• روز پنج شنبه ۲۳ آذر، اولین نشست سراسری دست اندرکاران «کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیض آمیز» برگزار شد. در این نشست که با حضور اعضای کمپین، داوطلبان جمع آوری امضا و فعالان این حرکت در شهرهای کرمانشاه، گرگان، زنجان، مشهد، کرج، تبریز و همدان برگزار شد، نقاط ضعف و قوت کمپین طی سه ماهی که از آغاز به کار آن می گذرد مورد بررسی قرار گرفت ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۲۵ آذر ۱٣٨۵ -  ۱۶ دسامبر ۲۰۰۶

سایت تغییر برای برابری: زیرزمین خانه یکی از حامیان کمپین پنج شنبه ۲٣ آذر، میزبان اولین نشست سراسری دست اندرکاران «کمپین یک میلیون امضا برای تغییر قوانین تبعیض آمیز» بود.
در این نشست که با حضور اعضای کمپین، داوطلبان جمع آوری امضا و فعالان این حرکت در شهرهای کرمانشاه، گرگان، زنجان، مشهد، کرج، تبریز و همدان برگزار شد، نقاط ضعف و قوت کمپین طی سه ماهی که از آغاز به کار آن می گذرد مورد بررسی قرار گرفت.
در ابتدا رضوان مقدم یکی از اعضای کمپین با صحبت خود در مورد این که خواست تغییر قوانین در ایران ۱۰۰ سال قدمت دارد برنامه را آغاز کرد. وی افزود در ایران جنبش زنان همواره در پی تغییر قوانین تبعیض آمیز بوده است و این خواست سال هاست که توسط جنبش زنان پیگیری شده است تا اینکه به طرح کمپین یک میلیون امضاء رسیده است. او سپس از مه لقا ملاح دعوت کرد تا سخنان خود را بیان کند. مه لقاح ملاح، مدیر انجمن زنان مبارزه با آلودگی محیط زیست که به مادر سازمان های غیردولتی ایران معروف است، اولین سخنران این نشست بود.
او با بیان اینکه ۶۰ سال است در زمینه زنان کار می کند، اتفاقی را که منجر به حساسیتش به حقوق زنان شده اینگونه تعریف کرد:«۱۱ ساله بودم که یکی از زن های فامیل در یک مهمانی گفت ما زنها ضعیفه و توسری خور هستیم. بعد از آن من مدام از خودم می پرسیدم که آیا من ضعیفه ام ؟ و همیشه سعی کردم خلاف این را ثابت کنم.»
نوه بی بی خانم استرآبادی، به فعالیت هایی که از زمان مشروطه در زمینه احقاق حقوق زنان آغاز شده است اشاره کرد و گفت: « مادربزرگ من، آن موقع در کتاب معایب الرجال نوشته بود اینهایی که بر خلاف حقوق زن حرف می زنند، رجال نیستند، دجالند.»
 
چرا قانون؟
«چرا قانون؟» موضوع پانل اول این نشست بود که پریسا کاکائی این پانل را اداره می کرد.
در این پانل «خدیجه مقدم»، درباره اهمیت تغییرات قانونی سخن گفت. مقدم با اشاره به دیدگاهی که اعتقاد دارد با وجود شکاف طبقاتی در جامعه، تلاش برای تغییر قوانین در حوزه زنان بی فایده است، گفت: «اتفاقا تغییرات قانونی در درجه اول در زندگی زنان طبقات پایین جامعه تاثیر می گذارد، چرا که زنان طبقه متوسط با توجه به امکاناتی که دارد می تواند قانون را دور بزند و در زندگی شخصی اش تا حدی مشکلات را حل کند.»
او اضافه کرد:« با این وجود همه زنان فارغ از طبقه اجتماعی شان، در زندگی اجتماعی شان با مشکلات ناشی از نابرابری های قانونی درگیر هستند.»
