اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۱۱ اسفند ۱٣٨۵ -  ۲ مارس ۲۰۰۷

روزنامه کیهان؛ تیتر اول روزنامه دوشنبه خود را به موضوع کنفرانس بغداد و شرکت مشترک جمهوری اسلامی و آمریکا در آن اختصاص داد و «گزارش خبری - تحلیلی» خود در این مورد را چنین نوشته است:

دهمین اجلاس امنیتی همسایگان عراق نیمه ماه مارس- ۱۹ اسفند- در بغدادبرگزار می شود.
این نشست با اضافه شدن نمایندگانی از اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل، نماینده ای از طرف دبیر کل این سازمان، روسای اتحادیه عرب، شورای همکاری خلیج فارس، سازمان کنفرانس اسلامی اهمیت بیشتری پیدا کرده است.در اجلاس نهم همسایگان عراق که در تیر ماه گذشته در تهران برگزار شد، هوشیار زیباری وزیر خارجه عراق از کشورهای شرکت کننده در اجلاس تهران خواست تا اجلاس دهم را در بغداد برگزار کنند. این درخواست اگرچه با اما و اگر کشورهایی نظیر عربستان، کویت، اردن و بحرین مواجه شد ولی در نهایت به تصویب رسید و اینک بیشتر وزرای خارجه کشورهای همسایه برای شرکت در این اجلاس اعلام آمادگی کرده اند.
اما مرور آنچه این روزها در رسانه های ارتباط جمعی غرب مطرح می شود، به وضوح از طرح مسایل دیگری- غیر از بحث درباره مسایل امنیتی عراق- حکایت دارد. شاید در این مورد سخنگوی تونی بلر نخست وزیر انگلیس صریح ترین حرف را به زبان آورد که: «برگزاری دیدار با سوریه و ایران در اجلاس بغداد دور مثبت است اما باید در پایان جلسات نتایجی به دست آید. ما از تماس ها استقبال می کنیم اما می خواهیم شاهد نتایج واقعی و محسوسی در عرصه عملی در عراق، لبنان و همچنین در سطح موثرتری در فلسطین باشیم.»
آمریکایی ها طی دو روز گذشته بحث درباره اجلاس بغداد را به بحث درباره مناسبات آینده ایران و آمریکا تبدیل کرده اند و البته به گونه ای که ضعف آنان چندان نمایان نباشد گفته اند در بغداد با نمایندگان ایران و سوریه مذاکره جداگانه نخواهیم داشت. حتی تونی اسنو سخنگوی کاخ سفید گستاخانه گفت: «ما ایران رابه رسمیت نمی شناسیم و با آن مذاکره نمی کنیم زیرا پیش از تعامل مستقیم واشنگتن با تهران، ایران باید سیاست های خود را تغییر دهد و لازم است که تسلیم شود» وی البته بدون آنکه به معنای سخن خود چندان توجهی داشته باشد، افزود: ما در اجلاس ایران را در مورد نقشی که در خشونت های فرقه ای و حمله به نیروهای آمریکا در عراق دارد مورد خطاب قرار می دهیم و از او درباره موضوعاتی نظیر بمب های پیشرفته موسوم به EFP سوال می کنیم.»
این اظهارات در حالی بیان می شود که مذاکره مستقیم میان دو دولت که طی ۲۷ سال گذشته رابطه دیپلماتیک نداشته اند مستلزم مقدماتی است که ایران هرگز گامی در آن نزده است با این وصف طرح مذاکره یا عدم مذاکره آمریکا با ایران در اجلاس عراق فقط نشاندهنده تمایل آمریکا به روی آوردن ایران به مذاکره و استفاده از فرصت اجلاس بغداد می باشد.
خبرگزاری فرانسه روز گذشته در گزارشی که درباره اجلاس بغداد روی خروجی خود فرستاد با اشاره به مذاکرات جاری میان آمریکا و کره شمالی و تمایل آمریکایی ها به مذاکرات مشابه با ایران و سوریه به نقل از شون مک کورمک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نوشت: مذاکره آمریکا با کره یک شبه اتفاق نیفتاده است و لذا نمی توان از روابط صمیمی میان آمریکا و ایران سخن گفت.
