• این زن‎هایی که من می شناسم ـ به خصوص جوان‎ها ـ حتما موفق خواهند شد. زن‎هایی که بر خودشان واجب می بینند که به هر شکلی از حقوق خود و از حقوق همجنسان خود دفاع کنند حتما موفق می‎شوند. ممکن است کمی طول بکشد ولی حتما موفق خواهند شد. فقط نباید ناامید شوند و از همدیگر پشتیبانی کنند و یار هم باشند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۲ آذر ۱٣٨۵ -  ۲٣ نوامبر ۲۰۰۶

سیمین بهبهانی را نه فقط به عنوان زن شاعر که به عنوان زن حق جو و عدالت خواه و معلمی چهره آشنا در جریان های برابری خواه دوران اخیر می شناسیم. ۶۵ سال پیش، آنگاه که بیش از ۱۴ سال نداشت اولین شعر خود را خطاب به مرم ایران در دوران جنگ می سراید با این آغازه که: ای ملت فقیر... و بدین گونه خود را با هویت زن شاعر عاشق و آرمان ‎ گرا به جامعه می شناساند.
محیط فرهنگی خانواده به ویژه بهره ‎ مندی از وجود مادری همچون "فخرالعظما ارغون" که خود از پیشروان جنبش زنان درآن دوران بود از یک سو و کنجکاوی ‎ های شیطنت ‎ آمیز و جسورانه ‎ اش از سوی دیگر موجب گرایش وی به جریان های سیاسی و اجتماعی مطرح آن زمان می شود. اما در نهایت عشقی بزرگ به همراه رنجی عمیق، چونان که در اشعارش می خوانیم، او را با جریان ‎ های ژرفانگر مردمی پیوند می ‎ دهد.
فعالیت ‎ های "سیمین بانو" در سال ‎ های اول انقلاب در کانون نویسندگان ایران نیز همواره با هویت زنانه و برابری خواه او تعریف می شود، تا آنجا که در اعتراض به پیش نویس اول قانون اساسی مقاله ای می نویسد و به نقض حقوق زنان به ویژه در مورد ازدواج، طلاق، حضانت، دیه، شهادت، و... معترض می ‎ شود.
این مقاله در همان سال ‎ ها در کانون نویسندگان در قالب سخنرانی ارائه شد و مجله جمهوری نیز آن را به چاپ رسانید. سیمین خود با رضایت و نشاط در این باره چنین می گوید: "خوشبختانه این پیش نویس یک هفته پس از چاپ این مقاله مجددا مورد بازبینی قرار گرفت و تغییراتی در آن ایجاد شد اما همچنان دارای مشکلات عدیده ای بود و هنوز هم هست..."
با نشاط از تغییر می گوید و از تاثیر زحماتش در این تغییر، پس جا دارد که از کمپین ”یک میلیون امضاء برای تغییر قوانین تبعیض ‎ آمیز“ برای ‎ مان نقل ‎ ها کند...
 
ـ سرکار خانم بهبهانی، شما از اولین حامیان کمپین یک میلیون امضاء بودید، ممکن است کمی توضیح دهید که شما به عنوان یک شاعر متعهد این حرکت را چگونه می ‎ بینید ؟
 
ـ به ‎ نظر من این کمپین به اصطلاح یک "اتمام حجت" است که شما با دلیل و مدرک به جامعه نشان می ‎ دهید که فراخوان شما و کاری که انجام می ‎ دهید مورد توجه همه هموطنان شماست که از افراد فرهیخته، دانشگاهی، اهل قلم، فعال اجتماعی، کارمند، دانشجو، زن خانه ‎ دار شهری و روستایی و... به آن ملحق شده ‎ اند. در واقع آوردن یک حجت است که دیگر هیچ ‎ کس به شما انگ خشونت نزند و حق ‎ خواهی و تلاش برای عدالت و برابری زنان حق ‎ طلب را دال بر ایجاد خشونت و بلوا ندانند. چون فضای این کمپین و این حرکتی که آغاز شده فضایی متفاوت است که صدالبته به دنبال حرکت ‎ های حق ‎ طلبانه قبلی در ۲۲ خرداد در میدان هفت تیر بوده و هدفش رسیدن به برابری حقوقی و رفع تبعیض است اما فضای آن با حضور وسیع همه مردم و جمع آوری امضای یکایک آنها فضای متفاوت به وجود می ‎ آورد که با فضایی که در میدان هفت تیر ایجاد شد و خشونت هایی که بر شما روا شد فرق دارد یعنی دیگر کسی نمی تواند به شما انگ بزند.
 
