• غافلگیری روز گذشته، حضور یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بود که گفته شد برای دیدار با وزیر خارجه آمریکا و وزیر خارجه فرانسه به محل مذاکرات آمده ‌است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۷ تير ۱٣۹۴ -  ۲٨ ژوئن ۲۰۱۵

شرق، زینب اسماعیلی: وزیر خارجه آمریکا اول از همه رسید، بعد وزیر خارجه ایران و در نوبت بعد، وزیر خارجه فرانسه. این‌گونه شنبه نیم‌تعطیل وین، با آمد و رفت وزریران خارجه به روزی کاری تبدیل شد. در این بین یوکیو آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم برای زمانی کم‌تر از یک‌ ساعت، راهی محل مذاکرات شد. روی میز یکی از اتاق‌های این هتل توافقی نیم‌نوشته و نیم‌خالی باز است؛ وزاری خارجه یک‌به‌یک به وین می‌رسند تا شاید موفق شوند جاهای خالی را پر کنند. اتاق کوچکی در هتل کوبورگ یک‌سال‌ونیم است محل مذاکرات ایران و اعضای ١+٥ است، اتاقی با تزئینات سنتی و قدیمی که دیوارهایش را درهایی سفیدرنگ با حاشیه‌کاری‌های طلایی‌رنگ می‌پوشاند. دو وزیر خارجه ایران و آمریکا جمعه و شنبه به وین رسیدند، جان کری، شب جمعه عصابه‌دست به وین رسید و محمد‌جواد ظریف ظهر شنبه. لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، عصر شنبه رسید و همان عصر، اولین مذاکره را با ظریف داشت. قرار است فدریکا موگرینی، ‌مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، امروز راهی وین شود. وزیر خارجه آلمان و انگلیس هم امروز به جمع مذاکره‌کنندگان می‌پیوندند، اما هنوز زمان حضور وزرای خارجه روسیه و چین مشخص نیست.روز گذشته چند ساعتی بعد از واردشدن به وین، اولین دیدار و اولین مذاکره وزیر خارجه ایران و آمریکا آغاز شد. مذاکره‌ای یک‌ساعت‌ونیمه که در نوبت عصر دومین دور آن هم برگزار شد. کری و ظریف قبل از مذاکره چند جمله کوتاه در جمع خبرنگاران گفتند، جان کری گفت: «برای رسیدن به توافق امید هست، اما هنوز برخی موضوعات سخت وجود دارد». وزیر خارجه آمریکا ادامه داد همه خواهان رسیدن به توافق هستند. وزیر خارجه ایران هم ابتدای این دیدار گفت: «من هم با این مسئله که باید سخت کار کنیم موافقم. ما برای داشتن یک اتفاق خوب برجسته و مهم مصمم هستیم و به کارمان ادامه می‌دهیم تا ببینیم می‌توانیم به یک توافق خوب برسیم یا نه».

مونیز بدون صالحی
اگرچه در این دور مذاکرات علی‌اکبر صالحی، رئیس سامان انرژی اتمی ایران، حضور ندارد، اما ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا، در صندلی کناری جان کری وزیر خارجه آمریکا قرار دارد. صالحی که در چندین دور از سخت‌ترین دورهای مذاکراتی کنار جواد ظریف حضور داشت، از یک‌ماه پیش به‌دلیل عارضه‌ای جسمی در بستر بیماری به سر می‌برد. اما روز گذشته معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا و معاون فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز حضور داشتند.این سومین دور مذاکرات وزیر خارجه ایران و آمریکا بعد از دست‌یابی به تفاهم در لوزان است و اکنون آنها تلاش می‌کنند براساس کلیات آنچه در لوزان به دست آمده، توافق جامع را به نگارش درآورند.این هشتمین دور از مذاکرات هسته‌ای برای نگارش توافق جامع است که روز یازدهم خود را طی کرد. تا قبل از ورود وزیران خارجه، معاونان و کارشناسان دو طرف، مذاکرات را به پیش می‌بردند، اما کار نگارش متن تواق نهایی در شرایطی قرار گرفته که نیاز به تصمیمات کلان دارد. از مهلت باقی‌مانده دستیابی به توافق جامع، سه روز باقی‌مانده و مذاکره‌کنندگان با دانستن زمان ضرب‌الاجل، احتمال می‌دهند مذاکرات چند روزی هم بیشتر از این به طول بینجامد.

