• سند حاضر از طرف کمیسیون تدوین اسناد پایه ای برای تصویب به کنگره ی دوازدهم سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریـت) ارائه شده است. در این سند دیدگاه های کلان این سازمان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۲۴ فروردين ۱٣۹۰ -  ۱٣ آوريل ۲۰۱۱

بخشی از سند "سیما، ارزش‏ها و نگاه سازمان فدائیان خلق ایران ( اکثریت)" چند هفته قبل منتشر شد. اکنون متن کامل آن انتشار می‏یابد.
کمسیون تدوین اسناد پایه‏ای سازمان پیشنهادها و نقدهای دریافتی از درون و بیرون سازمان پیرامون متن انتشار یافته را مورد توجه و بررسی قرار داد و تغییراتی در آن وارد نمود و مطالبی را به آن اضافه کرد. در نقدهای صورت گرفته نسبت به بخش اول سند، به کمبود برخی موضوعات در سند اشاره شده بود. کمیسیون در کار مجدد این کمبودها را برطرف کرده است. ولی لازم به تذکر است که این سند در پیشانی برنامه سازمان خواهد آمد. در برنامه به مسائلی نظیر "ملی ـ قومی" به طور مفصل پرداخته شده است و لذا احتیاجی به تکرار آن‏ها در این سند وجود نداشت. برنامه در کنگره یازده سازمان مورد بحث و گفتگو قرار گرفته و کلیات آن تصویب شده است.
کمیسیون تدوین اسناد پایه‏ای سازمان
۱۲ آوریل ۲۰۱۱


سند پیشنهادی کمیسیون تدوین اسناد پایه‏ای به کنگره دوازدهم سازمان
سیما، ارزش‏ها و نگاه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)

سازمان‌ فداییان‌ خلق‌ ایران‌ (اکثریت‌)، مدافع صلح، آزادی، دمکراسی، حقوق بشر، عدالت اجتماعی، برابری، همبستگی اجتماعی، برابر حقوقی زن و مرد، توسعه، حفظ محیط زیست، توزیع دمکراتیک قدرت، ثروت، فرصت‏ها و اطلاعات است و برای فراهم آوردن شرایط زندگی انسانی برای همه شهروندان ایران و گذر تدریجی از سرمایه‏داری به سوسیالیسم دمکراتیک مبارزه می‏کند. سازمان ما بر تامین هماهنگی و توازن میان آزادی، برابری، دمکراسی، توسعه و حفظ محیط زیست تاکید دارد. ما مخالف تبعیض طبقاتی، جنسیتی، ملی ـ قومی، نژادی‌ و مذهبی‌ هستیم و علیه آن‏ها مبارزه‌ می‌کنیم.

زیستگاه و میدان عمل اجتماعی ما، جهان سرمایه داری و جامعه سرمایه‮داری ایران است که در آن مبارزه طبقاتی امری است عینی‌ و واقعی‌. ما در مبارزه‌ای‌ که‌ هم‌ اکنون‌ در نظام‌ سرمایه‌داری‌ جهانی‌ میان‌ کار و سرمایه‌ در جریان‌ است‌، در جانب‌ کار قرار داریم‌. دفاع‌ از حقوق صنفی و سیاسی و مطالبات کارگران‌ و زحمتکشان و خواسته‏های دمکراتیک طبقه متوسط جدید جانمایه برنامه ما است. ما خود را سازمان چپ دمکرات و سوسیالیست می‏دانیم.

ما جنبش‌های‌ جدید اجتماعی دارای خصلت‏های دمکراتیک و ترقی‏خواهانه‌ (جنبش‌های‌ صلح، فمینیستی‌، زیست‌ محیطی‌، دمکراتیک، ضدسلاح‏های هسته‏ای، حقوق بشر، حفظ هویت و جنبش‏های اجتماعی فراملی.....) را پدیده‏ دگرگونساز و عرصه مناسب برای حضور و شرکت فعال انسان‏ها و گروه‏های مختلف اجتماعی در حیات سیاسی و اجتماعی می‏دانیم و در جانب آن‏ها قرار داریم.

