اشکال در گام اول انتخابات
محمدحسن علیپور
اخبار روز:
www.iran-chabar.de
شنبه
۱۹ خرداد ۱٣٨۶ -
۹ ژوئن ۲۰۰۷
انتخابات در ایران طی سال های اخیر به گونه یی متفاوت سوالات و ابهامات متعددی را در پی داشته است. جالب است که پرسش ها و ابهامات و اعتراض ها در مورد سلامتی و آزادی انتخابات به عنوان دو معیار فراکشوری و دموکراتیک از سوی افراد و گروه های داخلی یعنی اصلاح طلبان و محافظه کاران طرح شده است و گروه های اپوزیسیون به علت عدم امکان شرکت در انتخابات انتقادها و اعتراض های شان نیز معطوف به اعتراض گروه های داخلی بوده است. به عنوان مثال اعتراض هاشمی رفسنجانی، کروبی و خاتمی نسبت به انتخابات ریاست جمهوری نهم آن قدر آشکار، گسترده و فراگیر بود که درستی و سلامت انتخابات را زیر سوال برد. بنابر این اعتراض سایر افراد و گروه ها نسبت به چگونگی برگزاری این انتخابات را تحت الشعاع خود قرار داد. در مورد انتخابات مجلس هشتم که با اعلام برگزاری آن در روز ۲۴ اسفندماه سال جاری با موجی از اعتراض گروه های سیاسی داخلی نیز آغاز شده است، وضع به همین گونه است، با این تفاوت که این اعتراض ها با تعیین زمان برگزاری انتخابات آغاز شده است. از هم اکنون قابل پیش بینی است که از سویی به علت اهمیت و جایگاه مجلس در ساختار سیاسی ایران و تاثیرگذار بودن آن در توازن و تعادل قدرت به خصوص بررسی و تصویب طرح ها و لوایح و نظارت بر سایر نهادها و ارگان ها و از دیگر سو یکدست بودن حکومت در دوره مجلس هفتم و پیامدهای داخلی و خارجی این مساله برای کشور از نظر برنامه های سیاسی، اقتصادی، دیپلماسی، هسته یی و امنیتی، حساسیت نسبت به انتخابات هشتم مجلس رو به فزونی است.در مورد زمان برگزاری انتخابات که روز ۲۴ اسفند سال جاری تعیین شده، سوالات و ابهامات زیادی مطرح شده است از جمله اینکه چرا شورای نگهبان با برگزاری انتخابات برای فروردین ٨۶ مخالفت کرده است. آیا اگر انتخابات سه هفته بعد از ۲۴ اسفند برگزار شود، کشور بدون مجلس می ماند و در نتیجه اصل ۶٣ قانون اساسی نقض می شود؟(۱) یا اینکه هدف از تعیین روز ۲۴ اسفند برای برگزاری انتخابات به دلیل اینکه براساس یک عرف تقویمی و سنت دیرینه ایرانی از همین تاریخ که آخرین جمعه سال هم هست و اغلب ایرانی ها در تدارک مسافرت و آمادگی برای تعطیلات پایان سال هستند، موجب کاهش مشارکت و بی اهمیت بودن نسبت به انتخابات و در نتیجه برگزاری انتخاباتی به دور از نظارت افکار عمومی است و عملاً امکان رصد کردن انتخابات و شنیدن صدای منتقدان و معترضان نسبت به انتخابات فراهم نیست و ده ها سوال و ابهام دیگر.
اما در این میان به نظر نگارنده نکته مهم در مورد برگزاری انتخابات در ایران نادیده گرفته شدن نقش احزاب در مراحل مختلف برگزاری انتخابات است.دلیل آن البته این است که به روال گذشته انتخاباتی با روش و کارکرد پوپولیستی و پرحباب برگزار شود. در چنین رویکردی هم اصل آزادی و سلامتی انتخابات کم رنگ است و هم به بهره برداری هیجانی و تبلیغاتی انتخاباتی برای مصرف خارجی توجه بیشتری می شود. واقعیت این است که در انتخابات در کشورهای دموکراتیک به اصول و معیارهایی که تضمین کننده انتخابات آزاد و منصفانه است توجه می شود و این اصول اغلب مشترک و پذیرفته شده هستند. به عنوان مثال آیا می توان برای برگزاری انتخابات تاریخی را تعیین کرد که امکان نظارت مدنی گروه ها و احزاب را (که در ایران به صورت حداقل و محدود پذیرفته شده اند) نادیده گرفت؟ آیا از ابتدا چنین انتخاباتی با دیده شک و تردید نگریسته نخواهد شد؟ آیا نظارت دولتی بر انتخابات که حداقل در دوره هفتم مجلس و دوره نهم ریاست جمهوری مشکلات و دخالت های آشکاری را در پی داشت تکرارپذیر نیست؟ اساساً چرا درباره نظارت احزاب و نهادهای غیردولتی که در انتخابات آزاد و دموکراتیک پذیرفته شده است، در نظام انتخاباتی ما نسبت به آن تا این حد بی توجهی می شود؟ به نظر می رسد حداقل اهمیت و توجه به برگزاری سالم انتخابات این است که نظر احزاب و گروه های رسمی سیاسی درباره تاریخ برگزاری انتخابات خواسته شود و امکان نظارت و حضور نمایندگان آنها بر سر صندوق های رای در روز برگزاری انتخابات و شمارش رای صندوق ها و... فراهم باشد.
در چنین شرایطی است که خانه احزاب به عنوان نهادی مدنی که همه احزاب اصلاح طلب و محافظه کار حکومت در آنجا عضویت دارند باید چنین خواسته یی را طرح و مورد تاکید قرار دهند.
خانه احزاب با دخالت در اولین گام از روند انتخابات (تاریخ برگزاری) زمینه دخالت و نظارت مدنی احزاب را به منظور انتخابات آزاد و منصفانه و عادلانه فراهم کرده و به تدریج موجب می شود که حکومت نقش نظارتی احزاب را در قوانین انتخاباتی اجرایی کند.
______________________________________
۱. اصل ۶٣: دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی چهار سال است. انتخابات هر دوره باید پیش از پایان دوره قبل برگزار شود به طوری که کشور در هیچ زمانی بدون مجلس نباشد.
http://alipour-m.blogfa.com
|