• برنامه‌ی نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر از دولت‌مردان ترکیه خواسته است به آزار مداوم مدافعان حقوق بشر، از جمله چهره‌های دانشگاهی، پایان دهد و اتهام‌های علیه آنها را لغو کند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۱ بهمن ۱٣۹۴ -  ۲۱ ژانويه ۲۰۱۶

فراخوان فوری ـ برنامه نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر: برنامه نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر، که برنامه مشترک «فدراسیون بین المللی جامعه‌های حقوق بشر» (FIDH) و «سازمان جهانی مبارزه با شکنجه» (OMCT) است، از شما درخواست می‌کند فوری در باره موضوع زیر در ترکیه اقدام کنید.

شرح موضوع:
برنامه نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر از طریق جامعه حقوق بشر (IHD) و بنیاد حقوق بشر ترکیه (HRFT) از بازداشت خودسرانه ۲۰ استاد دانشگاه و پژوهشگر [1] در سراسر کشور، از جمله آقای دکتر اومیت بیچِر، عضو هیأت مدیره‌ی بنیاد حقوق بشر ترکیه و استاد دانشگاه کوجا علی مطلع شده است.
بنا به اطلاعات دریافتی، روز ۱۵ ژانویه ۲۰۱۶ عملیات ضدتروریستی پلیس علیه بیش از ۱۰۰۰ دانشگاهی که در ترکیه بیانیه‌ای را در محکومیت خشونت در استان‌های کُردنشین آغاز شد و به بازداشت بیش از ۲۰ تن از آنها انجامید. تحقیقات علیه دانشگاهیان بر اساس قانون ممنوعیت «تبلیغ برای سازمان‌های تروریستی» و «بدنام‌سازی ملت ترک» انجام می‌شود. این دانشگاهیان همان روز آزاد شدند ولی امکان دارد با اتهام‌های بالا روبرو شوند.
روز ۱۱ ژانویه ۲۰۱۶، بیش از۱۴۰۰ دانشگاهی در ترکیه و خارج، از جمله آقای دکتر اومیت بیچِر، بیانیه‌ای را با ابتکار «دانشگاهیان طرفدار صلح» و با عنوان «ما شریک این جنایت نخواهیم بود»، منتشر کردند. این بیانیه از تداوم حکومت نظامی در چندین شهر در جنوب شرقی ترکیه و نقض فاحش حقوق بشر ساکنان این شهرها ابراز نگرانی کرده و خواهان پایان فوری حکومت نظامی و در پیش گرفتن راه حل‌هایی برای صلح پایدار شده است. به علاوه، بیانیه از دولت ترکیه خواهان پایان دادن به خشونت و فراهم کردن شرایط برای مذاکرات شده است. با وجود این، کمی پس از انتشار آن، رئیس جمهوری رجب طیب اردوغان به شدت از دانشگاهیان انتقاد و آنها را با تروریست‌ها مقایسه کرد. رئیس جمهوری اردوغان در سخنرانی روز ۱۵ ژانویه ۲۰۱۶ از دانشگاهیان به‌عنوان «سیاه‌ترینِ سیاهی‌ها» یاد و آنها را متهم به ارتکاب «جنایت‌های همان کسانی که مرتکب کشتارها می‌شوند» کرد. اوایل همان هفته، رئیس جمهوری دانشگاهیان را «ستون پنجم» تروریست‌ها اعلام کرده بود. به علاوه، چندین دانشگاهی از دریافت تهدیدهایی در رسانه‌های اجتماعی و از طریق تلفن خبر دادند، از جمله از رئیس مافیا به نام سادات پکر که به‌طورِ آشکار آنها را تهدید کرد و گفت: «ما در خون شما استحمام خواهیم کرد.»
دستگیری دانشگاهیان در شرایطی صورت می‌گیرد که وضعیت حقوق بشر در ترکیه رو به وخامت می‌رود. دولت‌مردان عملیات گسترده‌ی ضدتروریستی به راه انداخته‌اند که در اواخر جولای ۲۰۱۵ به بهانه‌ی مقابله با تروریسم آغاز شد. در این چارچوب، دست کم ۵۸ مورد حکومت نظامی در چندین شهر جنوب شرقی ترکیه (از جمله جزیره، سیرناک، سور، ماردین، دیاربکر، حکاری، موش، الازیغ و باتمان) اعلام شده و باعث مشکلاتی برای در حدود ۱۳۷۷۰۰۰ تن جمعیت این مناطق در دسترسی به خدمات اساسی شده است. علاوه بر این، در اثر این اقدامات، دست کم ۱۶۲ غیرنظامی (از جمله ۲۹ زن، ۳۲ کودک و ۲۴ تن در سن بالاتر از ۶۰ سال) کشته شده‌اند. [2]
این عملیات به سرکوب گسترده‌ی فعالان صلح‌جوی جامعه‌ی مدنی و «شبکه‌های تروریستی» نامیدن آنها انجامیده است. این کارزار علیه ده‌ها تن از فعالان صلح‌جویی به راه افتاده که در نظارت بر نقض حقوق بشر ناشی از عملیات ضدتروریستی و تبلیغ حل و فصل صلح‌آمیز مسأله‌ی کُرد شرکت داشته‌اند. مدافعان حقوق بشر، به‌ویژه اعضای جامعه حقوق بشر (IHD) و بنیاد حقوق بشر ترکیه (HRFT)، وکلای دادگستری، نمایندگان احزاب سیاسی و روزنامه‌نگاران از جمله‌ی این فعالان صلح‌جو هستند. [3]
برنامه‌ی نظارت بر حمایت از مدافعان حقوق بشر از دولت‌مردان ترکیه می‌خواهد به آزار مداوم مدافعان حقوق بشر، از جمله چهره‌های دانشگاهی، پایان دهد و اتهام‌های علیه آنها را لغو کند، زیرا این اتهام‌ها خودسرانه است و فقط به قصد مجازات فعالیت‌های حقوق بشری آنها مطرح شده است.

