• پرسش بنیادین در خصوص این دو واقعه "تلخ و تلخ‌تر" آن است که چه چیزی باعث می‌شود ضرب و شتم یک دانشجوی خارجی در آمریکا واکنش‌های وسیعی به دنبال داشته باشد اما کشته شدن یک دانشجوی ایرانی در داخل ایران مجالی برای طرح و بررسی نیابد؟ ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۱ آذر ۱٣٨۵ -  ۲۲ نوامبر ۲۰۰۶

درحالی که مضروب شدن مصطفی طبا‌طبایی‌نژاد دانشجوی ایرانی دانشگاه کالیفرنیا اعتراض دانشجویان این دانشگاه و افکار عمومی را برانگیخته بود از سبزوار خبر رسید توحید غفارزاده یکی از دانشجویان دانشگاه آزاد به ضرب چاقوی یکی از اعضای بسیج دانشجویی از پا درآمده است.
مقامات و رسانه‌های جمهوری اسلامی پس از انتشار فیلم حمله به دانشجوی ایرانی دانشگاه کالیفرنیا به سرعت وارد عمل شدند و در تقبیح و محکومیت عمل پلیس آمریکا موضع‌گیری کردند، چنان‌که سخنگوی وزارت امور خارجه "هتک حرمت دانشجوی ایرانی" را موجب "جریحه‌دار شدن عواطف و احساسات" ایرانیان دانست و شبکه دو سیما نیز با اختصاص یکی از برنامه‌های گفت‌وگوی وی‍‌ژه خبری، این واقعه را بهانه حمله مهمانان برنامه به ایالات متحده قرار داد.
اگرچه ضرب و شتم یک دانشجوی ایرانی آن‌هم در فضای آکادمیک توسط پلیس آمریکا عملی محکوم و شایسته واکنش جدی است اما این امر مانع از آن نمی‌شود تا حادثه‌ به مراتب تلخ‌تر و غم‌انگیزتری چون کشته شدن یک دانشجوی ایرانی در داخل خاک ایران به حاشیه رانده شود.   در این میان، پرسش بنیادین در خصوص این دو واقعه "تلخ و تلخ‌تر" آن است که چه چیزی باعث می‌شود ضرب و شتم یک دانشجوی خارجی در آمریکا واکنش‌های وسیعی به دنبال داشته باشد اما کشته شدن یک دانشجوی ایرانی در داخل ایران مجالی برای طرح و بررسی نیابد و حتی در فضای بسته و محدود رسانه‌ای با فرافکنی مسوولان روبه‌رو شود؟
چنان‌که رییس شورای اتباع ایرانی دانشگاه کالیفرنیا در واکنش به مضروب شدن دانشجوی ایرانی این دانشگاه عنوان کرده است، "اگر این حادثه ضبط نمی‌شد و مجال انتشار نمی‌یافت مورد بی‌توجهی قرار می‌گرفت." این سخن، نکته ظریفی است که اهمیت رسانه و افکار عمومی را در کاهش موارد نقض حقوق بشر به روشنی نشان می‌دهد. اگرچه ایالات متحده آمریکا در کنار جمهوری اسلامی هردو به عنوان ناقضان حقوق بشر شناخته می‌شوند اما به نظر می‌رسد رسانه‌های آزاد در آمریکا از این امکان برخوردارند تا با مداخله به موقع و "صدادار" کردن وقایع "بی‌صدا" هزینه نقض حقوق بشر را دست کم در داخل این کشور برای ناقضان حقوق بشر افزایش دهند. در جوامع آزاد، رسانه‌های آزاد در تعیین جهت‌گیری افکار عمومی نقش برجسته‌ای دارند و به عنوان یک عامل بازدارنده یا افشاگر می‌توانند افق‌های تازه‌ای در بهبود وضعیت حقوق بشر در این جوامع ترسیم کنند. در همین حال در جامعه بسته‌ای چون ایران که رسانه‌های آزاد   روزبه‌روز   از فلسفه وجودی خود بیشتر فاصله می‌گیرند و محدودتر و کم‌اثرتر می‌شوند، نقض حقوق بشر نیز مانند نادیده انگاشته شدن منافع ملی امری "بی‌صدا" است و نمی‌تواند مجالی برای ظهور و بروز در افکار عمومی بیابد.
مرگ دلخراش اکبر محمدی در زندان اوین بر اثر اعتصاب غذا و نیز کشته شدن یک دانشجو، توسط   عضو یک نهاد رسمی حاکمیت و به بهانه جریحه‌دار شدن احساسات مذهبی، از جمله موارد روشنی است که گرچه به خودی خود مذموم و واکنش‌برانگیز است اما تا زمانی که امکان طرح و انتقال آن به افکار عمومی فراهم نشود لاجرم مذمت و واکنش عملی جدی از سوی جامعه به دنبال نخواهد داشت. از همین رو، به‌نظر می‌رسد فعالان حقوق بشری برای جلوگیری از تداوم نقض حقوق بشر یا کاهش زمینه‌های آن، لازم است تلاش برای شکل‌گیری و گسترش رسانه‌های آزاد و فراگیر را به عنوان بستر ارتباط با افکار عمومی در اولویت کاری خود قرار دهند. تأمل‌های حقوق‌بشری بدون بهره جستن از رسانه‌های آزاد، اندیشه‌هایی است که در خلأ متولد می‌شود و پیش ازآن‌که به بلوغ و تاثیرگذاری برسد به نابودی و اضمحلال دچار می‌شود.