• معاون شهردار تهران: در حال حاضر رشد جمعیتی خود شهر تهران ۱/۱ درصد است اما گوشه های جمعیتی اطراف شهر که به شهری مستقل تبدیل شده اند، طی چند سال اخیر تا ۸۰ برابر با افزایش جمعیت مواجه شده اند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۱۴ دی ۱٣٨۵ -  ۴ ژانويه ۲۰۰۷

محدوده خارج از شهر تهران محلی برای دفن زباله و مرکز تجمع افراد کم درآمد شده که این مسئله در تضاد با تعاریف کلاسیک حریم شهری است.
دکتر پورموسوی مشاور شهردار تهران در موضوع طرح تفضیلی و جامع شهر تهران با بیان این مطلب در نشست تخصصی پایگاه مدیریت دانش شهری گفت؛ مخالف گسترش شهر و ایجاد شهرک های پیرامون تهران هستم.
وی با اشاره به تعریف کلاسیک «حریم شهری» سه کاربرد ویژه را برای حریم شهر عنوان و اعلام کرد؛ حریم شهر تهران فاقد هر سه ویژگی مذکور است.
پورموسوی گفت؛ «سه کاربرد ویژه برای حریم شهر وجود دارد؛ اول تنفس گاه شهر، دوم کاربرد زیست محیطی آن و سوم به عنوان فضایی برای توسعه شهر در آینده. اما متاسفانه حریم شهر تهران هیچ کدام از این سه کاربرد را در خود جای نداده و تنها به جایگاه دفن زباله و تمرکز انبوه جمعیت کم درآمد تهران تبدیل شده است».
مشاور شهردار تهران در ادامه گفت؛ در حال حاضر رشد جمعیتی خود شهر تهران ۱/۱ درصد است اما گوشه های جمعیتی اطراف شهر که به شهری مستقل تبدیل شده اند، طی چند سال اخیر تا ٨۰ برابر با افزایش جمعیت مواجه شده اند».
وی ادامه داد؛ «این مسئله در آینده بسیار مشکل زاست چرا که به مرور سطح رفاهی جمعیت بیرون تهران بالا رفته و به سوی خود تهران پرتاب خواهند شد. در گام بعدی چنین انباشت جمعیتی به سوی انفجار خواهد رفت و معضلات بزرگی حتی در بخش امنیتی را برای کشور ایجاد خواهد کرد».
این مقام مسوول در شهرداری تهران در پایان تصریح کرد؛ «با رشد ۱/۱ درصدی جمعیت تهران، بالغ بر یک میلیون واحد مسکونی خالی خواهد ماند. از سوی دیگر ۲۰ درصد جمعیت تهران نیز مستعد پرتاب شدن به حاشیه شهر می شوند؛ چرا که توان خرید و استفاده از امکانات رفاهی داخل شهر را ندارند. ریشه این مسئله، تبدیل شدن زمین به یک بورس خرید و فروش در تهران است؛ مسئله ای که در هیچ کلانشهری در جهان وجود ندارد».

تهران، «حاشیه نشین» ندارد!
همچنین دکتر احمد سعیدنیا، رئیس «جامعه مهندسین شهرساز» به نقد بسیاری از تعاریف شهری همچون «کلانشهر» یا «حاشیه نشین» در ایران پرداخته و افزود؛ «امروزه هر چه بیشتر شاهد آنیم که شهرها به سوی «منطقه ای شدن» سوق داده می شوند که مورد توجه اساسی بسیاری از پژهشگران شهری است. به همین دلیل باید به جای استفاده از مفهوم «کلانشهر» که مفهومی سنگین و در هم آمیخته است، از مفهوم شبکه ای و تقسیم شده «شهر منطقه» استفاده کنیم».
وی ادامه داد؛ «ما به دلیل رشد اقتصادی بالا در مراکز شهری فشرده در دنیای امروز نمی توانیم منکر چنین مراکز تجمعی شویم و به همین دلیل تنها راه کنترل چنین انبوه جمعیتی، شبکه بندی و منطقه ای کردن آن است».
این استاد دانشگاه در پایان تاکید کرد؛ «همین مفهوم قدیمی باعث ناعدالتی بزرگی شده است. در حال حاضر ۵/۴ میلیون نفر از جمعیت ایران در خارج از حریم شهر تهران زندگی می کنند و اصطلاح کاملا نادرست «حاشیه نشین» را برای آن به کار می برند؛ در حالی که چنین اصطلاحی در کشورهایی همچون فرانسه برای غیرفرانسویان به کار می رود. باید گفت تمام این افراد ایرانی و شهروند این کشور هستند و باید از اصطلاح «اسکان غیرقانونی» برای آنها استفاده شود».

۶ میلیون حاشیه نشین در ایران
رانت اقتصادی و ایجاد تفاوت قیمت زمین، بیشترین تاثیر را در شکل گیری اسکان غیررسمی در اطراف شهرها داشته است. تا جایی که شش میلیون حاشیه نشین در اطراف شهرهای ایرانی ایجاد شده است.
دکتر کیومرث ایراندوست، استاد دانشگاه و از مشاوران وزارت مسکن به عنوان یکی دیگر از میهمانان این جلسه با بیان مطلب فوق افزود؛ همیشه قوانین داخل حریم شهری، دافعه طبقه کم درآمد بودند؛ در حالی که قیمت پایین مسکن در بیرون از محدوده شهری، جاذب این قشر از جامعه است. برای مثال کسب پروانه بنا توسط شهرداری به خانه ای داده می شود که نمای ساختمان در عرض یک سال به پایان رسیده باشد و این در حالی است که فقرا خانه خویش را تدریجی و در طول چند سال تمام می کنند».
این استاد دانشگاه با اشاره به لزوم بازنگری در قوانین اسکان شهری گفت؛ «نبود حمایت از مسکن خودیار، نداشتن شرایط لازم برای عضویت در تعاونی های مسکن به دلیل کارمند نبودن بسیاری از مردم، بالا بودن شرایط اقتصادی زندگی در داخل محدود شهر، پایین بودن قیمت تمام شده مسکن در خارج از محدوده شهری، دوری از روند بروکراتیک، ساخت تدریجی با توان فقر او از همه مهمتر، امید پیوستن به دایره رسمی شهر، از جمله مسائل مهم در افزایش اسکان غیررسمی است».
وی در پایان، تنها راه جلوگیری از اسکان غیررسمی را پایین بردن اختلاف قیمت مسکن میان داخل و خارج از محدوده شهری دانست.
این همایش با تاکید سخنرانان مبنی بر لزوم بازنگری در طرح جامع و تفصیلی شهر تهران به پایان رسید.