اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۶ اسفند ۱٣۹۴ -  ۲۵ فوريه ۲۰۱۶

اخبار روز - کرد سنندجی: روز جمعه بیست و ششم ماه فوریه ۲۰۱۶ سیاسی ترین انتخابات فدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا) در مقر این سازمان برگزار می شود. از بدو تاسیس این سازمان و بر خلاف منشور آن که فوتبال از سیاست جدا است این نخستین بار است که مستقیم و آشکار و بدون هیچ پرده پوشی چنین انتخابات سیاسی برگزار می شود.
در شرایطی که طبق منشور فیفا و بر اساس قدرتی که این سازمان مهمتر از سازمان ملل متحد دارد، دولت ها حق ندارند در فوتبال دخالت کنند. فیفا یک نهاد غیردولتی است و اگر دولتی در فدراسیون فوتبال ملی کشوری دخالت کند تعلیق می شود. اما با این وصف یکی از اهداف گسترش فعالیتهای فیفا در جهان ضرورت تغییر در برنامه ها و ادامه سیاست آن به شیوه دیگر است به طوری که به لحاظ حقوقی قوانین NGO فیفا که برای کشورهای جهان غیرالزام آور بوده تا جایی پیش رفته که سران کشورهای جهان را نسبت به خود پاسخ گو کرده و دولت ها از ترس تعلیق فدراسیون فوتبال و فشار افکار عمومی، جرات ورود به مسائل فوتبال ملی خود را پیدا نمی کنند.

بر خلاف دوران جنگ سرد که جنگ قدرت در قلمرو های مختلف از جمله در ورزش بین دو بلوک شرق و غرب وجود داشت اکنون جنگ قدرت در قلمرو ورزش در درون جهان موسوم به غرب یا کاپیتالیسم شدت دارد. دو کشور انگلیس و آمریکا از یک طرف و کشورهای آلمان فرانسه و روسیه و متحدین از طرف دیگر در برابر هم بر سر در اختیار گرفتن سکّان رهبری فیفا در جدال و مبارزه هستند.
انگلیس به عنوان پایه گذار فوتبال مدون و مدرن و آمریکا بنام رهبر جهان سرمایه داری و پس از فروپاشی بلوک شرق بنام رهبر بلامنازع جهان طی چند دهه اخیر (بجز دوران استانلی راس) در فیفا و در قیاس با کشورهائی مثل آلمان، فرانسه، آرژانتین، برزیل و از دو دهه اخیر به این سوی اعراب و تعدادی از کشورهای آفریقایی و کره جنوبی و ژاپن فاقد تاثیر گذاری در بزرگترین سازمان ورزشی جهان بوده اند.

