اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۱٨ آذر ۱٣٨۵ -  ۹ دسامبر ۲۰۰۶

گزارشگر: مناف عماری
در پی دعوت های کانون پژوهش فرهنگ ایران- سو ئد، دانشگاه کپنهاک و جنبش همبستگی برای آزادی و دمکراسی در ایران (نروژ) در اسلو، فریبرز رییس دانا اقتصاد دان و تحلیل گر مسایل سیاسی ایران و خاور میانه   در تاریخ ٣۰ نوامبر به اسکاندیناوی آمد.
 
جمعه ۱ دسامبر
در دانشگاه کپنهاک سخنرانی وی در باره شرایط اقتصاد سیاسی ایران بود. او ضمن بر شمردن نتایج سرمایه گزاری های دولتی در زمینه زیر ساختهای اقتصادی و نیر تجربه رشد اقتصادی سالهای پس از جنگ ایران و عراق اعلام داشت که زیر ساختها پرهزینه و ناکارآمدند. او رشد را آسیب پذیر و ناموزون دانست. سیاست های اقتصادی تعدیل ساختاری به نظر وی از ۱۹۹۰ تاکنون حتی در دولت احمدی نژاد ادامه دارد. دولت احمدی نژاد از حیث اقتصادی نیز بسیار راست گرا است. این سیاست موجب افزایش فقر، بی عدالتی و بیکاری شده اند. به گمان او باید با تغییر جهت اساسی در سیاست های اقتصادی به سمت سیاست های رشد توام با توذیع عادلانه، باز توزیع، اقتصاد معطوف به اشتغال و باز نگری امر روابط اقتصاد بین المللی حرکت کرد.
سخنرانی او در کپنهاک که با حضور شمار قابل توجهی از دانشجویان و تنی چند از استادان دانشگاه همراه بود، به دلیل رویکرد تازه به مسایل اقتصادی درمتن مسایل سیاسی بسیار مورد توجه قرار گرفت. در بازگشت به یوتوبری، در توقفی چند ساعته در مالمو رییس دانا برای شماری از ایرانیان علاقمند بحث هایی در باره مسایل سیاسی و اقتصادی ایران بویژه تحول جدید در تنش آمریکا و ایران مطرح کرد و به پرسش علاقمندان در باره ساختار سیاسی دولت احمدی نژاد، انتخابات و آزادیهای اندیشه و بیان پاسخ داد.
 
شنبه ۲ دسامبر
در یوتوبری رییس دانا برای ایرانیان در باره ی دمکراسی و حقوق بشر صحبت کرد. از نظر او چهار گروه اساسی   در ایران در باره دمکراسی نظر دارند:
۱. گروه وامدار دولت و حاکمیت که آنرا تنها در چارچوب انتخابات سنتی و نظارت و گزتیش شورای نگهبان به حساب می آورند و با فعالیتهای انحمنها، اتحادیه ها، زنان به بهانه مخالفت با قوانین موجود بشدت مخالفت می کنند.
۲. گروه اصلاح طلبان دولتی پیشین که میخواهند کوه دماوند را با سوزن سوراخ کنند و به دنیای آزاد آن سوی تر روی آورند. این گروه آزمون ناکارآمدی را از سرگزرانده اند و به دلیل عدم توجه به شرایط زندگی اقتصادی محرومان و طبقه کارگر ناکام مانده اند.
٣. نولیبرالهای وطنی که در واقع اقتصاد و سلطه (بویژه سیاسی) آنرا می پسندند و مدام ضرورت بازار آزاد بی مهار و رشد سرمایه داری را ضامن توسعه دمکراسی به حساب می آورند. اینان به جای تضمین راه دمکراسی از راه اتحادیه ها، جنبش کارگری، جنبش زنان و جر آن، راه تقویت سرمایه داری را که در واقع شریک بی فصل سرمایه داری دولتی است تبلیغ می کنند.
۴. طرفداران اقتصاد مشارکتی (که خود را در میان آنان میداند). این گروه به دمکراسی مستقیم تر، نقش نهادهای مردمی، ضرورت توزیع عادلانه تر درآمد و ضرورت تغییر اساسی سیاستهای دولت به سمت تلفیق واقعی عدالت اجتماعی   وتوسعه اقتصادی (از سیاستهای پوپولیستی دولت فعلی) اعتقاد دارند. پرسش و پاسخهای این نشست بسیار جالب بود و موجب توضیح بیشتر فلسفه سیاسی موردنظر رییس دانا و چپ و سوسیالیسم در ایران فعلی از سوی او شد.
 
