سیاسی دیدگاه ادبیات جهان - مقالات و خبرها بخش خبر آرشیو  
   

چرا نواک ژوکوویچ کمتر از راجر فدرر و رافائل نادال محبوب است؟
گوشه ای از ارتباط ورزش با سیاست، موضوع این یادداشت است


ابوالقاسم گلستانی


• ژوکوویچ در مصاحبه ها به شکلی ماهرانه و "دیپلماتیک"، بی آنکه بهانه دهد که او را متهم به "کار سیاسی" (چیزی عملاً ممتوعه در دنیای ورزش) بکنند، گه گاه در مورد جنگ علیه کشور خود (یوگسلاوی سابق) و بمبارانهای شبانه روزی شهرها به ویژه بلگراد، زداگاه او، سخن می گوید، زمانی که خود ۵ یا ۶ ساله بود و زیر همان بمبارانها به تمرین تنیس می رفت. او دائم میادین ورزشی را نماد صلح بین انسانها معرفی می کند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۲٣ تير ۱٣۹٨ -  ۱۴ ژوئيه ۲۰۱۹



در هیچ دوره از تاریخ تنیس، رقبایی مثل راجر فدرر، رافائل نادال و نواک ژوکوویچ وجود نداشتند که تا این حد تنگاتنگ با هم نبرد کنند. در ۱۶ سال گذشته، به جز ۶ ماه که اندی موری، تنیس باز اسکاتلندی بر قله تنیس جهان ایستاده بود، پیوسته یکی از این سه نفر، رتبه نخست جهان را دارا بوده است و اکنون ژوکوویچ این عنوان را در اختیار دارد. مهمترین مسابقات تنیس، چهار گرند اسلم (پیروزی بزرگ) در سال هستند که فدرر ۲۰ بار، نادال ۱۸ بار و ژوکوویچ ۱۵ بار در آنها قهرمان شده اند. عموما دارنده بیشترین تعداد گرند اسلم را پر افتخارترین تنیس باز می دانند، هر چند ژوکوویچ ٣۲ ساله یک سال از نادال و شش سال از فدرر جوان تر است.
با اینکه اسطوره های بازنشسته تنیس همگان بر این باورند که ژوکوویچ در تعداد گرند اسلم از فدرر و نادال پیشی خواهد گرفت، آندره آغاسی، اسطوره ایرانی - آمریکایی تنیس که بکسال و نیم (۲۰۱۷-۱۸) به طور رایگان مربی ژوکوویچ بود، روزی در کمال احتیاط‌ گفت که "معیار بهترین بازیکن تنیس به داشتن بیشترین قهرمانی در گرند اسلم نیست". کسی که تورنمنت های بزرگ تنیس را با جدیت و اشتیاق دنبال می کند، می فهمد که بخش پنهان سخن آغاسی چه بود! اجازه دهید یک مثال بیاورم:
گویی همواره "دستی" در کار است که اگر مثلا شرایط جوی در طول مسابقه تغییر کند، ژوکوویچ باید در بدترین شرایط جوی آن روز مسابقه دهد. مثلا، در داغ ترین ساعت نیمروز - چشم های او به واسطه داشتن لنز به شدت به آفتاب حساس است و گاه گویی چشم بسته ضربه می زند. یا در مرطوب ترین ساعت روز، مثل مسابقات نیمه نهایی ۲۰۱۴ در آمریکا (گرند اسلم) که رطوبت در سطح زمین بازی ۱۰۰% بود و حریف ژاپنی او "کی نیشیکوری" که به آن هوا عادت داشت، در کمال ناباوری او را به آسانی برد و او از راه یافتن به فینال باز ماند. بازی راجر فدرر بعد از او انجام شد، زمانی که رطوبت هوا در اثر بارش شدید باران به ۲۰% رسید. یا در مسابقات اوپن فرانسه امسال (گرند اسلم)، در حالی که تمام مسابقات پیش از نیمه نهایی ژوکوویچ در داغ ترین ساعت نیمروز و مسابقات فدرر و نادال در ساعت خنگ روز برنامه ریزی و انجام شدند، آن مسابقه در ساعت ۴-۵ عصر و بعد از مسابقه فدرر- نادال انجام شد، زمانی که سرعت باد در زمین به ۹۰ کیلومتر در ساعت رسید. حریف ژوکوویچ، "دومینیک تیم" اتریشی، او را در پنج ست برد.آن شرایط جوی به نفع تیم بود که ضرباتش قدرتی است و باد را می شکافد و نیرویش را خنثی می‌کند؛ مهندسی و سبک بازی ژوکوویچ اما عموما مبتنی بر ضربات ظریف و دقیق و نزدیک به خط پایه است. ژوکوویچ چند بار اعتراض کرد و داور اصلی گفت فقط در صورت بارش باران بازی را متوقف می کتد. دو سه بار باران آمد و عاقبت بازی به روز بعد کشید. حال نگرانی برای هر دو بازیکن این بود که حتی در صورت پیروزی، به خاطر خستگی شانسی در فینال ندارند. بخت با نادال بود که پس از شکست فدرر، یک روز تمام استراحت کرد. ژوکوویچ با وجود مقاومت زیاد، به صورت میلیمتری از دومینیک تیم باخت، و تیم نیز در فینال به آسانی مغلوب نادال شد. اما مشکل فقط شرایط جوی نیست. از بین این سه غول تنیس، ژوکوویچ باید حریفهای دیگر نیز بجنگد. این می تواند صداهای مزاحم تماشاگران "حرفه ای" باشد یا جنگ روانی مدیا پیش از رفتن او به زمین بازی باشد یا مسایل غیرقابل پیش بینی دیگر. ماریا شاراپووا، تنیس باز محبوب روس، روزی گفت "مسابقه تنیس به میزان زیادی به توانایی ذهنی و روحی بازیکن متکی است".   