حضور کوتاه آمانو در محل مذاکرات
اما غافلگیری روز گذشته، حضور یوکیو آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، بود که گفته شد برای دیدار با وزیر خارجه آمریکا و وزیر خارجه فرانسه به محل مذاکرات آمده ‌است. اگرچه موضوع مورد مذاکره (برنامه هسته‌ای ایران) اصلی‌ترین پرونده کاری آمانو از ابتدای کارش در آژانس انرژی اتمی است، اما او تاکنون در هیچ‌یک از دورهای مذاکراتی حضور نداشته است: بعید نیست اصلی‌ترین موضوع مورد نظر آمانو برای مذاکره بحث مطالعات ادعایی (PMD) باشد. موضوعی که تاکنون جان کری دو موضع‌گیری متفاوت درباره آن داشته. او که هفته گذشته گفته بود موضوع عملکرد سابق ایران برای آمریکا اهمیت ندارد، این‌بار گفته صحبت‌های او نادرست منتقل شده و می‌خواهد در جریان توافق جامع، مباحث گذشته نیز رفع شود. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سال‌هاست دو اتهام به برنامه هسته‌ای ایران منتسب می‌کند که مستندات آن مورد وثوق نیست، ولی آژانس و برخی اعضای مذاکرات بر آن تاکید دارند.

٣ شرط فابیوس برای توافق
لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه، با مشت پر به وین رسید؛ او به سیاق قبل به‌محض ورود به وین، در جمع خبرنگاران گفت: «برای رسیدن به توافقی «محکم» با ایران، این کشور باید سه شرط را بپذیرد». به گزارش بی‌بی‌سی، فابیوس محدودکردن درازمدت ظرفیت تحقیق و توسعه، بازرسی‌های سخت‌گیرانه از تأسیسات ایران، از جمله مراکز نظامی و بالاخره بازگشت خودکار تحریم‌ها درصورت نقض تعهدات ایران را «شرایط لازم» برای رسیدن به توافق جامع عنوان کرد. او گفت ما به‌دنبال توافقی قاطع هستیم که در عین به‌رسمیت‌شناختن برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران، پیشگیری از دستیابی ایران به تسلیحات اتمی را تضمین کند. محمد‌جواد ظریف هفته گذشته در حاشیه اجلاس وزاری خارجه اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ با وزیر خارجه فرانسه دیدار و گفت‌وگو کرد. شروط فرانسوی این‌بار درحالی مطرح شده که وزیر خارجه این کشور در اوج مذاکرات ژنو نیز نقشی منفی ایفا کرد. درحالی‌که دستیابی به توافق نزدیک به‌نظر می‌رسید، نقش منفی فابیوس توافق را به دور بعدی کشاند.   محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران روز شنبه بعد از ورود به وین در جمع خبرنگاران گفت: «با هدف رسیدن به یک توافق که منافع و حقوق مردم ایران در آن رعایت شده و برای همه دنیا توافق خوبی باشد، به وین آمده‌ایم. مطمئن هستیم که اگر طرف مقابل تحریم‌ها را بردارد و همزمان با اقدامات ایران، اقدامات خود را انجام دهد و زیاده‌خواهی نکند، حتما به توافقی می‌رسیم که به نفع همه خواهد بود». ظریف تأکید کرد: «البته زمان مهم نیست و تنها رسیدن به توافق خوب مهم است و اینکه به یک نتیجه مناسب برسیم».وزیر خارجه ایران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه جان کری، وزیر خارجه آمریکا گفته است که شرط رسیدن به توافق خوب آن است که ایران به تعهدات بیانیه لوزان پایبند باشد، گفت: «در لوزان نسبت به راه‌حل‌ها تفاهم کردیم و در مورد آن راه‌حل‌ها کار را ادامه می‌دهیم». این اظهارنظر در حالی انجام گرفت که عباس عراقچی روز گذشته درباره آنچه در لوزان به‌دست آمده به العالم گفت: «در خیلی از موارد در لوزان به راه‌حل‌های خوبی رسیدیم و الان آن راه‌حل‌ها پیاده می‌شود، ولی در بعضی موارد در لوزان به راه‌حل نرسیدیم و همچنین برخی راه‌حل‌هایی که در لوزان به آنها رسیدیم پاسخگو نیست؛ به‌خصوص اینکه بعد از لوزان برخی از کشورهای ١+٥ اظهاراتی داشتند و مواردی را مطرح کردند و تغییراتی در مواضعشان مشاهده شد و این مقدار زیادی کار را سخت‌تر کرده است. ما درحال بحث در این موارد هستیم و امیدواریم بتوان اینها را مجددا به یک نظم معقول درآورد تا ان‌شاءالله کار نگارش را در پی آن انجام داد».پس از تفاهم بر کلیات در لوزان بود که وزارت‌خارجه آمریکا متنی با عنوان فکت شیت (بیانیه غیررسمی) منتشر کرد که برخلاف برخی مواردی بود که در تفاهم لوزان به آن متعهد شده‌بودند. یکی از مهم‌ترین این موارد موضوع لغو یا تعلیق تحریم‌هاست.