دوشنبه ۴ دسامبر
رییس دانا در دانشگاه اسلو به دو زبان انگلیسی و فارسی سخنرانی داشت. در بخش فارسی، سخنرانی بیشتر جنبه تشریحی داشت و در بخش انگلیسی پرسش و پاسخ ها غلبه داشتند. رییس دانا در این نشست از راه حلها و سیاست های سوسیالیستی دفاع کرد و آنها را برای تضمین دمکراسی و حقوق بشر مفید دانست. به نظر او سرمایه داری دولتی (در وجه گذشته و فعلی) و شریک جدایی ناپذیرش سرمایه داری خصوصی نیمه انحصاری، همیشه، رشدبا دوام، توسعه اجتماعی، رفاه اجتماعی،عدالت احتماعی و نیز دمکراسی و حقوق بشر بویژه حقوق کارگران وزنان را به خطر انداخته اند. به نظر او تا زمانی که فقر، بی عدالتی ، بیکاری ومحرومیت های اجتماعی- اقتصادی وجود دارند نمیتوان دمکراسی مشارکتی را برقرار کرد و بی این دمکراسی نیز سیاست های رشد و توسعه اقتصادی ناتوان و نا کارامد باقی میمانند. به گمان او دمکراسی و عدالت اجتماعی جدایی ناپذیر و عدالت اجتماعی و توسعه اقتصادی وابسته و پیوسته به یکدیگرند.
 
سه شنبه ۵ دسامبر
در اسلو رییس دانا به ملاقات ٣ تن از اعضای   کمیته خارجی مجلس نروژ رفت. رییس دانا از طرف یک عضو آن کمیته که نماینده حزب سوسیالیستهای چپ در مجلس نروژ نیز هست جهت تبادل نظر در رابطه با ایران و منطقه دعوت شده بود. نمایندگان حاضر در جلسه به آینده سیاستهای اقتصادی منطقه و اروپا و نقش آن در ایران، مسله زنان در ایران و به موضوع افزایش تولید مواد مخدر در افغانستان و آینده اقتصادی و اجتماعی و امنیتی ترافیک مواد مخدر علاقمند بودند. رییس دانا که یکی از پژوهشگران اقتصاد مواد مخدر است، به تشریح وضعیت و سیاستهای ضد قاچاق و نا کارآمدی سیاستهای کنترل تقاضای مواد مخدر پرداخت. در رابطه با مسایل اقتصادی، او معتقد است که توان اقتصادی ایران بالاست اما برای ایجاد ارتباط اقتصادی کارآمد نباید به هیچ وجه دموکراسی، حقوق بشرو حقوق اقتصادی محرومان، کارگران، بیکاران و زنان به خطر بیفتد.
بعد ار ظهر سه شنبه رییس دانا به دعوت کمیته بین المللی حزب سوسیالیستهای چپ در محل دفتر مرکزی آن حزب حضور یافت و با اعضای آن کمیته ملاقات کرد. بیشترین بحث با توجه به تحولات اخیر منطقه به پیش بینی روابط آمریکا، عراق و ایران مربوط می شد.بحث رییس دانا این بود که مداخله در عراق مختص ایران نیست و اسرییل و نیز گروه های متعصب سنی و شیعه در عراق مداخله می کنند. او کارکرد های امپریالیستی آمریکا را عامل اصلی تقویت خودکامگی، تعصب و به خطر افتادن امنیت و صلح که منجر به فاجعه کشتارهای چند هزار نفری شده است دانست. به نظر او منافع اقتصادی قدرت های اقتصادی و فراملیتی با رشد با دوام و دمکراسی پایدار ناسازگار است. به نظر او خروج آمریکا از منطقه تنها باید با آگاهی، دمکراسی مشارکتی و مسلط کردن تفکر اعتقاد به عدالت و دمکراسی میسر است. برای این کار یافتن تدابیر عملی   اکنون کار دشواری شده است زیرا حضور چند ساله آمریکا زمینه را برای رشد جهل و تعصب و خصومت آماده کرده و نیر. ها و عناصر زیرزمینی زیادی فعال شده اند. او راه حل صلح را در کنار رفتن امپریالیسم و جایگرینی سوسیالیسم، عدالت و آزادی در همه منطقه دانست. از نظر او اسراییل عاملی هرکز کم اهمیت تراز کشورهای دیگر برای به خطر انداختن صلح پایدار نیست.