  شما به ۲۲ خرداد اشاره کردید آن واقعه را چگونه دیدید؟
 
  من در آن مقطع ایران نبودم، و در کانادا بودم که شنیدم به تجمع آرام زنان حق جو در میدان هفت تیر حمله شده و کتک خوردند و دستگیر شدند، حتا شنیدم که گفته بودند سیمین بهبهانی هم کتک خورده مثل اینکه قرار است من در هر تجمعی باشم و کتک هم بخورم البته که واقعا دلم می خواست که در آنجا می بودم و در کنار هم باشیم حتی آقای بهرام مشیری با من تماس گرفت و من همان موقع گفتم که که این ها زنانی هستند که حقوق عادلانه خود را می خواهند و مستحق این خشونت نیستند و شما بدانید که ما زنان هرطوری شده حق خودمان را می ‎ گیریم. بعد آقای مشیری از من سوال کرد که فکر می کنی این ماجرا به کجا می رسد و من گفتم که من به این زنان و به اراده قوی و حقانیت آنان اعتقاد دارم و می دانم که آنها به هرشکل آنقدر ادامه می دهند تا اینکه حقوق شان را به دست بیاورند بنابراین وقتی شنیدم که شما به دنبال خواسته ‎ ها و بیانیه ‎ تان در آن روز، کمپین را اعلام کردید که همه مردم همکاری کنند و برای گرفتن حقوق خودشان با این حرکت متحد شوند همکاری با کمپین یک میلیون امضا را آغاز کنند بسیار خوشحال شدم و بدون کمترین تردید حمایت خودم را اعلام کردم.
 
- شما خوب می دانید که در همان زمان عده ای به این حرکت مسالمت ‎ آمیز انگ ایجاد خشونت زدند در حالی که یکی از مهم ترین خواست های ما در تجمع ها و کلیه فعالیت های حقوقی ‎ مان، منع خشونت است، فکر می کنید چرا این انگ به ما زده شد؟
 
  من در اکثر تجمع های شما بوده ام و شاهد بوده ام که زنان در نهایت آرامش اجتماع کردند و حتی کوچکترین توهینی به کسی نکردند فقط خواست هایشان را با ادب و نزاکت و در قالب جملات و شعارهای صلح ‎ آمیز و زیبا بیان کرده اند و بیانیه خودشان را خوانده اند. اما با آنها در نهایت خشونت و بی ادبی و الفاظ رکیک برخورد شده و مایه شرمندگی همه مردهایی است که ساکت می نشینند و در مقابل این کسانی که به مادران، خواهران و دختران آنها اهانت می کنند سکوت کرده اند. اما این زنان نه تنها سکوت نکرده اند بلکه برای رسیدن به خواست های حقوقی و انسانی خودشان به هر شکلی که توانسته اند از طریق فعالیت های مختلف و تظاهرات پی در پی و آرام، تلاش کرده اند. تا حالا که به این نتیجه رسیدند که این کمپین را راه بیاندازند.... و اما چرا به ماها انگ خشونت می ‎ زنند، والله چه بگویم، به قول شاعر:
تا نشان سم اسبت گم کنند / ترکمانا نعل را وارونه زن
 