اقدام‌های درخواستی:
برنامه نظارت از همگان می‌خواهد با نوشتن نامه به دولتمردان ترکیه از آنها بخواهند:
• در هر شرایطی، سلامت روحی و جسمانی همه‌ی مدافعان حقوق بشر در ترکیه از جمله دانشگاهیان را تضمین کنند؛
• تمام اتهام‌ها را علیه کلیه‌ی دانشگاهیان لغو کنند و فوری و بدون قید و شرط کلیه‌ی مدافعان حقوق بشر زندانی را آزاد کنند، زیرا حبس آنها خودسرانه و به قصد مهار زدن بر فعالیت‌های حقوق بشری آنها است؛
• به هرگونه اقدام آزاردهنده، ازجمله در سطح قضایی، علیه این 20 دانشگاهی و تمام مدافعان حقوق بشر دیگر در ترکیه پایان دهند؛
• به سرکوب جامعه‌ی مدنی به بهانه‌ی مقابله تروریسم پایان دهند و نقش به‌حق مدافعان حقوق بشر را در سازگاری با تعهدات بین‌المللی ترکیه به رسمیت بشناسند؛
• در هر شرایطی اعلامیه سازمان ملل در باره مدافعان حقوق بشر را، که در تاریخ ۱۸ آذر ۱۳۷۷ (۹ دسامبر ۱۹۹۸) در مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شده، رعایت کنند، به ویژه:
- ماده ۱ که می‌گوید: «همه افراد حق دارند به صورت فردی یا گروهی در سطوح ملی و بین المللی برای حمایت از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی و تحقق این حقوق و آزادی‌ها فعالیت کنند،»
- ماده‌ی ۶ (الف ـ ب ـ ت) که مقرر می‌کند: «همه‌ی افراد حق دارند به صورت فردی و گروهی الف) با دیگران در فعالیت‌های صلح‌آمیز علیه نقض حقوق بشر و نقضِ آزادی‌های اساسی مشارکت کنند؛ ب) براساس مفاد عهدنامه‌های حقوق بشری و دیگر عهدنامه‌های بین‌المللی آزادانه نظریات، اطلاعات و دانش مربوط به کلیه‌ی حقوق بشر و آزادی‌های اساسی را منتشر، به دیگران ارسال یا پخش کنند؛ ت) درباره‌ی رعایت کلیه‌ی حقوق بشر و آزادی‌های اساسی، در عمل و قانون، مطالعه و بحث و نظرسازی کنند یا نظر داشته باشند و از این راه یا از راه‌های مناسب دیگر توجه عموم مردم را به این مسایل جلب کنند»؛
- ماده‌ی ۲-۱۲ که می‌گوید: «دولت باید کلیه‌ی تدبیرهای لازم را به کار گیرد تا حمایت مراجع صالح از همه‌ی افراد به صورت فردی و گروهی در برابر خشونت، تهدید، اقدامات تلافی‌جویانه، تبعیض منفی عملی و یا قانونی، فشار یا هرگونه اقدام خودسرانه‌ی دیگر در پی استفاده‌ی قانونی این افراد از حقوق مذکور در اعلامیه حاضر، تضمین شود»؛
• در هر شرایطی تضمین کنند که حقوق بشر و آزادی‌های اساسی مطابق با موازین بین المللی حقوق بشر و عهدنامه‌های بین المللی که ترکیه نیز متعاهد آنهاست رعایت خواهند شد.

[1] نام ۲۰ استاد دانشگاه و پژوهشگر: دانشیار پرفسور دکتر آینور ازوگورلو، دانشیار پرفسور بوسو یاقوت چاکار، استادیار پرفسور دکتر دریا کِسکین، دانشیار پرفسور دکتر گول کُکسال، دانشیار پرفسور دکتر گووِن بَکیرِزِر، دانشیار پرفسور دکتر‌هاکان کوچاک، استادیار پرفسور دکتر هولیا کِندیر، پرفسور دکتر کووِت لُردُاوغلو، پرفسور دکتر مهمت روحی دمیرای، پرفسور دکتر نیلای اِتیلِر، پرفسور دکتر اونور حمزه اوغلو، دانشیار پرفسور دکتر اُوزلِم اُوزکان، پرفسور دکتر اومیت بیچِر، پرفسور دکتر ولی دنیز، دانشیار پرفسور دکتر یوسل دمیرِر، پرفسور دکتر زلال اکینسی، دستیار پژوهش آدم یِشیلیورت و دستیار پرفسور دکتر اِمِک بایراک.

[2] اطلاعات گردآوری شده‌ی مرکز اسناد بنیاد حقوق بشر ترکیه

[3] برای اطلاعات بیشتر نگاه کنید به پیام رسانه‌ای فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر به تاریخ ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۵: https://www.fidh.org/article18537