به گفته مقدم تغییر قوانین تبعیض آمیز قدم اول این حرکت است و پس از آن باید برای آماده سازی فرهنگی جامعه و اجرای قوانین جدید و برابر تلاش کنیم.
مقایسه تغییر قانون حضانت در ایران و قانون سقط جنین در فرانسه موضوع سخنان «ناهید کشاورز»، بود.
به گفته او، در سال ۱۹۷٣ زنان فزانسوی موفق شدند قانون منع سقط جنین را که به نام قانون ۱۹۲۰ معروف بدهند تغییر دهند. ماجرا اینگونه بود که در آوریل ۱۹۷۱ تعدادی از زنان تصمیم گرفتند حرکتی را برای محکوم کردن جلوگیری از سقط جنین راه بیاندازند و از همین رو ٣۴٣ نفر از زنانی که بیشتر آنها چهره های شناخته شده ادبیات، سینما و تئاتر بودند بیاینه ای را در مخالفت با این قانون امضا کردند.
آزادی وسائل پیشگیری از بارداری و آموزش جنسی، حذف قانون ۱۹۲۰ و دفاع از متهمین سقط جنین از جمله خواسته های این حرکت بود.
کشاورز با اشاره به اینکه فعالان این حرکت با شرکت در دادگاهی که زنان متهم به سقط جنین را محاکمه می کرد، در کنار آنها ایستادند و از آنها دفاع کردند، گفت: « پس از برگزاری این دادگاه و پوشش رسانه ای آن میلیون ها فرانسوی در دورترین شهرها و روستاهای فرانسه از این حرکت آگاهی یافتند و فهمیدند که بزرگترین اسایتد فرانسه آشکار ضد این قانون هستند و در کنار سقط جنین کرده ها قرار گرفته اند. چاپ صدها مقاله در روزنامه های و پخش چند برنامه تلویزیونی درباره سقط جنین باعث شد که زنان تمام طبقات اجتماعی اتحاد خودشان را اعلام کنند و آماده ورود به مبارزه شوند.»
وی با توضیح تلاش هایی که منجر به تغییر قانون حضانت کودکان در ایران شد، گفت: « مطالعه این تلاش ها نشان می دهد که ما زنان اعم از شرقی و غربی چه تجربیات مشترکی داریم و چقدر می توانیم از این تجربیات استفاده کنیم.»
«بازهم بحث تغیر قوانین پیش آمده و بازهم عده ای که نشانه رفته اند که ای لیبرال های سطحی نگر ما شکست شما را پیش بینی می کنیم.» این سخنان آغاز مبحثی بود که از سوی «سونیا غفاری»، با عنوان «گرایش های مختلف فمنیستی و تعهدشان به تغییرات قانونی» مطرح شد.
غفاری با بررسی تلاش های گرایش های مختلف فمنیستی در رابطه با تغییر قوانین، گفت: «مبارزات عملی زنان مملو از مواردی است که نشان می دهد آنها فارغ از اینکه کدام کار لیبرالی است و کدام کار غیر لیبرالی، مصمصم در راهی که درست می دانستند گام برداشته اند و به انصاف اقداماتشان هیچ گاه منجر به عقب رفتن جامعه و بدتر شدن وضع زنان نشده است.» او با طرح این سوال که : آیا حرکتی که سعی می ند با زنان طبقات مختلف جامعه ارتباط برقرار کند و از رنج مشترکشان بگوید و بشنود سطحی است؟ تاکید کرد:« در هر صورت به یاد داشته باشیم بریا همنی خواسته هایی که از جانب منتقدین به صفت هایی چون سطحی و پیش پا افتاده مزین شده است نیز باید ساعت ها گفتگو کرد، وزها وقت گذاشت، و سال ها صبر کرد.»
 
فعالان شهرستان ها از کمپین یک میلیون امضا می گویند
پانل دوم این نشست اختصاص به بررسی مشکلات کمپین در شهرستان ها داشت که توسط سارا لقمانی گردانده شد. در این پانل نمایندگانی از گرگان، زنجان، همدان و تبریز سخنرانی کردند و فعالان کمپین در کرج، مشهد وکرمانشاه نیز در زمان پرسش و پاسخ وضعیت کمپین در این شهرها را با حاضران در میان گذاشتند.