ما مدافع‌ منافع ملی و همبستگی‌ جهانی‌ هستیم، علیه سلطه‌طلبی‌ کشورهای‌ قدرتمند جهانی و جهانی‏سازی تحت رهبری بازار مالی بین المللی و شرکت‏های فراملی مبارزه می‏کنیم و در روند جهانی شدن خود را جزو صفوف مبارزان آزادیخواه و عدالت‏پژوه برای ساختن "جهانی دیگر" می‏دانیم.

‌‌آزادی
آزادی‌ فردی و حقوق‌ بشر آماج‏های‌ مقدم‌ برنامه سازمان‌ ما هستند. از نظر ما همه مردم‌ در اندیشه‌ و اعتقاد ـ اعم‌ از اعتقاد سیاسی‌، فلسفی‌، مذهبی‌، علمی‌ و غیره‌ ـ در بیان‌‌، نوشتن‌ و دفاع‌ از اندیشه‌ها و باورهای‌ خود آزاد هستند. ما از حوزه عمومی و جامعه مدنی در برابر اقتدار دولت، از حکومت قانون، دولت مشروط، منتخب و مقید به حقوق بشر و از عدم دخالت دولت در زندگی خصوصی دفاع می‏کنیم.

ما بر اجتماعی بودن انسان تاکید داریم و مطلق کردن فرد و فردگرائی را به معنی تهی کردن انسان از خصلت اجتماعی و ثانوی و فرعی شمردن جامعه تلقی می‮کنیم. مطلق کردن جمع‏ به معنی تنزل فرد در حد جزء و تابع محض جمع، سلب شخصیت آن، نفی گوناگونی و تفاوت اندیشه‏ها و تمایلات انسانی، کم بهاء دادن به حقوق و آزادی‏های فردی و نافی رشد آزاد انسان‏ها است. ما به عنوان جریان چپ، بر هماهنگی موزون و متعادل میان جامعه و فرد در راستای رشد آزادانه انسان و جامعه تاکید داریم.

برابری
برابری و به طور مشخص عدالت اجتماعی، شاخص‏ترین ارزش نیروی چپ به حساب می آید. ما در راستای برابری، بر توزیع قدرت، ثروت، فرصت‏ها و اطلاعات تاکید داریم. تنظیم سیستم مالیاتی مناسب، یکی از ابزارهای پایه‏ای بازتوزیع ثروت به حساب می‏آید.

لازم است بین برابری و آزادی پیوند تنگاتنگ ایجاد گردد. از نظر ما لیبرالیسم اقتصادی، نئولیبرالیسم و نئوکنسرواتیسم به تشدید نابرابری و شکاف طبقاتی منجر گشته و کم بها دادن به آزادی و مطلق کردن برابری، زمینه را برای حکومت‏های استبدادی، توتالیتر و پوپولیسم باز می‏کند.

برابری، بدون‌ تامین‌ برابر حقوقی‌ زن‌ و مرد مفهومی‌ ندارد. سازمان ما در راه تحقق برابری از جمله برابرحقوقی زن و مرد مبارزه می‏کند.

از میان برداشتن هر گونه نابرابری ملی ـ قومی از جمله شروط ضرور گذار به دموکراسی و توسعه است. تامین یکپارچگی کشور و همبستگی بین مردم، در گرو تامین و تضمین برابر حقوقی همه مولفه‏های ملی ـ قومی تشکیل دهنده آن است.