شاید چند روز بیشتر از ضرب‌الاجل
درحالی‌که چهار روز تا ضرب‌الاجل توافق جامع باقی‌مانده، برخی منابع خبری از احتمال تمدید مذاکره سخن می‌گویند. اگرچه دو سوی مذاکرات احتمال آن‌را منتفی ندانسته‌ اما هنوز صحبتی از تمدید نمی‌کنند. عباس عراقچی عضو تیم مذاکره‌کننده ایران در این‌باره گفت:‌ «تمدید مذاکرات فعلا در دستور کار نیست و تیم مذاکره‌کننده تلاش می‌کند در تاریخ تعیین‌شده به جمع‌بندی برسد و اگر مقدور نشود، ممکن است کار ما چند روزی ادامه پیدا کند تا بشود جمع‌بندی کرد». عراقچی ادامه داد: «به‌دنبال رسیدن به جمع بندی هستیم و در این دوره بنای تمدید به صورت ادوار قبلی را نداریم که چندین ماه تمدید بشود ولی ممکن است چند روزی نیاز باشد که کار ادامه پیدا کند».

دولت اتریش به‌دنبال کم‌کردن نگرانی
مذاکرات این بار در سایه نگرانی از جاسوسی ادامه پیدا می‌کند. اگرچه برخی با گفتن این جمله که جاسوسی از محل مذاکرات چیز عجیبی نیست خواسته‌اند شدت نگرانی از این ماجرا را کم کنند، اما هنوز نگرانی‌ها از این نرم‌افزار جاسوسی به پایان نرسیده است. وزیر خارجه جوان اتریش در این مورد گفته که «امنیت کامل مذاکرات هسته‌ای را تامین می‌کنیم». سباستین کورتز، گفته که «ما فقط میزبان هستیم و نقشی در روند مذاکرات نداریم اما همه تلاش خود را انجام می‌دهم تا همه جوانب را برای مذاکره‌کنندگان هموار کنیم. این توافق نه‌تنها یک قدم بسیار مهم برای طرفین است بلکه موفقیتی برای تمام دنیا خواهد بود؛ برای همین، ما امیدواریم که وین بتواند نقش خود را بسیار کلیدی و مهم ایفا کند. امن‌بودن محل این مذاکرات، یک امتیاز ویژه، مهم و منطقی است». سخنگوی وزارت خارجه اتریش نیز به تسنیم گفته «این کشور تمام تلاش خود را برای ممانعت از جاسوسی از مذاکرات هسته‌ای و تامین امنیت محل گفت‌وگوها انجام داده است». «مارتین ویس» سخنگوی وزارت خارجه اتریش تأکید کرد اتریش میزبان این مذاکرات، تمام تدابیر لازم از قبیل لجستیک، استقرار خبرنگاران و همچنین تامین امنیت در محل مذاکرات را اندیشیده است. وزارت خارجه اتریش برای تمدید مذاکرات فراتر از مهلت تعیین‌شده آمادگی لازم را دارد و آنچه از اهمیت زیادی برخوردار است دستیابی به یک نتیجه مناسب است، نه اتمام مذاکرات در زمان مقرر و طی یک یا دو روز. سخنگوی وزارت خارجه اتریش در مورد بحث جاسوسی نیز گفت: «این مشکلی است که تمام مذاکرات و در هر شهری- چه در آمریکا، سوئیس، آلمان و اتریش- که برگزار شود امکان مواجهه با آن وجود دارد. ما تمام تلاش خود را برای حل این مشکل انجام داده و با هیأت ایرانی و دیگر هیأت‌ها در ارتباط نزدیک هستیم تا نسبت به امنیت حداکثری این مذاکرات اطمینان حاصل کنیم. ویس ادامه داد: تحقیقات در این باره در اتریش درحال انجام است. تا این اندازه می‌توانم بگویم که تحقیقاتی دراین باره صورت گرفته و ما تمام اقدامات ممکن را انجام داده تا امنیت این مذاکرات را تأمین کنیم».

گزارش ایرنا، یکشنبه
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ساعت ۱۰ به وقت محلی - ۱۲ و ٣۰ به وقت تهران - سومین نشست خود را با جان کری وزیر خارجه امریکا آغاز کرد.
در این نشست درباره محورهای اختلافی باقیمانده برای نگارش متن توافق جامع بحث خواهد شد.
جان کری گفته است که تا پایان مهلت مقرر برای نگارش متن توافق جامع در وین خواهد ماند. قرار است تا ساعاتی دیگر وزیران خارجه آلمان و انگلیس هم به وین بیایند.
فابیوس در حال حاضر در وین است ولی امروز این شهر را ترک می کند و سه شنبه باز خواهد گشت. او گفته که تا پایان مذاکرات در وین خواهد ماند.
مهلت مقرر برای نگارش متن توافق جامع دهم تیرماه بسر خواهد رسید.
تاکنون عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر امور خارجه هشت دور با هلگا اشمید معاون هماهنگ کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای نگارش متن توافق جامع مذاکره کرده اند که هشتمین دور آن این روزها در جریان است.