با این همه، آندره آغاسی تنها اسطوره زنده نیست که می گوید "اگر من بخواهم یک نفر را به عنوان بهترین تنیس باز تاریخ معرفی کنم، آن ژوکوویچ است"! و او بی جهت نمی گوید. ژوکوویچ در ۴۷ بار مصاف با فدرر، ۲۵ به ۲۲ جلو است‌. در ۵۴ مسابقه برگزار شده بین او و نادال نیز، ۲۸ بار او برد، ۲۶ بار نادال. ژوکوویچ اولین تنیس باز تاریخ است که در تمامی مسابقات مسترز (استادان) که ۹ بار در سال است، قهرمان شده است. در عصر مسابقات ازاد (دهه ۱۹۷۰ به بعد)، ژوکوویچ تنها بازیکنی است که ۴ گرند اسلم سالانه را پشت سر هم برد و بار دیگر سه گرند اسلم را پشت سر هم برد و اگر آن شرایط جوی توفانی ذکر شده در جام فرانسه (رولان گاروس) را در ژوئن ۲۰۱۹ نبود، در واقع برای دومین بار چهار گرند اسلم را پشت سر هم برده بود.
پس چرا ژوکوویچ به قدر فدرر و نادال محبوبیت ندارد؟ تقریباً بی استثنا در هر مسابقه ای شمار طرفداران حریفِ ژوکوویچ، در میادن ورزشی بر طرفداران او می چربد. و همه می دانتد که خود ژوکوویچ نیز با وجود قابلیت های استثنایی اش، از این معضل رنج می برد.
مفسران بزرگ تنیس دایم در این باره بحث می کنند و گاه از کمبود محبوبیت او ابراز نگرانی می کنند. اما کسی جرات بازگویی حقیقت پنهان را که نیمی از آن و به صورت تلویحی توسط آندره آغاسی گفته شده، ندارد. شاید مشکل اصلی زبان به نسبت سرخ و روحیه به نسبت رادیکال او نسبت به امور عیرعادلانه است. اگر مساله مورد بحث را به این چهار بازیکن برتر امروز (فدرر، نادال، ژوکوویچ و اندی موری) محدود کنیم، ژوکوویچ همانتد فدرر و نادال محافظه‌کار نیست که هیچگاه در حوزه "سیاست" پای نمی گذارند و همگامی آشکار با فضای غالب رسانه ای دارند. یا مثل اندی موری نیست که بیش از حد با جو حاکم رسانه ای همراه می شود. بگذارید به نمونه ای عملی اشاره کنم.
در ۲۰۱۶، وقتی ماریا شاراپووا، سفیر نیکوکاری سازمان ملل متحد، به اتهام واهی استفاده از دوپینگ یک سال و نیم از شرکت در مسابقات محروم شد، صدایی از فدرر و نادال در دفاع از او بلند نشد. اندی موری اما در مصاحبه با بی بی سی، پا را از تصمیم فدراسیون جهانی تنیس هم فراتر گذاشت و خواهان مجازات شدیدتر شد. کسانی چون موری از جمله بین زنان تنیس باز نیز بودند که محرومیت مادام العمر شاراپوو و پس گرفتن مدالهایش از جمله المپیک را مطرح کردند. در این اثنا، بی بی سی در مقاله ای تحت عنوان "هیچکس برای شاراپووا نمی گرید"، چهره ای در حد تبهکاری حرفه ی از شاراپووا ساخت.
شاراپووا به دلیل نارسائی قلبی از ده سالگی دارویی به نام ملودونیوم مصرف می کرد و فدراسیون جهانی تنیس از این امر مطلع بود. در ژانویه ۲۰۱۶، در آستانه مسابقات ازاد استرالیا (گرند اسلم)، فدراسیون جهانی تنیس طی ارسال ایمیل به بازیکنان، نام دارویی را به عنوان ماده دوپینگی اعلام کرد که ملودونیوم جزیی از ترکیبات آن بود. بعدها شاراپووا در دادگاه گفت که از محتوای ایمیل بی خبر بود، با این استدلال که آن ایمیل حاوی لینک (پیوند) های متعدد و تو در تو بود و او حوصله بازکردن و مطالعه محتوای ایمیل را نداشت. با اینکه بر دادگاه ثابت شد که مصرف دارو تعمدی نبود، تصمیم به محرومیت او گرفت، محرومیتی که