دمکراسی
ما دمکراسی را مناسب‏ترین ساختار سیاسی، راه و شیوه سامان دادن به جامعه و شیوه اداره امور زندگی و جامعه بشری در عرصه‏های گوناگون می‮دانیم و آنرا الگوئی مناسبت‏ برای ساختار سیاسی و اداره کشورها می‏شناسیم. دمکراسی، محصول قرن‏ها تلاش فکری و عملی بشر و بیش از همه حاصل جنبش‏های آزادیخواهانه، روشنگرانه و مبارزات کارگران، زنان و روشنفکران است. سازمان‌ ما مخالف هر گونه استبداد و دیکتاتوری است، حاکمیت‌ و قدرت‌ را ناشی‌ از اراده مردم‌ می‌داند و به‌ دمکراسی بر پایه رای‌ و انتخاب‌ آزادانه مردم‌ در تعیین‌ دولت‌، به‌ محدودیت‌ زمانی‌ قدرت‌، به‌ تناوب‌ و انتقال‌ قانونی‌ و مسالمت‌آمیز آن‌، به‌ حزبیت‌ و نظام‌ چندحزبی‌ پایبند است.

ما خواهان دمکراتیزه شدن مناسبات جهانی میان ملل و دولت‏ها، جهانی شدن دمکراسی و خواهان گسترش و ژرفش دمکراسی‏ نمایندگی در جهت دمکراسی مشارکتی، مستقیم و اجتماعی هستیم. ما مدافع دمکراتیزاسیون نهادهای جامعه و روابط میان آن‌ها بوده و برگذار جامعه توده‏ای به جامعه مدنی و بر شکل گیری نهادهای مدنی و تقویت حوزه عمومی تاکید داریم. ما جامعه مدنی را نه به عنوان ابزار جامعه سیاسی برای کسب قدرت، بلکه بمثابه یکی از مولفه‏های اصلی برپا دارنده و استحکام بخش دمکراسی و عامل قوام بخشیدن به نیروی دفاع جامعه از خود در مقابل دولت و قدرت‏های اقتدارگرای ملی و فراملی می‏دانیم.

از نظر ما سازمانیابی دمکراتیک جامعه، تشکل‏یابی طبقات و گروه‏های مختلف اجتماعی، شکل گیری سازمان‌های غیردولتی و تشکل‏های مستقل صنفی، فرهنگی و هنری توسط شهروندان برای سازمان‌دهی امور زندگی و کار مبارزه مدنی مردم، احقاق حقوق شهروندی، اعمال فشار به دولت برای تأمین مطالبات گروه‌های مختلف اجتماعی، برای رشد فرهنگ دمکراتیک، دمکراتیزه کردن جامعه و مشارکت در اداره امور کشور، امری است ضرور.

صلح
صلح‌ در مقیاس‌ ملی‌ و بین‌المللی‌ خواست‌ بزرگ‌ انسان‏ها و لازمه فراهم آوردن شرایط زندگی انسانی برای همه شهروندان است‌. ما مخالف مسابقات تسلیحاتی هستیم، از خلع سلاح اتمی در سطح جهان و در منطقه خاورمیانه و از تلاش جهانی برای تامین صلح حمایت می‏کنیم و بر گفتگو و مذاکره برای حل مناقشات و اختلافات بین کشورها تاکید داریم.

تجدد، سکولاریسم و توسعه
عقب‌ماندگی‌ و سنت‌گرایی،‌ زمینه‌ساز استبداد سیاسی‌، خرافه‏پرستی، تاریک‏اندیشی و فلاکت‌ مردم‌ است، ما مدافع تجدد و نوسازی همه جانبه و همگون فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مبتنی بر آزادی، دمکراسی، سکولاریسم، عدالت اجتماعی و حفظ محیط زیست هستیم و معتقدیم‌ پیکار برای‌ آزادی و برابری‌ در پیوند تنگاتنگ‌ با مبارزه‌ برای‌ نوسازی‌ فرهنگی‌، اجتماعی‌ و اقتصادی‌ قرار دارد. ما مدافع‌ جدایی‌ دین‌ از دولت‌ و مخالف دولت ایدئولوژیک هستیم‌.