ـ خانم بهبهانی همانطور که خودتان اشاره کردید خواست حقوق برابر و انسانی هدف اصلی فعالیت ‎ های مختلف جنبش زنان در طول یکصد سال اخیر بوده اما تفاوت عمده کمپین یک میلیون امضاء با انواع دیگر فعالیت ‎ ها به ‎ نظر شما در چیست؟
 
ـ ببینید انواع و اقسام فعالیت ‎ ها برای یک هدف وجود دارد و هدف همه ‎ ی این فعالیت ‎ ها یکی است و آن هم رسیدن به حق انسانی است. ما برای رسیدن به حق ‎ مان اقدامات مختلفی می کنیم اما این حرکت همانطور که گفتم تظاهری است که بدانند شما تنها نیستید و مردم بسیاری از سراسر ایران با شما هم عقیده هستند و از شما و هدف ‎ های انسانی ‎ تان، حمایت می کنند.
 
ـ سه ویژگی اصلی این کمپین را می ‎ توان در فرایندی متصل و پایدار چنین برشمرد: ارتباط، آموزش و جمع ‎ آوری امضا. اما در این کمپین با توجه به گستردگی طیف ‎ هایی که در این حرکت وجود دارد، هر گروه و فردی بر یکی از این وجوه بیش از دیگر ابعاد تاکید می ‎ کند البته، مجموعه ‎‎ ی این تاکید ‎ ها با توجه به گستردگی فعالان آن باعث می ‎ شود که هر سه جریان با هم پیش برود و نقصانی در هیچ یک از این سه حوزه ایجاد نشود. حال از این سه ویژگی به ‎ نظر شما کدام یک بار اصلی این حرکت را به دوش دارد و تضمین موفقیت نهایی کمپین است؟
 
ـ به نظر من در درجه اول جمع آوری امضاهای هرچه بیشتر، از دو عامل دیگر اهمیت بیشتری دارد. چون شما با این کار تکیه می ‎ کنید بر آرای مردم و از این زاویه تاکید می ‎ کنید بر پشتیبانی مردم از این حرکت. در درجه بعد جنبه ‎ ی ارتباط ‎ گیری مطرح می ‎ شود و در واقع آموزش در سایه ارتباط اتفاق می افتد و شما پیش از آموزش باید بر ارتباط تکیه کنید و موفقیت این ارتباط حتما بستگی به افرادی دارد که در بخش ‎ های مختلف این کمپین کار می کنند که تا چه حد نفس ‎ شان گرم باشد، نفس ‎ شان حق باشد، مهربان باشند، صبور باشند تا مردم را هرچه بیشتر جلب کنند.
 
ـ تاکید اعضای این کمپین به جمع آوری امضا با روش جدید و بی ‎ سابقه ‎ ی ”چهره به چهره“ و ”کوچه به کوچه“ به همین دلیل بوده که ارتباط بیشتری ایجاد شود در غیر این صورت می شد که با چند کلیک در فضای اینترنتی هزاران امضا جمع کرد و....
 
ـ به ‎ نظر من تاکید بر اینترنت هم مهم است و اتفاقا من توصیه می ‎ کنم که از سایت های اینترنتی بیشتر استفاده کنید. البته این بستگی به هدف دارد اگر هدف کمپین، اعلام همبستگی مردم باشد از طریق اینترنت سریع تر و گسترده ‎ تر خواهد بود اگر هدف ارتباط و آموزشی باشد که الزاما به جمع ‎ آوری امضا منجر نشود که خب فرق می کند ولی اگر می خواهید زودتر به حد نصاب یعنی یک میلیون برسد اینترنت ابزار خوبی است.
 
ـ البته از طریق اینترنت هم جمع آوری امضا برای کمپین میسر است و افرادی که مایل هستند می ‎ توانند روی سایت ما ( www.we-change.org ) امضای خود را بگذارند اما تکیه اصلی در شمارش نهایی بر امضاهای بر روی کاغذ (فرم ‎ های مخصوص کمپین) است و گام بعدی طی کردن فرایند ارتباط و آموزش است. به ویژه که کمپین وارد شهرهای دور، و در آینده ‎ ای نزدیک به روستاها و نقاط دوردست خواهد رسید....
 