چرا چنین شد؟

فساد در فیفا سابقه تاریخی دارد و مختص دوران رهبری آن یا این فرد نبوده است. مروری کوتاه بر گذشته فیفا و گل سر سبد این نهاد یعنی جام جهانی فوتبال آشکار می کند که فساد اقتصادی و زد و بند سیاسی از طریق فیفا برای سیاستمداران خارج از این نهاد یک موضوع تاکتیکی مهم بوده است. بطور مثال در سال ۱۹۷۷ و در زمانی که در آمریکای لاتین و در کشورهای شیلی و آرژانتین مخالفین حکومتهای نظامی و کودتایی دستگیر، زندانی، شکنجه و اعدام می شدند؛ استراتژیست های دیپلماسی آمریکا برای سرپوش گذاشتن به جنایتها و چپاول و غارتگری دست نشانده های سیاسی خود که از طریق کودتای نظامی و به زور اسلحه قدرت را کسب کرده بودند، از فوتبال به عنوان بهترین ابزار برای سرگرم کردن توده ها استفاده کردند که شاخص ترین آن در دهه هفتاد جام جهانی ۱۹۷٨ آرژانتین بود که فیفا مستقیم و غیرمستقیم در تغییر معادلات آن جام به نفع نظامیان حاکم بر آرژانتین نقش ایفا کرد. از وقتی هنری کیسینجر که از وی به عنوان یکی از استراتژیست های چند دهه اخیر سیاست آمریکا نام می برند منازعات سیاسی را در نقاط جهان و بطور مشخص در آمریکای لاتین زیر نظر داشت و آنها را مدیریت می کرد به فوتبال روی خوش نشان داد و در تز سیاسی وی ورزش و بویژه فوتبال جایگاه خاصی در ایجاد تحولات سیاسی و اجتماعی در جهان یافت؛ فوتبال جهان و فیفا سمت و سوی دیگری رفتند. زمانی که جنگ موسوم به –فالکلند-بین آرژانتین و انگلیس بر سر مالکیت آن و با اشغال اولیه این جزایر توسط آرژانتین درگرفت رسانه های انگلیسی در قلمرو ورزش در تهاجم رسانه ای و تبلیغاتی علیه آرژانتین بازگشتی به جام جهانی ۱۹۷٨ آرژانتین داشتند و پرونده چگونگی میزبانی و تبانی و زد و بندهای سیاسی و اقتصادی را برای قهرمان شدن آرژانتین و مشروعیت بخشیدن به حکومت استبدادی و دیکتاتوری نظامیان به میان کشیدند. بنگاه خبر پراکنی بی بی سی بعد ها با استناد به یکی از فیلمهای مستند شبکه چهار انگلیس به نقل از گنارو لدزما، سناتور پیشین و زندانی سیاسی سابق نوشته بود:

"این قسمتی از یک معامله پنهان سیاسی بود که آرژانتین با پیروزی در بزرگترین رویداد ورزشی جهان، بتواند مشروعیت و تصویر جهانی خود را بهبود بخشد و طبق قرار، پرو هم زندانیان سیاسی خود را برای سر به نیست کردن به آرژانتین تحویل می‌داد"
کمه زرم، گزارشگر شبکه چهارم انگلستان، می‌گوید فیفا هیچگاه از جنجال به دور نبوده و مدیریت بزرگترین ورزش دنیا اغلب با اخبار فساد، جنجال، تبانی توام بوده است: "این روزها هم تغییری در این روند ایجاد نشده بطوریکه گزارش‌هایی از درون خود فیفا هم منتشر شده که این سازمان قدرتمند را به اقدامات سیستماتیک غیرقابل قبول و "عدم شفافیت" متهم کرده است".
در این فیلم مستند به صحبتهای خوزه ولاسکز، بازیکن پرو در جام جهانی ۱۹۷۸ اشاره شده بود:
"ما با تعجب به هم نگاه می‌کردیم. می‌گفتیم چرا آنها (حاکم نظامی آرژانتین و هنری کسینجر) به جای رختکن آرژانتین به رخت کن ما آمده اند؟ چه خبره؟ وقتی آنها برای ما آرزوی موفقیت کردند! همه ما بهت‌زده بودیم"
در یک مسابقه مهم که سرنوشت‌ تیم صعود کننده به فینال را تعیین می‌کرد، آرژانتین برای حذف نشدن از جام و رسیدن به فینال، باید پرو را با اختلاف ۴ گل شکست می‌داد. پرو که تیم بسیار خوبی را در آن جام داشت در آن بازی بطور غیرمنتظره‌ای آن بازی را با نتیجه شش بر صفر به آرژانتین واگذار کرد. با توجه به قدرت تیم پرو در جام جهانی ۱۹۷٨ فقط سیاست و لابی پشت پرده می توانست چنین نتیجه ای را رقم بزند که سرانجام چنین نیز شد.