دستیابی به جامعه مدرن و تحقق ارزش‏های برشمرده در گرو غلبه بر توسعه نیافتگی و گذر به جامعه پیشرفته است. ما بر توسعه پایدار و انسانی تاکید داریم.

محیط زیست
بر اثر رشد انفجارگونه جمعیت‌، رشد کنترل ‌نشده شهرها و صنعت‌ و بهره‌برداری‌ غارتگرانه‌ تولید سرمایه‌داری‌ از منابع‌ طبیعی، استفاده از انرژی فسیلی، الگوی مصرفی موجود، شرایط‌ حیات‌ در کره زمین‌ مورد مخاطره جدی‌ قرار گرفته‌ است‌. در حالیکه جهان و منابع موجود در آن، به نسل های آینده هم تعلق دارد. لازم است بهره‌برداری‌ غارتگرانه‌ از منابع‌ طبیعی‌‌ و تخریب‌ محیط‌ زیست‌ متوقف‌ شود، روش‌ تولید و مصرف‌ تغییر یابد و تکنولوژی‌ سازگار با طبیعت‌ و سرمایه‏گذاری در منابع انرژی پاک مثل باد، افتاب و امواج دریاها مورد استفاده‌ قرار گیرد و از انتقال‌ فعالیت‌ها و فرآورده‌های‌ مضر برای‌ محیط‌ زیست‌ به‌ کشورهای‌ در حال‌ رشد جلوگیری‌ شود.

سرمایه‏داری
سرمایهداری در مقایسه با قرن نوزدهم برای تداوم حیات و رشد خود، پذیرای تنظیم کننده‏های مختلف اجتماعی و سیاسی شده است. این امر از یکسو براثر رشد سرمایه‏داری، تولید انبوه، نیاز به بازارهای جدید برای تولیدات سرمایه‏داری و کاربست تکنولوژی پیشرفته و از سوی دیگر در پرتو مبارزه جنبش سوسیالیستی و کارگری، جنبش‏های دمکراتیک، مبارزات استقلال طلبانه، جنبش زنان و چالش اندیشمندان عملی شده است.

نظام سرمایهداری نظامی بحرانزا است و نمیتواند فراز و نشیبها و گسستهای اجتناب‏ناپذیر در روند انباشت سرمایه را از میان بردارد. سرمایه‏داری انعطاف‏پذیرترین، تطابق پذیرترین و جان سخت‏ترین شیوه تولیدی است که در تاریخ بشری پدید آمده است و پویائی‏اش تا کنون به آن اجازه داده است تا بحران‏ها را پشت سر بگذارد. دخالت دولت در اقتصاد یکی از راهحلهای عمده غلبه بر بحران‏ها بوده است.

با وجود اینکه چهره سرمایه‏داری در مقایسه با قرن نوزدهم تغییر کرده است، اما هم‏چنان شکاف میان کار و سرمایه و تعارض اساسی میان اجتماعی بودن تولید و تصرف خصوصی ارزش مازاد عملکرد دارد و ساختارها و سازکارهای اصلی آن هم‏چون استثمار انسان از انسان، ارتش بی‏شمار بیکاران، تمرکز ثروت و سرمایه در سطح کشورها و جهان در دست اقلیتی کوچک، چیرگی بر کشورهای پیرامونی و غارتگری آن‏ها پابرجا هستند. در چند دهه گذشته، سرمایه‏داری برای درهم شکستن نیروی کارگران متشکل، گسترش دامنه خصوصی‏سازی و پس گرفتن دستآوردهای جنبش کارگری، کاهش خدمات عمومی و برنامه‏های رفاهی گام برداشته است که به تشدید نابرابری در سطح جامعه انجامیده است. سرمایه‏داری با گسترش نابرابری‏های اجتماعی در عرصه جهانی و ملی، بهره‌برداری‌ غارتگرانه‌ از منابع‌ طبیعی، تولید و انباشت عظیم سلاح‏های مخرب و با ایجاد نظام بین‏المللی متکی بر قدرت نظامی و سرمایه مالی و گسترش مصرف‏گرائی، شرایط‌ زندگی حیات‌ در کره زمین‌ را به مخاطره افکنده است. سرمایه‏داری قادر به و خواهان ایجاد هماهنگی و توازن بین آزادی، برابری، دمکراسی، رشد اقتصادی، حفظ محیط زیست و صلح درجهت تامین زندگی مطلوب و مناسب شان و حرمت انسان برای همه انسانها نیست.