ـ من هیچ اشکال و مانعی نمی ‎ بینم که زنی در روستایی دور بعد از آگاه شدن نسبت به جریانی مثل همین کمپین و بیانیه ‎ ی آن، از دوست و آشنایی مثلا بخواهد که به جایش در اینترنت امضا کند. چنانکه در جریان "سد سیوند" خیلی از افرادی که به اینترنت دسترسی نداشتند امضا می ‎ کردند. من خودم شاهد بودم که آدم ‎ هایی می ‎ گفتند که اگر شما اینترنت دارید امضای من را هم بگذارید. چون این مسئله برایشان مهم بود.
 
ـ شما تا چه حد امیدوار هستید که جریان کمپین یک میلیون امضاء و حرکت ‎ های اجتماعی – حقوقی زنان به این میزان از عینیت و ملموس بودن در زندگی مردم وارد شود؟
 
ـ این زن ‎ هایی که من می شناسم ـ به خصوص جوان ‎ ها ـ حتما موفق خواهند شد. زن ‎ هایی که بر خودشان واجب می بینند که به هر شکلی از حقوق خود و از حقوق همجنسان خود دفاع کنند حتما موفق می ‎ شوند. ممکن است کمی طول بکشد ولی حتما موفق خواهند شد. فقط نباید ناامید شوند و از همدیگر پشتیبانی کنند و یار هم باشند.
 
ـ حال که گرمای امید، آفتاب گفتگو را داغ کرده برای نومیدانی که گاه در مواجهه با فعالان کمپین، عبارت معروف "چه فایده دارد" را تکرار می کنند، چه پیامی دارید؟
 
ـ در واقع به آن ‎ ها باید گفت: "من آنچه شرط بلاغ است می گویم / تو خواه از سخنم پندگیر و خواه ملال." به هرحال متاسفانه نومیدی در میان افراد جامعه رسوخ کرده و گاهی از اوقات خود من هم دچار نومیدی می ‎ شوم، ولی کار خودم را به هرحال انجام می ‎ دهم، خواه از لحاظ شعری و خواه از لحاظ فعالیت ‎ های اجتماعی. به کمپین یک میلیون امضاء هم خیلی امیدوار هستم، همانطور که در طول تاریخ صدساله ‎ ی مبارزات زنان همواره شاهد تغییراتی در قوانین و در وضعیت آنان بودیم و این به سبب خواست خود زنان و تلاش زیادشان برای رسیدن به حق و برابری بوده است. پس هیچ تلاشی نمی ‎ تواند بیهوده تلقی شود.
 
ـ کلام آخر؛ به فعالان کمپین از جانب شما چه بگوییم؟
 
ـ به فعالان کمپین به ‎ خصوص به جوان ‎ ترها بگویید که مهربان باشند و در برخورد با مردم، با صبر و حوصله و گشاده ‎ رویی برخورد کنند. زنی که مادر است، خواهر است، همسر است، عاشق است، دوست است و دوست می دارد می ‎ بایست با محبت ذاتی و درونی خود و صرف زمان بسیار، راه را ادامه دهد... به همه ‎ شان خسته نباشید می ‎ گویم و مثل همیشه در کنارشان هستم.
 
ـ خانم بهبهانی عزیز و مهربان، واقعا سپاسگزارم از اوقات گرانبهایی که در اختیار ما قرار دادید. از حمایت و پشتیبانی همیشگی و بی ‎ دریغ ‎ تان (چه در این کمپین و چه در تجمع ‎ ها و همایش ‎ ها و...) همواره سپاسگزار و قدردان هستیم. وجود شما برای همه ‎ ی ما به ‎ ویژه در طی راه پر فرازو نشیب پیش رویمان سبب دلگرمی و امید و مباهات است...

منبع: سایت تغییر برای برابری
عکس ها: آرش عاشوری نیا