سپ بلا تر "شورای حکمت" یا –کمیته مردان عاقل و خردمند- را برای ایجاد اصلاحات در فیفا برگزید که هنری کیسینجر، ٨٨ ساله یکی از اعضای آن بود.
سپ بلاتر رییس فیفا روی کمک هنری کیسینجر برای بازگرداندن وجهه مخدوش شده نهاد حاکم بر فوتبال جهان از طریق شفاف سازی جدید و سیاست های منسجم برای اداره این نهاد حساب باز کرده بود اما بر خلاف کرایف و دومینیگو دو عضو ارشد شورای حکمیت یا مردان خردمند فیفا، هنری کیسینجر طرح تازه ای را برای تصفیه بزرگی در هرم قدرت فیفا و یوفا در نظر داشت که در مورد فیفا این طرح موفق شد ولی در مورد یوفا با توجه به قدرت مطلقه اروپائی ها در این سازمان، آمریکائی ها بر مبنای تز کیسینجر فقط توانستند زلزله خفیفی بر آن وارد کنند و با متهم کردن شخص اول یوفا یعنی میشل پلاتینی فرانسوی که در جبهه مخالف آمریکا و انگلیس قرار داشت، کانون قدرت یوفا را نشانه رفتند که در این مورد خاص موفق شدند اما در سایر موارد برای ایجاد تغییرات اساسی و ساختاری در این سازمان مهم ورزشی اروپائی ناکام ماندند. گذشته از معادله سیاسی یکی از دلایل ناکامی آمریکائی ها و متحدین آن مثل انگلیس در یوفا به موضوع تجارتی و تعدادی از کمپانی های معتبر اروپائی که اسپانسر یوفا هستند مرتبط می شود. با این که تعدادی از این کمپانی ها نیز در زمینه اسپانسری با فیفا همکاری دارند اما نقش آنان در یوفا بارزتر و تاثیرگذارتر است.


تحولات چند ماه اخیر فیفا را باید در راستای ایجاد رفورم سیاسی و سپس اقتصادی در این سازمان ارزیابی کرد. آن چه که پشت پرده این رفورم قرار دارد فقط موضوع انتخاب رئیس جدید فیفا و تیم رهبری همراه کننده وی در آینده فوتبال جهان نیست بلکه هدفی است که آمریکا و انگلیس در پی در اختیار گرفتن ساختار رهبری فیفا مورد نظر دارند. بعد از ماجرای موسوم به –قطر گیت- آمریکا دیگر تحمل از دست دادن بازارهای مختلف جهان را در رقابت با رقیبان سنتی خود نداشت و پس از این که فرانسه، روسیه، چین، ایتالیا، قسمتهای مهمی از سرمایه گذاری جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را کسب کردند و رهبری فیفا همگام با آنان حرکت کرد؛ آمریکائی ها وارد اقدام عملی شدند و تز رفورم هنری کیسینجر را در ابعاد بزرگتری علیه فیفا و جام های جهانی ۲۰۱٨ و ۲۰۲۲ بکار گرفتند.
به نوشته فرانس فوتبال یکی از مشاوران سپ بلاتر ۱۵ روز قبل از رای گیری از انتخاب قطعی روسیه برای جام جهانی ۲۰۱٨ و قطر برای جام ۲۰۲۲ خبر داشته است. قطر همچنین ۱.۲۵ میلیون دلار به کنفدراسیون فوتبال افریقا در نشستی در ژانویه ۲۰۱۰ کمک کرده است و طی آن نشست از چهار عضو این کنفدراسیون خواسته تا به قطر در رای گیری کمک کنند و در نهایت مهمترین بخش این گزارش نشست ۲٣ نوامبر نیکلا سارکوزی رییس جمهور اسبق فرانسه، میشل پلاتینی رییس یوفا، سباستین بازن نماینده شرکت کلنی کپیتال (مالک باشگاه پاری سن ژرمن) و تمیم بن حمد الثانی شاهزاده قطر در کاخ الیزه است.