به واسطه طولانی بودن او را حتی پس از بازگشت به فعالیت در تنیس عملا از صحنه تنیس محو کرد، زیرا دیگر در هیچ مسابقه مهمی پیروز نشد. در این بین تنها یک تن بود که "برای شاراپووا گریست"، و آن ژوکوویچ بود که اعلام کرد "من هم هیچگاه اینگونه ایمیل ها را مطالعه نمی‌کنم؛ اگر فدراسیون جهانی واقعا به فکر سلامت تنیس است، بهتر بود به جای پیچیده کردن مساله، طی ایمیلی کوتاه به خود بازیکنان یا مربیان آنان مستقیماً اعلام می کرد که مصرف فلان دارو از این پس ممنوع شده است." به خاطر در افتادن با فدراسیون تنیس و مقابله با غوغای رسانه ای،‌ ژوکوویچ تاوان سختی داد و تمام رسانه ها را برای نزدیک به یک سال علیه خود بسیج کرد. بودند حتی سلبریتی های بزرگ در تنیس که او را به دلیل داشتن ذهنیت "شرقی"، فاقد قدرت کافی برای درک "ارزشهای غربی" معرفی کردند. این در حالی است که بوریس بکر، اسطوره آلمانی تنیس که دو سالی مربی ژوکوویچ بود، در مصاحبه ای گفت "ژوکوویچ نه تنها یک تنیس باز استثنایی است، بلکه به عنوان یک شخص خارج از جهان تنیس، جوانی بسیار مهربان، دلسوز، منصف و اهل یاری است. افزون بر این، او اهل مطالعه است و شما می توانید با او در هر زمینه ای به خصوص سیاست و تاریخ صحبت کنید".
ژوکوویچ در مصاحبه ها به شکلی ماهرانه و "دیپلماتیک"، بی آنکه بهانه دهد که او را متهم به "کار سیاسی" (چیزی عملاً ممتوعه در دنیای ورزش) بکنند، گه گاه در مورد جنگ علیه کشور خود (یوگسلاوی سابق) و بمبارانهای شبانه روزی شهرها به ویژه بلگراد، زداگاه او، سخن می گوید، زمانی که خود ۵ یا ۶ ساله بود و زیر همان بمبارانها به تمرین تنیس می رفت. او دائم میادین ورزشی را نماد صلح بین انسانها معرفی می کند. جان مکنرو، از اسطوره های آمریکایی در تنیس بارها گفت که "ژوکوویچ بعد از بازنشستگی باید وارد سیاست شود، او هر زمان اراده کند، می تواند با شکست قاطع هر رقیبی، رییس جمهور صربستان شود". ژوکوویچ سالهاست که رییس (پرزیدنت) شورای تنیس بازان جهان است و به جز رقبای بزرگ او که همراه با رسانه ها گاه وی را متهم به "سیاسی کاری" در آن شورا می کنند، اغلب تنیس بازان با او همراه هستند.
توانایی استثنایی دیگر ژوکوویچ در فراگیری زبانهای خارجی است. او به شش زبان صحبت می کند. خوان موناکو تنیس باز آرژانتینی زمانی گفت که "ژوکوویچ فقط در تنیس نیست که می خواهد از همه سرتر باشد؛ در فراگیری زبانهای خارجه و کاربرد آنها نیز می خواهد بی رقیب باشد". ژوکوویچ مثل دانشگاهیان سخن می گوید.   
با اینکه از هر بازیکنی دیگر در تنیس جوایز نقدی برده است (بیش از ۱۳۰ میلیون دلار)، می گوید سالهاست که دیگر برای پول مسابقه نمی دهد، بلکه عناوین قهرمانی و خود ورزش و تندرستی اش (او گیاهخوار است) برای او اهمیت درجه اول دارد. "بنیاد خیریه نواک ژوکوویچ" که همسرش یلنا مدیریت آن را بر عهده دارد، هزینه های آموزشی ۱۵% از کودکان پیش دبستانی صربستان را زیر پوشش دارد، انجمنی که خود او میلیونها دلار صرف آن کرده است.‌
فردا یکشنبه، ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۹، ساعت دو بعد از ظهر به وقت لندن، نواک ژوکوویچ برای مسابقه فینال ویمبلدون (گرند اسلم)، به مصاف راجر فدرر می رود. در این تورنمنت که دستکم به واسطه قدمت ۱۵۰ ساله اش آن را با پرستیژترین میدان مسابقات تنیس می دانند، اولی چهار بار و دومی هشت بار قهرمان شده اند.

A. Golestani
Khosro_bristol@yahoo.co.uk


اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Facebook
    Delicious delicious     Twitter twitter     دنباله donbaleh     Google google     Yahoo yahoo     بالاترین balatarin


چاپ کن

نظرات (۰)

نظر شما

اصل مطلب

بازگشت به صفحه نخست