• بسیاری از زنان خانه خورشید و فرزندانشان شناسنامه ندارند و به دلیل اینکه فاقد مدارک شناسایی هستند به عنوان یک شهروند محسوب نمی‌شوند و از خدمات درمانی، بهداشتی، آموزشی، یارانه و ... محروم هستند. روند تهیه اوراق هویت برای زنان معتاد، زنان بهبودیافته و فرزندان‌شان یک مسیر سخت و ناهموار است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ٣۰ تير ۱٣۹۴ -  ۲۱ ژوئيه ۲۰۱۵

فهیمه حسن‌میری: «خانه خورشید» سال‌هاست به عنوان پناهگاهی برای زنان آسیب‌دیده از اعتیاد در دروازه غار شناخته می‌شود. چه آن زمان که زنان معتاد از این مرکز خدمات متادون‌درمانی می‌گرفتند و چه حالا که مدتی است تغییراتی انجام شده و خدمات مددکاری درباره هویت، آموزش و اشتغال به زنانی که ترک اعتیاد کرده‌اند داده می‌شود.

مدیران و مددکاران این مرکز کاهش آسیب اعتیاد، در طول یک دهه فعالیت خانه خورشید، با تمام تلاششان برای بهبود وضعیت زنان درگیر چرخه اعتیاد، فعالیت کرده‌ و نتایج خوبی را هم شاهد بوده‌اند. با این حال، لیلا ارشد، مددکار اجتماعی و مدیر خانه خورشید می‌گوید به تنهایی نمی‌توان از پس حجم مشکلات زیادی که در این راه قرار دارد برآمد. او به مشکلات این مرکز برای کمک به زنان این منطقه اشاره می‌کند و از مسئولان دولتی و حامیان انتظاراتی دارد که در گفت‌وگوی زیر می‌خوانید:

الان فعالیت‌های خانه خورشید در زمینه کاهش آسیب اعتیاد زنان چیست؟

ما الان به بهبودیافته‌ها خدمت می‌کنیم و هنوز یک باشگاه مثبت برای زنانی هستیم که ابتلا به اچ آی وی مثبت دارند و به آنها خدمات می‌دهیم. از دی ماه ۱٣۹٣ بود که تغییری در برنامه کاری‌مان ایجاد کرده و به زنانی خدمت می‌کنیم که مصرف مواد مخدر را ترک کرده‌اند، یعنی گام بزرگی برای بهبود وضعیتشان برداشته‌اند اما همچنان مشکلات زیادی دارند.

مهمترین این مشکلات کدامند؟

مشکلات هویتی، اشتغال، سرپناه، فرزندان بی‌شناسنامه و ... زنانی که مصرف مواد مخدر را ترک می‌کنند، همچنان با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم‌ می‌کنند که برای بازنگشتن به شرایط قبلی نیاز به حمایت دارند. در خانه خورشید تصمیم گرفتیم صدای زنانی باشیم که مشکلاتشان شناخته شده نیست و حمایتی دریافت نمی‌کنند. بعد از قطع مصرف مواد مخدر تازه باید حمایت‌های اجتماعی برای آنها فراهم شود. درد دندان خودش یکی از عواملی است که ممکن است این افراد را برای تسکین درد، دوباره به سمت مصرف مواد مخدر سوق دهد. نداشتن شغل ممکن است برای آنها آسیب‌های زیادی به همراه داشته باشد و بسیاری از مسائلی که اگر برطرف نشوند، احتمال بازگشت به مواد مخدر را فراهم می‌کنند.

مشکلات هویتی؟

بسیاری از زنان خانه خورشید و فرزندانشان شناسنامه ندارند و این موضوع مشکلات زیادی برای آنها به همراه دارد. مهمترین مشکل این زنان در حال حاضر فقدان کارت هویت است. نداشتن شناسنامه، کارت ملی، دفترچه بیمه و اوراق شناسایی زنان معتاد و به تبع آن فرزندان‌شان یکی از مهمترین معضلاتی است که در طول این سال‌ها با آن مواجه بوده‌ایم. این افراد به دلیل اینکه فاقد مدارک شناسایی هستند به عنوان یک شهروند محسوب نمی‌شوند و از خدمات درمانی، بهداشتی، آموزشی، یارانه و ... محروم هستند. روند تهیه اوراق هویت برای زنان معتاد، زنان بهبودیافته و فرزندان‌شان یک مسیر سخت و ناهموار است که باید توسط مسئولین رسیدگی شود.

پس این زنان در کنار تمام مشکلاتشان، از یارانه و بیمه هم بی‌بهره‌اند!