در این دیدار به نوشته فرانس فوتبال قطری ها متعهد می شوند میزان مشارکت مالی در شرکت لاگاردر (مالک شبکه تلویزیونی بی این اسپورت) را بالا برده تا به این ترتیب شبکه کانال پلوس که به انتقاد از سیاستهای سارکوزی دست می زد تضعیف شود. قطری ها همچنین به تصمیم شان برای سرمایه گذاری در باشگاه پاری سن ژرمن اشاره می کنند و در عوض سارکوزی هم درحضور پلاتینی حمایت این چهره معتبر فوتبال دنیا برای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ را تضمین می کند و کمتر از دو هفته بعد ناگهان پلاتینی از میزبانی قطر در این بازیها حمایت می کند و در تابستان ۲۰۱۱ شبکه تلویزیونی بی این اسپورت برای پخش بازیهای پاری سن ژرمن مبلغ قابل توجهی می پردازد.

بلاتر چندی بیش با صحه گذاشتن بر نقش رئیس جمهور فرانسه در کسب میزبانی قطر در اظهارات تکان دهنده ای در باره پشت پرده فیفا و این ماجرا که خبرگزاری فرانسه آن را مخابره کرد گفته است:
پیش از رای گیری برای انتخاب میزبان جام جهانی توافقی شفاهی و مخفیانه حاصل شده بود تا میزبانی جام جهانی ۲۰۱٨ به روسیه و میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲ به آمریکا واگذار شود اما میشل پلاتینی رئیس اتحادیه فوتبال اروپا و نیکلا سارکوزی رئیس جمهور وقت فرانسه با نزدیک شدن به مقامات قطری برنامه های مربوط به جام جهانی ۲۰۲۲ را بر هم زدند.
بلاتر ۷۹ ساله در مصاحبه با خبرگزاری ایتارتاس روسیه گفت: «ما (کمیته اجرایی فیفا با ۲۲ عضو) سال ۲۰۱۰ تصمیمی گرفتیم که بر اساس آن ابتدا برای جام جهانی ۲۰۱٨ به روسیه می رفتیم و سپس برای ۲۰۲۲ راهی آمریکا می شدیم. به این ترتیب ما جام های جهانی را در دو قدرت بزرگ جهان برگزار می کردیم. اما این برنامه پس از دیدار سارکوزی و ولیعهد وقت قطر (شیخ تمیم حمد بن خلیفه آل ثانی) که اکنون امیر این کشور است بر هم خورد و پس از این دیدار این دو نفر به همراه پلاتینی یک ضیافت ناهار برگزار کردند».
بلاتر که در پی اقدام قضایی مقامات آمریکایی با موارد فراوان اتهامات فساد روبرو شده است افزود: «در نتیجه نشست سران فرانسه و قطر، چهار عضو اروپایی کمیته اجرایی فیفا که قبلا قرار بود به آمریکا رای بدهند روز انتخابات تصمیم خود را تغییر داده و به قطر رای دادند تا این کشور با ۱۴ رای در برابر هشت رای آمریکا میزبانی را به دست آورد. اگر آن چهار رای تغییر نمی کرد آمریکا ۱۲-٨ پیروز می شد و اگر آمریکا میزبانی را به دست می آورد اکنون ما به جای شنیدن اخبار وجود مشکل و فساد در فیفا، شاهد اظهار نظر مقامات مختلف از برنامه های برگزاری با شکوه جام جهانی ۲۰۱٨ در روسیه بودیم».
بلاتر همچنین درخواست گرفتن میزبانی از روسیه را رد کرد و آن را تلاش بازندگان بی جنبه دانست. وی افزود: «انگلیس فوتبال را اختراع کرد و بازی جوانمردانه را بنیان نهاد. اما در رای گیری میزبانی ۲۰۱٨ شاهد بودیم این کشور تنها یک رای آورد و کسی طرفدار آنها نبود». وی در بخش دیگری از این مصاحبه پلاتینی را عامل اصلی ایجاد همه این بحران ها دانست و گفت: «پلاتینی ریاست فیفا را می خواست اما شجاعت شرکت در انتخابات را نداشت. حالا ببینید چه بلایی سر ما آمده است. قربانی اصلی همه این ماجراها نیز پلاتینی خواهد بود».