«ایمان مظفری» که به نمایندگی از اعضای گرگانی کمپین در این نشست شرکت کرده بود، کمپین را پیوند دهنده روزنامه نگاران، فعالان سازمان های غیردولتی و فعالان سیاسی_ اجتماعی گرگان عنوان کرد.
او با اشاره به انکه هر یک از این سه طیف از پتانسیل های مخصوص به خودش برای پیشبرد کمپین کمک می گیرد، راه اندازی صفحه زنان در مطبوعات محلی گرگان، مجمع مشورتی زنان گلستان و وجود نیروهایی که آموزش تسهیلگری و آموزشگری را دیده اند از جمله فضاهای مثبت این استان برای فعالیت های کمپین یک میلیون امضا برشمرد.
گرگانی ها با وجود استقبال همشریانشان از کمپین ، نگرانی های نیز دارند. نگرانی هایی همچون: « نداشتن امکانات مالی، تمکز فعالیت ها در یک گروه کوچک و توزیع نشدن مسئولیت ها بین باقی کنشگران، کمرنگ شدن هدف آگاهسازی کمپین به جهت گسترش کمی کار و متمرکز شدن کمپین در تهران و ایجاد فاصله میان شهرستان ها.»
زنجان نیز یکی از شهرهایی است که با سازماندهی قوی، اهداف کمپین یک میلیون امضا را دنبال می کند. به گفته «صفیه قره داغی»، عضو گروه دختران ترانه پس از برگزاری سمیناری با موضوع حقوق زنان و معرفی کمپین یک میلیون امضا ، شش کمیته برای برنامه ریزی و پیشبرد کمپین در زنجان تشکیل شده است و با اجاره یک دفتر، دادن حق عضویت و برگزاری جلسات منظم برای جمع آوری امضا و آگاهسازی مردم در زمینه نابرابری های حقوقی تلاش می شود.
قره داغی مشکلات مالی را یکی از موانع مهم در زنجان اعلام کرد و ادامه داد: « با وجود اینکه ما کمیته شهرستان ها را برای ارتباط گییر با شهرستان های استان زنجان تشکیل داده ایم و از شهرهایی همچون ابهر نیز تقاضای برگزاری کارگاه را داشته ایم اما به خاطر تامین نشدن هزینه ها موفق به انجام این کار نشده ایم.»
وی همچنین بر لزوم ارتباط مستمر فعالان کمپین در شهرهای مختلف تاکید کرد و پیشنهاد داد راهکاری برای استفاده از تجربیات یکدیگر اتخاذ شود.
«الناز سردانی»، از فعالین تبریزی کمپین دیگر سخنران این پانل بود. سردانی با بیان اینکه تبریز اولین شهری بود که با برگزایر کارگاه آموزشی به کمپین پیوست، گفت:« در این مدت علاوه بر جمع آوری امضا از مردم با عده ای از نویسندگان و شاعران سرشناس تبریز نیز درباره کمپین گفت و گو کرده ایم تا هم بیانیه را امضا کنند و هم در کنار کمپین باشند.» به گفته او راه اندازی وبلاگ ویژه کمپین، چاپ دفترچه های کمپین برای تبریزی ها و برگزاری جلسات ماهانه از دیگر اقدامات تبریزی ها برای گسترش کمپین در شهرشان است.
سرداری موانع پیش روی فعالان تبریزی را اینگونه بیان کرد:« تعداد افرادی که به صورت جدی و مستمر برای کمپین وقت بگذارند کم است و بیشتر کارها توسط یک عده محدود انجام می شود، سازمان های غیردولتی تبریز یا محافظه کارند و در زمینه حقوق زنان فعالیت نمی کنند و یا اینکه انسجام لازم برای وارد شدن به این حرکت را ندارند، دسترسی به اینترنت و استفاد از آن رواج نیافته و به همین دلیل برقراری ارتباط و آگاهسازی زنان کمی مشکل است.»
