• پاسخ به این سوال که چرا نشست وین ۲ یک موفقیت نسبی و قابل قبول تلقی می شود دقیقا در این چارچوب است که موضوع مبارزه با تروریسم جهادگرا در سوریه به درستی از موضوع اسد به عنوان یک بهانه مخرب جهت ادامه بحران جدا شده است و بحث برقراری آتش بس در کنار تعیین گروه های تروریستی که باید با آن مبارزه شود، به رسمیت شناخته می شود ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲ آذر ۱٣۹۴ -  ۲٣ نوامبر ۲۰۱۵

نشست دوم "وین" در مورد بحران سوریه با شرکت حدود ۱٨ کشور و چند نهاد بین المللی به میزبانی سازمان ملل متحد در حالی روز شنبه ۱۴ نوامبر برگزار شد که روزنه هایی از امید در نشست دو هفته قبل وین در افق دیده شده بود. دعوت از همه بازیگران بین المللی و منطقه یی دخیل در بحران سوریه به کنفرانس وین در دو هفته پیش در کنار توافقات مقدماتی برای مصالحه و برون رفت از بحران همان چشم اندازی بود که بسیاری از صلح طلبان و ترقی خواهان جهان انتظار می کشیدند. برگزاری نشست از قبل پیش بینی شده دوم در وین نیز نشان داد که تقریبا تمامی بازیگران این عرصه منازعه زیر فشار افکارعمومی و واقعیات میدانی بحران سوریه راهی به غیر از ادامه مسیر سیاسی برای حل و فصل یا حداقل کاهش تنش های موجود ندارند. از همان ابتدای این راه ناهموار و طولانی کاملا مشخص بود که به دلیل اختلافات اساسی بین کشورهای شرکت کننده در نشست، انتظار نتیجه نهایی یک مطالبه عبث و ناشدنی است و به همین جهت پیشرفت گام به گام برای ترسیم یک نقشه راه سیاسی بهترین نتیجه یی بود که از قبل انتظار می رفت. محور روسیه، ایران، لبنان، عراق و تا حدودی مصر به عنوان کشورهای حامی "بشار اسد" یا حداقل متمایل به مبارزه قاطع و روشن با تروریسم تکفیری در این نشست موفق شدند همتایان غربی، عربی و ترک خود را به سمت پذیرش یک چارچوب منطقی و بدون پیش شرط تکلیف اسد (به عنوان اسم رمز شکست هر مذاکره و راه حل سیاسی) مجبور کنند. سخنان "جان کری" وزیر امور خارجه آمریکا و "سرگی لاوروف" همتای روس وی در پایان چندین ساعت مذاکرات فشرده با حضور "استفان دی میستورا" نماینده دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سوریه نشان می داد که شرکت کنندگان در نشست وین به یک چارچوب مشخص برای اجرایی کردن این پروسه سیاسی دست یافته اند. بر اساس گزارشات رسمی در این نشست همه ی طرفین توافق کردند که یک پروسه ۱٨ ماهه برای مصالحه سیاسی دنبال شود که در طی شش ماه اول یک دولت فراگیر وحدت ملی و برقراری آتش بس انجام شود، در شش ماهه دوم تغییرات لازم در قانون اساسی و در خلال شش ماهه سوم زمینه برگزاری یک انتخابات آزاد عملیاتی شود. به خلاف بسیاری از گمانه زنی های قبلی مبنی بر اختلاف بین مسکو و تهران به عنوان حامیان دولت دمشق، در نشست وین هیات های نمایندگی این دو کشور در یک هماهنگی قبلی ابتدا موفق شدند موضوع تعیین تکلیف بشار اسد را از متن مذاکرات و توافقات جدا کنند و سپس با اصرار آن ها پذیرش و تعیین گروه های تروریست که حداقل در فاز اول همین نشست "جبهه النصره" و زیر شاخه های آن نیز در کنار "داعش" به عنوان تروریسم به رسمیت شناخته شدند، دستاوردی بود که آنان کسب کردند.
