• براساس آمارها، بیشترین تعداد شاغلان بدون مزد و فامیلی کشور را زنان تشکیل می‌دهند تاجایی‌که زنان یک‌میلیون‌و ۶۲ هزار نفر از مجموع یک‌میلیون‌و ۹۱۷ هزار نفر کارکنان فامیلی سال ۸۸ را تشکیل می‌دادند و در سال ۹۲ نیز تعداد زنان شاغل بدون مزد از مجموع یک‌میلیون‌و ۱۱۳ هزار نفر، ۶۶۹ هزار نفر بوده است. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۵ مرداد ۱٣۹۴ -  ۲۷ ژوئيه ۲۰۱۵

                           برداشت هندوانه از مزارع شهرستان هشت بندی استان هرمزگان

١,١ میلیون نفر در کشور هستند که کار می‌کنند، اما بدون دریافت مزد. مشخص نیست این دسته از افراد با چه هدف و انگیزه‌ای به فعالیت اقتصادی می‌پردازند، اما کارشناسان بر این باورند که اغلب اشتغال‌های فامیلی در بخش کشاورزی و خانگی متمرکز است. به گزارش مهر، نتایج یک مطالعه پنج‌ساله از وضعیت بازار کار ایران نشان می‌دهد تعداد اشتغال فامیلی بدون مزد در دوره زمانی ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۲، نوسان قابل ملاحظه‌ای داشته است و در این سال‌ها آمار شاغلان بدون مزد بین یک‌میلیون‌و ۱۳۹ هزار نفر تا یک‌میلیون‌و ۹۱۷ هزار نفر در نوسان بوده است. البته روند اشتغال فامیلی بدون مزد در این سال‌ها‌ رو به کاهش گذاشته است و در طول پنج سال از مجموع شاغلان بدون مزد کشور ۸۰۳هزارو ۵۰۰ نفر کم شده است. به‌نظر می‌رسد افزایش هزینه‌های زندگی و کسری درآمدی خانوارها باعث شده است تا ۸۰۳ هزار شاغل بدون مزد فامیلی در مدت پنج سال تصمیم بگیرند ادامه همکاری با اقوام‌شان را در بازار کار متوقف کنند. براساس آمارها، بیشترین تعداد شاغلان بدون مزد و فامیلی کشور را زنان تشکیل می‌دهند تاجایی‌که زنان یک‌میلیون‌و ۶۲ هزار نفر از مجموع یک‌میلیون‌و ۹۱۷ هزار نفر کارکنان فامیلی سال ۸۸ را تشکیل می‌دادند و در سال ۹۲ نیز تعداد زنان شاغل بدون مزد از مجموع یک‌میلیون‌و ۱۱۳ هزار نفر، ۶۶۹ هزار نفر بوده است. به‌صورت کلی، از مجموع کل شاغلان بدون مزد سال ۸۸ و افرادی که به‌صورت رایگان در بازار کار اشتغال داشتند، ٥٥.٤ درصد را زنان تشکیل دادند. این میزان در سال ۸۹ به ٥٦.٧ درصد، در سال ۹۰ به ٥٧.٥ درصد، در سال ۹۱ به میزان ٥٨.٧ درصد و در سال ۹۲ نیز به ٦٠.١ درصد رسید. این آمارها نشان می‌دهند هرچند از تعداد کل شاغلان رایگان در بازار کار کشور کاسته شده است، اما همچنان درصد زنان از مردان بسیار بیشتر است، تاجایی‌که سهم زنان از ٥٥.٤ درصد سال ۸۸ به ٦٠.١ درصد در سال ۹۲ رسیده است. روند‌ روبه‌کاهش تعداد شاغلان فامیلی بدون مزد در فاصله سال‌های ۸۸ تا ۹۲ به‌نحوی بوده است که تعداد مردان شاغل بدون مزد از ۸۵۴هزارو ۶۶۹ نفر در سال ۸۸ به ۴۴۴هزارو ۵۱۳ نفر در سال ۹۲ کاهش یافته است؛ یعنی تقریبا تعداد مردانی که به‌صورت رایگان در بازار کار فعالیت داشته‌اند در فاصله سال‌های ۸۸ تا ۹۲، به نصف کاهش یافته است. نکته اساسی درباره اشتغال رایگان مردان این است که این افراد دقیقا با چه انگیزه و هدفی به‌صورت رایگان فعالیت اقتصادی انجام می‌دهند؟ کاهش ۴۱۰هزارو ۱۵۶ نفری از مجموع مردان شاغل بدون مزد در پنج سال محاسبه‌شده، نشان‌دهنده تلاش این گروه‌ها برای چرخش به سمت اشتغال با مزد و کسب درآمد است. آنها احتمالا آموزش کافی دیده‌اند و می‌خواهند برای خودشان فعالیت کنند یا اینکه دست از اشتغال رایگان کشیده‌اند و به‌دنبال کار رسمی با هدف کسب درآمد هستند.