«مهرداد حمزه» نیز که با وجود هوای برفی و بسته شدن راه ها، در آخرین دقائق برنامه خودش را رسانده بود، وضعیت کمپین در شهر همدان را شرح داد.
حمزه اضافه شدن تعداد فعالان کمپین در همدان، همکاری قشرهای مختلف اجتماعی و به ویژه معلمان همدانی و وجود یک حقوق‌دان در جمع کمپینی ها را به عنوان نقاط قوت گروه همدان بیان کرد و گفت: « کمپین در مدارس دخترانه همدان خیلی خوب پیش رفته است و زنان خانه دار هم با روش های ابتکاری مثل برگزار کردن جلسات خانگی برای معرفی کمپین در کنار این حرکت هستند.»
با این وجود اما، همدانی ها نیز با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم می کنند: « اطلاعاتی که درباره کمپین و درباره مسائل حقوقی در اختیارافراد قرار می گیرد کم است، تنها منبع اطلاع رسانی کمپین سایت اینترنتی است و در همدان به خاطر فراگیر نشدن اینترنت و پایین بودن سرعت، کمبود منابع اطلاع رسانی به وضوح احساس می شود، کار به سرعت در همدان و شهرستن های اطراف در حال گسترش است و این نگرانی که زمام کار از دستمان خارج شود وجود دارد.»
 
استراتژی ها و روش های حرکت
در ادامه نشست، اعضای کمپین به بررسی استراتژی ها و روش های به کار برده شده در کمپین یک میلیون امضا پرداختند که این پانل را زارا امجدیان می گرداند. استراتژی های زنان در کشورهای منطقه، موضوع سخنان «هما مداح»، بود. او با طبقه بندی تلاش های زنان برای تغییر قوانین، گفت: « در موج اول، زنان ادغام و همگاری تنگاتنگ با دیگر جنبش ها را پیش رو گرفته بودند که نمونه آن را می توان در مصر و الجزایر مشاهده کرد و در موج دوم به تشکیل اتئلاف های درونی روی آورند.»
مداح با بیان اینکه جنبش زنان برای تغییر قوانین و کمپین یک میلیون امضا چه از لحاظ استراتژی و چه از لحاظ شکل عمل، به خوبی از تجربیات زنان منطقه استفاده کرده است، افزود:« این کمپین نتیجه یک ائتلاف در سراسر ایران است که ظرفیت توسعه و اضافه شدن گروه های جددی و افکار جدید را دارد.»
او ادامه داد:« کمپین یک میلیون امضا از راهکارهای متفاوتی استفاده می کند. مثلا در ۲۲ خرداد به خیابان می آید. در طول سال کارگاه هیا آموزشی برگزار می کند، بحث حقوق زنان را به فضاهای عمومی همچون مترو می برد و بحث های دانشگاهیان درباره لزوم تغییر قوانین را در فضای اینترنت مطرح می کند.»
«مریم حسین خواه»، نیز با اشاره به اینکه یکی از انتقاد هایی که همیشه در رابطه با جنبش زنان مطرح شده «نخبه گرایی» این جنبش است، «فراروی کمپین یک میلیون امضا از نخبگان» را مورد بررسی قرار داد. حسین خواه ترویجی بودن حرکت کمپین، محدود نکردن کنشگران کمپین به اعضای سازمان های غیردولتی و فعالان حوزه زنان، اقدام به جذب نیرو از میان مخاطبان کمپین و پرهیز از قیم مآبی و تعیین اولویت و روش برای کنشگران را از جمله ویژگی های کمپین یک میلیون امضا عنوان کرد.