خبرگزاری فرانسه در گزارش خود نوشت: این نشست ها بطور نزدیکی شبیه درخواست اجلاس منطقه ای است که گروه مستقل تحقیق عراق به ریاست جیمز بیکر پیشنهاد کرد و البته دولت آمریکا آن را رد کرد.
تب مذاکره آمریکا با ایران علیرغم ظاهرسازی مقامات وزارت خارجه آمریکا مبنی بر عدم تمایل دولت واشنگتن به مذاکره با دیپلمات های تهران بالاست به گونه ای که بسیاری از مقامات دو حزب جمهوری خواه و دمکرات آمریکا آن را لازمه موفقیت طرح های آمریکا در عراق می دانند. رئیس سابق ستاد کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا با اشاره به اصرار ایران بر حق هسته ای خود به بوش یادآور شد «ایران کشوری مغرور است هر چند کماکان در جهان سوم می باشد اما می خواهد به کلاس آمریکا، روسیه و اروپای غربی برسد». «پات هولت» وادار کردن ایران به تسلیم را غیرعملی دانست و در همان حال بدگمانی آمریکایی ها در ادعاهایی که مقامات کاخ سفید علیه ایران مطرح می کنند را یادآور شد و نوشت: بوش نباید تعجب کند که وقتی درباره ایران ادعاهایی را مطرح نمود با بدبینی هایی مواجه شد زیرا مردم آمریکا تجربه عراق را دارند و این تجربه به راحتی از ذهن آنان پاک نخواهد شد.
رهبر اکثریت مجلس سنای آمریکا نیز به تلاش های این مجلس در کنترل نظامی دولت بوش اشاره کرد. آنگونه که روز گذشته خبرگزاری «رویترز» نوشت: «جیمز وب» در حال تدوین طرحی است که براساس آن لایحه جدید نظامی دولت که قرار است در ماه آتی در مجلس سنا بررسی شود، تغییرات جدی خواهد کرد.
وب خود در سخنانی گفت: «اصلاحیه وی مانع از آن می شود که جرج بوش هرگونه پولی را برای اقدام نظامی یک جانبه علیه ایران بدون رضایت صریح کنگره صرف کند.»
روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز که به مقامات کنونی کاخ سفید نزدیک است، با اشاره به زمزمه های آمریکا در مورد مذاکره با ایران نوشت: کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه نقش مهمی در تغییر سیاست ها ایفا کرده است. این روزنامه نوشت کارشناسان سیاست خارجی آمریکا اینک به این موضوع واقف شده اند که تا چه اندازه با عدم مذاکره با مخالفان دستان خود را بسته اند، به گونه ای که رایس حضور همزمان آمریکا و ایران در اجلاس بغداد را یک ابتکار دیپلماتیک خوانده است.
این روزنامه اضافه کرد: «در سال هایی که به سال ۲۰۰٣ و آغاز جنگ عراق منجر شد کسانی که از ایده انزوای بیشتر دشمنان آمریکا دفاع می کردند از دست برتر برخوردار بودند ولی نتیجه انتخابات آبانماه به همراه باتلاقی که در عراق بوجود آمده و همچنین رو به پایان بودن دوران ریاست جمهوری دولت بوش، باعث شده است تا حامیان تعامل با دشمنان آمریکا از فضای بیشتری برای فعالیت برخوردار شوند».
نیویورک تایمز با درج مقاله ای دیگر به قلم «ریچارد اوپل»، نوشت: گفت وگوی احتمالی- که ایران نسبت به آن اظهار بی علاقگی کرده است- میان ایران و آمریکا بزرگترین ارتباط دو کشور در دو سال اخیر خواهد بود.
اما روزنامه آمریکایی واشنگتن پست در تحلیلی، اجلاس بغداد و آنچه در حاشیه آن درباره ایران مطرح می شود را تکمیل کننده فشار سیاسی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران و نیز جنگ روانی آمریکا در مورد در پیش بودن عملیات نظامی علیه ایران ارزیابی کرد. نویسنده تحلیل این روزنامه نوشت: موفقیت در رابطه با برنامه هسته ای ایران نیازمند ترکیب دقیق دیپلماسی، تحریم های اقتصادی و تهدید زور است. از آغاز سال جدید میلادی، آمریکا موقعیت نظامی خود را در خلیج فارس افزایش داده و عوامل ایرانی را در عراق دستگیر کرده است. حال نیز دولت آمریکا این اقدامات را با یک مسیر دیپلماتیک هماهنگ کرده است.
