جامعهشناسی پناهندگی کردهای ایران - سعید تهرانی
اخبار روز:
www.iran-chabar.de
آدينه
۱ آبان ۱٣۹۴ -
۲٣ اکتبر ۲۰۱۵
مقدمه:
پیروزی انقلاب اسلامی و شکلگیری نظام ایدئولوژیک و دیکتاتور برآمده از بنیادگرایی شیعه بدون تردید تبعات بسیار منفی بر وضعیت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جامعه ایران باقی گذاشته، این نظام با مشخصههایی نظیر قبضه قدرت سیاسی، بستن درهای سیاست برای مشارکت مدنی مردم، نابودی نهادهای مستقل و غیر خودی از همان ابتدا شروع به قطببندی جامعه به دو قطب خودی و غیرخودی نمود، نظامی که دست خودیها را برای هرگونه اقدام خشن و خشونتباری علیه غیرخودیها باز گذاشت، این روند زمینه را برای شکلگیری پدید پناهندگی سیاسی ایجاد کرد، مطابق به ماده چهاردهم اعلامیه حقوق بشر منعقده ژنو، اگر شخصی مورد تعقیب و پیگرد دولت یا یک گروه قرار گرفته باشد حق پناهندگی را برکشوردیگر دارد. بنابراین آنعده از افراد سیاسی که مخالف دولت یا گروهی خاص هستند و مورد پیگرد و تعقیب قرار گرفته و جان آنها در خطر باشد حق پناهندگی سیاسی را به کشوری دیگر دارند. از مهمترین عوامل دریافت حق پناهنده گی، در کشورهای عضو کنوانسیون سال ۱۹۵۱ ژنو، به شمار می آید. از تفسیری، که بر اصطلاح "پیگرد" صورت گرفته است، چنین می توان نتیجه گرفت: "پیگرد"، عمل سازمان یافته یی است، که توسط دولت "یا نهادهای دولت"، جهت تفتیش و تعقیب اندیشه ها و عقاید افراد جامعه، برای وادار ساختن تحمیلی اندیشه های خود، به اجرا در می آید. "پیگرد"، روی این دو امر اساسی استوار است:
الف ـ در صورتی که دلایل پیگرد را حمله بر حقوق اساسی فرد، چون: حق زندگی، حق امنیت فزیکی، حق داشتن کرامت در کشور اصلی اش، تشکیل دهد.
ب ـ در صورتی که دلایل پیگرد را تبعیض نژادی، جنسی، زبانی، شهروندی، عضویت در گروههای سیاسی- اجتماعی و داشتن مفکوره و ایدیالوژی، تشکیل دهد.
زمینههای اجتماعی پناهندگی
بخشی از جامعه ایران که درگیر برخورد خشن و خشونت بار در ایران گردید، کردها بودند، اقلیتی که به دنبال شکلدهی به یک نظام دمکراتیک و برآوردن خواستها و مطالبات خویش از مجرای یک نظام سالم و دمکراتیک بدون خشونت بودند، اما خیلی زود مشخص شد که نظام تازه شکلگرفته هیچ باوری به دمکراسی و پلورالیسم ندارد، بنابراین با صدور فتوای جهاد در ٢٨ مرداد ١٣٥٨ جنگی خونین کردستان را دربرگرفت، که جنایتها انجام شده در این جنگ نابرابر و خشن به صورت گسترده منعکس و منتشر شده، در این گیرودار و برای محافظت از جان خویش چه بسیار کسانی که خانه و کاشانه خویش را رها کرده و رحل اقامت در دیار غربت افکندند. کردستان به دلیل مقاومت و ایستادگی در برابر تمامیتخواهی و دیکتاتوری نظام حاکم بر ایران در طول بیش از سه دهه عمر این نظام همواره شاهد برخوردهای خشن و امنیتی بوده، به طوریکه هرگونه فعالیت مدنی، صنفی و سیاسی با اتهامات و برچسبهای امنیتی برای حاملان و کنشگران پیامدهایی از زندانهای طولانی تا اعدام را در پی داشته، روزنامهنگاران بسیاری از جمله برادران کردپور، عدنان حسنپور، دکتر حسن شیخ آقایی هم اکنون در زندانهای رژیم دوران بازداشت خود را سپری میکنند و چه بسیار کنشگران سیاسی که اعدام شدند که سمبل مظلومیت بودند از اعدام معلوم فداکار فرزاد کمانگر تا فعلان سیاسی بسیاری، آنچه که عیان و واضح است، تبار پناهندگی کردها در ایران از تبار سیاسی و به دلیل فشار، سرکوب و تهدیدات امنیتی رژیم است، و تا زمانی که این نظام، این تهدیدات و فشارها برقرار باشند، موج پناهندگان کرد برای جستجوی امنیت و یافتن اندک مجالی برای زندگی تداوم خواهد داشت. از سوی دیگر به دلیل سیاستهای تبعیض آمیز رژیم در عقب نگهداشتن مناطق کردنشین از نظر اقتصادی و در نتیجه نرخ بالای بیکاری که باز ریشه سیاسی داشته و محصول سیاستها و نگاه ایدئولوژیک نظام حاکم بر ایران است، بسیاری از مردم مناطق کردنشین به ناچار به موج عظیم پناهندگان میپیوندند برای یافتن مجالی برای زندگی، در واقع پناهندگی یک حق است، این حق ازحقوق اساسی بشر به شمارمیاید. براساس این حق فردیکه در کشور اصلی خودبهدلیل داشتن عقاید سیاسی و ایدیوژیک مورد تعقیب قرار گرفته و از کشو ونهادی مربوط به کشور دیگر تقاضای پناهنده گی مینماید، پناهنده سیاسی یاد شده وازین حق بهره مند میگردد.
|