پاسخ به این سوال که چرا نشست وین ۲ یک موفقیت نسبی و قابل قبول تلقی می شود دقیقا در این چارچوب است که موضوع مبارزه با تروریسم جهادگرا در سوریه به درستی از موضوع اسد به عنوان یک بهانه مخرب جهت ادامه بحران جدا شده است و بحث برقراری آتش بس در کنار تعیین گروه های تروریستی که باید با آن مبارزه شود، به رسمیت شناخته می شود. از آنجا که مواضع مسکو و تهران از قبل با دولت دمشق هماهنگ شده و هرگونه توافق اجرایی جهت برقراری آتش بس زیر نظارت یک نهاد بین المللی هم چون نیروهای "حافظ صلح" سازمان ملل متحد از طرف اسد به راحتی می تواند انجام گیرد، محور تهران – مسکو در آینده دچار مشکل نخواهند شد. در هم تنیدگی تروریسم بنیادگرای کنونی در ایدئولوژی وهابی و ضدیت اصولی آن با ایران همان نقطه قوتی است که دیپلماسی ایرانی در صورت اتخاذ یک سیاست سازنده می تواند در این هنگامه آشوب و تقابل جوامع غربی با این تروریسم برای تثبیت موقعیت ژئوپلتیک و کسب منافع ملی از آن نهایت استفاده را ببرد. همین موضوع دقیقا برای طرف مقابل بزرگترین چالش موجود خواهد بود چرا که جبهه به هم ریخته و بعضا متناقض غربی - عربی حتی در تعیین گروه های تروریست و تحمیل شرایط آتش بس به آنان با اما و اگرهای فراوان و مشکلات بزرگی مواجهه است. چنانچه آتش بس به مرحله اجرایی برسد از آنجا که ارتش سوریه و متحدین آن کاملا تحت کنترل و مدیریت قرار دارند رعایت آتش بس ساده است، اما محور غربی – عربی به همراه ترکیه که هر کدام از یک جریان تروریستی حمایت می کنند به همان نسبت که در دسته بندی تروریست ها دچار مشکل می شوند هم زمان مدیریت و کنترل آتش بس از سوی نیروهای میدانی متحد آنان موجبات چند دستگی و اختلافات عدیده خواهد شد. در چنین شرایطی که هم اکنون واشینگتن – بروکسل به دلیل اقدامات تروریستی بنیادگرایان و افراط گرایان سنی به شدت مورد تهدید قرار دارند تنها می توانند نیروهایی را از درون به اصطلاح "ارتش آزاد سوریه" و مخالفان سکولار اسد مورد حمایت قرار دهند. این در حالی است که جبهه عربی – ترکی در طی این سال ها بیشترین سرمایه گذاری را بر داعش، النصره و دیگر گروه های بنیادگرای اسلامی انجام داده اند و به همین دلیل زمان آن فرا رسیده است که شکم "اسب تروای" جنگجویان تروریست در روز روشن در میدان مرکزی شهر گشوده شود. در خوش بینانه ترین حالت اگر عربستان، قطر و ترکیه زیر فشار متحدین غربی خود مجبور به تغییر مواضع مخرب کنونی خود شوند و دست از حمایت گروه های بنیادگرای تروریست در سوریه بکشند، بزرگترین پیروزی برای صلح و ثبات منطقه به دست خواهد آمد. سوختن بزرگترین برگ قمار فعلی که تا به امروز آس داعش و النصره در جنگ های داخلی سوریه بوده است با توجه به واقعیت قدرت و متصرفات این گروه ها، هم اینکه نقشه مناطق تحت تسلط تروریست ها را کاملا مشخص می کند و هم اینکه به دلیل عدم تمکین بسیاری از دیگر جریانات تروریستی حاضر در بحران سوریه از آتش بس، می تواند مواضع آنان را به عنوان اهداف مشروع برای سرکوب و حذف فیزیکی قرار دهد. چنانچه توافقات وین ۲ به درستی اجرا و رعایت شود هر چند که باید شاهد تغییرات اساسی در عرصه سیاسی این کشور بود اما بازندگان اصلی این معادله بدون شک تروریسم بنیادگرای سنی و حامیان منطقه یی و بین المللی آن خواهند بود. نشست وین در حالی که هم زمان با حوادث تروریستی فرانسه و تحت تاثیر آن انجام و احتمالا در روزها و هفته های آینده پیگیری می شود بیش از پیش تروریسم تکفیری و حامیان آن را زیر فشار قرار خواهد داد.