واشنگتن پست تصریح می کند: روسیه و کشورهای اروپایی که گفت وگو با ایران را درخواست کرده اند، شاهد انعطاف دولت بوش بوده اند، اما گفت وگو به جایی نخواهد رسید مگر آن که با فشار مداوم و افزایش یافته از جانب شورای امنیت متحد و منسجم همراه شود.
این روزنامه آمریکایی به طور ضمنی به نقش آمریکا در بحران داخلی عراق اشاره کرد و آن را ابزاری در خدمت سیاست آمریکا در عراق مبنی بر تضعیف دولت نوری مالکی ارزیابی نمود.
نویسنده این تحلیل خاطرنشان می کند: عراق بین جنگ داخلی و گام ها به سوی یک توافق سیاسی تلاش می کند، مثل کاری که لبنان و تشکیلات خودگردان انجام می دهند. گفت وگوهای منطقه ای احتمالا هیچ یک از این بحران ها را حل نخواهد کرد، اما بخش ضروری هر راه حلی است. با شرکت در این کنفرانس و باز شدن راهی برای گفت وگو با دولت های ایران و سوریه، دولت آمریکا خود را از تنگنای دیپلماتیک بیرون خواهد آورد و بار دیگر به فرصت های تازه ای دست پیدا می کند.
یک روزنامه دیگر آمریکایی نیز همین خط را مطرح کرد. کریستین ساینس مانیتور در سرمقاله روز پنجشنبه خود نوشت: نشست آتی همسایگان عراق نیز آزمونی بر آن خواهد بود که چگونه بازیگران اصلی منطقه یعنی آمریکا، ایران، سوریه و عربستان آمادگی دارند تا برای پایان دادن به نقش تفرقه انگیز عراق در خاورمیانه با یکدیگر همکاری کنند بخصوص که در واقع این مذاکرات ممکن است به نتایج بزرگتری نائل آید.
خبرگزاری رویترز در گزارش دیگری به علاقه سناتورهای دموکرات و جمهوریخواه آمریکا برای گفت وگوی کارشناس های آمریکایی با ایران در مورد کمکی که ایران برای برقراری ثبات در افغانستان می تواند ارائه کند، پرداخت. این خبرگزاری نوشت: «بارنت روبین» مشاور آمریکایی دبیرکل سابق سازمان ملل در امور افغانستان گفته است بعضی از مقامات ایرانی به او گفته اند القاعده تهدیدی جدی برای افغانستان و نیز امنیت ملی ایران است، این خبرگزاری اضافه کرد ایران نگران همکاری های کنونی آمریکا با طالبان در افغانستان می باشد.
شاید جالب ترین اظهارنظر مقامات غربی در آستانه اجلاس ٨۱ اسفند بغداد به «هانس بلیکس» رئیس سابق بازرسان تسلیحاتی آژانس بین المللی انرژی اتمی باشد که در گفت وگو با خبرگزاری کویت اعلام کرد: تصویب قطعنامه تحریم ایران (۷٣۷۱) برای آن بود که مانع رویارویی ایران و آمریکا شود! او تحریم ها را برای کنترل ایران کافی دانست و اعلام کرد که هیچ طرحی در جهت حمله نظامی علیه ایران وجود ندارد. او از اصرار غرب بر متوقف شدن برنامه هسته ای ایران قبل از آغاز مذاکره میان ایران و اروپا ابراز تعجب کرد و گفت این یک بلوف است که در حالی که با کره شمالی مذاکره می شود آینده مناسبات ایران و غرب را جنگی به تصویر بکشیم.