بله بسیاری از افرادی که ما به آنها خدمت ارائه می‌دهیم از یارانه بهره‌مند نیستند در حالی که همه می‌دانیم بسیاری از کسانی که یارانه می‌گیرند اصلا به آن احتیاج ندارند. به دلیل این که امکان استفاده این زنان بهبودیافته از خدمات بیمه‌ای امکان‌پذیر نیست، با این که مصرف مواد مخدر را کنار گذاشته‌اند، به دلیل ظاهر نامناسبی که برایشان باقی مانده است، با مشکل استخدام مواجه می‌شوند. وضعیت دندان این زنان اصلا مناسب نیست و فارغ از دردی که باید تحمل کنند، به خاطر ظاهر نامناسب دندان‌ها و نوع بیانشان، نمی‌توانند کار پیدا کنند. ما اکنون به شدت نیازمند خدمات دندانپزشکی برای این زنان هستیم. اینها یک چرخه است که اگر یکی از این مراحل انجام شود،‌ می‌توان امیدوار بود که وضعیت زندگی‌شان در بخش‌های دیگر هم بهبود پیدا کند.

برای حل این مشکلات، شما چه خدماتی به زنان بهبودیافته ارائه می‌کنید؟

مشاوران و مددکاران مرکز، مهارت‌های فردی و گروهی و شیوه‌های فرزندپروری را به مددجوها آموزش می‌دهند. بخش دیگر آموزش‌های ما آموزش مهارت‌هایی مانند کار با کامپیوتر و حرفه‌آموزی است. کارگاه‌های حرفه‌آموزی ما درصدد توانمندسازی این زنان است. زنان در این مرکز گلیم می‌بافند، قلاب‌بافی می‌کنند و گاهی مبلغی به عنوان سرمایه در اختیار آنها گذاشته می‌شود که برای خودشان کسب و کاری راه بیندازند. با این حال، امکانات محدودی که داریم کفاف رسیدگی به تمام خواسته‌های این افراد را نمی‌دهد و شرایط بسیار سختی داریم.

برای بهتر شدن این وضعیت، چه انتظاری از مسئولین دارید؟

می‌دانم که سیاستگذاران با خط مقدمی که ما در آن کار می‌کنیم فاصله دارند. انتظارم این است که امکان انتقال تجربه ما برای این که مشکلات موجود را با آنها مطرح کنیم فراهم شود. باید به مشکلات به صورت جامع نگاه شود نه این که تنها یک بخشی از آن مشکل دیده شود. لازم است یک بسته حمایتی همه‌جانبه داشته باشیم. در آن بسته حمایتی، ارتباط، شغل، خانواده، مسکن و فرزند زنانی که اعتیادشان را ترک کرده‌اند، در نظر گرفته شود. اگر این اتفاق نیفتد و حمایت‌های همه‌جانبه توسط وزارت بهداشت، آموزش و پرورش و سایر نهادهای مربوطه اتفاق نیفتد، ما به تنهایی راه به جایی نخواهیم برد. آموزش و پرورش باید این همکاری را بکند که به دانش‌آموزان مهارت‌های زندگی آموزش داده شود. باید در سه سطح کار شود؛ سطح اول پیشگیری نوع اول است برای کسانی که با این موضوع فاصله دارند و مشکلی ندارند مثل دبستانی‌ها و دبیرستانی‌ها. اگر افراد جامعه مهارت‌های نه گفتن، مهارت کنترل خشم، ارتباط با دیگران و ... را بیاموزند بسیاری از مشکلات حل می‌شود. پیشگیری نوع دوم برای کسانی است که در معرض آسیب قرار دارند و پیشگیری نوع سوم برای کسانی که آسیب دیده‌اند. برای تمام این سطوح باید اقدامات پیشگیرانه در نظر گرفته شود و نهادها و سازمان‌های مختلف همکاری داشته باشند.

و انتظاری که از مردم دارید؟

ما به شدت نیازمند این هستیم که برای زنانی که اعتیادشان به مواد مخدر را ترک کرده‌اند، اشتغال‌زایی داشته باشیم. انتظارمان این است که حامیان به کمک ما بیایند و برای اشتغال‌زایی زنانی که در چنین شرایطی هستند کمک کنند. متاسفانه بسیاری از افراد جامعه نگاه خوبی به این زنان ندارند و کمک‌هایشان را از آنها دریغ می‌کنند در حالی که این زنان و فرزندانشان،‌ قربانی نابسامانی‌های اجتماعی هستند. زنان این مرکز اغلب توسط پدران، همسران، مردان صیغه‌ای و مردانی که ازدواجشان با این زنان ثبت نشده اعتیاد پیدا کردند؛ آنها آزارهای جسمی و جنسی شدیدی را تجربه کردند و در شرایط تجربه‌ طلاق، کودک‌آزاری و اعتیاد والدین بزرگ شده‌اند بنابراین به جای این که به آنها نگاهی صرفا متهم‌گر داشته باشیم،‌ بهتر است اگر کاری از دستمان برای بیرون آمدن آنها از این شرایط برمی‌آید برایشان انجام دهیم و سهم خودمان را به عنوان یک شهروند در جامعه ایفا کنیم.

منبع:خبرآنلاین