نامزدهای کنونی ریاست فیفا

شاهزاده علی بن حسین، ولیعهد اردن یکی از نزدیکان میشل پلاتینی فرانسوی رئیس مخلوق شده یوفا است و در انتخابات قبلی فیفا که به انتخاب مجدد و سپس استعفای زودهنگام بلاتر انجامید در رقابت با سپ سالخورده شکست خورد که تعبیر سیاسی آن شکست میشل از سپ بود. وی با چنین وضعیتی شانسی برای انتخاب نشدن ندارد.

جروم شامپاین فرانسوی که یک دهه با بلاتر کار کرده است و در زمره برنامه ریزان فیفا بوده است چندان مورد توجه آمریکا و متحدین آن نیست و از همه مهمتر وی فرانسوی است.
توکیو سکسوال ۶۲ ساله و هم بند نلسون ماندلا رهبر فقید آفریقای جنوبی که بعد ها جزو کابینه ماندلا درآمد و اکنون یکی از تجار موفق در جهان تجارت است دارای وضعیتی چند پهلو است. مهمترین شانس وی ضد تبعیض نژادی بودن وی هست که در ظاهر امر این موضوع می تواند مورد توجه جهان سومی ها و کشورهای دموکراتیک عضو فیفا باشد.
شیخ سلمان بحرینی که در حال حاضر رئیس کنفدراسیون فوتبال آسیا است در مرتبه بالای رقابت قرار دارد. از کشورهای عضو کنفدراسیون فوتبال آسیا بجز چند کشور معدود اکثر آنان به این رئیس بحرینی تمایل دارند و از آن گذشته دو کشور عربی قطر و عربستان تلاش های دیپلماتیک و تبلیغاتی خود را برای انتخاب وی متمرکز کرده اند و تردیدی نیست که تعدادی از کشورهای آفریقائی و آمریکای لاتین به انتخاب وی متمایل هستند.

کاندیدا آخر که می تواند رئیس آینده فیفا باشد جیانی اینفانتینو زاده سوئیس و دبیرکل کنونی یوفا است. بی تردید وی به عنوان دبیرکل یوفا در این مدت توانسته با لابی بیشتر در صدد کسب اکثریت آرای کشورهای عضو یوفا بر آمده هر چند تعدادی از کشورهای متمایل به روسیه از جمله کشورهای شبه جزیره بالکان و استقلال یافته با تردید مواجه هستند و این کشورها بعد از انتخاب میشل پلاتینی به ریاست یوفا بود که توانستند فوتبال خود را متحول کنند و در برابر تیمهای مطرح و صاحب نام و با سابقه اروپائی همطرازی کنند. او بارها تاکید کرده تنها در صورتی در انتخابات ریاست فیفا شرکت می کند که صلاحیت میشل پلاتینی تایید نشود و در نهایت هم اینگونه شد و اینفانتینو از سایه پلاتینی خارج شد تا به عنوان نماینده قاره اروپا، در این انتخابات شرکت کند.
اینفانتینو در سال ۲۰۰۰ برای پیشرفت امور قانونی، تجاری و حرفه‌ای‌گری در فوتبال اروپا، وارد اتحادیه فوتبال اروپا شد و در حال حاضر در این نهاد مشغول به کار است. او در سال ۲۰۰۹ به عنوان دبیر کل یوفا انتخاب شد .البته او عضو کمیته اصلاح فیفا هم هست و بعد از رسوایی های اخیر، این وظیفه را پیدا کرده است تا زمینه برای پاک کردن چهره لکه‌دار فیفا را فراهم کند.
هنوز معلوم نیست که تا ساعاتی مانده به آغاز رای گیری در پشت پرده تحولات انتخابات فیفا چه خواهد گذشت. زیرا بیش بینی ها و گمانه زنی ها روی جیانی اینفانتینو همسایه سپ بلاتر رئیس مخلوع شده و سابق فیفا متمرکز است و جیانی را رئیس آینده فیفا می دانند. اما ممکن است تا آخرین لحظات نیز گمانه زنی ها و بیش بینی روی پاشنه دربی بچرخد که در اواسط چرخش دچار مشکل شود. بدین معنی اگر شاهزاده اردنی قبل از آغاز رای گیری اعلام انصراف دهد آن وقت است که شیخ سلمان بحرینی در موقعیت بهتری قرار می گیرد و شکی نیست اکه اکثریت مطلق شاهزاده اردنی به سمت و سوی و بنفع شیخ سلمان بحرینی به صندوق ها ریخته خواهد شد.
اگر به وضعیت انتخابات چند ماه بیش فیفا توجه شود آمار رای گیری کفه ترازو را در شرایط فعلی بنفع شیخ سلمان سنگین کرده است. براساس آرایی که درانتخابات گذشته تقسیم شد و کنفدراسیون فوتبال اسیا با حمایت آفریقا مقابل اروپا و آمریکای جنوبی ایستاد، سپ بلاتر سوییسی با ۱٣٣ رای در برابر ۷٣ رای بن علی قرار گرفت و در انتخابات پیروز شد.

