است که‏ بر آنها اعمال می‏شود، مطرح نمایند، خواسته‏هایی که‏ خواست اکثریت مردم ایران است، اما فقر و تلاش برای پیدا کردن لقمه‏ای نان آن را در درجه‏ دوم اهمیت قرار داده است‏.

دستاورد رژیم از این مذاکرات
در صورت حصول توافق نهایی، به‏ تدریج که‏ تحریم‏ها برداشته‏ می‏شود، وضع اقتصادی رژیم نیز بهتر ‏شده و فرصت بهتری برای "صادر کردن انقلاب" خواهد داشت، یعنی همان کاری که‏ تا حالا هم انجام داده‏ و در آینده نیز انجام خواهد داد، همچون دخالت در مسائل کشورهای منطقه‏‏، کمک به‏ دوستان و هم‏پیمانانش در منطقه‏‏ از جمله‏ سوریه‏، حزب‏الله‏ لبنان، حوثی‏های یمن و سایر گروه‏های تروریستی در بسیاری از مناطق جهان. لیکن این رونق اقتصادی آن گونه نخواهد بود که‏ بعضی از ناظران از آن سخن می‏گویند، که‏ این هم دو علت اساسی دارد:
الف ـ قیمت نفت هم‏اکنون نیز بسیار پایین بوده و با صدور نفت از سوی ایران به‏ بازارهای جهانی احتمال می‏رود که‏ از این هم پایین‏تر بیاید، از سوی دیگر رژیم برای استخراج و صدور نفت بیشتر به‏ مدت زمان بیشتری برای تعمیر و بازسازی چاه‏های‏ نفت نیاز دارد.
ب ـ سیستم مدیریتی اقتصاد تحت حاکمیت جمهوری اسلامی همچون سیستم‏های دیگر عقب‏افتاده‏ و ناکارآمد است و این سیستم فاقد توان لازم برای توسعه‏‏ و رشد اقتصادی می‏باشد.
لیکن پس از آن باید منتظر تغییرات دیگری در منطقه‏‏ باشیم و این نیز به‏ موارد پنهانی بستگی دارد که‏ در بیانیه‏ نوشته‏ نشده‏ و شاید پس از توافق نهایی نیز مردم را از آنها مطلع نکنند.

* مصطفی هجری، دبیر کل حزب دمکرات کردستان ایران