ما مخالف و ناقد سرمایه‏داری هستیم و براین باوریم که نمی‏توان سرمایه‏داری را آخرین فرماسیون اقتصادی ـ اجتماعی تلقی کرد. تاریخ پایان نیافته است و تلاش بشریت برای دست‏یابی به جامعه مطلوب ادامه دارد.

به نظر ما، بازار و سرمایه‏داری هم‏ذات نیستند و الغای بازار به معنی گذر به سوسیالیسم نیست. خطا است که دو شکل اقتصادی یعنی بازار و برنامه را به شکل‏بندی تاریخی نسبت دهیم و گذر از بازار به برنامه را به مثابه گذر از سرمایه‏داری به سوسیالیسم بدانیم. تجربه نشان داده است که برنامه‏ریزی متمرکز در اقتصاد پیشرفته و با تنوع محصولات و نیازهای انسانی، از کارآمدی برخوردار نیست و به عامل بازدارنده رشد اقتصادی و نوآوری تبدیل می‏شود، هزینه‏های گزافی را بر اقتصاد تحمیل می‏کند و امکان پویائی اقتصادی را از بین می‏برد. اقتصاد بدون نوآوری و پویائی، دچار رکود می‏گردد. اما بازار هم بدون کنترل اجتماعی به ویرانگری می‏انجامد و با تراکم ثروت در دست لایه نازکی از جامعه، زندگی گروه‏های وسیعی از مردم را به فلاکت سوق می‏دهد. سپردن سرنوشت جامعه به دست نامرئی بازار به مثابه تنها تنظیم‏کننده اقتصاد، دور از عقلانیت است. اقتصاد بازار کنترل نشده، یک فاجعه است و لازم است عنان گسیختگی بازار مهار گردد. اقتصاد عقلائی با نوعی ترکیب بازار و برنامه و نظارت دمکراتیک در ابعاد اقتصاد خرد و کلان همراه است.

سوسیالیسم دمکراتیک
"سوسیالیسم قرن بیستم" با وجود دستآوردهای گرانبار و تاثیرات آن بر تحولات جهانی، به دلایل مختلف از جمله نگرش اقتصاد محور و طبقاتی دیدن انسان و تمام امور زندگی، عدم درک اهمیت و جایگاه آزادی‏های فردی و اجتماعی و دمکراسی، عدم درک ضرورت ایجاد پیوند بین آزادی، دمکراسی و برابری، نتوانست به جامعه مطلوب راه یابد و از این‏رو دولت توتالیتری و "سوسیالیسم دولتی و دستوری" به جای سوسیالیسم دمکراتیک شکل گرفت. این تجربه تاریخی، در ارائه الگوی سوسیالیسم دمکراتیک ناکام ماند و "سوسیالیسم دولتی و دستوری" پس از گذشت هفت دهه از حیات خود، فروپاشید. ناکامی این تجربه به معنی پایان مبارزه طبقاتی و مرگ آرمان‏ها، جاودانگی نظام سرمایه‏داری و بی‏حاصل بودن تلاش سترگ انسان‏ها برای رفع نابرابری‏ها و ساختن جامعه دمکراتیک مبتنی بر آزادی، عدالت، همبستگی انسان‏ها، صلح و حفط محیط زیست نیست.