داغ شدن بحث مذاکره با ایران در آمریکا در حالی بالا گرفته است که طرف ایرانی حتی در مورد شرکت در اجلاس بغداد علاقه چندانی ابراز نکرده است. خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس به نقل از ایرنا نوشت علی لاریجانی گفته است در صورتی که دعوت رسمی از سوی مقامات عراقی برای شرکت وزیر خارجه ایران در اجلاس امنیتی بغداد دریافت کنیم آن را مورد بررسی قرار می دهیم. این خبرگزاری روز چهارشنبه گذشته به نقل از هوشیار زیباری وزیر خارجه عراق در مصاحبه با خبرگزاری سوئد نوشت: ایرانی ها با حضور در یک گردهمایی بار دیگر کشورهای همجوار موافقت کرده اند اما در خصوص نشست جداگانه ای که همان روز در پاسخ عضو دائم شورای امنیت برگزار می شود پرسش هایی دارند.
این خبرگزاری اضافه کرد: سخنان زیباری به این امر اشاره می کند که ایران دست کم بطور نسبی از ترتیبات به عمل آمده برای این اجلاس ناخشنود است و سرگرم ارزیابی برای تعیین سطح مشارکت خود در آن است.
آسوشیتدپرس اضافه کرد: تهران تاکنون در خصوص این کنفرانس اظهارنظر رسمی چندانی نکرده است، اما در گذشته، رهبران ایران به صراحت آمریکا را به تلاش برای استفاده از سازمان ملل به عنوان راهی برای همپیمانی بر ضد ایران متهم می کردند و حضور کشورهای کلیدی شورای امنیت در کنفرانس عراق می تواند موجب تردید و درنگ ایران شود.
این گزارش افزود: کشورهای عرب سنی مذهب همچون مصر نیز از سمت و سوی دولت تحت رهبری شیعیان در عراق هنوز دغدغه های شدیدی دارند و این امر نگرانی هایی را از احتمال نبود پیشرفت قابل ملاحظه در خصوص مسائل کلیدی همچون امنیت ایجاد کرده است.
«دولت عراق به خاطر نگرانی از اعمال فشار رژیم های تحت تسلط اهل تسنن، از برگزاری کنفرانس منطقه ای اکراه داشت، اما سال گذشته میلادی به شرط برگزاری این همایش در خاک عراق، از مخالفت هایش دست برداشت.»
دو دیپلمات عرب که به خاطر حساسیت موضوع خواستند نامشان فاش نشود، روز چهارشنبه در قاهره گفتند که آمریکا اخیرا فشار بر برخی دولت های عرب را برای شرکت کردن در کنفرانس بغداد افزایش داده است. این کشورها پیشتر دعوت دولت عراق را رد کرده بودند.
از سوی دیگر مقامات دولت عراق به اجلاس بغداد به عنوان یک فرصت برای اعلام توانایی دولت در برگزاری یک اجلاس مهم در سطح منطقه ای و بین المللی و نیز برقراری امنیت لازم برای یک اجلاس مهم نگاه می کنند و امیدوارند حضور کشورهای مهم عربی نظیر مصر و عربستان در کنار ایران و آمریکا و فرانسه و... بتواند موفقیت دیپلماتیک این کشور را افزایش دهد.
اما جدا از هیاهوهایی که در حاشیه اجلاس آینده بغداد مطرح شده است این اجلاس مثل اجلاس دیگری است که روزانه در این گوشه و آن گوشه دنیا برگزار می شود و از لحاظ سابقه دهمین اجلاسی است که ۹ تای دیگر آن با حضور همسایگان عراق برگزار شد.
اما وارد کردن موضوعات دیگر در اجلاس بغداد و تبلیغ فراوان آمریکایی ها روی آن نشان دهنده آن است که بحران عراق از چندان اهمیتی برای آنان برخوردار نیست. حتی یکی از مقامات آمریکایی در سخنانی که واشنگتن پست آن را منعکس کرد گفت: عراق یعنی جنگ داخلی وگام ها به سوی یک توافق سیاسی تلاش می کند مثل کاری که لبنان و تشکیلات خودگردان فلسطین انجام می دهد. در واقع این مقام آمریکایی جنگ داخلی را لازمه توافق سیاسی که منظور آن کوتاه آمدن دولت نوری مالکی در مواجهه با مخالفان دولت و نادیده گرفتن دمکراسی و حق اکثریت است، می داند و از این منظر عراق مشکلی ندارد که برای آن به اجلاس امنیتی نیاز باشد.