وی ادامه داد: «در حقیقت این مطالبات کمپین یک میلیون امضا نبود که توانست آن را به سطح جامعه برده و فراگیر کند،چون این خواسته ها از زمان مشروطه مطرح بوده اند. این بار اما روش ها کمی متفاوت بود و چگونگی بیان خواسته ها، سازمان دهی نیروها، شکل مشارکتی و افقی کار و توجه به آموزش و جذب نیروهای جدید همه و همه معطوف به گسترش کمپن در بین مردم است.»
«جلوه جواهری»،نیز طی سخنانی به روش های پیشبرد اهداف کمپین پرداخت.
او با تاکید بر اینکه کمپین از ابتدای شکل گیری خود به صورت منعطف و با ساخت شبکه های نامتمرکز پیش رفته است، توضیح داد:«اگر کمپین شیوه ای نامتمرکز را در کار خود پیش بگیرد، افراد و گروه ها با انتخاب های بیشتری روبرو هستند. آنها می توانند خود گروهی را تشکیل دهند که در آن، شیوه عمل خود را ابداع کنند و یا در صورت تمایل به کمیته های موجود بپیوندند.»
به اعتقاد جواهری این گروه ها می توانند گروه هایی باشند که از قبل وجود داشته اند و اکنون به صورت یک گروه ولی به صورت جدا از هسته اولیه ولی هماهنگ با دیگر گروه ها، فعالیت کنند. در این صورت پس از مدتی نقش هسته مرکزی به تدریج کمرنگ شده ، قدرت و مسئولیت هایش در بین گروه ها و هسته های بوجود آمده پخش می شود و کمیپن مجموعه ای از هسته های پراکنده و متکثر در عمل و اندیشه خواهد بود.
این عضو کمپین یک میلیون امضا اضافه کرد:« نیروهای جدیدی که به کمپین می پیوندند باید در اندیشه باشند که چگونه می توانند با کمپین تعامل داشته باشند و بهترین شیوه ای را که می توانن عاملی موثر باشند بیابند. برای این کار باید جلسات متعددی برقرار شود و افراد با یکدیگر تعامل داشته باشند تا هر کس بنا به تفکر و شیوه عمل خود، همراهان خود را بیابد.» او با تاکید بر اینکه کمپین یک طرح باز است و تنها چیزی که در آن بین همه کنشگرانش، مشترک است بیانیه است، گفت:« ما می توانیم از این امکان در جهت رشد هر چه بیشتر خود و دیگران تلاش کنیم و تلاشمان را به تلاشی بلند مدت پیوند زنیم.» در پایان هر پانل شرکت کنندگان به بررسی موارد مطرح شده از سوی سخنرانان پرداخته و راهکارهای خود را برای رفع موانع ارائه می دادند. تشکیل کمیته هنری و ایجاد وبلاگ های مشترک از جمله پیشنهاداتی بود که در دستور کار کمپین قرار گرفت. در این نشست بروشوری از عملکرد کمپین و گزارش مالی کمپین به کلیه اعضای کمپین ارائه شد.
این نشست در حالی برگزار شد که بسیاری از مدعوین به دلیل کمبود جا ایستاده برنامه را دنبال می کردند.اعضای کمپین یک میلیون امضا در نظر داشتند با برگزاری نشست های ماهانه این حرکت گسترده را به صورت مداوم مورد بررسی و ارزیابی قرار داده و افراد بیشتری را با آن آشنا کنند، اما در نزدیک به چهار ماهی که از آغاز به کار کمپین می گذرد هیچ کدام از سالن های عمومی شهر اجازه برگزاری نشستی با موضوع حقوق زنان را به فعالان این حرکت نداده اند. برنامه افتتاحیه این کمپین نیز که قراربود در سالن اجتماعات یکی از سازمان های غیردولتی برگزار شود از سوی نیروی انتظامی لغو شد.
از همین رو به دلیل ضرورت داشتن برگزاری نشست ها عمومی برای پیشبرد اهداف کمپین، این نشست با حداقل امکانات و استفاده از امکانات شخصی اعضا وحامیان کمپین برگزار شد.