به باور ما سوسیالیسم نه امر اجتناب‏ناپذیر و حتمی، بلکه امری است ارادی و آگاهانه که لازم است آن را از حیطه ضرورت تاریخی به عرصه فعالیت آزادانه انسان برای دستیابی به جامعه مطلوب برکشید. سوسیالیسم به مثابه یک فرایند آگاهانه نه از طریق انقلاب سوسیالیستی، بلکه با معماری اجتماعی سنجیده و تدریجی بر زمینه های ضرور تاریخاً فراهم آمده و با ایجاد و گسترش ارزش‏های سوسیالیستی و مشارکت دمکراتیک و آزادانه نیروهای ذینفع در تحول سوسیالیستی و در سایه فرهنگ و تکنولوژی پیشرفته شکل می‏گیرد. به نظر ما میان افول سرمایه‏داری و سوسیالیسم خط فاصل مشخص و بارزی وجود ندارد. سوسیالیسم همانند سرمایه‏داری در دوران تکوین خود نه به طور ناگهانی بلکه به تدریج تبارز یافته و ارزش‏های آن شکل می‏گیرد. دولت، احزاب چپ و شبکه‏های اجتماعی در تسریع و سمت‏دادن به این فرآیند نقش بازی می‏کنند.

سوسیالیسم به طور کلی با رابطه آمرانه و اقتدارگرایانه منافات دارد و بدون دمکراسی شدنی نیست. سوسیالیسم با دمکراسی در پیوند تنگاتنگ قرار دارد. سوسیالیسم صرفا به معنی سازماندهی اجتماعی نیست بلکه سازماندهی دمکراتیک جامعه نیز است.

ما به سوسیالیسمی دمکراتیک به عنوان جامعه‌ای‌ بر پایه دمکراسی اجتماعی و مشارکتی، ژرفش و گسترش پیوسته دمکراسی‌ و حداکثر مشارکت‌ مردم‌ در اداره جامعه و در تصمیم‏گیری‏های اقتصادی، جامعه‏ای با سازماندهی دمکراتیک اقتصاد و توزیع قدرت، ثروت، فرصت‏ها و اطلاعات برای همگان، جامعه‌ای‌ همبسته‌، آشتی‌جو و جامعه‏ای که در آن تکامل آزاد هر فرد شرط تکامل آزاد همگان است، باورمندیم. از نظر ما سوسیالیسم دمکراتیک تبلور هماهنگ و هم‏پیوند ارزش‏ها و خواست‏های آزادی، برابری، دمکراسی، رشد اقتصادی، حفظ محیط زیست و صلح برای تامین زندگی مطلوب و مناسب شان و حرمت انسان‏‏ها است.

                                        *       *       *      *      *
برای ما ارزش‏های پایه‏ای و سوسیالیسم دمکراتیک، بیش از همه در ارائه برنامه برای گذار کشورمان ایران به کشور مدرن و توسعه یافته، در تحقق آزادی، دمکراسی، عدالت اجتماعی، تامین حقوق بشر، رفع تبعیض و حفظ محیط زیست و در پی‏ریزی جامعه نیرومند، دولت مدرن، دمکراتیک و سکولار و فراهم آوردن زمینه‏های سوسیالیسم دمکراتیک تبلور می‏باید.

کشور ما با سابقه تاریخی، سنت‏های دیرینه و میراث‏های فرهنگی ارزشمند، با دارا بودن جمعیت جوان و با سواد، نیروی بالای تحصیل کرده و متخصص، موقعیت استراتژیک جغرافیائی ـ سیاسی، دارا بودن ساختار زیربنائی، ذخایر عظیم نفت و گاز، معادن غنی، دسترسی به دریاها و تنوع شرایط آب و هوا از یکسو و از سوی دیگر پشتوانه یک قرن و نیم مبارزه علیه استبداد و برای آزادی، دمکراسی و عدالت اجتماعی، از شرایط و امکانات مساعدی برای غلبه بر استبداد مذهبی و عقب‏ماندگی و گذر به کشور مدرن و دمکراتیک دارد. سازمان برای دستیابی به این هدف، برنامه‏ خود را ارائه داده است.