آرای نامزدها امروز و با توجه به مشخص شدن حمایت همه کنفدراسیون ها به جز آمریکای جنوبی ۱۲۱ در برابر ۶٣ به نفع شیخ سلمان است. هرچند شیخ سلمان متحدانی چون آلمان در اروپا را دارد و اینفانتینو ممکن است با رایزنی هائی که داشته و چند سفر انتخاباتی از جمله به ایران کرده است به هم پیمانهایی در آفریقا و آسیا رسیده باشد اما همچنان رای آمریکای شمالی و مرکزی برای این انتخابات اهمیت بسیار ویژه ای دارد. ۴۱ رای آمریکای شمالی و کاراییب اگر به اینفانتینو برسد رقابت بسیار سنگینی درخواهد گرفت. رقابتی که ممکن است اینفانتینو بتواند برخلاف بن علی جریان حامی بلاتر در انتخابات گذشته را شکست دهد اما اگر حتی نیمی از آرای آمریکای شمالی به سلمان برسد می شود پیش بینی کرد که برنده انتخابات مرد بحرینی است. او آرای مهمترین کنفدراسیون ها را دارد و پیش بینی ها نشان می دهد که او بدون در نظر گرفتن آمریکای شمالی شانس زیادی برای پیروزی در انتخابات دارد.

فیفا ۲۰۹ عضور دارد. ۵۴ عضو از قاره آفریقا، ۵٣ عضو از قاره اروپا، ۴۶ عضو از قاره آسیا، ٣۵ عضو از کونکاکاف، ۱۱ عضو از اقیانوسیه و ۱۰ عضو از آمریکای جنوبی می توانند در این انتخابات شرکت کنند تا رئیس جدید فیفا را انتخاب کنند.
آن چه که در حال حاضر بسیاری از کارشناسان سیاسی و صاحبنظران ورزشی روی آن اتفاق نظر دارند موضوع نبودن فضای دموکراتیک در جریان انتخابات فردای فیفا است. با این که «فیفا با تشکیل یک هیات ٣ نفره به ریاست «اسکالر مرد» رئیس مالی و روسای انضباطی و استیناف فیفا نهایتا پنج نفر را به عنوان کاندیدای نهایی انتخابات فیفا معرفی کردند تا فدراسیون‌های فوتبال عضو فیفا رای مورد نظر خود را به یکی از این نفرات بدهند تا رئیس جدید فیفا انتخاب و معرفی شود.» اما تمام داده ها و نشانه ها از نبودن فضای دموکراتیک در جریان انتخابات فردا فیفا دلالت دارد و در شرایط کنونی و پس از حوادث سیاسی/جنائی و پلیسی اخیر علیه مقامات ارشد این سازمان شعارهای کوتاه و بیان دیدگاههای شخصی پنچ نامزد نهائی زیاد معتبر نیست و آن چه را که آمریکا و انگلیس در برابر روسیه و فرانسه خواستار هستند تحقق خواهد یافت. در حالی که فوتبال تنها میدانی است که ابر قدرت چین در آن نقشی ندارد و بیشتر ناظر است!