زهرا کریمی استاد دانشگاه و کارشناس بازار کار در باره میزان واقعی افرادی که بدون در یافت دستمزد کار می کنند می گوید : آنچه مرکز آمار ایران تحت عنوان مشاغل بدون‌مزد اعلام می‌کند، به کارکنان فامیلی بدون مزد مربوط می‌شود. ما آمار دقیقی از تعداد افراد کارآموز و شاگرد، که بدون دستمزد فعالیت کنند، نداریم بنابراین آمار مذکور فقط به کارکنان فامیلی بدون مزد مربوط می‌شود که عمدتا در روستاها و اغلب در کشاورزی مشغول به کار هستند. در مواردی که کارکنان فامیلی بدون مزد فعالیت می‌کنند، گرچه مزد مشخصی به افراد پرداخت نمی‌شود اما در آخر، درآمد حاصل از کار به کل خانوار تعلق دارد. در سرشماری‌های قبلی، احتمالا کارکنان فامیلی بدون مزد، جزء جمعیت غیرفعال به حساب می‌آمدند که این مسئله می‌توانست بر نرخ مشارکت اثرگذار باشد اما با تغییر شیوه‌های آماری، بخشی از افرادی که غیرفعال محسوب می‌شدند، اکنون شاغل محسوب می‌‌شوند. از آنجا که نرخ بی‌کاری از تقسیم تعداد بی‌کاران بر کل جمعیت فعال حاصل می‌شود، چنانچه شاغلان فامیلی بدون مزد را غیرفعال به حساب بیاوریم، از جمعیت فعال کاسته می‌شود و این مسئله بر نرخ بی‌کاری تأثیر می‌گذارد. باعث تأسف است وقتی می‌بینیم در سال‌های ۸۵ تا ۹۰ تعداد شاغلان مرد کشور کم شده و در همان حال می‌بینیم بر تعداد کارکنان فامیلی بدون مزد مردان نیز افزوده شده است. این مسئله به آن معناست که علاوه بر آن دسته از مردان شاغلی که بی‌کار شده‌اند، بخشی نیز به جمع کارکنان فامیلی پیوسته‌اند. اگر مشاغل خانگی را در ردیف مشاغل ناامنی محسوب کنیم که در اقتصاد مدرن جایگاهی ندارند، در حقیقت تعداد مردان بی‌کارشده بیش از میزانی است که دیده می‌شود. از دیگرسو، در همین سال‌ها حدود ٢٠٠ هزار نفر بر تعداد شاغلان زن اضافه شده است و درهمین‌حال مشاهده می‌شود که در این مدت، ۵۰۰ هزار نفر نیز به شاغلان خانگی زن[شاغلان رایگان] افزوده شده یعنی تعداد زنانی که به اشتغال پرداخته‌اند بیش از میزانی است که دیده می‌شود.

منبع:شرق